نگرانی و اضطراب ناشی از بحران بیماری کرونا استرس و تنش شدیدی در میان خانواده ها، کودکان و نوجوانان بوجود آورده است، متاسفانه آثار منفی آن بر سلامت روان کودکان و نوجوانان بیشتر است که نباید نادیده گرفته شود.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت، علائم جسمی بیماری کرونا به خوبی شناسایی شده و هر روز از رسانه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود. اما چیزی که مغفول مانده است علائم روانی ناشی از شرایط ایجاد شده در کشورها به واسطه این بیماری است.
کودکانی که هر روز در معرض بمباران‌های خبری درباره ویروس کرونا هستند، از دوستان‌شان دور شده‌اند، مدرسه نمی‌روند، فعالیتی در محیط باز ندارند، شرایط اقتصادی خانواده‌شان تغییر کرده و نگرانی سلامت پدر و مادر و عزیزان‌شان را دارند تا چه اندازه متاثر از ویروس کرونا هستند؟
درواقع این ویروس هر گروهی را به نوعی مورد هدف و تاثیر قرار داده است و آسیب‌پذیری کودکان در این بین متاثر از بسیاری عواملی است که به واسطه شیوع کرونا ایجاد شده‌اند.
مولود کیخسروانی یک روان شناس اجتماعی می گوید به طور قطع سلامتی فیزیکی را می‌توان با رعایت اصول بهداشتی برای خودمان و خانواده هایمان به ارمغان بیاوریم، آن چیزی که اهمیت بیشتری دارد گذر از این موقعیت بحرانی بدون آسیب دیدن روحی است.
او معتقد است در واقع هم بزرگترها و هم بچه ها باید شرایط را طوری بگذرانند که بعد از پایان قرنطینه دچار پرخاشگری، اضطراب و افسردگی نباشیم. نیاز است یک برنامه منظم و مشخص برای بچه ها داشته باشیم که داشتن یک برنامه منظم و قابل پیش بینی احساس آرامش را به کودکان می‌دهد.
دکتر روگرز روانشناس بالینی در بیمارستان کودکان لس آنجلس هم گفته «یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید مدنظر داشت این است که کودکان از بزرگسالان برای درک جهان استفاده می‌کنند». «به همین دلیل کودکان بسته به نحوه صحبت کردن بزرگسالان اطرافشان با آنها، کم و بیش دچار اضطراب می شوند.»
کودکان و نوجوانان به یک نحو به کمک بزرگسالان نیاز دارند تا اهمیت این شرایط را درک کنند.
دکتر روگرز اعتقاد دارد «کودکان همچنین تجربه چندانی برای درک موضوعی مانند کوید-19 را ندارند». «آنها واقعاً به بزرگسالان نیاز دارند تا اطلاعات را برای آنها تفسیر کنند.»
دکتر روگرز همچنین یادآوری می‌کند که بچه‌ها غالباً در مقایسه با آنچه بزرگسالان متوجه می شوند، نسبت به اتفاقات اطرافشان هوشیاری بیشتری دارند.
دکتر می‌گوید: «بدانید که بچه‌ها اغلب به صحبت‌های بزرگسالان گوش می‌کنند، حتی زمانی که این گونه به نظر نمی رسد.» «بهترین کار این است که مستقیماً با خود آنها صحبت کنند و تا آنجا که می‌توانند به آنها قوت قلب بدهند.»
تعطیلی مدارس و حضور بیشتر کودکان در خانه بویژه در شرایط عدم امکان بهره مندی کودکان از امکانات و خدمات آموزشی ، ورزشی و تفریحی از جمله عواملی است که درصورت عدم برنامه ریزی دقیق از سوی خانواده و سازمانهای متولی می تواند منجر به بروز و افزایش تنش بین والدین و فرزندان و احتمالا بروز و افزایش کودک آزاری گردد. یکی از راههای سهل الوصول و ارزان برای گروهی از خانواده ها، در اختیار گذاشتن و مشغول کردن کردن کودکان و نوجوانان در فضای مجازی یا بازیهای رایانه ای است هرچند این امکانات یکی از شیوه های غنی کردن اوقات فراغت محسوب می شود، لیکن افراط در استفاده و عدم نظارت و کنترل بر محیط های مورد استفاده، می تواند باعث ایجاد آسیبهای روانی- اجتماعی دیگر گردد.
عدم حفاظت از کودکان در برابر شرایط مخاطره آمیز و مواجه ساختن کودکان با آثار و عوارض کشنده این ویروس از طریق حضور در اماکن عمومی، رفت و آمدهای خانوادگی یا عدم رعایت نکات بهداشتی از سوی والدین از مصادیق کودک آزاری ( غفلت و مسامحه) تلقی می گردد چرا که کودکان بدلیل شرایط سنی و رشدی خود ممکن است تصوری از این مشکل نداشته و بدلیل بی توجهی و عدم آگاهی والدین جهت اتخاذ اقدامات پیشگیرانه در کودکان به این ویروس مبتلا شوند. وحتی جان خود را از دست بدهند.
در پایان با توجه به اینکه کودکان بعنوان سرمایه های انسانی جامعه موتور محرکه رشد و توسعه قلمداد می گردند، حمایت و حفاظت از این سرمایه ها ی اصیل و واقعی در برابر هر گونه تهدید و آسیب مانند خطرات شیوع کرونا می تواند موجبات حفظ و ارتقای سلامت جسمانی--روانی کودکان و در نهایت دستیابی به اهداف توسعه پایدار را در افق درازمدت فراهم و از تحمیل هزینه های احتمالی آینده پیشگیری کند.
