عضو هیات علمی دانشکده خبر: در کشور ما عوامل بسیاری دست به دست هم داده تا اقبال عمومی نسبت به مطبوعات کاهش پیدا کند، یکی از این عوامل عدم آموزش مناسب و کافی روزنامه نگاران به خصوص در چند سال اخیر بوده است که همین امر باعث کاهش خوانش روزنامه ها و در نتیجه به وجود آمدن تیراژ اسمی در مطبوعات شده است.
به گزارش گروه رسانه خبرگزاری دانا(داناخبر)، علیرضا عبدالهی نژاد عضو هیات علمی دانشکده خبر در رابطه با کمبود نیروهای متخصص در تحریریه ها گفت: عدم جذب نیروهای تحصیل کرده رشته روزنامه نگاری در تحریریه ها اتفاقی است که در چند سال اخیر بسیار رایج شده، به طوری که در حال حاضر بیش از 70 درصد افراد شاغل در این حوزه تحصیلات غیر مرتبط با رشته روزنامه نگاری داشته و یا بیشتر آنها از راه تجربی در مورد خبر و خبرنویسی اطلاعات کسب کرده اند.
وی ادامه داد: عدم جذب نیروهای تحصیل کرده در این رشته می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، به عقیده من یکی از مهمترین آنها بالا بودن تعداد فارق التحصیلان است. البته این امر به نوبه خود نمی تواند مشکل آفرین باشد بلکه زمانی مساله ساز می شود که تعداد نشریات و خبرگزاری ها کم باشد که در این صورت کشور دچار مازاد نیرو می شود، مانند اتفاقی که در چند سال اخیر در کشور ما رخ داده است.
این استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی افزود: مساله دیگری که وجود دارد این است که در کشور ما علاوه بر دانشگاه‌ها برخی آموزشگاه‌ها وجود دارد که زیر نظر وزارت علوم نبوده و افراد با ثبت نام در آنها و گذارندن یک دوره خبر نویسی خود را خبرنگار می دانند و وارد تحریریه ها می شوند، به نوعی می توان گفت که این حرفه در ایران دچار کلیشه شده است.
میان دانشگاه ها و تحریریه ها شکاف عمیقی وجود دارد
عبدالهی نژاد در رابطه با نحوه تدریس در دانشگاه ها عنوان کرد: رشته روزنامه نگاری و به طور عام علوم ارتباطات رشته ای است که درس‌های عملی زیادی دارد، به عنوان مثال درسی مانند خبرنویسی و اصول روزنامه نگاری که این درس‌ها را نمی توان به صورت تئوری به دانشجو آموخت، در حالی که حتی در برزگترین دانشگاه های ایران نیز این اصول اولیه رعایت نمی شود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از اصولی که دانشگاه‌ها باید آن را رعایت کنند این است که استادانی را برای این رشته انتخاب کنند که تجربه کار در تحریریه ها را داشته باشند تا بتوانند فارغ از مطالب کتاب‌ها اصولی را به دانشجو بیاموزند که در محیط کار برای دانشجو مفید باشد، اما متاسفانه بیشتر استادهای ما به معرفی و تدریس چند کتاب اکتفا می کنند و به همین دلیل وقتی دانشجوها می خواهند وارد بازار کار شوند تازه متوجه می شوند که نیاز به آموزش اصول اولیه خبرنویسی دارند.
وی، افزود: عدم وجود آموزش‌های عملی برای دانشجویان رشته ارتباطات، باعث می شود که آنها بعد از اتمام دوره تحصیل نتوانند به راحتی وارد بازار کار شوند، علاوه بر آن دانشگاه ها هیچ فرصت شغلی برای دانشجویان فراهم نمی کنند، در حالی که می توانند در دوره کارآموزی مطالب اساسی را به دانشجو بیاموزند، اما متاسفانه این اتفاق در دانشگاه های ما رخ نداده و می توان گفت که بین دانشگاه های ما و تحریریه ها یک شکاف عمیق وجود دارد که همین باعث بیکاری بسیاری از دانشجویان ما شده است.
فرهنگ مردم کشور، فرهنگ شفاهی است/ سرانه مطالعه در کشور هفت دقیقه است
استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی، در مورد عدم اقبال عمومی به روزنامه ها گفت: یکی از مهمترین دلایل این امر وجود فرهنگ شفاهی در بین مردم است، در کشور ما هنوز هم ارتباط چهره به چهره یا رو در رو بسیار رایج بوده و همین امر یکی از دلایل عدم تمایل مردم نسبت به مطبوعات شده است همچنین این فرهنگ باعث شده تا سرانه مطالعه در کشور هفت دقیقه باشد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایلی که باعث این اتفاق شده، عدم توجه به خواست و نیاز مخاطب در متن روزنامه هاست به طوری که مردم نیازهای خود را در دورن مطالب روزنامه ها پیدا نمی کنند و به همین دلیل هم تمایلی به خرید روزنامه نشان نمی دهند. علاوه بر مطالب گفته شده می توان به تکراری بودن خبرهای روزنامه ها نیز اشاره کرد.
عبدالهی نژاد در ادامه صحبت‌هایش اظهار داشت: همان طور که می دانید صفحه اول یک روزنامه ویترین آن روزنامه است، حال وقتی که مخاطبان می بینند که تیتر صفحه اول بیشتر روزنامه یکی است دیگر تمایلی به خرید روزنامه ها پیدا نمی کنند. چرا که بیشتر خبرها نه تنها در روزنامه ها بلکه در کل رسانه های خبری کشور تکرار می شود.
تیراژ روزنامه در ایران حدود دو میلیون نسخه است
وی افزود: تمام این عوامل دست در دست هم می دهند تا مخاطبان تمایل خود را به رسانه از دست دهند و به همین دلیل است که حدود 15 درصد تیراژ روزنامه های کشور در روز برگشت داده می شوند، حال آنکه بیشتر روزنامه های کشور تیراژی که درج می کنند اسمی است نه رسمی و دلیل این امر هم این است که می خواهند با این ارقام دروغین برای خود اعتبار و آبرو کسب کنند.
عضو هیات علمی دانشکده خبر، عنوان کرد: همین مقدار تیراژ کاذب هم در میان مخاطبان خوانش لازم را ندارد و بیشتر آنها به دفتر روزنامه ها ارجاع داده می شوند، علاوه بر آن مطبوعات کشور و به طور کلی رسانه های کشور آن جایگاهی که باید در بین مخاطبان داشته باشند را ندارند و به نوعی اعتبار خود را از دست داده اند.
عبدالهی نژاد گفت: این در حالی است که در دنیا مطبوعات حرف اول را در کسب آگاهی می زنند به طوری که روزنامه یومیوری شیمبون در کشور ژاپن که پرتیراژترین روزنامه جهان است در سال 2010 آمار تیراژ خود را 15 میلیون نسخه در روز اعلام کرده است، در حالی که این آمر در ایران دو میلیون نسخه است.
اغلب سردبیران ما سردبیران سیاسی هستند نه حرفه ای
عضو هیات علمی دانشکده خبر، در رابطه با وضعیت تحریریه های کشور اظهار داشت: یکی دیگر از مشکلاتی که وجود دارد این است که در بسیاری از تحریریه ها افرادی سردبیر شده اند که در رشته روزنامه نگاری کوچکترین اطلاعی ندارند و فقط به واسطه رابطه ای که وجود دارد به این سمت منصوب شده اند، به همین دلیل می توان گفت که بیشتر سردبیران ما سردبیران سیاسی هستند نه حرفه ای که این امر می تواند یک مشکل بزرگ برای روزنامه نگاری حرفه ای کشور به حساب بیاید.
وی افزود: یکی از مشکلات اساسی که در این حرفه وجود دارد، نبود امنیت شغلی است، به عنوان مثال فردی که در یک تحریریه مشغول به کار است نمی داند که آن روزنامه یا سایت خبری تا چه زمانی به فعالیت خود ادامه می دهد، آیا فردا روزنامه تعطیل و یا توقیف می شود، حتی تحریریه های دولتی هم دچار این مشکل هستند، به این صورت که با عوض شدن دولت ها خط مشی روزنامه ها هم تغییر می کند و با آمدن سردبیر جدید کل نیروهای تحریریه عوض می شوند.
عبدالهی نژاد در همین رابطه عنوان کرد: این ارتباط بیش از حدی که بین سیاست و روزنامه نگاری، در ایران وجود دارد به هیچ وجه حرفه ای نبوده است، چراکه یک روزنامه نگار باید کار حرفه ای خود را انجام دهد و نباید خود را به حزب یا گروهی متصل کند، چون در غیر این صورت وارد سیاست بازی دولتمردان می شود که همین امر می تواند به حرفه و اعتبار وی صدمه بزند.
وی ادامه داد: عدم جذب نیروهای تحصیل کرده در این رشته می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، به عقیده من یکی از مهمترین آنها بالا بودن تعداد فارق التحصیلان است. البته این امر به نوبه خود نمی تواند مشکل آفرین باشد بلکه زمانی مساله ساز می شود که تعداد نشریات و خبرگزاری ها کم باشد که در این صورت کشور دچار مازاد نیرو می شود، مانند اتفاقی که در چند سال اخیر در کشور ما رخ داده است.
این استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی افزود: مساله دیگری که وجود دارد این است که در کشور ما علاوه بر دانشگاه‌ها برخی آموزشگاه‌ها وجود دارد که زیر نظر وزارت علوم نبوده و افراد با ثبت نام در آنها و گذارندن یک دوره خبر نویسی خود را خبرنگار می دانند و وارد تحریریه ها می شوند، به نوعی می توان گفت که این حرفه در ایران دچار کلیشه شده است.
میان دانشگاه ها و تحریریه ها شکاف عمیقی وجود دارد
عبدالهی نژاد در رابطه با نحوه تدریس در دانشگاه ها عنوان کرد: رشته روزنامه نگاری و به طور عام علوم ارتباطات رشته ای است که درس‌های عملی زیادی دارد، به عنوان مثال درسی مانند خبرنویسی و اصول روزنامه نگاری که این درس‌ها را نمی توان به صورت تئوری به دانشجو آموخت، در حالی که حتی در برزگترین دانشگاه های ایران نیز این اصول اولیه رعایت نمی شود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از اصولی که دانشگاه‌ها باید آن را رعایت کنند این است که استادانی را برای این رشته انتخاب کنند که تجربه کار در تحریریه ها را داشته باشند تا بتوانند فارغ از مطالب کتاب‌ها اصولی را به دانشجو بیاموزند که در محیط کار برای دانشجو مفید باشد، اما متاسفانه بیشتر استادهای ما به معرفی و تدریس چند کتاب اکتفا می کنند و به همین دلیل وقتی دانشجوها می خواهند وارد بازار کار شوند تازه متوجه می شوند که نیاز به آموزش اصول اولیه خبرنویسی دارند.
وی، افزود: عدم وجود آموزش‌های عملی برای دانشجویان رشته ارتباطات، باعث می شود که آنها بعد از اتمام دوره تحصیل نتوانند به راحتی وارد بازار کار شوند، علاوه بر آن دانشگاه ها هیچ فرصت شغلی برای دانشجویان فراهم نمی کنند، در حالی که می توانند در دوره کارآموزی مطالب اساسی را به دانشجو بیاموزند، اما متاسفانه این اتفاق در دانشگاه های ما رخ نداده و می توان گفت که بین دانشگاه های ما و تحریریه ها یک شکاف عمیق وجود دارد که همین باعث بیکاری بسیاری از دانشجویان ما شده است.
فرهنگ مردم کشور، فرهنگ شفاهی است/ سرانه مطالعه در کشور هفت دقیقه است
استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی، در مورد عدم اقبال عمومی به روزنامه ها گفت: یکی از مهمترین دلایل این امر وجود فرهنگ شفاهی در بین مردم است، در کشور ما هنوز هم ارتباط چهره به چهره یا رو در رو بسیار رایج بوده و همین امر یکی از دلایل عدم تمایل مردم نسبت به مطبوعات شده است همچنین این فرهنگ باعث شده تا سرانه مطالعه در کشور هفت دقیقه باشد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایلی که باعث این اتفاق شده، عدم توجه به خواست و نیاز مخاطب در متن روزنامه هاست به طوری که مردم نیازهای خود را در دورن مطالب روزنامه ها پیدا نمی کنند و به همین دلیل هم تمایلی به خرید روزنامه نشان نمی دهند. علاوه بر مطالب گفته شده می توان به تکراری بودن خبرهای روزنامه ها نیز اشاره کرد.
عبدالهی نژاد در ادامه صحبت‌هایش اظهار داشت: همان طور که می دانید صفحه اول یک روزنامه ویترین آن روزنامه است، حال وقتی که مخاطبان می بینند که تیتر صفحه اول بیشتر روزنامه یکی است دیگر تمایلی به خرید روزنامه ها پیدا نمی کنند. چرا که بیشتر خبرها نه تنها در روزنامه ها بلکه در کل رسانه های خبری کشور تکرار می شود.
تیراژ روزنامه در ایران حدود دو میلیون نسخه است
وی افزود: تمام این عوامل دست در دست هم می دهند تا مخاطبان تمایل خود را به رسانه از دست دهند و به همین دلیل است که حدود 15 درصد تیراژ روزنامه های کشور در روز برگشت داده می شوند، حال آنکه بیشتر روزنامه های کشور تیراژی که درج می کنند اسمی است نه رسمی و دلیل این امر هم این است که می خواهند با این ارقام دروغین برای خود اعتبار و آبرو کسب کنند.
عضو هیات علمی دانشکده خبر، عنوان کرد: همین مقدار تیراژ کاذب هم در میان مخاطبان خوانش لازم را ندارد و بیشتر آنها به دفتر روزنامه ها ارجاع داده می شوند، علاوه بر آن مطبوعات کشور و به طور کلی رسانه های کشور آن جایگاهی که باید در بین مخاطبان داشته باشند را ندارند و به نوعی اعتبار خود را از دست داده اند.
عبدالهی نژاد گفت: این در حالی است که در دنیا مطبوعات حرف اول را در کسب آگاهی می زنند به طوری که روزنامه یومیوری شیمبون در کشور ژاپن که پرتیراژترین روزنامه جهان است در سال 2010 آمار تیراژ خود را 15 میلیون نسخه در روز اعلام کرده است، در حالی که این آمر در ایران دو میلیون نسخه است.
اغلب سردبیران ما سردبیران سیاسی هستند نه حرفه ای
عضو هیات علمی دانشکده خبر، در رابطه با وضعیت تحریریه های کشور اظهار داشت: یکی دیگر از مشکلاتی که وجود دارد این است که در بسیاری از تحریریه ها افرادی سردبیر شده اند که در رشته روزنامه نگاری کوچکترین اطلاعی ندارند و فقط به واسطه رابطه ای که وجود دارد به این سمت منصوب شده اند، به همین دلیل می توان گفت که بیشتر سردبیران ما سردبیران سیاسی هستند نه حرفه ای که این امر می تواند یک مشکل بزرگ برای روزنامه نگاری حرفه ای کشور به حساب بیاید.
وی افزود: یکی از مشکلات اساسی که در این حرفه وجود دارد، نبود امنیت شغلی است، به عنوان مثال فردی که در یک تحریریه مشغول به کار است نمی داند که آن روزنامه یا سایت خبری تا چه زمانی به فعالیت خود ادامه می دهد، آیا فردا روزنامه تعطیل و یا توقیف می شود، حتی تحریریه های دولتی هم دچار این مشکل هستند، به این صورت که با عوض شدن دولت ها خط مشی روزنامه ها هم تغییر می کند و با آمدن سردبیر جدید کل نیروهای تحریریه عوض می شوند.
عبدالهی نژاد در همین رابطه عنوان کرد: این ارتباط بیش از حدی که بین سیاست و روزنامه نگاری، در ایران وجود دارد به هیچ وجه حرفه ای نبوده است، چراکه یک روزنامه نگار باید کار حرفه ای خود را انجام دهد و نباید خود را به حزب یا گروهی متصل کند، چون در غیر این صورت وارد سیاست بازی دولتمردان می شود که همین امر می تواند به حرفه و اعتبار وی صدمه بزند.
