محمد شیرزاده، پایگاه خبری دانا، سرویس سبک زندگی؛ تشکیل خانواده و فرزندآوری، از جنبههای مهم زندگی برخی از افراد به شمار میآید؛ به باور اغلب جامعه شناسان خانواده، فرزندآوری و فرزند داری در ایران و جهان آن قدر مهم است که قرنهای طولانی، زنان با هویت فرزند داری در کنار خانه داری و شوهرداری، تعریف میشدند.
بخشی از فرهنگ جامعه ما مترادف با ریشههایی است که در آن مرد خوب مردی است که عیال و فرزندان بیشتری دارد؛ خرج خانواده را میدهد؛ زن خوب هم زنی است که به خانواده خویش اهمیت بیشتری میدهد؛ غذای بهتری میپزد و بسیار فرزند میآورد.
بنابراین، فرزند در خانواده ایرانی دارای اهمیت فوق العاده است و در فرهنگ ایرانی شاید شاخصی است برای محک خانواده؛ در نگاهی کلان، فرزند، به خصوص فرزندان ذکور، باعث زینت و آبروی خانواده، نماینده پدر و عصای دست او بوده اند؛ فرزندان از یک سو موجب تشخّص و هویت خانواده میشوند و از دیگر سو، وجود فرزند یا فرزندان، زمینهای برای تداوم زندگی مشترک زوجین و سپری در برابر فروپاشی خانواده به شمار میآیند.
از این رو، هنوز هم در خانوادههای معاصر ایرانی، ناباروری و نداشتن فرزند، عامل طلاق و نوعی سرشکستگی و عیبی بزرگ در میان خویشاوندان محسوب میشود.
فرزندان، نعمتها و رحمت های الهی نزد والدین هستند، والدین میتوانند با استفاده صحیح از آنها پلی برای ارتباط با خداوند خودشان درست کنند وهم میتوان با عدم استفاده صحیح از آنها خود و آنها را به خاک مذلت بنشاند.
از نگاه اسلام داشتن فرزند و باقی گذاشتن نسل برای هر مسلمانی یک امر پسندیده و نیکو است. شایسته نیست هیچ مسلمانی با اختیار خود بدون فرزند و ذریه بماند. (برخی افراد عقیم هستند و قدرت تولید مثل را ندارند منظور به این افراد نیست) اشتباهی که برخی از افراد همانند اعراب جاهلی دارند این است که ادامه نسل را با پسر میدانند و وجود دختر را ادامه دهنده خودشان نمیدانند در حالی که نباید هیچ فرقی بین دختر و پسر بودن فرزند باشد چون هر دو از طرف خداوند هستند.
قرآن کریم عطای فرزند را نعمت و رحمتی از طرف خداوند به بندگان میداند و تاکید میکند که این امر به خواست و اراده خداوند تحقق می یابد.
للهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ ۚ یَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ إِنَاثًا وَیَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ الذُّکُورَ. تنها خدا راست ملک آسمان ها و زمین، هر چه بخواهد میآفریند، به هر که خواهد فرزندان اناث (دختر) و به هر که خواهد فرزندان ذکور (پسر) عطا میکند. فرزند چه پسر باشد چه دختر هر دو هدیه الهی و آسمانی هستند که خداوند نصیب ما کرده است.
موارد مهمی که از فواید بچه داشتن باید بدانید
سلامت باروری محور اصلی تداوم و پایداری ازدواج، پویایی و بالندگی جمعیت و خانواده است. در بسیاری از کشورها، سلامت باروری، از محورهای کلیدی در سیاست گذاریهای سلامت و رفاه به شمار میآید.یکی از موارد مهم در بحث سلامت باروری سن مناسب باروری و فاصله گذاری مناسب بین فرزندان است که سلامت مادر و فرزند را تضمین میکند.
اما برخی نگرانیها و باورهای غلط در این خصوص در میان زنان و خانوادهها وجود دارد که در کنار سایر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از دلایل کاهش فرزندآوری در سالهای اخیر است. افزایش سن ازدواج و اولین بارداری و تحقق سن ایمن بارداری (۲۰ تا ۳۵ سال) یکی از آن موارد است.
بر اساس نظر سازمان بهداشت جهانی سن باروری زنان ۱۵ تا ۴۹ سال است که به گفته کارشناس دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت اعلام سن ایمن برای باروری بین۲۰ تا ۳۵ سال از سوی سازمان بهداشت جهانی با توجه به شرایط دهه ۶۰ ایران بوده است.
در حالی که بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی سن باروری در کشورهایی که از سطح مراقبتهای بهداشتی بالایی برخوردارند بین ۱۵ تا ۴۹ سال تعیین شده است. بر اساس منابع تخصصی زنان و زایمان، هیچگونه ممنوعیتی برای بارداری زیر ۱۸ و بالای ۳۵ سال با هر تعداد فرزند وجود ندارد. بعلاوه این که بارداری و فرزند آوری کیفیت سلامت جسمی و روحی روانی مادر را نیز ارتقا میبخشد.
در کشورمان از ســال ۱۳۶۴ به بعد میزان باروری روند کاهشی پیدا کرد. چنانکه از سال ۱۳۷۹ به ســطح جانشینی حدود ۱ /۲ و در سال ۱۳۹۰ به ۸/ ۱ رسید. یعنی اکنون کمتر از دو فرزند جایگزین یک زوج میشوند و پیش بینی میشود در حدود سالهای ۱۴۲۰ رشد جمعیت به صفر برسد و پس از آن منفی خواهد شد.
برای پیشگیری از این امر، علاوه بر برنامه ریزی برای گروههای دارای باروری پایین، مانند زنان شاغل و تحصیل کرده، توسعه بازار کار و اشتغال و تسهیل ازدواج، افزایش آگاهیها در خصوص مزایای فرزند دار شدن و تاثیر آن بر سلامت جسمی و روحی والدین نیز میتواند به رفع مشکل باروری پایین در ایران کمک کند.
فرزندان عامل جاودانگی پدر و مادر
ويليام گلاسر، بنيانگذار واقعيتدرماني معتقد است انسان براي برخورداري از بهداشت رواني 5 نياز مهم دارد که يکي از آنها، نياز به امنيت است و يکي از عوامل مهمي که اين نياز را ارضا ميکند چيزي نيست جز نياز به بقا و جاودانگي در انسان. همه ما دوست داريم به نوعي احساس جاودانگي داشته باشيم و اينکه از بين نميرويم، اين احساس به ما احساس امنيت ميدهد.
اما مگر ميشود انساني جاودانه باشد؟ شايد جالب باشد بدانيد يکي از عواملي که بهويژه در سنين بالا باعث ميشود انسان احساس جاودانگي داشته باشد وجود فرزند است. والدين، فرزندانشان را عامل بقاي خود ميدانند و همين احساس باعث ميشود اين دوران را بهتر و شادتر بگذرانند. علاوه بر اين، در سنين بالا وقتي فرزندان و نوهها دور ما باشند، وجود تعاملها يا به قول آدلر ضربهها به ما کمک ميکند که زندگي بهتر و شادتري داشته باشيم.
دعا برای طلب فرزند
در متون دینی ما، فرزند آوری مبتنی بر دعا و نیایش و طلب از خداوند منان است و بندگان مومن این درخواست را جزء دعا های اساسی خود قرار میدهند و برای آن در زندگی خودشان، ارزش و جایگاه خاصی قائل هستند.
وَالَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا. و آنان هستند که گویند: پروردگارا، ما را زنان و فرزندانی مرحمت فرما که مایه چشم روشنی ما باشند، و ما را (سر خیل پاکان و) پیشوای اهل تقوا قرار ده.
یادآوری : نگاه به فرزند تنها نگاه دنیوی نیست، فرزند صالح هم به درد دنیا می خورد هم آخرت. فرزند در دنیا و آخرت نور چشم است.
رهبر انقلاب: هر چیزی را از خدا بخواهید؛ حتی بند کفش را، حتی کوچکترین اشیاء را و حتی قوت روزانه خود را. بگذارید این منِ دروغینِ عظمت یافته در سینه ما -که می گوییم «من» و خیال می کنیم مجمع نیروها ما هستیم- بشکند.این «من» انسانها را بیچاره میکند.
در همه ی کارها باید از خداوند درخواست کنیم و تولید فرزند را خیلی خیلی بیشتر از خداوند طلب کنیم.
در قرآن کریم، ماجرای درخواست و دعای حضرت زکریا برای داشتن فرزند را چنین شرح میدهد.
وَزَکَرِیَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْدًا وَأَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ ﴿۸۹﴾ و زکریا را [یاد کن] هنگامى که پروردگار خود را خواند پروردگارا مرا تنها مگذار و تو بهترین ارث برندگانى فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ یَحْیَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ کَانُوا یُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَیَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَکَانُوا لَنَا خَاشِعِینَ ﴿۹۰﴾ پس [دعاى] او را اجابت نمودیم و یحیى را بدو بخشیدیم و همسرش را براى او شایسته [و آماده حمل] کردیم زیرا آنان در کارهاى نیک شتاب مى نمودند و ما را از روى رغبت و بیم مى خواندند و در برابر ما فروتن بودند.
درخواست از خداوند داشته باشید و مطمئن باشید که خداوند بهترین ها را برای شما رقم خواهد زد.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَى الْکِبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ ۚ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاءِ.. ستایش خدای را که به من در زمان پیری دو فرزندم اسماعیل و اسحاق را عطا فرمود (و درخواست مرا اجابت کرد) که پروردگار من البته دعای بندگان را شنواست.
نکته مهم و اساسی که در قرآن کریم وجود دارد، توجه به زاد و ولد انسانهای شایسته و مؤمن است؛ به عبارت دیگر آنچه که اهمیت دارد، افزایش تعداد جمعیت نیکوکاران و صالحان است.
اهمیت طلب فرزند بخاطر این است که استمرار انسان است نه فقط اینکه اسم ما را زنده کند، اگر فرزند صالح تربیت کنیم، پرونده عمل ما بسته نمیشود و پس از مرگ ما هم خوبی برای ما میآید.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله ) در حدیثی بیان فرموده است: ایشان می فرماید: اذا مات الانسان انقطع عمله الا من ثلاث: صدقه جاریه، او علم ینتفع به، او ولد صالح یدعو له؛ هرگاه انسان بمیرد، عملش هم قطع می شود، مگر از سه راه: صدقه جاریه، یا عملی که از آن سود می برند، یا فرزند شایسته ای که برای او دعا می کند. بنابراین فرزند صالح، هم مایه زینت در دنیا و هم باقیات صالحات برای آخرت محسوب می شود البته تربیت فرزند صالح، کار پر مشقت و زمان بر است.