پروفسور محمود حسابی دانشمندپرآوازه ایرانی

به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر)،سید محمود حسابی در سال 1281 (ه.ش)، از پدر و مادری تفرشی در تهران زاده شدند. پس از سپری کردن چهار سال از دوران كودكی در تهران، به همراه خانواده (پدر، مادر، برادر) عازم شامات شد.

در هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت، با تنگدستی و مرارت های دور از وطن در مدرسه كشیش های فرانسوی آغاز كردند و همزمان، توسط مادر فداكار، متدین و فاضله خود (خانم گوهرشاد حسابی)، تحت آموزش تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی قرار

گرفتند. استاد، قرآن كریم را حفظ و به آن اعتقادی ژرف داشتند. دیوان حافظ را نیز از برداشته و به بوستان و گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی، منشات قائم مقام اشراف كامل داشتند.

 پس از طی در جات ابتدایی و دبیرستان در 17 سالگی  نخستین لیسانسش را دررشته ادبیات عرب از دانشگاه آمریکایی بیروت دریافت داشتند . همچنین در سن نوزده سالگی، لیسانس بیولوژی و پس از آن مدرك مهندسی راه و ساختمان را اخذ نمودند. استاد

همچنین در رشته های پزشكی، ریاضیات و ستاره شناسی به تحصیلات آكادمیك پرداختند.

وی درشركت راهسازی فرانسوی كه در آن مشغول به كار بود، به پاس قدردانی از زحماتشان،  برای ادامه تحصیل به كشور فرانسه اعزام كرد و بدین ترتیب در سال1924 (م) به مدرسه عالی برق پاریس وارد و در سال 1925 (م) فارغ التحصیل شدند وهمزمان توانستند در رشته مهندسی معدن در دانشگاه سوربن فرانسه تحصیل کنند .

او سپس به دلیل وجود روحیه علمی، به تحصیل و تحقیق، در دانشگاه سوربن، در رشته فیزیك پرداختند و در سال 1927 (م) در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دكترای فیزیك خود را، با ارایه رساله ای تحت عنوان "حساسیت سلول های فتوالكتریك"، با درجه عالی دریافت كردند.

استاد با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی كلاسیك غرب به خوبی آشنایی داشتند ودر چند رشته ورزشی موفقیت هایی كسب کردند كه از آن میان می توان به دیپلم نجات غریق در رشته شنا اشاره نمود. همچنین پروفسورحسابی به چهارزبان

انگلیسی ، فرانسه ، آلمانی وعربی سخن می گفت وبه زبان های سانسکریت ، لاتین ، یونانی ، پهلوی ، اوستایی ، ترکی و ایتالیایی تسلط داشت . از نکات جالب توجه این دانشمند و فیزیکدان هموطن دلبستگی ویژه به مفاخرایرانی اسلامی بود که ازجمله می توان

به تعلق خاطرایشان به زبان فارسی یاد کرد ، به همین سبب وی برای واژه های دخیل درفارسی، معاد ل یابی می کرد که نتایج زحماتش در فرهنگنامه ای گرد آمده که توسط انتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی چاپ شده است. 

پروفسور حسابی به دلیل عشق به میهن و با وجود امكان ادامه تحقیقات در خارج از كشور به ایران بازگشت و با ایمان و تعهد، به خدمتی خستگی ناپذیر پرداخت تا جوانان ایرانی را با علوم نوین آشنا سازد.

پایه گذاری علوم نوین

پایه گذاری علوم نوین و تاسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی، دانشكده های فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش ده ها كتاب و جزوه و راه اندازی و پایه گذاری فیزیك و مهندسی نوین، ایشان را به نام پدر علم فیزیك و مهندسی نوین ایران در كشور معروف كرد.

ازآن دانشمند فقید بیست وپنج مقاله وکتاب به زیورطبع آراسته شده است . دکترحسابی درسال 1990 میلادی به عنوان مرد نخست علمی جهان معرفی شد ودرسال 1366 درکنگره 60 سال فیزیک کشور لقب پدر فیزیک ایران را به خود گرفت . اودرسال 1371 دربیمارستان دانشگاه ژنوبه هنگام معالجه قلبی دارفانی را وداع گفت .

آرامگاه استاد در تفرش

_ اولین نقشه برداری فنی و تخصصی كشور (راه بندرلنگه به بوشهر)_ اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشك)_ پایه گذاری اولین مدارس عشایری كشور_ پایه گذاری دارالمعلمین عالی_ پایه گذاری دانشسرای عالی_ ساخت اولین رادیو در كشور

_ راه اندازی اولین آنتن فرستنده در كشور_ راه اندازی اولین مركز زلزله شناسی كشور_ راه اندازی اولین رآكتور اتمی سازمان انرژی اتمی كشور_ راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران_ تعیین ساعت ایران_ او همچنین پایه گذار اولین بیمارستان خصوصی در ایران, به نام بیمارستان "گوهرشاد"بود.

از دیگر افتخارات دکتر حسابی ،همچنین  شركت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی_تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران_ پایه گذاری دانشكده فنی دانشگاه تهران_ پایه گذاری دانشكده علوم دانشگاه تهران_ پایه گذاری شورای عالی معارف_ پایه گذاری مركز عدسی سازی اپتیك كاربردی در دانشكده علوم دانشگاه تهران است.

همچنین  پایه گذاری بخش آكوستیك در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام های موسیقی ایرانی به روش علمی_ پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی_ پایه گذاری موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران_ پایه گذاری مركز تحقیقات اتمی دانشگاه

تهران _ پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران_ پایه گذاری مركز مدرن تعقیب ماهواره ها در شیراز_ پایه گذاری مركز مخابرات اسدآباد همدان_ پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مركز پژوهش های موسیقی_ پایه گذاری كمیته پژوهشی فضای ایران_ ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی كشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)نیز از زحمات وی است.

همچنین تدوین اساسنامه و تاسیس موسسه ملی ستاندارد_ تدوین آیین نامه كارخانجات نساجی كشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت_ پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الكترونیك, فیزیك, فیزیك اپتیك, هوش

مصنوعی)_ راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در كشور_ ایجاد اولین كارگاه های تجربی در علوم كاربردی در ایران_ ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در كشور را باید از افتخارات دکتر برشمرد.

آثاراستاد حسابی

نگارش كتاب" فرهنگ حسابی "_ نگارش كتاب" فرهنگ نامهای ایرانی "_ نگارش "راه ما", 1935_ تدوین قانون تاسیس دانشگاه تهران, 1312_ نگارش كتاب فیزیك دوره اول متوسطه(دبیرستان), 1318_ تدوین صورتجلسه آكادمی ملی علوم, 1326_ تدوین آیین نامه

امور مالی دانشگاه تهران, 1340_ نگارش "فیزیك جدید و فلسفه ایران باستان", تهران, 1342_ نگارش "شجره نامه خانواده حسابی", 1346_ نگارش "توانایی زبان فارسی", تهران, 1350_ گردآوری "دیوان حسابی", متعلق به قرن 17, 1354_ نگارش "وندها و گهواژه های فارسی", 1368_ نگارش "چگونگی تاریخ ایران "_  نگارش "یادواره پروفسور اینشتین" به مناسبت درگذشت ایشان در    دانشگاه تهران_ تدوین افعال فرانسه به فارسی_ تحقیق در مورد دیوان حافظ و تفسیر غزلیات حافظ_ تحقیق در مورد گلستان سعدی وتحقیق در مورد دیوان باباطاهر را می توان نام برد.

تحقیقات وتالیفات علمی

 رساله دكترا "حساسیت سلول های فتوالكتریك", چاپ دانشگاه پاریس,   1927 _ نگارش رساله "تفسیر امواج دوبروی", به زبان فرانسه, 1945 _ تحقیق علمی "استنتاج ساختمان ذرات اصلی هسته اتم از نظریه نسبیت   عمومی اینشتین ", دانشگاه پرینستون,

1946  _ نگارش رساله "ماهیت ماده", دانشگاه تهران, 1946 _ نگارش مقاله "ذرات پیوسته", چاپ آكادمی علوم آمریكا, 1947 _ تحقیق اثر مجاورت ماده بر مسیر نور در دانشگاه شیكاگو با عنوان همكار   تحقیقاتی در انیستیتوی علوم هسته ای شیكاگو, 1947

_ تحقیق علمی در دانشگاه شیكاگو, درباره "انحراف شعاع نوارانی در   مجاورت   ماده", 1948   _ تحقیق علمی "اصلاح قانون جاذبه عمومی نیوتن" و "قانون میدان   الكترومانیتیك ماكسول", 1326  _ تحقیق علمی "اثر ماده بر مسیر عبور نور و انحراف شعاع نورانی

در   مجاورت سطح یك جسم", انیستیتو علمی شیكاگو, 1326  _ نگارش كتاب "الكترودینامیك"_ نگارش كتاب "نگره الكتریكی"_ نگارش كتاب "دیدگانی فیزیكی", دانشگاه تهران, 1340 _ نگارش كتاب "نگره كاهنربایی", دانشگاه تهران, 1345 _ نگارش كتاب "فیزیك

حالت جامد", دانشگاه تهران, 1348 _ نگارش كتاب "دیدگانی كوانتیك", دانشگاه تهران, 1358 _ نگارش "واژه نامه تخصصی فیزیك", 1340 تا 1369 _ ادامه تحقیق نظری مربوط به "ساختمان ذرات اصلی هسته اتم", دانشگاه تهران و تحقیق آزمایشگاهی درباره "عبور

نور در مجاورت ماده" دردانشكده علوم دانشگاه تهران_ تحقیق درباره اثر "موسبوئر "_ نگارش مقاله "وجود ذره باردار با جرمی بزرگتر الكترون "_ تحقیق درباره انواع ذرات اصلی و تعداد آنها _ تحقیق درباره شكل فرمول قانون نیروی جاذبه _ تحقیق درباره شكل فرمول

کانون نیروی جاذبه الكتریكی _ تحقیق درباره شكل فرمول قانون نیروی جاذبه مغناطیسی _ تحقیق درباره شكست نور در نزدیكی سطح یك جسم _ تحقیق در مورد لیزرها و نور همدوس _ تحقیق در مورد ارتعاش هسته مغناطیس _ نگارش رساله "نظریه ذره های بی

نهایت گسترده"در دانشگاه تهران در سال 1977 بود.

موزه(گنجینه آثار) پروفسور حسابی

 در راستای تعالی و سربلندی كشور، و به منظور ایجاد جایگاهی درخور برای معرفی نمونه هایی برجسته از آثار معلمی ارزشمند، و شاخصی قابل تعمق از یك استاد سخت كوش معاصر، برای جوانان، نوجوانان، فرهنگ خواهان كشورمان، و علاقمندان به گسترش

علوم، و به منظور یادآوری موثر و بایسته كوشش ها و تعهدات ارزشمند یك استاد فرهیخته، خستگی ناپذیر، و رنج كشیده، موزه (گنجینه) پروفسور حسابی (پدر علم فیزیك و مهندسی نوین ایران)، به همت خانواده و همیاران ایشان، ایجاد شده است تا مكانی باشد

توانا، برای حفظ آثار استاد دكتر سید محمود حسابی (بنیان گذار دانشگاه و بسیاری از مراكز علمی, آموزشی, صنعتی, فرهنگی و پژوهشی كشور)، و نشان دهنده محیطی فرهنگی، برای اهل فضل، دانش خواهان، دوست داران علم، پژوهش و فرهنگ، كه در هر

گوشه آن یادآوریست ممتاز، از پیامی برای ایمان,آرزو، و تعهد نسبت به توسعه پایدار در سرزمین كهن ایران.

موزه پروفسور حسابی، در قسمت ویژه ای از محل زندگانی پروفسور حسابی و با قدمت نزدیك به یك صد سال در تهران در محله قدیمی مقصودبیك تجریش، در منطقه بسیار سرسبز و زیبا، تا چند سال قبل كوچه باغ های چهارراه حسابی نامیده می شد، قرار دارد.

شگفت این كه پس از عزیمت استاد به منزلگاه ابدی، هنگامی كه تصمیم ایجاد این گنجینه فرهنگی گرفته شد، ملاحظه شد كه قریب به اتفاق آثاری كه برای چنین مجموعه ارزشمندی ضروری بوده است، خود استاد، سالیان سال، تمامی آن را به خوبی و با كمال

سلیقه حفظ کرده و از خود برجای گذاشته اند. سردر ورودی محوطه باغچه، حوض قدیمی، درخت های منتخب از نقاط مختلف جهان، توسط شخص استاد، و بالاخره فضای آرام و دلپذیر این موزه، دارای بخش های گوناگونی است كه هریك یادآور گوشه هایی از زندگانی

استثنایی و پرتلاش پروفسور حسابی، دانشمند فرهیخته و  جهانی است./پایان پیام