سالانه حدود ۳۶ میلیارد انواع مختلف دارو در کشور مصرف می‌شود که ۹۷ درصد آن در داخل به تولید می‌رسد.
به گزارش خبرگزاری دانا در حال حاضر توانایی بالقوه ایران در این زمینه باعث شده است تا اکنون ایران صادرکننده این محصولات به کشور‌های منطقه و روسیه باشد و ارزآوری زیادی در این خصوص به ارمغان بیاورد بنابراین تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه از این شرکت‌ها اهمیت زیادی دارد که می‌تواند ضمن بهبود شرایط این صنعت با تولید ثروت برای جوانان اشتغال زایی کند و ارزآوری فراوانی به همراه داشته باشد.
رئیس یک شرکت داروسازی دانش‌بنیان و رئیس سندیکای تولیدکنندگان و صادرکنندگان داروی دامپزشکی ایران که در زمینه تولیدات دارو‌های دامی و انسانی فعالیت می‌کند در این خصوص می‌گوید: اکنون حدود ۱۸۰ شرکت دارویی در زمینه تولید، دارو، واکسن، محصولات هایتک و پروبیوتیک در ایران فعال هستند. از این میزان ۳۶ شرکت دانش بنیان است که بهترین دارو‌های گیاهی را تولید می‌کنند. دارو‌های گیاهی که برای نخستین بار در ایران و جهان تولید شده‌اند. به عنوان مثال اکنون یکی از شرکت‌های دانش بنیان ایران برای نخستین بار موفق به تولید دارو‌های نوآورانه دامپزشکی در زمینه گیاهی شده است.
آقای حجت الله ذبیحی می افزاید: شرکت دیگری نیز در زمینه تولید محصولات صد در صد گیاهی فعالیت بسیار موفقی دارد. شرکت‌های دانش بنیان دیگری که اقدام به تولید محصولات شیمیایی می‌کنند. این محصولات نیز نوآورانه هستند. این شرکت‌ها سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار صادرات دارند، اما متاسفانه در دو سال اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و ارزی و تاکید بر تولید داخل و تامین نیاز کشور میزان صادرات آنها ۷۰ تا ۱۱۰ میلیون دلار بوده است.
وی اضافه می کند: این دارو‌ها کاملا بر اساس استاندارد‌های بین المللی ساخته شده‌اند و مورد تایید اتحادیه اروپا هستند، اما متاسفانه برای صادرات آنها قوانین سختی اعمال می‌شود، اما با این وجود تاکنون موفق شده‌ایم به ۱۵ تا ۱۶ کشور منطقه از جمله عمان و آفریقا و روسیه این محصولات را صادر کنیم.
آقای ذبیحی می‌افزاید: در حال حاضر برای صادرات این محصولات دو مساله (تحریم‌ها و قوانین دست و پا گیر سازمان توسعه تجارت ایران) وجود دارد؛ این سازمان در یک سال اخیر بیش از هزار بخش نامه برای جلوگیری از صادرات ابلاغ کرده است. از سوی دیگر نداشتن ارتباطات بانکی و مشکلات فعلی تحریم‌ها باعث شده است که ما اکنون نتوانیم در دنیا همپای کشور‌های چین، هند و دیگر کشور‌ها قد علم کنیم و گرنه در حال حاضر از کشور ترکیه و کل کشور‌های منطقه از نظر فناوری جلوتر هستیم. پیشی گرفتن ما از کشور‌های منطقه به مدد تیز هوشی مقام معظم رهبری است که از همان ابتدا بر اقتصاد دانش بنیان، مباحث نوآوری، فناوری بومی و دانش بومی تاکید فراوان داشته‌اند. این مساله باعث شده است که ما اکنون نه تنها یک سر و گردن بلکه چند سر و گردن از کل کشور‌های منطقه جلوتر باشیم و داروهایمان همپای کشور‌های اروپایی باشد، اما متاسفانه اکنون دو ایران بزرگ در کشور وجود دارد. نخست، خودزنی داخلی است. دوم، خود تحقیری است. این دو مساله باعث شده که ما تصور کنیم کیفیت محصولات خارجی بهتر از ایرانی است.
مقام معظم رهبری با نامگذاری سال ۱۴۰۱ به عنوان سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی اهمیت شرکت‌های دانش‌بنیان را بار دیگر به نهادها، سازمان‌ها و عموم مردم یادآور شدند. شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور یکی از بازیگران کلیدی در زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور به شمار می‌روند که با بومی‌سازی و کسب دانش فنی ساخت تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته برای ایران افتخارآفرینی می‌کنند و از سوی دیگر نیاز‌های صنایع را رفع می‌کنند. محصولاتی که این شرکت‌ها تولید می‌کنند معمولا با قیمتی بسیار مقرون به صرفه‌تر از نمونه‌های خارجی وارد بازار می‌شوند در حالیکه از نظر کیفی با نمونه‌های مشابه اروپایی و آمریکایی رقابت می‌کنند. در ادامه نگاهی داریم به چند محصول دانش‌بنیان و نوآوری‌های فناورانه که هر یک نیازی را در صنعتی رفع کرده است.
نهادینه نشدن فرهنگ کسب ثروت از دانش در دانشگاه‌ها
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان گفت: «با عنایت به ماموریت‌های اصلی بنیاد ملی نخبگان که سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در زمینه نخبه‌شناسی، نخبه‌گزینی، نخبه‌پروری و نخبه‌گماری است، این بنیاد پس از شناسایی استعدادهای برتر کشور و برنامه‌ریزی برای توانمندسازی آنان، چهار برنامه در جهت جذب و به کارگیری استعدادهای برتر توانمند شده در کشور دارد که عبارتند از «جذب در هیئت‌های علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور»، «جذب در دستگاه‌های اجرایی کشور»، «جذب در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور» و «راه‌اندازی کسب‌وکار دانش‌بنیان».
سید محمد صادق موحد، همچنین بنیاد ملی نخبگان در اواخر سال ۱۳۹۹ در زمینه پشتیبانی از استعدادهای برتر برای راه‌اندازی کسب و کار دانش‌بنیان برای اولین بار طرح «شهید رضوی» را تدوین و تصویب کرد که مقدمات اجرایی شدن آن در سال ۱۴۰۰ انجام شد و امیدواریم امسال شاهد نتایج آن باشیم. در خصوص حمایت از جذب استعدادهای برتر در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور نیز بنیاد از سال ۱۳۹۰، طرح «شهید تهرانی مقدم» را اجرایی کرد که با بررسی نتایج آن در سال ۱۳۹۹ مشخص شد این طرح نیاز به بازنگری اساسی دارد که پس از بررسی‌های همه جانبه، این بازنگری انجام شد و امیدواریم به زودی شاهد نتایج مثبت این تحول باشیم بنابراین می‌توان گفت که بنیاد ملی نخبگان سرمایه انسانی مستعد را برای بکارگیری در شرکت‌ها را مدیریت می‌کند.»
به گفته وی «به نظر می‌رسد زمانی این شعار تحقق پیدا می‌کند که زیست‌بوم طبیعی دانش‌بنیان در کشور شکل بگیرد یعنی یک زیست‌بوم که به صورت طبیعی و خودش در درون خود، ساز و کارهای ادامه حیات را داشته باشد و نیاز به مداخله عوامل بیرونی نداشته باشد. کار نظام و دولت، باید تلاش برای شکل‌گیری اولیه این زیست‌بوم در کشور باشد یعنی سیستمی شکل بگیرد که در آن تامین‌کننده مالی، نیازمند دانش داشته باشد و دانشمندان نیز دانش خود را در راستای نیاز جامعه و صنعت گسترش دهند. طبعا پس از شکل‌گیری این اکوسیستم و با حمایت‌های اولیه، به تدریج این سامانه از حمایت‌های دولت بی‌نیاز و خودگردان می‌شود و آن‌وقت است که برای نخبگان و استعدادهای برتر، اشتغال در این زیست‌بوم جذاب می‌شود و طبعا بر میزان خروج آنان نیز تاثیر خواهد داشت.»
اقای موحد می‌گوید «بهترین راه برای مقابله با تحریم‌های گسترده و ظالمانه‌ای که علیه کشور ما اعمال شده است، توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان و شکل‌دهی زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان است. اکنون سیاست‌های خوبی در زمینه تحقق اقتصاد دانش‌بنیان تدوین شده است و برنامه‌های متنوعی که هماهنگی نسبتا خوبی نیز بین آنها وجود دارد در این خصوص به اجرا درآمده است. امسال نیز با عنایت ویژه مقام معظم رهبری و تعیین شعار «تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» به‌عنوان محور اصلی فعالیت‌های کشور، توجه به این موضوع اهمیت بیشتری پیدا کرده است و قطعا همه دستگاه‌ها در راستای تحقق این شعار تلاش خواهند کرد اما آنچه که مهم است تدوین برنامه‌ای جامع برای این منظور است که اقدامات دستگاه‌ها در چارچوب آن برنامه جامع به صورت هم‌افزا تبدیل شود تا خدای‌نکرده اقدامات ناهماهنگ موجب هدررفت تلاش‌ها و وقت نشود. در اسناد بالادستی به طور کلی برنامه‌های راهبردی و کلان در این خصوص وجود دارد. آنچه که لازم به تدقیق است، تدوین برنامه‌های اجرایی است که نیازمند توجه به تجربیات قبلی از یک سو و از سویی دیگر توجه به مزیت‌های نسبی کشور و آینده‌نگاری است.»
