به گزارش گروه سبک زندگی
خبرگزاری دانا (داناخبر) به نقل از روزنامه خراسان، حدود ۳ سال
از ادغام سازمان ورزش و جوانان می‌گذرد. وزارت ورزش و جوانان در تاریخ ۸ دی
ماه ۱۳۸۹ و پس از ادغام سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان در مجلس هشتم تشکیل
شد. از همان ابتدا که موضوع ادغام ۲ سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان با
عنوان «وزارت ورزش و جوانان» مطرح شد مخالفان و موافقان زیادی از جمله ورزشی‌ها، نمایندگان
مجلس، رسانه‌ها و همچنین جوانان پیدا کرد و دلایل مختلفی هم مطرح شد. محمد عباسی پس
از حمید سجادی به عنوان دومین وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شد تا چهره ای ناآشنا با
ورزش امور این وزارتخانه را به عنوان اولین وزیر در دست بگیرد و بعد از آن هم با پایان
دولت دهم، حسن روحانی 4 فرد مورد نظر خود یعنی سلطانی فر، صالحی امیری، نصرا... سجادی
و در نهایت محمود گودرزی را به مجلس معرفی کرد و سرانجام گودرزی از مجلس رای گرفت،
طی سه سالی که از فعالیت این سازمان می‌گذرد آنقدر که از ورزش شنیده‌ایم درباره اقداماتی
که باید برای جوانان انجام شود صحبتی به میان نیامده است، آن قدر که بیشتر عملکردها
و برنامه ریزی‌ها (که البته آن هم بسیار ناچیز بود) شامل ورزشی‌ها شد و عملا حوزه جوانان
بدون صاحب رها شد.اولین زمزمه تفکیک وزارت ورزش و جوانان
اولین زمزمه‌ها از تفکیک وزارت ورزش و جوانان با تغییر دولت مطرح شد. رییس جمهور در دیداری که با رییس مجلس شورای اسلامی داشت صحبت از تفکیک این وزارتخانه به میان آورد که اتفاقا مورد موافقت لاریجانی هم قرار گرفت. از سوی دیگر در رایزنی‌های متعدد رییس جمهور با مجلس، یک بار این طرح توسط روحانی مطرح شد و مجلس هم از آن استقبال کرد و رییس جمهور پیشنهاد داد که بلافاصله بعد از مراسم تحلیف و تنفیذ، دولت این لایحه را به صورت ۳ فوریتی به مجلس ارایه دهد. این طرح در 31 تیر تقدیم مجلس شد. مبنای این طرح نیز این گونه مطرح شد که وزارت ورزش و جوانان نتوانسته به اهدافش در بخش جوانان برسد و فعال باشد. اگر چه این طرح به هییت رییسه داده شد تا درمورد فوریت آن تصمیم گیری شود، اما در نهایت دیگر صحبتی از این موضوع به میان نیامد. پس از این اتفاق شاید اولین تذکر جدی در مورد این موضوع در مرداد ماه و قبل از آن که کابینه دولت جدید به مجلس معرفی شود توسط یکی از اعضای هییت رییسه فراکسیون ورزش مطرح شد زمانی که «يوناتان بت کليا» این ادغام را اشتباه محض خواند و به ایسنا گفت: متاسفانه بسیاری از کارها در گذشته انجام شده که یا با عجله یا برای خوشایند بعضی‌ها بوده و متاسفانه بسیاری از مسایل را نیز زیر سوال برده‌اند. یوناتان بت کلیا درباره مطرح شدن تفکیک وزارت ورزش و جوانان اظهار داشت: وزارت ورزش بیشتر بر فعالیت‌های ورزشی متمرکز بوده تا جوانان و خیلی از حرکت‌هایی که در گذشته برای اوقات فراغت جوانان در نظر گرفته می‌شد در این دوره تحقق نیافته است. اگر چه دیگر نمایندگان و حتی کارشناسان از جمله سید هادی حسینی عضو فراکسیون ورزش مجلس یا رییس سابق سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک نیز این موضوع را اقدامی شتابزده می‌دانند.
وصله ای ناچسب به نام ادغام
آیا تشکیل وزارت ورزش و جوانان کارگشا بوده است؟ نظر یکی از جوانان را درباره این موضوع جویا می‌شوم. می‌گوید: ادغام سازمان ملی جوانان و تربیت بدنی به نظر اقدامی غیر کارشناسی می‌رسد. دلیل آن هم مشخص است هر کدام از ۲ واژه «ورزش» و «جوان» را که تشریح کنیم به مفاهیم جدایی می‌رسیم که حداقل همخوانی را با هم دارند. او ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد در ابتدا هدف از این ادغام ارتقای سطح سلامت جامعه و به ویژه جوانان بوده است اما نتیجه چند ساله این ادغام نشان می‌دهد نه تنها چنین هدفی محقق نشده است بلکه جوانان حتی از قبل هم درباره توجه به خواسته‌هایشان ناراضی ترند در حالی که به نظر می‌رسد مسایل و مشکلات و دغدغه‌های جوانان باید در اولویت برنامه ریزی برای این وزارتخانه قرار گیرد که البته ورزش هم بخشی از این مطالبات است.
اما واقعا از ابتدا چه اهدافی به دنبال طرح مسیله ادغام وجود داشت و آیا این اهداف به نتایج مورد نظر رسید؟ سوالی که بیشتر پاسخ‌ها به آن منفی است. یکی از اعضای فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی این ادغام را اقدامی در راستای مسیله کوچک سازی دولت می‌داند و می‌گوید: متاسفانه در دوره قبل در یک کار شتابزده به جای این که کوچک سازی به مفهوم سبک سازی انجام شود، کوچک سازی در عدد در دستور کار قرار گرفت با این عنوان که این ۲ مجموعه را با هم ادغام کنیم تا به وزارتخانه تبدیل شود.
سید هادی حسینی ادامه می‌دهد: از طرفی ناهماهنگی سازمان ورزش با مجلس و شرایطی که اتفاق افتاده بود سبب شد که این شتابزدگی در تشکیل وزارتخانه و شتابزدگی در ادغام بدون مطالعه انجام شود. وی می‌افزاید: طی این مدت هیچ اقدامی در جهت اهدافی که از این ادغام مدنظر بود انجام نشده است و فقط ۲ مجموعه به هم چسبید. نه برای موضوع ورزش و وزارت ورزش برنامه ای نوشته شد و نه برای موضوع جوانان. به عبارتی هیچ اقدامی به صورت عملی انجام نشد. وی خاطرنشان می‌کند: به نظر من این موضوع وصله ای ناچسب است. مطالبات این ۲ حوزه با هم متفاوت است و امکان پی گیری مناسب نیازهای جوانها در حوزه ورزش وجود ندارد. بر این اساس معتقدم این ادغام، اقدامی شتابزده بود و آن چه الان می‌بینیم نشان می‌دهد که هدفی در پی نداشته است.
رییس پیشین سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک نیز در این باره معتقد است هیچ کدام از اهدافی که در زمان ادغام مدنظر بوده به نتیجه نرسیده است. سید مصطفی هاشمی طبا می‌گوید: من از ابتدا نه تنها مخالف ادغام بلکه مخالف تبدیل سازمان تربیت بدنی به وزارتخانه بودم. این کارشناس ورزشی ادامه می‌دهد: آن چه که در بحث و صحبت برای این ادغام در مجلس به عنوان اهداف این موضوع گفته شد هیچ کدام به ثمر ننشسته، اگر چه همان موقع هم معلوم بود که اهداف و خواسته‌هایی که مطرح می‌شود هیچ خاصیتی ندارد. وی ادامه می‌دهد: اکنون هم این وزارتخانه دچار سرگشتگی است و با مشکلات زیادی روبه روست که قابل حل نیستند. اگر چه اکنون باید به این مشکلات از دیدگاه وزیر یا مسیول مربوطه نگاه کرد. وی با بیان این که همان زمان هم برای ادغام استدلال‌هایی که مبتنی بر واقعیت باشد مطرح نشد خاطرنشان می‌کند: البته به اعتقاد من، صرف نظر از این که چه کسی در راس این وزارتخانه قرار دارد، تشکیل چنین مجموعه ای بدون آن که وضعیت و توقعاتی که از آن دارند در قانون کاملا مشخص باشد کار نادرستی بوده و نمی‌تواند به اهدافی که مد نظر است دست پیدا کند.
یک نماینده موافق چه می‌گوید؟
یکی از نمایندگان دوره هشتم مجلس نیز که از موافقان ادغام حوزه ورزش و جوانان بوده معتقد است نمایندگان از تصویب این ادغام به دنبال انجام اقدامی سامان مند بوده‌اند. حشمت ا... فلاحت پیشه در دفاع از حمایت خود از این ادغام در مجلس هشتم می‌گوید: از نظر بنده بخش عمده ای از برنامه ریزی‌ها و نیازهای جوانان و ورزش به هم ارتباط داشت و می‌شد در یک قالب متشکل و منسجم این کار را انجام داد. به ویژه این که اگر ادغام صورت نمی‌گرفت یا باید ۲ وزارتخانه تشکیل می‌دادیم که این کار منع قانون برنامه داشت و یا این که باید قسمتی از این ۲ بخش (وزارت ورزش یا وزارت جوانان) زیر نظر یکی از معاونت‌های ریاست جمهوری قرار می‌گرفت که در مقابل مجلس پاسخ گو نبود. بنابراین مجلس سعی کرد که ۲ حوزه ورزش و جوانان را پاسخ گو کند. وی می‌افزاید: به نظر من در مجموع این کار خوب انجام شده است. منتها هنوز کار تخصصی و عملی شکل نگرفته و مشکل بودجه همچنان باقی است ضمن آن که دخالت دولت در حوزه ورزش و جوانان باعث شده که خیلی از موارد نقش تحکمی داشته باشد که این به ضرر وزارت ورزش و جوانان است.
دو حوزه که قابلیت انسجام ندارند
اما این سوال همواره مطرح است که آیا ادغام دو مجموعه پرکارکرد و مهم که قطعا برنامه ریزی‌های خاص خود را می‌طلبد، می‌تواند خواسته‌ها و مطالبات هر دو مجموعه را برطرف کند؟ آیا مسیولی که در راس این وزارتخانه قرار می‌گیرد به واقع تخصص و سابقه کاری در دو حوزه جوانان و ورزش را به طور مشترک دارد؟ سید هادی حسینی در این باره معتقد است بخش جوانان در این ادغام کاملا مغفول مانده است و بین آن‌ها قابلیت انسجام نیست چرا که ویژگی اصلی مطالبات جامعه جوان از نوع معیشت و اشتغال و ازدواج ولی کارکرد ورزش از نوع سلامت و ایجاد نشاط در جامعه است. این نماینده مجلس خاطرنشان می‌کند: اگر چه ورزشکاران اغلب جوان هستند اما مناسبات آن‌ها کاملا با هم متفاوت است. وی می‌افزاید: اکنون وزیر جدید این مجموعه انتخاب شده است و ما امیدواریم که بتواند دو مجموعه ورزش و جوانان را به درستی مدیریت کند اگر چه این کار بسیار دشوار است. رییس پیشین سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک نیز در این باره معتقد است هیچ قانونی وجود ندارد که مشخص کند این وزارت خانه در مورد جوانان چه وظیفه ای برعهده دارد و در مورد ورزش چه وظیفه ای! هاشمی طبا ادامه می‌دهد: زمانی که یک وزارتخانه ادغام می‌شود برای ادغام آن باید استدلال و قانون مشخصی وجود داشته باشد این که هر دو قانون را به یک وزارتخانه موکول کنند روشی غلط است و اگر بنا داشتند که این وزارتخانه پا بگیرد باید همان موقع قانون آن را هم تصویب می‌کردند. در حالی که فقط با قانونی یک خطی گفتند این دو ادغام شود و یک وزارتخانه شکل بگیرد. فلاحت پیشه اما در این باره معتقد است که چون دولت از ابتدا اعتقادی به انجام این ادغام نداشت همان روش گذشته خود را در قالب سازمانی و نه وزارتی دنبال کرد و وزارت ورزش و جوانان بیشتر نقش اهرم‌های تبلیغی دولت را بازی کرد. این نماینده مجلس هشتم ادامه می‌دهد: اکنون دولت جدید اعلام کرده است که اعتقاد به این ادغام دارد و وزیری هم که روی کار آمده، سابقه، پیشینه و تجربه لازم در امر ورزش و سابقه حوزه‌های دیگر را دارد. بنابراین امیدواریم برنامه ریزی‌های لازم صورت بگیرد. وی مدیریت دو بخش جوانان و ورزش توسط یک وزیر را امری شدنی می‌داند و می‌گوید: یکی از الزامات موضوع کوچک شدن دولت در حوزه وزارتی است ضمن آن که اساس کار این است که ما آزاد سازی سیاست‌های وزارت ورزش و جوانان را داشته باشیم نه این که این جایگاه‌ها و حدود و دخالت دولت را تعریف کنیم. نگاهی که معتقد است یک وزارتخانه نمی‌تواند این کار عمده را انجام بدهد یک دید دولتی است و می‌خواهد تمام کارها را به دولت محول کند در صورتی که اساس کار، کوچک شدن دولت و کاهش تصدی گری دولت و دور کردن دست دولت از ۲ حوزه ورزش و جوانان و جداسازی حوزه تبلیغات سیاسی - اجتماعی از حوزه مدیریت فنی ورزش و جوانان است که به نظرم با این کار تحقق پیدا کرده است هر چند در زمینه اجرا مشکل داریم.
وزارت ورزش و جوانان بی سامان است
اگر چه بسیاری از کارشناسان و مسیولان معتقدند که ۲ حوزه ورزش و جوانان در یک وزارت خانه موضوعیت ندارد و شاید همین عامل هم باعث شده که عملا طی ۳ سال گذشته اقدام موثری را در این ۲ حوزه شاهد نباشیم اما به گفته فلاحت پیشه که البته از موافقان این ادغام بوده است علت نرسیدن به اهداف مشخص شده نابه سامانی وزارت ورزش و جوانان است. این نماینده پیشین مجلس معتقد است دولت و مجلس در قبال شرایط بد این وزارت خانه و بی تجربگی و کم پخته بودن آن مقصرند. نمونه‌اش هم این است که 4 بار رای گیری شد تا وزیر ورزش و جوانان رای بگیرد همان طور که پیش از آن هم شرایط همین گونه بود و در انتخاب وزیر مشکل ایجاد شد چرا که افرادی برای این سمت معرفی شدند که سابقه کار ورزش و حتی کار در حوزه جوانان را نداشتند. وی ادامه می‌دهد: به اعتقاد من وزارت ورزش و جوانان دارای ضعف اساسنامه ای است. یعنی باید اساسنامه شکلی مربوط به حوزه ورزش و جوانان و میزان دخالت دولت و همچنین تفاوت بین حمایت یا دخالت دولت و مرز بندی بین آن‌ها مشخص شود. متاسفانه این کارها هنوز صورت نگرفته است. ضمن آن که در طول این دوران بهانه ای دیگر با عنوان کسری بودجه هم به این موارد افزوده شد و به دلیل تحقق نیافتن منابع درآمدی مشکل اساسی ایجاد شد. به همین دلیل اهداف مورد نظر از این ادغام تحقق پیدا نکرد. وی تاکید می‌کند: البته این موضوع به این معنا نیست که ما معتقد باشیم که وزارت ورزش و جوانان جدا شوند. ما معتقدیم که باید با هم باشند ولی برای تحقق اهداف آن‌ها باید برنامه‌های عینی و قابل ارزیابی در نظر گرفته شود.
تفکیک بهترین راهکار
شاید با نگاه به ۳ سال گذشته و عملکرد بیرونی وزارت ورزش و جوانان نتوان اقدام موثر و قابل تاملی از این وزارتخانه عریض و طویل مشاهده کرد و این جاست که به نظر می‌رسد باید قبل از آن که جوانان یا ورزش کشور دچار خسران بیشتری شود به گذشته بازگشت و دست از این ادغام کشید. همان گونه که به گفته عضو هییت رییسه فراکسیون ورزش مجلس، کنار هم قرار گرفتن ورزش و جوانان موجب شده تا امروز شاهد فعالیت‌های چشم گیر گذشته که در حوزه سازمان ملی جوانان می‌شد، نباشیم و اگر امروز ادغام از بین رود تاثیرات مثبتی بر جای خواهد گذاشت. به گفته بت کلیا باید در بخش ورزش افراد، نیروها و چهره‌های ورزشی مدیریت این بخش را برعهده گیرند که سبب پیشرفت‌های بیشتری در بخش ورزش کشور باشد. وی با اشاره به نقش سازمان ملی جوانان در دوره‌های گذشته اذعان می‌کند این سازمان فعالیت‌های بسیار شایسته ای را در حوزه جوانان داشته است پس اگر تفکیک صورت گیرد باید افرادی متولی امور جوانان شوند که مدیریت‌هایی را در این زمینه تجربه کرده باشند و شرایط را درک کنند. عضو فراکسیون ورزش مجلس با بیان این که تفکیک وزارت ورزش و جوانان با مفاد قانون برنامه مغایرت ندارد، تاکید می‌کند: با این تفکیک در بخش ورزش و جوانان مشکلی به وجود نخواهد آمد زیرا ما یک وزارتخانه و یک سازمان خواهیم داشت. به گفته محمد هادی حسینی نیز هر دو بخش ورزش و جوانان به مدیریت کارآمد و با تجربه نیاز دارد و لازم است تا این جداسازی اکنون صورت بگیرد. وی می‌گوید: ضرورت جداسازی را در شرایط فعلی حس می‌کنم. هاشمی طبا نیز با بیان این که وزارت ورزش و جوانان دچار سرگشتگی است می‌گوید: توقعاتی که در بخش جوانان و ورزش از این دستگاه وجود دارد فراتر از قوانینی است که هم اکنون هست و به نظر من وزارت ورزش باید از وزارت جوانان تفکیک شود. وی اضافه می‌کند: اکنون زمان مناسبی برای جداسازی است و هر چه زودتر این تفکیک صورت گیرد قطعا بهتر خواهد بود. اما فلاحت پیشه از آن جا که معتقد است علت به اهداف نرسیدن این ادغام ضعف اجرایی است و نه ضعف قانون، اعتقادی به تفکیک این ۲ حوزه ندارد. این نماینده مجلس می‌گوید: در دولت گذشته و در حوزه اجرا، رویکرد سازمانی و غیر وزارتی و البته رویکرد غیر پاسخ گو بر بخش ورزش و جوانان حاکم بود. اما اکنون بهترین فرصت است که با آمدن آقای گودرزی به این وزارتخانه شرایطی فراهم شود که وزارت ورزش و جوانان به نتیجه لازم برسد. وی خاطرنشان می‌کند: حتی اگر این مشکل باز هم حل نشود مجلس می‌تواند از وظیفه نظارتی خود استفاده کند و با تحقیق و تفحص و حتی استیضاح شرایط را مدیریت کند اما دلیلی برای تفکیک وجود ندارد.
بازی‌های 2014 و آماده شدن کشورهای آسیایی برای رویارویی در بازی‌های این دوره موضوع مهمی است که باید برای به هرز نرفتن آن جدی تر به وضعیت این وزارتخانه اندیشید. جوانان نیز دغدغه‌ها و مطالباتی دارند که نیازمند توجه‌اند. نباید بیش از این اجازه داد اقدامی که به گفته بسیاری از کارشناسان عجولانه صورت گرفته است جوانان و ورزش را قربانی کند.
