پی بردن به چند و چون این مبحث خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) را بر آن داشت تا گفت و گویی با دکتر محمدرضا دوستی، عضوهیات علمی دانشگاه بیرجند و رییس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی به انجام رساند که در ادامه می خوانید.
تولید چراغ های LED و بالابر ویلچر معلولان
پارک علم و فناوری خراسان جنوبی با وجود اینکه دو سال از تاسیس آن می گذرد، توانسته است چه دستاوردهایی را کسب کند؟
ما در حال حاضر در بعد آی تی و آی تی سی شرکت های بسیار قوی داریم که می توانند با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری کارهای بزرگی انجام دهند. بالابر ویلچر برای جا به جایی معلولان و جانبازان یکی از طرح های این پارک است که توانسته است رتبه اول استان را به خود اختصاص دهد و با همکاری شهرداری اجرایی شود. همچنین ما در تولید چراغ های ال ای دی جدید هم کارهای گسترده ای انجام داده ایم و برای تحقق این امر قراردادهایی با سازمان پارک ها و اداره راه و ترابری استان انجام داده ایم. حتی شهرداری اهواز هم از محصول ما استفاده کرده است. در ضمن ما برای اولین بار در کشور توانسته ایم ارتباط قوی بین مجموعه شهرداری کشور و پارک های علم و فناوری ایجاد کنیم. همچنین برای اولین بار مدیریت نمایشگاه دایمی شهرداری ها و خدمات شهری کشور برای هماهنگی حضور شرکت های دانش بنیان در نمایشگاه از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به این پارک واگذار شد. ان شاء ا... سومین نمایشگاه نیز با مدیریت این پارک اجرا خواهد شد.
ارتباط بین مصرف کننده و تولید کننده یکی از شروط اصلی فروش محصولات است، پارک علم و فناوری خراسان جنوبی چقدر توانسته است تعاملی بین این دو بخش به وجود بیاورد؟
خوشبختانه ما تاکنون توانسته ایم ارتباط خیلی خوبی بین حوزه مصرف کننده و تولید کننده ایجاد کنیم. همان طور که می دانید در کشورمان شرکت های زیادی هستند که محصولاتی تولید می کنند که قادر به فروش آنها نیستند و در دره مرگ گرفتار می شوند؛ دره مرگ اصطلاحا به وقفه زمانی بین کالای تولید شده تا مصرف آن کالا گفته می شود. اگر کالای تولید شده، وارد عرصه بازار و به فروش نرسد آن شرکت ورشکسته و نابود خواهد شد. ما کاری کرده ایم که این دره مرگ برای خیلی از شرکت ها از بین برود و محصولشان وارد بازار شود.
نبود بینش کافی در دولت از مهمترین مشکلات پارک های علم و فناوری است
پارک های تازه تاسیسی مانند خراسان جنوبی برای اجرای طرح های خودشان چه مشکلاتی پیش روی دارند؟
بررسی ساختار کشور در چند سال اخیر نشان می دهد که عمده مشکل های تحریم ها و بودجه های کشوردر دو سال اخیر اتفاق افتاده است به همین دلیل پارک هایی که در این بحران های دولت به وجود آمده اند، درگیر این مشکل ها هستند. مثلا به تازگی برای پارک های تازه تاسیس طی دو سال اخیر ردیف بودجه ای دیده شده است اما هنوز هیچ دریافتی نداشته اند. این پارک ها با تمام این مشکل های فراوان مالی توانسته اند خودشان قد علم کنند و به این مرحله برسند.امیدواریم در کنار ردیف بودجه امسال، بودجه ای نیز برای تامین هزینه های این پارک های تازه تاسیس نیز تعلق بگیرد. همچنین نبود بینش کافی در دولت و نداشتن اطلاعات کافی و توجه لازم وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری به اهمیت این موضوع یکی از مهمترین مشکلات تمام پارک ها محسوب می شود؛ هم اکنون فقط 3 درصد بودجه وزارت علوم تحقیقات و فناوری به پارک ها تعلق گرفته است. مابقی این بودجه به دانشگاه ها اختصاص یافته است، درصورتی که باید 50 درصد این بودجه به پارک های علم و فناوری تعلق بگیرداما متاسفانه چنین چیزی رخ نداده است. وقتی بودجه ای نباشد، فعالیت علمی و تحقیقاتی در این زمینه نیز انجام نخواهد شد.
شکوفایی حوزه فناوری معلول چه عواملی است؟
گلوگاه تمام تنگناهای کشور مربوط به بحث فناوری است. اگر به این بحث توجه ویژه ای شود و برنامه ریزی مناسبی نیز صورت گیرد، ما در آینده ای نزدیک شاهد شکوفایی اقتصادی مملکت خواهیم بود اما اگر از این موضوع غفلت کنیم مملکت در این شرایط بحرانی جان سالم به در نخواهد برد. ما از لحاظ علمی خیلی رشد کرده ایم یعنی به دانشگاه هایمان توجه کرده ایم اما از نظر فناوری هنوز بسیارضعیف هستیم. مثلا ممکن است ما در یک بیمارستانی پزشک خوبی داشته باشیم اما آیا امکان جراحی بیمار در صورت خراب شدن چراغ اتاق عمل وجود دارد؟ اگر تیغ وارداتی جراحی در کشور وجود نداشته باشد آیا می توان ساده ترین عمل را انجام داد؟ متاسفانه ما هنوز یک کارخانه رده بالا که حرفی در دنیا داشته باشد، از جهت فناوری نداریم. ما تا زمانی که توجهی به این مبحث نداشته باشیم شاهد رشد آن نخواهیم بود.
فکر می کنید برای رسیدن به جایگاه مطلوب مان در این حوزه چقدر فاصله داریم؟
ما در موضوع تولید علم یک پروسه و فرآیند چند ساله را طی کرده ایم. ما بعد از گذشت حدود 20 سال توانسته ایم خودمان را از آن ضعف علمی نجات بدهیم و به رده 15 دنیا از نظر علمی ارتقا یابیم. ما برای پیشرفت حوزه فناوری هم حداقل به 30-40 سال زمان نیاز داریم. یک شب یا یک سال و دو ساله این امر تحقق پیدا نمی کند ما برای رسیدن به این جایگاه نیاز به یک برنامه دقیق، سرمایه گذاری زیاد، توجه و اهتمام دولت و همت و تلاش وزارت علوم داریم؛ شاید اگر توجه ویژه ای به این قضیه شود، بتوانیم در زمان کمتری خودمان را به رده های بالای فناوری دنیا برسانیم.
ما به شدت از چین و ژاپن از نظر بنیه علمی زمانی که پیشرفت خود را شروع کردند، جلوتریم
کیفیت محصولات داخلی آیا قابل مقایسه با تولید های خارجی است؟
طبیعی است که هر کاری در ابتدای امر توام با ضعف هایی باشد. ما نمی توانیم این محصول ها را هم رده با محصول های با کیفیت خارجی بدانیم چون زیرساخت های ما ضعیف است. این شرکت ها باید برای رشد و تکاملشان مراحلی را طی کنند. ما نمی توانیم از شرکتی که فقط 2 سال از فعالیتش گذشته توقع آنچنانی داشته باشیم. هرچند برخی از محصول های شرکت های دانش بنیان ما با وجود نو پا بودنشان قابل رقابت با محصول های خارجی هستند. حدود 40-50 سال پیش محصول های ژاپنی جایگاه امروزی را نداشتند اما امروزه با افتخار می گوییم تلویزیون یا تلفن من محصول کشور ژاپن است. محصول های چینی 10 سال پیش هم قابل مقایسه با الان نیستند. آن زمان وقتی می خواستیم بگوییم محصولی بی کیفیت است می گفتیم چینی است اما الان جنس مرغوب چینی هم در بازار وجود دارد. اینک چین بازار دنیا را در همه حوزه ها به دست گرفته است. سوال اینجاست مگر کشور چین، مالزی یا سنگاپور و کشورهایی که پیشرفت خوبی در فناوری داشته اند، چقدر نسبت به ما از بنیه علمی برخوردار بوده اند؟ ما به شدت از آنها برتریم اما برنامه ریزی درستی نداریم. ما برای تحقق این امر نیاز به مدیریت داریم و امیدواریم دولت جدید توجه بیشتری به این مساله بکند.
شرکت های دانش بنیان چگونه از حمایت شما بهره مند می شوند؟
حمایت های ما به دو صورت مادی و معنوی است. حمایت مادی ما در قالب سرمایه هایی است که به صورت وام یا کمک هزینه در اختیار آنان قرار می گیرد یا برقراری ارتباطات با بانک ها و اختصاص تسهیلات ویژه به آنان است. حمایت های معنوی هم به صورت معرفی شرکت های دانش بنیان به مراکز علمی کشور است. این شرکت ها صرف داشتن معرفی نامه می توانند از خدمات تمامی دستگاه های دولتی بهره مند شوند.
