به گزارش پایگاه خبری دانا، در زندگی روزمره، بارها با افرادی روبرو میشویم که تحت فشارهای روحی قرار دارند. دوستی که از شکست عاطفی رنج میبرد، همکاری که با استرس شدید دست و پنجه نرم میکند، یا عضوی از خانواده که در بحران به سر میبرد. در این لحظات حساس، آنچه میگوییم میتواند همچون دارویی شفابخش یا زخمی عمیق عمل کند.
نصیحت؛ هدیهای ناخواسته
در مواجهه با فردی که در بحران به سر میبرد، نخستین تمایل بسیاری از ما ارائه راه حل و نصیحت است. ما فکر میکنیم با گفتن "باید این کار را بکنی" یا "چرا فلان کار را نکردی" در حال کمک هستیم، غافل از اینکه فرد در بحران، پیش از هر چیز به دنبال درک شدن و دیده شدن است. وقتی به جای گوش دادن، شروع به نصیحت میکنیم، در واقع به او این پیام را میدهیم که "تو نمیدانی چگونه مشکلاتت را حل کنی" و این بار سنگینتری بر دوش او میگذارد.
جملههای معجزهآسا
پس چه بگوییم؟ چگونه میتوانیم با کلمات ساده، فضایی امن برای التیام زخمهای روحی ایجاد کنیم؟
"اینجا با تو هستم"
این سادهترین و در عین حال قدرتمندترین جملهای است که میتوان به فردی در بحران گفت. این جمله حاوی این پیام است که "تنها نیستی"، "من تو را رها نمیکنم" و "همراهت هستم". این اطمینان خاطر، سنگ بنای هر گونه بهبودی است.
"باید خیلی سخت باشد"
با گفتن این جمله، احساسات طرف مقابل را تأیید میکنید. به او میفهمانید که حق دارد احساس ناراحتی، عصبانیت یا ناامیدی کند. این برخلاف جملات مخربی مانند "بیخودی ناراحتی" یا "مسئله آنقدرها هم بزرگ نیست" است که احساسات فرد را بیارزش میکنند.
"چه کاری از دستم برمیآید؟"
به جای اینکه فرض کنیم طرف مقابل چه نیازی دارد، مستقیم از او بپرسید. این کار به او احساس کنترل و اختیار میدهد. گاهی حتی یک پیشنهاد ساده مانند "میتوانی برایت غذایی بیاورم؟" یا "میخواهی کمی قدم بزنیم؟" میتواند معجزه کند.
"هر طور که دوست داری احساس کنی، اشکالی ندارد"
بسیاری از افراد در بحران، علاوه بر درد اصلی، از احساس گناه به خاطر احساساتشان نیز رنج میبرند. با گفتن این جمله، به آنان اجازه میدهید بدون قضاوت، هر چه را احساس میکنند تجربه کنند.
"این هم میگذرد"
اگرچه این جمله باید با احتیاط به کار رود، اما وقتی در زمان مناسب گفته شود، امید را به فرد منتقل میکند. این جمله به او یادآوری میکند که هیچ دردی ابدی نیست و شرایط تغییر میکند.
"سکوت همراه"
گاهی بهترین حرف، سکوت است. در آغوش گرفتن فرد، در دست گرفتن دستانش، یا نشستن در سکوت در کنارش، میتواند قدرتمندتر از هر کلمهای باشد. این سکوت میگوید: "حضور من برایت کافی است؟ چون همینجا میمانم".
چگونه شنونده خوبی باشیم؟
هنر گوش دادن، مهمتر از هنر سخن گفتن است. وقتی کسی با شما دردودل میکند:
- تمام توجه خود را به او معطوف کنید
- تلفن همراه را کنار بگذارید
- ارتباط چشمی مناسب برقرار کنید
- وسط حرفش نپرید
- سعی نکنید داستان بهتری از خودتان تعریف کنید
- با تکان دادن سر و عبارات کوتاه مانند "میفهمم" توجه خود را نشان دهید
اشتباهات رایج
برخی جملات به ظاهر دلسوزانه، میتوانند آسیبزا باشند:
- "میدونم چه حسی داری" (چون در واقع نمیدانید)
- "همه چیز به خیریت پیش میره" (کلی گویی و بیمعنا)
- "خودت رو جمع و جور کن" (بیاحترامی به احساسات)
- "من توضتر از اینا سختی کشیدم" (رقابت در رنج!)
در پایان
به یاد داشته باشید که وقتی بار غم کسی را با گوش دادن همدلانه سبک میکنید، در حال ارائه ارزشمندترین هدیه انسانی هستید: حضور بیقید و شرط. شما نمیتوانید مشکلات دیگران را کاملاً حل کنید، اما میتوانید با چند جمله ساده و حضور صادقانه، بار آنان را سبکتر کنید و راهی برای بهبودی هموار سازید. گاهی ارتباط با یک احوال پرسی کوتاه آغاز میشود، با گوش دادن ادامه مییابد و با امید به پایان میرسد.