لحن فتح‌الله‌زاده اعتراض گروه‌های مختلف را در پی داشت و به نامه‌نگاری یکی از محیط‌بانان یوز به او منجر شد. هرچند بلاتر پیش از این‌که به سوییس برود اعلام کرد که او نماینده یوزپلنگ ایرانی است و سعی می‌کند، یوزپلنگ را نماد پیراهن ورزشکاران کند. همچنین او به محض رسیدن به «زوریخ»، در نامه‌ای مراتب تشکر خود را از «معصومه ابتکار» رییس سازمان حفاظت از محیط‌زیست اعلام کرد اما افکارعمومی می‌پرسد که چرا زمانی که آلودگی هوای کلانشهر، حتی یک پیاده روی ساده را از شهروندان آن گرفته، حمایت از نماد زیست محیطی ایران باید با چنین برخوردهایی رو به رو شود؟
«آرش نورآقایی» کارشناس گردشگری و پیشنهاد دهنده نخست حک نقش یوز روی پیراهن تیم ملی در از برنامه جدیدی خبر می‌دهد. برنامه‌ای که در صورت حمایت خیران و تامین مبلغ 100 میلیون تومان هزینه آن، یوز ایرانی پیش از آن‌که به جام جهانی برود، در استادیوم آزادی به بازی خواهد آمد و با حضور 10 هزار نفر تصویر بزرگی از این گونه به نمایش درخواهد آمد.
یوز پلنگ‌های خوش شانس
یوزپلنگ ایرانی خیلی خوش‌شانس بود که به محض خیز برداشتن برای جام جهانی، سپ بلاتر رییس فیفا هم به ایران آمد. یوز آسیایی (ایرانی) از روزی که آرش نورآقایی کارشناس گردشگری پیشنهاد داد تا نقش آن روی لباس و وسایل تیم ملی حک شود با پیگیری‌های محمد درویش کارشناس محیط‌زیست، حمایت رسانه‌ها ومسوولان میراث‌فرهنگی، محیط زیست و ورزش آنقدر پیش رفت تا موافقت و حمایت بلاتر را هم جلب کرد. حمایتی که بسیاری را به این نتیجه رسانده که یوزهای ایرانی که تعداد آنها را بین 50 تا 70 قلاده می‌دانند با غزالان تیزپای تیم ملی خواهند دوید.
به گفته «نور آقایی» حالا هم، او و همکارانش یکی از عکس‌های یوز ایرانی (آسیایی) را انتخاب و پیکسل‌بندی کردند تا با حضور 10 هزار نفر داوطلب در یکی از استادیوم‌های ورزشی کشور اجرا شود و تصویر بزرگی از یوز ایرانی به نمایش درآید. اجرایی که البته تامین هزینه آن (که به گفته نورآقایی 100میلیون تومان می‌شود) نیاز به حضور خیرانی دارد که دغدغه محیط‌زیست دارند.
این ایده بازهم از سوی آرش نورآقایی مطرح شده و پیکسل و بخش بندی عکس یوز ایرانی توسط «زیبا کشاورز پیر» و «مهرنوش زمانیان» انجام گرفته است.
آنها اعتقاد دارند که این طرح از چند منظر میتواند حایز اهمیت باشد. اول این که یک اتفاق بزرگ فرهنگی خواهد بود چرا که میتواند نمادی از حمایت ورزش و دوستداران فوتبال از یک گونه حیوانی به عنوان نمادی از محیط زیست باشد. نورآقایی هم اعتقاد دارد که بازتاب خبری آن درخارج و داخل ایران به شناخته شدن این گونه مهم حیوانی کمک خواهد کرد.
اجرای چنین ایده‌هایی در خارج از ایران بسیار پرطرفدار، جذاب و حایز اهمیت است و در افتتاحیه بسیاری از برنامه‌ها و یا توسط طرفداران یک تیم مشخص بارها انجام شده است. نورآقایی هم اعتقاد دارد که اجرای این طرح پیش از رفتن تیم ملی در جلب توجه نگاه جهانیان به وضعیت یوز ایرانی موثر است. نگاهی جهانی که میتواند کمک‌های مالی زیادی را برای حمایت از یوز ایرانی جلب کند، همان‌طور که ببر نپال توانست توجه لئوناردو دی‌کاپریو، را به خود جلب کند و سه میلیون دلار کمک از او بگیرد.
ستاره فیلم‌های «گتسبی بزرگ»، «مرده» و «تایتانیک» این پول را از طریق موسسه خیریه خود، به حمایت مالی از صندوق جهانی حیات وحش (WWF) پرداخته است. کمک مالی دی‌کاپریو به‌طور مشخص برای افزایش جمعیت ببر در نپال تا سال 2022 پرداخت شده است. کمکی که در نهایت قرار است به توانمندسازی محیط‌بانان و افزایش ضریب امنیتی زیستگاه‌ها برای زادآوری ببرها منجر شود.
سال 2022 براساس تقویم چینی سال «ببر» است. همان سالی که در ایران و برخی کشورها به عنوان سال پلنگ شناخته می‌شود. دی کاپریو امیدوار است که کمک سه میلیون دلاری‌اش به دو برابر شدن جمعیت ببر نپال کمک کند. ببر نپالی همانند «یوز ایرانی» در خطر انقراض قرار دارد. سراشیبی که «تخریب زیستگاه» و «افزایش شکار غیرقانونی» پیش پای این ببر گذاشته است. همان سرنوشتی که برای یوز ایرانی رقم زده شده و پیش از آن ببر و شیرایرانی را به نیستی کشانده است.
بنیاد خیریه دی‌کاپریو پیش از این هم به افزایش جمعیت ببر در پارک ملی «ترایی باردیا» نپال کمک کرده و این گونه را از 18 قلاده به 50قلاده رسانده است. «کارتر رابرتس» رییس صندوق جهانی حیات وحش اعتقاد دارد که تاثیر بنیاد دی‌کاپریو در دستیابی به نتایج واقعی برای حفاظت روی زمین و توانمندسازی جامعه بومی بیش از هرکجا در نپال قابل مشاهده است.
بنیاد دی‌کاپریو همچنین به حفاظت «آخرین پهنه‌های طبیعی زمین» و «ایجاد رابطه هماهنگ بین جامعه انسانی و طبیعت» کمک کرده است. براساس آمار موجود این بنیاد اوایل سال میلادی تاکنون توانسته 8/38 میلیون دلار از طریق حمایت‌های مردمی و حراج آثار هنری در گالری «کریستی» نیویورک کمک مالی جمع‌آوری کند.
بر اساس اعلام WWF، کمک مالی برای ببرهای نپال، نخستین محل صرف کمک‌های مالی جمع‌آوری شده از طریق حراج آثار هنری توسط این بنیاد است.
«محمد درویش» عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور اعتقاد دارد، محیط‌زیست ایران هم با مدد گرفتن از شخصیت‌های بین‌المللی سینمای ملی خود چون «عباس کیارستمی»، «اصغر فرهادی»، «بهرام بیضایی»، «امیر نادری»، «بهمن فرمان‌آرا»، «داریوش مهرجویی»، «سوسن تسلیمی» و... میتواند در این حوزه دست به ظرفیت‌سازی زده و نامداران ثروتمند سینمای جهان را ترغیب به حمایت از طرح حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در ایران و دیگر طرح‌های مشابه کند. او و بسیاری دیگر از فعالان و کارشناسان اعتقاد دارند که این اقدام تا اندازه بسیار زیادی میتواند به ماندگاری طبیعت ایران کمک کند؛ بستری که هنوز بوجود نیامده است.
دی کاپریو به جای فردوسی‌پور
درحالی که دی کاپریو 10میلیون دلار خرج حفاظت از ببر نپال می‌کند در این سوی ماجرا اما عادل فردوسی‌پور باوجود انتظاراتی که از او می‌رود، حضور بلاتر در جمع محیط‌زیستی‌ها و در موزه تنوع زیستی را زیر سوال می‌برد.
بلاتری که خود را نماینده یوز ایرانی می‌داند و می‌گوید: «ما از این موضوع استقبال می‌کنیم. خودم از نمایندگان کار در این موضوع بودم و ارزش این کار را به خوبی می‌دانم. در بازار داغ بین‌المللی استفاده از این موضوع‌ها میتواند خیلی خوب باشد. این‌که بخواهید از نماد جانوری حتی در لباس‌ها استفاده کنید مورد استقبال ما است.» در نهایت او و معصومه ابتکار به این نتیجه می‌رسند که در نامه‌ای مشترک به «بان‌کی‌مون» دبیرکل سازمان ملل‌متحد از او بخواهند از طرح استفاده ایران از نماد یوزپلنگ روی لباس تیم ملی فوتبال در جام جهانی برزیل حمایت کند.
همچنین در بخش دیگری از این نامه فوتبال را به‌عنوان ابزاری مناسب برای ترویج و تبلیغ صلح و حفاظت از محیط‌زیست در همه جهان ذکر می‌کنند. این نامه توسط برنامه محیط‌زیست ملل متحد با نام اختصاری «یوان‌ای‌پی- UNEP» که نهادی وابسته به سازمان ملل‌متحد است به‌دست بان‌کی‌مون رسانده می‌شود. ایده نوشتن این نامه پس از دیدار معصومه ابتکار و سپ بلاتر در محل سازمان حفاظت از محیط‌زیست ایران شکل گرفت. در آن دیدار در پایان صحبت‌های بلاتر و ابتکار طرفین عنوان کردند که این پیام به اطلاع دبیرکل سازمان ملل رسانده شود.
از سوی دیگر واکنش فردوسی‌پور و فتح‌الله‌زاده به درج تصویر یوز ایرانی روی پیراهن تیم ملی درحالی به ناراحتی افکارعمومی وفعالان حوزه منجر شده که پیش ازاین شرکت ایران خودرو حمایت خود را از آهوان ایرانی اعلام داشت و 5 سال حفاظت از آن را به عهده گرفت. در همین راستا آهوی ایرانی به نماد ایران خودرو تبدیل شد و آرم برجسته آهوی ایرانی روی پیراهن بازیکنان آن قرار گرفت.
عادل فردوسی‌پور پیش ازاین هم دست رد به سینه فعالان میراث‌فرهنگی و گردشگری زد و حاضر نشده بود در برنامه 90 درباره یوزپلنگ ایرانی و حک نقش آن روی وسایل تیم ملی صحبت کند. این درحالی است که کارشناسان حوزه محیط زیست و منابع طبیعی از جمله افشین علیزاده شعبانی، عضو هیات محیط‌زیست دانشکده منابع طبیعی هم اعتقاد دارند درج تصویر یوز ایرانی روی پیراهن ملی میتواند توجه جامعه جهانی را به این گونه درمعرض انقراض جلب کند و از انقراض این گربه‌سان زیبا جلوگیری کند.
به گفته او این گونه جانوری اکنون در جهان منقرض شده و فقط در مناطق بیابانی و کویر ایران زندگی می‌کند و از گونه‌های با ارزش و گوشتخوار بوده که نیازمند توجه لازم برای جلوگیری از انقراض است.
بر اساس آمارها اکنون تخمین زده می‌شود حدود 70 قلاده از یوزپلنگ ایرانی و آسیایی در استان‌های یزد، سمنان، خراسانی رضوی و جنوبی، اصفهان و کرمان وجود داشته باشد.
البته به گفته «هومن جوکار»، مدیر طرح بین‌المللی یوزپلنگ آسیایی بر اساس قوانین فدراسیون جهانی فوتبال درج هرگونه تبلیغ روی پیراهن تیم‌های حاضر در جام‌جهانی ممنوع است ما به‌دنبال یافتن راهکارهای لازم برای استفاده از این نماد در این بازی‌ها هستیم.»
او می‌گوید هدف اولیه این است که از ابزار فوتبال برای شناساندن وضعیت یوز ایرانی (آسیایی) و نفوذ چشمگیر آن در میان همه مردم جهان استفاده شود.
به گفته جوکار تاکنون تلاش‌هایی برای آگاهی‌دادن به مردم در این رابطه انجام شده اما قطعاً نفوذ این موضوع به‌واسطه فوتبال بسیار بالاتر خواهد رفت. در این چارچوب می‌خواهیم هم نقاط ضعف و هم نقاط قوت وضعیت یوز ایرانی را به افکارعمومی دنیا معرفی کنیم.
وقتی تیم‌ملی کشورمان بازی دارد همه فوتبال آنها را نگاه می‌کنند از مردم نقاط شمال شهر تهران تا دورافتاده‌ترین روستاهای کشور، به این شکل می‌توانیم پیام حفاظت از یوز ایرانی را در سطحی فراگیر به همه مردم برسانیم.»
بدون شک حضور یوزهای ایرانی در آوردگاه جهانی برزیل، توجه بسیاری از نهادها و فعالان حوزه محیط زیست در جهان را به خود جلب خواهد کرد؛ بویژه با عملکرد ظریفی که ایران در ژنو داشت، شرایط بسیار مطلوبی برای همکاری‌های بین‌المللی پیش آمده است. بنابراین یوزهای ایرانی دوستان خوبی پیدا خواهند کرد که یکی از آنها شاید دی‌کاپریو باشد.
