گروه سلامت خبرگزار دانا (داناخبر) - دکتر امیرهومن کاظمی*: شیرین‌بیان، گیاهی است دارویی که استفاده‌های زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. این گیاه دارای خواص مفید فراوانی برای کمک به درمان بیماری‌هاست، البته عوارض جانبی نیز دارد که هنگام مصرف باید به آن توجه شود.
شیرین‌بیان به‌صورت خودرو در اکثر نقاط جهان و ایران، بویژه نواحی گرم و مرطوب یافت می‌شود و معمولا نیاز به کشت ندارد. در بسیاری از نقاط دنیا به ویژه اروپا از آن به عنوان طعم‌دهنده استفاده می‌شد. ریشه وساقه زیرزمینی این گیاه دارای خواص دارویی فراوانی است.
بیماریهای گوارشی
مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین استفاده شیرین‌بیان در پزشکی کمک به درمان بیماریهای دستگاه گوارش است. این گیاه به دلیل داشتن ماده موثره‌ای به نام «اسید گلیسیرینیک» در درمان زخم‌های گوارشی، به ویژه زخم معده، اثنی عشر و نیز التهاب معده (گاستریت) موثر است.
مطالعات نشان داده است شیرین‌بیان دارای خواص ضدهلیکوباکترپیلوری است که این یافته نیز موید مفید بودن این گیاه برای کمک به درمان ناراحتی‌های گوارشی است.
رفع سوهاضمه و نفخ
مصرف حدود نصف قاشق غذاخوری شیرین‌بیان قبل از غذا به رفع سوهاضمه، نفخ، ترش‌کردن و یبوست کمک می‌کند.
کاهش سرفه های مزمن
شیرین‌بیان دارای خاصیت خلط آوری است و نوشیدن دمکرده پودر ریشه شیرین‌بیان به درمان سرفه‌های مزمن، کاهش خلط، کاهش علایم سینوزیت و برونشیت کمک می‌کند.
شیرین بیان و دهان و دندان
ریشه این گیاه دارای خاصیت ضدمیکربی و ضدالتهابی است و باعث می‌شود شیرین‌بیان بتواند به کاهش التهاب لثه کمک کرده و در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها نیز مفید باشد.
امروزه خمیردندان‌ها و محلول‌های شست‌وشوی دهانی زیادی با استفاده از این گیاه تولید می‌شود. حتی غرغره دم کرده ریشه شیرین‌بیان برای درمان زخم و آفت‌های دهانی نیز توصیه می‌شود.
استفاده از قرص مکیدنی آن نیز برای کاهش التهاب گلو و دهان مفید است.
مقابله با تبخال
به دلیل خاصیت ضدویروسی این گیاه استفاده از آن در درمان تبخال و زونا نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
التهابات پوستی
شیرین‌بیان به دلیل داشتن فلاونوئیدها خاصیت ضدالتهاب و ترمیم‌کنندگی زخم دارد، بنابراین استفاده از محلول آن به‌صورت موضعی می‌تواند به کاهش التهابات پوستی و درمان زخم‌ها کمک کند.
دردهای استخوانی
مصرف شیرین‌بیان می‌تواند در بیمارانی که از بیماریهای روماتیسمی از جمله آرتریت روماتویید یا التهاب مفصل رنج می‌برند نیز مفید باشد.
سنگ کلیه
نوشیدن دمکرده ریشه آن به دلیل خاصیت مدر در رفع سنگ‌های ادراری نیز موثر است.
گرفتگی های عضلانی
شیرین‌بیان در کاهش گرفتگی و اسپاسم‌های عضلانی نیز کاربرد دارد. البته مصرف طولانی‌مدت و مقدار زیاد شیرین‌بیان توصیه نمی‌شود. بهتر است از مصرف مداوم و طولانی‌تر از شش هفته شیرین‌بیان خودداری کرد، زیرا ممکن است باعث تحریک غدد فوق‌کلیه و ترشح آلدسترون و افزایش فشار خون شود.
چه کسانی احتیاط کنند؟
در بیمارانی که دچار فشار خون بالا، نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، بیماریهای کلیوی، هپاتیت و سیروز کبدی هستند نیز باید شیرین‌بیان را با احتیاط و تحت‌نظر پزشک استفاده کرد.
بهتر است در دوران بارداری از مصرف شیرین‌بیان خودداری کرد. همچنین شیرین‌بیان با داروهای زیادکننده ادرار تداخل دارد.
