کدام انسان؟! کدام حیوان؟!
مستند «ساکنان زمین» (Earthlings) به کارگردانی شان مانسن و روایت‌گری واکین فینیکس، فیلمی محصول سال 2005 است که می‌تواند جهان ذهنی شما را پیرامون رابطه‌ی انسان‌ها و حیوانات به کلی دگرگون ساخته و تأثیر عمیقی بر نگرش و کنش شما در این باره بر جای نهد.
محمدامین قاسمی پیربلوطی، خبرگزاری دانا، گروه فرهنگ؛ 
هشدار: تماشای این مستند به‌دلیل وجود تصاویر آزاردهنده و خشونت‌آمیز، به کودکان و افرادی که از لحاظ روحی و عاطفی حساس اند، توصیه نمی‌شود.
همه‌ی ما انسان‌ها هر روز غذاهایی می‌خوریم، نوشیدنی‌هایی می‌نوشیم و پوشیدنی‌هایی به تن می‌کنیم که بخش قابل‌توجهی از آن‌ها از حیوانات به‌دست آمده‌اند. شاید یک روز بعدازظهر که خسته و کوفته به خانه آمده‌اید، پس از درآوردن کفش‌های چرم خود از پا و اندکی لمیدن جلوی تلویزیون و تماشا کردن دیدنی‌های سیرک حیوانات، سفره‌ای پهن کرده و قرمه‌سبزی‌ای تناول نموده و دوغ گازدار گوارایی هم نوشیده‌اید و پس از فروچکیدن آخرین جرعه‌ی دوغ ته لیوان از گلوی مبارک، خدای روزی‌رسان را هم به‌خاطر این نعمت‌های لذیذ سپاس گفته و با آسودگی کامل تن و روان، به چرت نیمروزی فرو رفته باشید. چنین موقعیتی به احتمال زیاد برای بسیاری از ما، بارها پیش آمده باشد و هیچ چیز غیرعادی و ناهنجاری هم در آن دیده نشود. اما آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که این فرآورده‌ها و محصولاتی که از حیوانات به‌دست می‌آید و به من و شمای مصرف کننده می‌رسد، چه مسیری را طی کرده‌اند و چه از سر گذرانده‌اند؟ آیا تا به حال مسئله‌ی رفتار اخلاقی با حیوانات و رعایت حقوق آنان ذهنتان را درگیر کرده‌است؟ آیا به همبستگی، یگانگی و فرجام مشترک جامعه‌ی انسانی، گونه‌های جانوری و گستره‌ی طبیعت در گهواره‌ی پُر تکاپوی کره‌ی خاکی اندیشیده‌اید؟
مستند «ساکنان زمین» (Earthlings) به کارگردانی شان مانسن و روایت‌گری واکین فینیکس، فیلمی محصول سال 2005 است که می‌تواند جهان ذهنی شما را پیرامون رابطه‌ی انسان‌ها و حیوانات به کلی دگرگون ساخته و تأثیر عمیقی بر نگرش و کنش شما در این باره بر جای نهد. در «ساکنان زمین» مشاهده می‌کنیم که انسان‌ها چگونه با بی‌رحمی بی‌عنان و با نهایت خشونت و بی‌اخلاقی، از گونه‌های مختلف حیوانات در زمینه‌های خوراک، پوشاک، نگهداری به‌عنوان حیوان خانگی، سرگرمی و نیز پژوهش‌ها و آزمایش‌های علمی، بهره‌کشی می‌کنند. در ساختار صنعتی جهان غوطه‌ور در باتلاق مدرنیته که در آن بیشینه‌سازی سود، افزایش بازده و حفظ منافع سرمایه‌داران حرف اول را می‌زند، زیرآب رفتار اخلاقی و احترام به جان و ادراک موجودات زنده به‌کلی زده شده و همه چیز در خدمت همزیستی شوم مصرف و منفعت قرار می‌گیرد. این بهره‌مندی خودخواهانه و سیری‌ناپذیر انسان دو پا از گونه‌های مختلف حیوانات، پیامدها و آثار مخرب متعددی را از خود بر جای گذاشته است که شاید تأسف‌آورترین و عظیم‌ترین آن، نه انقراض گونه‌های جانوری و نه تخریب‌های زیست محیطی، بلکه سقوط انسان از مرتبه‌ی اخلاق‌مداری و نیک‌سرشتی به پرتگاه درنده‌خویی و شیطان‌صفتی باشد.
راهکاری که در این مستند به‌طور ضمنی مطرح می‌شود، خودداری از استفاده از هرگونه محصولات و فرآورده‌های حیوانی است که منجر به در پیش گرفتن رفتارهای پیش‌گیرنده – و به زعم نگارنده‌ی این نوشتار، کنش‌های مخدرگونه و خودفریبانه - ای چون گیاه‌خواری می‌شود. البته در پیش گرفتن عادت غذایی گیاه‌خواری مثلاً در بعد صنایع خوراکی می‌تواند منجر به کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش تولید یا به بیانی دیگر کاهش آزار رساندن به حیوانات شود. اما به‌نظر می‌رسد که صرف ایجاد تحول در عادت‌های غذایی و مصرفی افراد، نتواند در برابر هیمنه‌ی هیولای صنعت و سرمایه‌داری و جهان‌بینی اومانیستی (انسان‌محوری) دوام آورده و نظام غیراخلاقی شیوه‌های پاسخ به نیازهای انسانی را اصلاح کند. چنین ننگ جهان‌شمولی قطعاً ریشه در دستگاه فلسفی حاکم داشته و امتداد آن، مسائل گوناگون اجتماعی، فرهنگی، دینی، اقتصادی، حقوقی و... متعددی را در بر می‌گیرد. بنابراین در کنار تمام تلاش‌هایی که در موضوعاتی چون سبک زندگی، شناخت نیاز، ایجاد نیاز و رفع نیاز، وضع قوانین و مقررات و تدوین چارچوب‌های حقوقی، ارزش‌ها و هنجارهای دینی و رفتاری و... باید انجام شود، مهم‌ترین اصلاح باید در نظام فلسفی حاکم رخ دهد که نوع نگاه ما به انسان و جهان را تعیین می‌کند. ساخت و تماشای آثاری چون «ساکنان زمین» که واقعیت پشت‌پرده‌ی این مسائل را برملا می‌کنند، علاوه بر ایجاد تلنگر و قلقلک دادن فطرت حقیقت‌جوی انسان، می‌توانند در گفتمان‌سازی‌ها و اجماع‌سازی‌های گسترده و مؤثر در راستای حل این معضل جهانی، بسیار یاری‌دهنده باشند.
