به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا، فیروزکوه دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است که به خاطر برودت و سردی هوا، بیشتر در فصل های گرم سال، مردم تهران و شهرهای اطراف فیروزکوه برای تفریح و بازدید از آثار تاریخی، به این منطقه سفر می کنند.
تنگه واشی مکانی با جاذبه های گردشگری است که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستان ها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران است. با توجه به نزدیکی تنگه واشی به شهر تهران، امکان مسافرت یک روزه به این منطقه وجود دارد و به خصوص در تابستان هزاران نفر از ساکنان استان تهران و دیگر استان های اطراف به این منطقه مسافرت می کنند.
ساواشی محل عبور رودخانه ای است که از کوه های ساواشی سر چشمه می گیرد و از میان دشت می گذرد.این مکان شامل دو تنگه است که تنگه اول به "واشی" و تنگه دوم به "سا" معروف است. در انتهای تنگه دوم آبشاری با ارتفاع 15 متر قرار دارد. مسیر پیاده روی از ابتدای تنگه اول طی سه بخش انجام می شود.
بخش اول : مسیر تنگه اول تا ابتدای دشت ساواشی(حدود 250متر(
بخش دوم:راهپیمایی دشت ساواشی(حدود 1700متر(
بخش سوم:مسیر تنگه دوم تا رسیدن به آبشار(حدود 800متر(
بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشم نواز است و از دیوارههای سنگی آن در نقاط مختلف چشمههای آب زلال و خنک به سمت پایین روان است. در انتهای این تنگه نیز هیاهوی ریزش آب آبشاری زیبا مسافران را به خود میخواند تا در زیر آبشار و در هوای گرم تابستانه تنی به آب بزنند.
در تنگه واشی نوعی از گیاهان کمیباب به نام باریجه روییده می شود که گیاهی محلی است و از سوی سازمان حفاظت محیط زیست حفاظت و نگهداری میشود و چیدن آن به دلیل کمیابی جرم است.
تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار باستانی نیز است. یکی از سه کتبیه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده است. دو کتبیه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شده اند. هر سه این کتیبه ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شدهاست. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته های آن دیار، سه نفر به نام های حجارباشی، نقاش باشی و معمارباشی را مسوول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.
کتیبه واقع در تنگه واشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده است. بزرگترین نقش برجسته این کتیبه ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله است به گونه ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نمودهاست.
سوغات ساواشی :
یکی از سوغاتی های روستای جلیزجند یا همان ساواشی "دوغ پنج گیاه" است. این دوغ محلی حاوی گیاهان معطر آویشن ، نعناع ، کاکوتی ، پونه صحرایی و پونه جنگلی است. رب آلوچه و لواشک ترش هم از دیگر سوغاتی هاست.
مسیر دسترسی
برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه-تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی 10 کیلومتر روستای جلیزجند نمایان می گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغ های مختلف بنا شده است. بعد از عبور از روستا و طی 4.5 کیلومتر در جادهای که میان دشت و در کنار جویهای پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می شود.