مهندس سید امیر فاتح وحدتی،رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست یکی از نیازهای اساسی حیات برای ادامه زندگی تمام موجودات را میزان 25 درصدی حجم اکسیژن هوا دانست و گفت:اگر چنانچه هر نوع ناپاکی، آلایندگی و ماده خارجی از میزان استاندارد و تحمل زیستی این حجم هوا، بالاتر رود، آلودگی هوا قلمداد می شود؛ افزایش هر آلاینده و ناپاکی می تواند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی هوا را تغییر دهد و بر حیات وحش، گیاهان و انسان ها تاثیرهای مخربی بر جای بگذارد.
وی با اشاره به انواع آلاینده های محیطی افزود: هم اکنون در تمام دنیا چند نوع آلایندگی هوا به عنوان شاخص اندازه گیری می شود. یکی از این آلاینده ها،گاز بی رنگ و بی بو مونوکسید کربن است که در اثر احتراق ناقص سوخت هاي فسيلي توليد مي شود. تراکم های بسیار کم این گاز هم برای انسان و جانوران خطرناک است. گاز فعال و بدون رنگ دي اكسيد گوگرد(SO2) هم بر اثر فعالیت های نيروگاه‌ها و بويلرهاي صنعتي و موتورخانه هاي بزرگ ایجاد شده است.
وحدتی اظهار داشت:گاز دی اکسید ازت نیز از دیگر آلاینده های هواست که از ترکیب ازت هوا با اکسیژن باقی مانده از احتراق در دمای بالای خودروها و منابع ثابت و موتورخانه ها به وجود می آید. این گاز می تواند آلاینده های مضاعفی پس از خود به عنوان آلاینده های ثانویه مانند ازن را تولید کند.
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ازن ناشی از فرایندهای فتوشیمیایی است که در جو ایجاد می شود. این گاز می تواند در لایه های پایین زمین تاثیر زیادی در رشد و نمو گیاهان داشته باشد و حتی ترکیبات سرطان زایی را نیز در جو زمین ایجاد کند.
وی بنزن ها، آروماتیک ها و هیدروکربن ها را از دیگر منابع آلوده کننده محیط شهری عنوان کرد و افزود: هیدرو کربن های سوخت ناقص از احتراق هم با تبخیر از مخازن سوخت گیری یا خروج از اگزوز ماشین ها یا دودکش منازل ایجاد می شود.
وی بیان کرد: ذرات معلق نیز از دیگر عوامل آلاینده هواست. این ذرات دراثر احتراق، گرمايش و گرد و غبار ايجاد می شود.
شرایط این آلاینده ها در کلانشهرها
وحدتی در خصوص میزان این آلاینده ها،گفت: هم اکنون ازن و دی اکسید ازت در شهرهای بزرگ کشورمان، شرایط زیر حد استاندارد دارند. آروماتیک ها،بنزن ها و هیدرو کربن ها هم در حد استاندارد یا پایین تر از حد استاندارد در محیط های شهری وجود دارند.
وی تصریح کرد:بخش مهم نگرانی ما افزایش تراکم ذرات 5/2 میکرونی معلق در هواست که هم اکنون به عنوان اصلی ترین شاخص آلوده کننده هوای کلانشهرها به ویژه پایتخت محسوب می شود. سوخت، احتراق و آلاینده های ریز ناشی از ساخت و ساز و تردد شهری و ریزگردهای مهاجم کشورهای همسایه از جمله مواردی است که موجب افزایش این ذرات طی چند سال اخیر شده است.متاسفانه این ذرات به سهولت از بین نمی روند و به راحتی هم نشست نمی کنند به همین دلیل باید برای جلوگیری از این معضل هم برنامه های خاصی اندیشیده شود.
راه کارها، اما و اگرهای معضل آلودگی هوا
حسین مقدم،معاون بهره برداری ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران نیز مشکل آلودگی هوا را تنها مختص کشور ما ندانست و گفت: اغلب شهرهای پیشرو مانند مکزیکوسیتی، توکیو و لندن نیز در گذشته ای نه چندان دور با چنین معضلی دست به گریبان بوده اند اما این کشورها توانستند با اجرای برنامه ای مدون و دقیق، در کمتر از 10 سال میزان آلودگی هوای کشورشان را به کمترین میزان برسانند.
وی افزود: ادامه روند آلودگی های کلانشهرهای کشور نشان از این واقعیت دارد که کشور ما نیز باید همانند کشورهای پیشرو برای جلوگیری و پیشگیری از این معضل زیست محیطی، اقداماتی اساسی و کارساز به انجام رساند.
وی با اشاره به اقدامات اخیر کشور برای کاهش این آلایندگی ها اظهارداشت: در کشور ما نیز برای مهار اين معضل اقدامات زیادی به انجام رسيده است اما متاسفانه هيچكدام از این طرح ها به دليل موازی کاری نهادها و سازمان های متولی و تداخل برنامه ها به سرانجام نرسيده و هنوز حمل و نقل عمومی مناسبی برای شهروندان ایجاد نشده است.
مقدم تصریح کرد:ما باید در وهله اول، مدیریتی یکپارچه برای کاهش آلودگی هوا و پیشگیری از تداخل برنامه ها و موازی کاری دستگاه ها و نهادهای اجرایی داشته باشیم و پس از آن با تخصیص اعتبار لازم، ضمن بالا بردن سهم سفرها با وسایل نقلیه عمومی، بخش حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس را نیز در کلانشهرها گسترش و توسعه دهیم.
معاون بهره برداری ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران بیان کرد:جمع آوری خودروهای فرسوده و از رده خارج شده،ارتقا استاندارد سوخت خودروها از یورو 2 به 4 و 5 در شرکت پخش و پالایش و افزایش سطح کیفی تکنولوژی خودروها نیز از دیگر برنامه هایی است که می تواند راه گشای این مساله باشد که البته تحقق این امر مهم همت و عزم راسخی را می طلبد و در این صورت است که می توان از عواقب احتمالی این بحران در آینده نزدیک پیشگیری کرد.
