به گزارش پایگاه خبری دانا بهار که می شود، مسابقات کشتی باچوخه در مناطق مختلف خراسان شمالی آغاز می شود، اما اوج آن در چهاردهم فروردین ماه در گود زینل خان اسفراین است.
کشتی باچوخه یا به قول گذشتگان، کشتی کردی، پرطرفدارترین ورزش سنتی و بومی شمال خراسان است و مانند دیگر آیین ها وابستگی شدیدی با فرهنگ مردم این خطه دارد، کشتی باچوخه در میان مردم خراسان شمالی فقط یک ورزش نیست بلکه یک آیین است که اجرا می شود.
مردم این خطه در جشن ها، مراسم عروسی سرای خان ها، عروسی ها روز عید فطر و ۱۴ فروردین ماه رقابت کشتی میان چوخه کاران برگزار می کنند و به سنت دیرینه، جوایز سنتی به برندگان داده می شود.
این رشته ورزشی بر روی خاک نرم و یا چمن و امروزه بر روی تشک برگزار می شود. گل سرسبد آیین برگزاری کشتی باچوخه، چهاردهم فروردین هر سال است که در شهرستان اسفراین با حضور ده ها هزار نفر برگزار می شود.
پیش از این و در چند دهه پیش، وزن کشی در کشتی باچوخه جایگاهی نداشت، در کشتی پهلوانی وزن آزاد است هر کشتی گیر با گفتن کلمه قند، حریف را برای مبارزه می‌طلبد و با آمدن حریف، با هم مبارزه می کنند و این کار تا زمانی که حریف برای چوخه کار نباشد ادامه می یابد.
پهلوان چوخه کار پس از پیروزی بر حریفان بازوبند پهلوانی را از سوی بزرگان و یا پهلوانان پیشکسوت دریافت می‌کند.
در گذشته داوران کشتی باچوخه، پیشکسوتان و کدخدایان بودند و اکنون هم داوری به وسیله پهلوانان و کشتی‌گیران قهرمان و پیشکسوتان انجام می شود.
جوایز کشتی باچوخه در هر منطقه متفاوت است. جوایز شامل قالی یا قالیچه، سکه طلا، قند، یک یا چند راس حیوان محلی است و معمولا به نفرات برتر یک راس قوچ داده می شود و در اسفراین هم در آیین باچوخه یک یا چند راس گوسفند به نفر اول و پهلوان جایزه داده می شود.
کشتی باچوخه با سبک زندگی مردم شمال خراسان آمیخته است، از لباس، مرام پهلوانی و شجاعت گرفته تا جوایزی که داده می شود و ساز و دهل که در حین برگزاری رقابت نواخته می شود، همه نمادی از سبک زندگی این مردم دارد.
چوخه کاران، برای ورود به گود، چوخه بر تن می کنند و شال به کمر می بندند، شلوار را تا بالای زانو بالا می زنند و با بوسه بر خاک، مرام پهلوانی را بازخوانی می کنند و وارد میدان می شوند.
کشتی سنتی باچوخه خراسان شمالی از ورزش های پرطرفدار در این خطه است که در سال ۸۷ به عنوان میراث معنوی به شماره ۳۰ در فهرست آثار ملی میراث ناملموس ثبت شده است.
چوخه واژه ای کردی و نام لباسی است که کشتی گیران این رشته به تن می کنند که از شنل کوتاهی که کشتی گیران آن را با شال سفیدرنگی محکم می کنند تشکیل شده و از آنجا که این کشتی از قدیم الایام در بین عشایر کرد شمال خراسان مرسوم بوده به نام کشتی باچوخه معروف شده است.
کشتی با چوخه سنتی را به نوعی می توان مادر تمام رشته های کشتی آزاد و فرنگی، جودو و کوراش دانست چرا که اکثر فنون آن شبیه آنها است و بتدریج به کشتی های دیگر نیز رسوخ پیدا کرده است.
کشتی چوخه در اصل نام کردی است و از آنجایی که اکثر مردم شمال خراسان کرد زبان هستند این ورزش در بین آنها معمول شده و پس از مدتی اداره کل تربیت بدنی خراسان سابق با برگزاری رقابتها آن را باچوخه نامگذاری کرد.
کشتی باچوخه در خراسان شمالی از تاریخچه کهنی برخوردار است و این ورزش از سال ۴۲ برای نخستین بار با حمایت منوچهر لطیف در شهر شیروان برگزار و پس از آن با همکاری هیات کشتی خراسان سابق این ورزش در روز عید فطر برگزار شد و به عنوان تقویم ورزشی در فعالیت ورزشی استان خراسان سابق قرار گرفت.
این رقابت ورزشی در روز ۱۴فروردین در گود کشتی چشمه زینل خان اسفراین به صورت قهرمانی کشور در تقویم ورزشی فدراسیون ورزشهای روستایی و عشایری قرار گرفته است.
استان خراسان شمالی به عنوان خاستگاه اصلی کشتی باچوخه نامداران زیادی داشته است که امروز نام آوران این رشته ورزشی در این خطه چون بابا پهلوان زیارتی، اکبر خراسانی، حاج قربان محمد بهادری، محمد علی محمدزاده و محمد حسین زارعی و احمد وفادار بر سرزبانها است.
شهرستان ۱۲۰ هزار نفری اسفراین در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، واقع است.
