بیماری انسداد مزمن ریوی از علایم تا درمان

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا(داناخبر)، با بیماری انسدادی مزمن ریوی موسوم به COPD، علایم، علل و روش های تشخیص و درمان آن بیشتر آشنا می شویم:

COPD، یا اختلال انسدادی مزمن ریوی، بیماری است که باعث تنفس سخت و آسیب ریه ها می شود. علایم اولیه این بیماری به قدری خفیف است که اغلب افراد آن را به سن بالا یا عدم تناسب اندام خود نسبت می دهند. افراد مبتلا به این عارضه ممکن است که به طور جداگانه به هر یک از اختلالات برونشیت مزمن و یا آمفیزم مبتلا شوند اما اکثر افراد مبتلا به COPD هر دوی این ها را با هم دارند. این اختلال در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده نشود و تحت درمان و مراقبت قرار نگیرد، خطرات زیادی را در پی خواهد داشت.

در افراد مبتلا به COPD راه ها و کیسه های هوایی که آلوئل نامیده می شوند، شکل، قابلیت ارتجاء و الاستیسیته خود را از دست می دهند و سست می شوند به همین ترتیب هوای کمتری را وارد و خارج می کنند. این تغییرات علایمی از این قبیل را در پی خواهد داشت:

- تنگی نفس

- خس خس سینه

- سرفه های مداوم و تولید خلط بیش از حد معمول

- احساس خستگی

- سرماخوردگی های مکرر و یا آنفولانزا

زمانی که این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده نشود و فرد مبتلا تحت مراقبت و درمان قرار نگیرد، پیشرفت خواهد کرد که این موضوع علاوه بر سرفه های شدیدتر با خلط های بیش از حد معمول و احساس تنگی نفس شدید همراه است که می تواند بر سایر فعالیت های روزمره فرد نیز تاثیر بگذارد و حتی حمام رفتن و راه رفتن او را با مشکل مواجه کند. این وضعیت از بیماری علایم دیگری را نیز در پی خواهد داشت:

- پاهای ورم کرده

- کاهش وزن غیر طبیعی

- کاهش قدرت و استقامت عضلات بدن

- سردرد های شدید در صبح 

- کبودی لب و ناخن ها به دلیل سطوح پایین اکسیژن

برونشیت مزمن، التهاب و ضخیم شدگی مزمن پوشش داخلی نایژه ها است که باعث باریک شدن مجاری هوا و ایجاد اختلال در عمل تنفس می شود. این وضعیت یکی از مشکلات اصلی برای برخی از مبتلایان به COPD است. التهابات ناشی از آن باعث می شود که غدد موجود در نایژه ها، مقادیر زیادی خلط تولید کرده  و این موکوس ها به دام بیفتند و جریان هوایی را مسدود کنند و به یک منطقه مستعد برای پرورش میکروب، تبدیل شوند و احتقان ریه را افزایش دهند. این بیماری مزمن و عود کننده است اما ممکن است که پایدار و کشنده نیز شود. سرفه های شدید افراد سیگاری، به طور معمول یکی از نشانه های برونشیت مزمن است.

التهاب ناشی از آمفیزم به دیواره کیسه های هوا صدمه وارد می کند و باعث می شود تا خاصیت ارتجاعی خودشان را از دست بدهند و بیش از حد دچار کشش شوند و در آخر پاره می شوند. چناچه چند کیسه هوای مجاور هم پاره شوند، با هم ترکیب می شوند و یک حفره بزرگ تر را به وجود می آورند که به آن حباب هوا می گویند. این مجاری هوایی روی هم خوابیده و جریان خروج هوا را مسدود خواهند کرد. به این ترتیب هوایی که شما باید پیش از دم، از طریق بازدم از ریه ها به بیرون بفرستید، قادر به خروج نیست و در ریه ها به دام می افتد و شما احساس تنگی نفس می کنید. تلاشی که در حین بازدم صرف بیرون راندن هوا از ریه ها می شود، شما را خسته می کند و در انتقال اکسیژن به داخل خون و دی اکسید کربن اختلال ایجاد می کند.

تست تنفس اسپیرومتری برای تشخیص قطعی COPD انجام می شود. این تست به راحتی و بدون درد است و نشان می دهد که ریه های شما چگونه کار می کنند. این دستگاه حساس ترین و رایج ترین تست مورد استفاده برای عملکرد ریه است که فرد مشکوک به این بیماری باید درون یک لوله بزرگ متصل به دستگاه که اسپیرومتر نامیده می شود، تنفس می کند. زمانی که نفس خود را خارج می کند اسپیرومتر اندازه گیری می کند که چه مقدار ریه های او می تواند هوا را نگهدارد و چگونه می تواند سریع آن را پس از یک تنفس عمیق از ریه های خود خارج کند.به وسیله این تست، پزشکان می توانند تعیین کنند که آیا شما به COPD مبتلا هستید و شدت آن به چه میزان است.

حدود 90 درصد از افرادی که به COPD(انسداد مزمن ریه) مبتلا هستند یا سیگاری هستند و یا سابقه کشیدن آن را داشتند. دود سیگار و قرار گرفتن در معرض محرک های محیطی و آلودگی نیز می تواند خطر ابتلا به COPD را افزایش دهد. در موارد بسیار نادر، ژنتیک و سابقه این بیماری در خانواده می تواند منجر به ابتلا به این عارضه شود حتی اگر به هیچ وجه از سیگار استفاده نکرده باشید. که علت این موضوع ژنتیکی کمبود آلفا آنتی تریپسین است که به اصطلاح AAT می گویند.

از آنجایی که آنفولانزا باعث ایجاد مشکلات جدی در این اختلال می شود، افراد مبتلا باید از طریق واکسیناسیون هر ساله در برابر این بیماری واکسینه شوند. استروئید های استنشاقی نیز برای افرادی با COPD خفیف یا شدید استفاده می شود تا التهاب مجاری هوایی کاهش پیدا کند. پزشک شما ممکن است که از دارویی به نام «برونکو دیلاتور» نیز برای درمان استفاده کند، این دارو به وسیله شل کردن عضلات اطراف راه های هوایی کار می کند که به باز شدن سریع راه هوایی کمک می کند و باعث تنفس آسان تر نیز می شود.

در این بیماری فعال باقی ماندن حتی در شرایطی که احساس تنگی نفس کنید از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا این فعال ماندن شما را در برابر این بیماری قوی تر می سازد. تا می توانید از دود سیگار، دود شیمیایی و دیگر محرک هایی که باعث التهاب ریه می شوند، اجتناب کنید. تمام نکات لازم برای پیشگیری از ابتلا به سرما خوردگی و یا آنفولانزا را به کار بگیرید.