معرفی مناطق حفاظت شده ایران (2)
اگر تا به حال اسم گاندو به گوشتان نخورده است، شاید باورتان نشود این یک نام ایرانی است برای تنها تمساح پوزه کوتاهی که در یکی از جنوبی ترین استانهای کشورمان زندگی می کند.
به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا، اگر تا به حال اسم گاندو به گوشتان نخورده است، شاید باورتان نشود این یک نام ایرانی است برای تنها تمساح پوزه کوتاهی که در یکی از جنوبی ترین استانهای کشورمان زندگی می کند.
بر اساس یک باور قدیمی در بومیان منطقه، وجود تمساح در برکه‌ها باعث برکت و وسعت روزی مردم منطقه می شود و به همین دلیل بومیان به هیچ وجه اقدام به شکار تمساح نمی کنند.
شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که از تمساح ها وحشت دارید ولی جالب است بدانید این گونه زیبای ایرانی خطری برای انسان ندارد.
آنچنانکه رییس محیط زیست چابهار می گوید: وجود گاندو در برکه‌ها و استخرها تهدیدی برای اهالی و بومیان ساکن در کنار این منابع نیست، به طوری که حتی بچه‌ها در این برکه‌ها شنا می کنند و زنان با آسودگی خاطر در کنار برکه‌ها به شستن ظرف و لباس می‌پردازند.
به گفته باربد صفایی مهرو مدیر موسسه خزنده شناسی پارس این تمساح که در سالهای نه چندان دور در حال انقراض بود با کمک نیروهای مردمی، سازمانهای مردم نهاد، کمک های دولتی سازمان محیط زیست از خطر انقراض نجات پیدا کرده است.
این اقدام حفاظتی که با آموزش مردم محلی همراه بوده است شرایط را طوری محیا کرد که در حال حاضر تورهای گردشگری و اکوتوریسم کیلومترها رنج سفر را تحمیل می کنند و از گوشه کنار کشور برای دیدن تمساح پوزه کوتاه ایرانی یا همان گاندو به این منطقه سفر می کنند.
بیشتر این تمساح‌ها در برکه‌های میان راسک و باهوکلات و باتلاق‌های دلگان و کلانی (در جنوب استان سیستان و بلوچستان) متمرکز هستند. تعداد این گونه در ایران حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ راس برآورد می‌شود.
تمساح‌های پوزه کوتاه هنگام شکار و شنا بسیار سریع و چالاک عمل کرده و از منابع مختلف غذایی از حشرات گرفته تا پستانداران تغذیه می‌کنند.
باهو کلات محل زندگی گاندوهاست در منطقه حفاظت شده ای در استان سیستان و بلوچستان که در منتهی الیه جنوب شرقی کشور در مرز ایران و پاکستان قرار گرفته است.
این منطقه از کوههای کم آب و بیابانی تشکیل شده و تا رودخانه سرباز در بلوچستان گسترده شده است.
رودخانه سرباز مامن گاندو است که یک تنها تمساح تالابی و منحصر به فرد ایرانی است که در آبگیرهای کم عمق مسیر رودخانه زندگی می کند.
علاوه بر گاندوها در این منطقه نوعی ماهی به نام گِل خور با نام علمی Perio phthalinuse در آبهای کم عمق و بستر گلی رودخانه ها زندگی می کند.
خط ساحلی دریای عمان که مرز جنوبی این منطقه را تشکیل می دهد، ناحیه قشلاقی پرندگان آبزى است و نيز، محل مهمى براى تخم‌‌گذارى لاک‌پشت سبزدريايى به شمار مى‌آيد.
علاوه بر اینها بسیاری از گونه های شبه قاره هند را نیز می توان در این منطقه یافت و البته نیازمند اقدامات حفاظتی نیز هستند که از جمله آنها می توان به : جبير، سنجاب نخلى شمالى، راسوى خاکستر هندى، هوبره، دراج، سوسمار و نيز بسيارى از انواع پرندگان که خاص شبه قاره هند اشاره کرد.
این منطقه نام خود را از کوه گنو گرفته است که در داخل منطقه واقع شده است و بعد از کوه فارغان دومین کوه بلند شهرستان بندرعباس است.
یکی از مهمترین منابع آبی این منطقه چشمه های آب گرم گنو می باشد که از نظر خواص دارویی کانونهای شناخته شده ای هستند و از دیرباز مورد استفاده اهالی و مسافرین قرار گرفته اند.
تنوع پوشش گیاهی : این منطقه از دامنه تا قله کوه مشتمل بر انواع درختان گرمسیری ، استپ کوهپایه های و گونه های گیاهی نواحی سردسیری است.
اغلب دره های آن پوشیده از درختان و درخچه ها است . دشتها با ارتفاعات میانی آن عرصه گونه هایی چون آکاسیا، کنار، کهور و استبرق است و از ارتفاعات میانی تا قله کوهها جایگاه درختانی چون بنه و بادام می باشد.
