به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا(دانا خبر)، مراسم مذهبی قالیشویان از سنتهای چند هزار ساله ایست كه در دومین جمعه مهرماه هر سال در مشهد اردهال كاشان برگزار میشود.
مراسم قالیشویان نمایش واقعه شهادت سلطان علی بن محمد باقر (ع) در سال 113 هجرت در سزمین مشهد اردهال و نحوه به خاکسپاری این امامزاده جلیل القدر توسط اهالی فین کاشان است که هر ساله با تعصب و غرور خاصی معمولا در یکی از روزهای میان نهم تا پانزدهم مهرماه برگزار میشود و به روز قالیشویان معروف است.
هرسال در روز سیزدهم مهرماه هر سال (امروزه در دومین آدینه مهرماه)، اهالی شهر «فیـن» کاشان یکی از قالیهای درون بنای امامزاده، به عنوان قالیای که به هنگام شهادت در تابوت او بوده و پیکر امامزاده را در آن پیچیده بودهاند، به صورت لولهشده بر دوش جوانان قرار میگیرد و آنان آنرا به سوی چشمهای که در حدود چند صد متری شرق بنا واقع است، میبرند.
به دنبال این دسته، گروهی دیگر که هر یک چوبدستی بلندی را بر دست دارند، حرکت میکنند و با تکان دادن چوبدستی در هوا به نبردی نمادین با قاتل امامزاده میپردازند. قالی بر کنار چشمه به زمین میآید و آب چشمه را به نشانه غسل دادن امامزاده بر آن میافشانند و آنگاه دوباره آنرا با شور و هیجان به سوی بنا باز میگردانند. پیش از ورود قالی به آرامگاه، چوب به دستان با دویدن و تکان دادن چوبها و فریاد و شعارهای مهیج، نبرد با قاتل امامزاده را دنبال میکنند. رسیدن حاملان قالی به درگاه ورودی امامزاده و سپردن آن به اهالی روستای خاوه که باید آنرا به درون ببرند، همراه با تشریفات خاصی است.
این مراسم منحصرا توسط اهالی «فیـن» کاشان برگزار میشود و دیگران حق شرکت در آنرا نداشته و تنها تماشاچی هستند.
مراسم قالیشویان تنها آیین مذهبی اسلامی است که به تقویم خورشیدی برپا میشود. انجام این مراسم با تقویم مخصوص، به خاطر آن است که مراسم قالی شویان با اینکه مراسمی مذهبی است، در حقیقت رگههایی از چندین آیین ملی را با خود همراه دارد که خاطرنشان میسازد در کلیه مراحل حمل قالی، غیر از اهالی روستای خاوه اردهال و فین، هیچ فردی در هر مقام و موقعیتی که باشد حق ندارد به گروه چوب به دستان قالی مقدس داخل شود.
یك هفته پیش از مناسک قالیشویان، معمولا در نخستین جمعه از فصل پاییز، مراسم جار در كاشان بر گزار می شود . این جمعه كه در میان كاشانیها به جمعه جار معروف است، روز فراخوانی مردم به مراسم قالیشویی در مشهد اردهال است.
جمعه جار پیامآور فرا رسیدن سالروز شهادت شهید دشت اردهال، امامزاده مظلوم ، حضرت سلطان علی بن امام محمدباقر (ع) و روز موعود برای گرد همایی طایفه فینی است.
هر سال در روز جمعه جار، چند جارچی در محلات فین و محله بازار كاشان و روستای خاوه از روستاهای كاشان راه میافتند و گشتزنان به روش و سنت آبا و اجدادی خود با بانگ بلند و آوازی خاص ندا در میدهند و مردم را از فرا رسیدن روز موعود قالیشویان و هفته زیارت امامزاده سلطان علی (ع) آگاه میكنند.
خبر جمعه قالیشویان به سرعت دهان به دهان میان مردم همه قشرها و بازاریان و پیشه وران و دستفروشان میگردد و در كمتر از یكی دو روز در همه شهرها و دهات از جمله شهرهای نطنز ، قم ، محلات، ساوه، دلیجان، یزد، آشتیان و اصفهان پراكنده میگردد جارچیان با رساندن این پیام، همه مردم، به ویژه زائران و فروشندگان صاحب نذر را كه باید هر ساله در قالیشویان شركت داشته باشند، به تكاپو و فراهم كردن اسباب و توشه زیارت و تهیه جا و مكان برای سكونت در مشهد اردهال وا میدارند.
تكاپوی سفر بیش از همه قشرها در میان كاسبكاران و بازاریان چشمگیر است. بازاریان و فروشندگان برای عرضه و فروش كالاهایشان در مشهد اردهال با یكدیگر به رقابت میپردازند و میكوشند تا هر یک پیش از آغاز مراسم غرفهای یا حجرهای مناسب در بازار چه و یا صحن پاپک و یا صحنهای دیگر به دست آورند.
مراسم قالیشویان در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شدهاست.مسوول ستاد برگزاری مراسم سنتی مذهبی قالیشویان فین نیز از حضور نیم میلیون زائر در این آیین با شکوه معنوی خبر داده است.
مسیر دسترسی
جهت سفر به اردهال 2 مسیر وجود دارد : 1- از مسیر کاشان: اگر از راه اتوبان بخواهید به اردهال سفر کنید به تابلوهای در مسیر باید توجه کنید و از خروجی قبل از پل هوایی راوند وارد بزرگراه مشهد اردهال شوید و 35کیلومتر را تا مشهد اردهال طی کنید و به اردهال می رسید. اگر از شهر کاشان بخواهید به اردهال سفر کنید. باید به سمت راوند حرکت نموده و در میدان راوند با توجه به تابلو راهنما وارد بزرگراه مشهد اردهال شوید. 2- از مسیر دلیجان: اگر از دلیجان بخواهید به اردهال سفر کنی. ابتدا باید به طرف شهر نراق حرکت نموده و پس از طی 35 کیلومتر به مشهد اردهال خواهید رسید. نکته: جاده کاشان به اردهال مسیر مطمئن تری برای سفر است.