به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا(دانا خبر)، به نقل افکار نیوز، همه ما شنيده ايم كه بعضي افراد مي گويند: «كاش آدم سحرخيزي بودم!» و كمتر مي شنويم كه كسي بگويد: «كاش مجبور نبودم سحرخيز باشم». چندان مهم نيست كه شما انسان سحرخيزي هستيد يا دير از خواب بيدار مي شويد. مهم اين است كه ساعت بدن خود را بشناسيد و بدانيد چطور براي انجام وظايف روزانه و كاري خود مي توانيد اين ساعت را تغيير بدهيد.
ما سه نوع ساعت داريم:
ساعت اجتماعي؛ زمان شروع و خاتمه كار، صرف ناهار و شام و... را تعيين مي كند.
ساعت خورشيدي: مشخص كننده نور و دماي روز است.
ساعت بيولوژيكي: باعث توليد هورمون استرس (كورتيزول) و شناخت انسان (آگاهي ذهني، حافظه و هوش) مي شود.
هر يك از ما انسان ها در اين زمينه كمي با ديگري تفاوت داريم و همين تفاوت است كه ما را انساني «صبحي» يا انساني «غروبي» مي سازد. احتمالاً شما مي دانيد كه در كدام دسته قرار داريد ولي اگر مي خواهيد اطلاعات دقيقي در اين زمينه داشته باشيد به اين آزمون پاسخ دهيد:
۱. اگر در روز كاملاً آزاد باشيد و هيچ وظيفه اي براي انجام دادن نداشته باشيد چه ساعتي از خواب بيدار مي شويد؟
ـ ۵ تا ۶:۳۰ صبح (۵ امتياز)
ـ ۶:۳۰ تا ۷:۴۵ صبح (۴ امتياز)
ـ ۷:۴۵ تا ۹:۴۵ صبح (۳ امتياز)
ـ ۹۴۵ تا ۱۱ صبح (۲ امتياز)
ـ ۱۱ صبح تا ۱۲ ظهر (۱ امتياز)
۲. در نيم ساعت اول پس از بيدار شدن چقدر احساس خستگي مي كنيد؟
ـ خيلي خسته (۱ امتياز)
ـ نسبتاً خسته (۲ امتياز)
ـ نسبتاً سرحال (۳ امتياز)
ـ كاملاً سرحال (۴ امتياز)
۳. شب هنگام در چه ساعتي به خاطر احساس خستگي مي خوابيد؟
ـ ۸ تا ۹ شب (۵ امتياز)
ـ ۹ تا ۱۰:۱۵ (۴ امتياز)
ـ ۱۰:۱۵ تا ۱۲:۳۰ نيمه شب (۳ امتياز)
ـ ۱۲:۳۰ تا ۱:۴۵ بامداد (۲ امتياز)
ـ ۱:۴۵ تا ۳ بامداد (۱ امتياز)
۴. در چه ساعتي از روز احساس مي كنيد در اوج سرحالي هستيد؟
ـ ۵ تا ۸ صبح (۵ امتياز)
ـ ۸ تا ۱۰ صبح (۴ امتياز)
ـ ۱۰ صبح تا ۵ بعدازظهر (۳ امتياز)
ـ ۵ تا ۱۰ شب (۲ امتياز)
ـ ۱۰ شب تا ۵ صبح (۱ امتياز)
۵. وقتي درباره دو گروه افراد صبحي و غروبي شنيديد، خود را در كدام گروه قرار داديد؟
ـ دقيقاً يك انسان صبحي (۶ امتياز)
ـ بيشتر يك انسان صبحي تا يك انسان غروبي (۴ امتياز)
ـ بيشتر يك انسان غروبي تا يك انسان صبحي (۲ امتياز)
ـ دقيقاً يك انسان غروبي (صفر امتياز)
حالا اين امتيازها را جمع كنيد و به خود نمره بدهيد:
۲۵ ـ ۲۲: كاملاً صبحي (DM)
۲۱ ـ ۱۸: در حد تعادل صبحي (MM)
۱۷ ـ ۱۲: هيچ كدام (N)
۱۱ ـ ۸: در حد تعادل غروبي (ME)
۷ ـ ۴: كاملاً غروبي (DE)
با انجام اين آزمون مي توانيد ريتم شبانه روزي بدن خود را بشناسيد. ريتم شبانه روزي استاندارد نوع (N) است و افرادي را شامل مي شود كه بين ساعات ۷ تا ۸ صبح از خواب بيدار مي شوند و بين ساعت ۱۱ تا ۱۲ شب مي خوابند. افراد اين گروه بيشتر از ديگران در صبح و اوايل شب هوشيار هستند و در اوايل بعدازظهر در حداقل ميزان هوشياري قرار دارند. گروه هاي (MM) و (ME) هم در حوزه استاندارد و از نظر هوشياري و خوابالو بودن در يك سطح هستند. البته افراد گروه (MM) اگر مجبور به كار شبانه شوند بيشتر سختي مي كشند.
گروه هاي (DM) و (DE) در حدود دو ساعت از روز را تقريباً هدر مي دهند. افراد گروه (DM) در ساعت ۸ تا ۹ صبح در اوج سرحال بودن و هوشياري هستند ولي حداكثر تا ساعت ۹ يا ۱۰ شب مي توانند سرحال باشند. بنابراين براي كارهاي روزانه مناسب هستند. برعكس گروه (DE) مي توانند شب هنگام به راحتي بيدار بمانند ولي ساعات صبحگاهي را هدر مي دهند.
خوب است بدانيد كه اگر از ريتم شبانه روزي بدن خود راضي نيستيد مي توانيد به مرور آن را تغيير دهيد. بهتر ابتدا ساعت خواب و بيدار شدن خود را ۱۰ دقيقه تغيير بدهيد و سپس آن را به ۲۰ دقيقه و بعد ۳۰ تا ۴۵ دقيقه برسانيد. اين كار را آرام آرام انجام دهيد و در هر مرحله صبر كنيد تا بدن تان به تغيير ساعت عادت كند كه احساس كمبود خواب نكنيد و در طول روز هوشيار و سرحال باشيد.
اين تغيير براي يك تا دو ساعت قابل انجام است. دانشمندان معتقدند بهترين زمان براي خواب به هنگام غروب آفتاب و بهترين زمان بيدار شدن، هنگام طلوع خورشيد است.