به گزارش گروه ایرانشناسی و گردشگری خبرگزاری دانا، این موزه در زمینی به مساحت حدود 260 هکتار در پارک جنگلی سراوان برپا شده است و برپایه مطالعات مردم شناسی و معماری 9 حوزه فرهنگی و معماری در گیلان شناسایی و برای هر یک از آنها مکان ویژه ای در محل موزه در نظر گرفته شده است.
در ایجاد موزه میراث روستایی گیلان از تجربه کشورهای اروپایی به‌خصوص فرانسه، آلمان و سوییس استفاده شده است، اما این کار با بومی کردن یا به بیان دیگر با «ایرانی کردن و گیلانی کردن» تجربه اروپا به انجام رسیده است.
استان گیلان که اینک صاحب نخستین و تنها موزه روستایی کشور است، در یک محدوده جغرافیایی نه چندان بزرگ، تنوع فرهنگی بالایی را به نمایش می‌گذارد؛ چندان که پنج گروه فرهنگی گیلک، طالش، گالش، ترک و کرد در این محدوده قابل تشخیص هستند. از این گذشته، سفید رود، سرزمین گیلان را به سه بخش شرقی، غربی و مرکزی تقسیم کرده است و چون در هر بخش، جلگه و کوه و کوهپایه مقتضیات خاصی را برای زندگی رقم زده‌است، 9 حوزه فرهنگی را می‌توان از یکدیگر متمایز کرد. بر این اساس، موزه روستایی گیلان دارای 9 بخش است که در هریک از آنها یک روستا به نمایندگی از یک حوزه فرهنگی ساخته می‌شود.
پژوهشگران موزه میراث روستایی به مدت چند سال، خانه‌ها و سازه‌های تاریخی و ارزشمند را در نقاط مختلف گیلان شناسایی کرده‌اند و سپس به‌دنبال آموختن دانش واچینی و دوباره‌چینی سازه‌های چوبی و خشتی و گلی رفتند که البته در ایران وجود نداشت و باید از اروپا آموخته می‌شد.
در طراحی موزه محل‌های جداگانه برای نمایش‌ها و بازی‌های سنتی ، پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی،کارگاه صنایع دستی، مزارع برنج و باغ‌های چای، پارک بازی کودکان، چایخانه‌ها و رستوران‌های سنتی، اردوگاه تفریحی و پژوهشکده معماری و مردم شناسی در نظر گرفته شده است.
در سایت موزه 2 مجموعه مهمانپذیر با بهره گیری از معماری روستایی گیلان نیز طراحی شده است.
معماری روستایی
معماری روستایی گیلان به دلیل تنوع اقلیمی (ییلاقی،کوهپایه ای، جنگلی، جلگه ای) رنگارنگی فرهنگی و همزیستی اقوام گوناگون (گیلک، تالش، ترک، گالش، کرد) جلوه های متنوع ، هریک هماهنگ با طبیعت مناطق و نیازهای ساکنان آن، دارد. شناسایی و شناساندن دانش نانوشته و رمز و رازهای ناگفته انواع این معماری نشان خواهد داد که ساکنان روستاهای گیلان در طول تاریخ چگونه اهل سرزمین خود بوده اند.
بی تردید بازسازی 27 سازه مربوط به حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سفید رود و 14 سازه مربوط به حوزه فرهنگی و معماری جلگه مرکزی، خود نمایشگاهی باشکوه زنده و چشم نواز است. با این همه برای نشان دادن دستاوردهای این پروژه بزرگ ملی که در نوع خود در برای اولین بار در خاورمیانه به اجرا در آمده است، به مناسبت‌های مختلف نمایشگاهی از عکس‌ها و نقشه‌های معماری سازه‌های روستایی گیلان در محل موزه برگزار می‌گردد. در این نمایشگاه ویژگی خانه‌ها و دیگر سازه‌های منتخب، روش واچینی، حمل و نقل اجزای ابنیه و مراحل دوباره چینی آنها به نمایش گذاشته می شود.
مردم شناسی
درباره هر یک از مجموعه های مسکونی منتخب، پژوهش های گسترده ی مردم شناسی توسط گروه تحقیقات مردم شناسی موزه انجام می‌شود. در این پژوهش ها: شیوه زندگی، آداب و سنن هر یک از حوزه‌های فرهنگی گیلان، کاربری بخش‌های گوناگون هر بنا، ابزار و اثاثیه و دیگر ملزومات زندگی روستایی، روش سنتی زراعت، باغداری، پرورش دام، طیور، نوغانداری و .... به دقت ثبت و ضبط می‌شوند.
سعی شده است تا در فضای خانه ها و محوطه ها، گوشه هایی از این فرهنگ رنگارنگ و غنی به نمایش گذاشته شود.
سفره گیلانی
سفره گیلانی، هماهنگ با طبیعت آن، سرسبز، متنوع و انباشته از طبیعتی محصولات کشاورزی، فراورده های دامی و ... است. برنج غذای اصلی گیلانیان است، اما در کنار آن انواع سبزی، تخم مرغ، لبنیات، گوشت پرندگان شکاری، انواع ماهیان رودخانه ای و دریایی و ... سفره گیلانی را پربار میکند.
نان نیز اگر چه غذای دوم مردم گیلان است، در مناطق مختلف با ترکیبات گوناگونی از قبیل: آرد گندم، آرد برنج، تخم مرغ، کدو، شیر، شکر و دیگر افزودنی های طبیعی، گونه های فراوان دارد.
کارشناسان موزه، از آغاز تا کنون، تعداد قابل توجهی از ابزار کشاورزی، تزیینات خانه‌ها و دیگر وسایل مورد استفاده روستاییان را جمع آوری کرده‌اند. نمایش این اشیا که بسیاری از آنها را اهالی روستاها به موزه اهدا کرده اند، بازدید کنندگان را با جلوه های گوناگونی از هنر و زندگی روستایی آشنا میکند.
پوشاک
پوشاک روستاییان گیلان در عین تنوع گونه‌ها، غالبا رنگ های شاد، چشم نواز و هماهنگ با طبیعت زیبای این منطقه دارد. پوشاک مردان و زنان روستایی هم شاد است، هم راحت و مناسب برای انجام انواع فعالیت و هم در عین حال پوشش کامل و متناسب با اعتقادات مذهبی مردم گیلان.
با گردش در این مجموعه و با دیدن انواع خانه‌های روستایی واچینی و دوباره‌چینی شده از ۹ حوزه‌ی مختلف فرهنگی – معماری استان گیلان که خاطرات حدود ۱۵۰ سال گذشته را با خود به همراه دارند و نیز مشاهده‌ی فعالیت‌های روستاییان آن زمان، بی شک زندگی گذشته‌ی نه چندان دور گیلان برایتان زنده خواهد شد. /پایان پیام
