خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا ( دانا خبر) برای پی بردن به چالش ها و مشکلات پیش روی صنعت هوا و فضای کشور گفت و گویی با حامد سعیدی، کارشناس ارشد مدیریت تکنولوژی و مدیر عامل شرکت دانش بنیان صنایع هوا و فضای فرناس انجام داد که در ادامه می آید.
یکی از مهمترین دستاوردهای اخیر شرکت دانش بنیان شما ساخت و طراحی عمود پرواز بدون سرنشين ويژه تصوير برداري و نقشه برداری هوايی است. اصلا چه ضرورت و نیازی در کشور باعث شد که شما وارد مقوله ساخت چنین عمود پروازی شوید؟
هم اکنون نقشه برداری در دنیا به دو روش اصلی ماهواره ای و هواپیمایی انجام می شود. در نقشه برداری ماهواره ای، ماهواره ها با عکس برداری اقدام به تهیه نقشه می کنند. ما در حال حاضر در کشورمان توان نقشه برداری یا عکس برداری به طریق ماهواره ای نداریم بنابراین نقشه برداری ماهواره ای ما از خارج کشور تامین می شود. اغلب ماموریت های سازمان جغرافیایی و نقشه برداری هم با هواپیما انجام می شود. این هواپیماهای 20 تنی و 20 نفره با دوربین هایشان هنگام پرواز از یک منطقه عکس برداری می کنند. هزینه تامین و نگهداری این هواپیماها بسیار سنگین است و برای طرح های عظیم با صرفه نیست. علاوه بر این یک عده ای از جامعه احتیاج به عکس و فیلم برداری های هوایی دارند و طرح های آنها عظیم نیست. عکس های ماهواره ای هم به دلیل رزولوشن و کیفیت پایین به درد آنها نمی خورد. همچنین این عکس ها آنلاین نبوده و ممکن است مربوط به سال گذشته باشد. اهمیت این مساله باعث شد تا بعد از سال ها تلاش در حوزه هوا و فضا با همکاران حوزه نقشه برداری، اساتید دانشگاه، محققان و شرکت های حوزه نقشه برداری این عمود پرواز را بسازیم و به ثبت برسانیم و ساخت و تولید صنعتی این محصول را در کنار سایر محصولات مان ادامه دهیم.
پرنده هاي بدون سرنشين در مقايسه با نمونه هاي سرنشين دار از چه مزایایی برخوردارند و هم اکنون برای چه مواردی کاربرد دارند؟
این هواپیما با 2 تا 3 کیلو وزن از ارتفاع 50 تا 500 متری اقدام به تهیه نقشه با رزولوشن 5 تا 10 سانتی متری می کند. دقت خیلی بالا و زیاد این عکس برداری برای تهیه نقشه های 1:200 مناسب است. کاهش هزينه هاي خدمات، نگهداری و تعميرات تا يک دهم نمونه های سرنشين دار، امکان استفاده در نقاط دشوار و نا امن و کاهش صدمات و تلفات انسانی از دیگر مزایای آن به شمار می رود. همچنین امروزه هواپيما ها و بالگردهاي بدون سرنشين از حوزه سينما و تصويربرداري گرفته تا نظامي در زمينه هاي تصويربرداري هاي منابع طبيعي، سدها، درياچه ها، معادن و مناطق حفاظت شده ، کنترل جنگل ها، کنترل ترافيک آزادراه ها، نقشه برداری هوايی، کنترل پروژه هاي عمرانی و نفتی و ديده بانی از خطوط انتقال نفت، گاز و برق، ارزيابی خسارت مناطق حادثه ديده از بلايای طبيعی و مراقبت هوايی مناطق خاص برای مرزبانی، آتش سوزی، کنترل قاچاق کالا و شکار غير مجاز مورد استفاده قرار می گيرند.
در حال حاضر شرکت های دانش بنیان صنایع هوا و فضا برای پیشبرد اهداف شان با چه مشکلاتی مواجه اند؟
یکی از مشکلات بنیادی ما در صنعت و تولید، ساز و کارهای دولتی است. این مساله واقعا دست و پای نو آوران ما را بسته و نفس کشیدن را سخت کرده است به همین دلیل رشد جدی هم در این حوزه انجام نشده است زیرا در هر زمینه ای که ما وارد می شویم دولت باید مجوز بدهد و بسیاری از امور مالی، شهرداری و بیمه وزارت صنایع لایحه های مختلف دارد که وقت گیر است و راندمان آنچنانی هم ندارد. خیلی زشت و منسوخ است که وزارت دفاع با این شرکت ها رقابت می کند. وزارت دفاع باید نقش سیاست گذاری و نظارت بر هنجارها نه نقش مجری سازنده این محصولات را بر عهده داشته باشد. متاسفانه در طول سال های مختلف در این حوزه فناوری افراد دولتی روی کار آمده اند که فناور و کار آفرین نبوده و از دانش فنی لازم هم برخوردار نبوده اند. این افراد هیچ وقت نه کارخانه ای داشته و نه محصولی تولید کرده اند به همین دلیل اصلا متوجه محصولات نیستند. مثلا شخصی که به عنوان کارمند یک حوزه وزراتخانه بوده ، اینک مسوول یک پارک علم و فناوری شده یا فردی که در بخش صنایع فعال بوده ، حالا مسوول شهرک صنعتی شده است. این افراد وقتی الفبای کار را نمی فهمند بالتبع نمی توانند مشکلات را هم حل کنند مانند این می ماند که من کارشناس هوا و فضا جذب انیستیتو پاستور شوم و بخواهم واکسن تولید کنم. بیش از حد و به دروغ این صنعت نظامی، امنیتی را مخوف جلوه دادن از دیگر مشکلات این حوزه است. در دنیا صنعت هوا و فضا یکی از مردمی ترین و بازترین صنعت های جهان به حساب می آید مثلا کشور آمریکا با وجود اینکه از لحاظ امنیتی با برخی محدودیت ها برخوردار است اما جدا از فرودگاه های معمولی 8200 فرودگاه مخصوص هواپیماهای ورزشی، تفریحی و فوق سبک هم دارد و حدود 290 هزار خلبان با هواپیمای تک نفره می توانند در این فرودگاه های تفریحی پرواز و آزادانه به غیر از مناطق محروم عبور و مرور کنند. در حالی که در کشور ما برخی از افراد با آگاهی و نا آگاهی این صنعت را فقط نظامی و محدود جلوه می دهند و مانع فعالیت مخترعان جوان این حوزه می شوند و می گویند، اصلا با اجازه و مجوز چه کسی این کار را انجام می دهید.
پس هیچ ممنوعیتی در این صنعت نیست اما به اشتباه تصور می شود که فعالیت در آن با محدودیت مواجه است!
بله. ممنوعیت مربوط به آن بخشی است که قانون وضع کرده باشد مانند حمل و نقل مواد منفجره، مهمات، مواد مخدر و ... اما هواپیماهای عمود پرواز، ربات پرنده، فیلم برداری و عکس برداری های هوایی در مناطقی که ممنوعیت ندارند، ممنوع نیست و هر کسی می تواند از آن استفاده کند. متاسفانه هنوز این فرهنگ حتی در بالاترین رده ها و مسوولان عالی رتبه هم به درستی جا نیافتاده است و نگاه دقیقی از این کار در کشورمان وجود ندارد.
