تعطیلی کارگاه‌های انتقال آب خزر به کویر با دستور وزیر نیرو

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران میانگین بارندگی کشور را در سال 90 به میزان 288 میلیمتر اعلام کرد و افزود: این میزان یک پنجم میزان بارندگی در دنیا است. همچنین میانگین سرانه آب در ایران 1700 مترمکعب در سال 90 بود که پیش بینی می شود در سال 1400 به 1300 مترمکعب برای هر نفر برسد.

رهبری با بیان اینکه کمبود آب چندین تکلیف برای متولیان آب کشور ایجاد می کند ادامه داد: توسعه و تامین منابع آب یکی از ماموریت های مسوولان آبی کشور است که در این راستا طرحی در وزارت نیرو در سال 89 به تصویب رسید که آب دریای خزر پس از نمک زدایی به فلات مرکزی ایران منتقل شود.

تصویب طرح انتقال در سال 89

این مقام مسوول در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران افزود: فلات مرکزی بخش هایی از استان های خراسان شمالی، رضوی، جنوبی، یزد، سمنان و تهران را به مساحت 226 هزار میلومتر مربع در بر می گیرد.

وی بیان داشت: در این مناطق توزیع آب بسیار خاص است و در گستره وسیعی از این فلات آب زیرزمینی و آب سطحی نداریم. در بخش هایی از دامنه البرز است که دسترسی ساکنین به منابع زیرزمینی است و در سایر مناطق این دسترسی ها محدود است.

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران تصریح کرد: باروری ابرها، استفاده از پساب ها و در قالب طرح جامع آب کشور استفاده از آب های شور و لب شور نیز پیش بینی شده است. طرح انتقال آب از دریای خزر نیز در همین راستا در دستور کار قرار گرفته است.

رهبری ادامه داد: طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران هنوز در دست مطالعه است و کار اجرایی در حد همان مراسم افتتاحیه بوده و حتی تجهیز کارگاه نیز با دستور وزیر نیرو جمع آوری شده است و عملیات اجرایی این پروژه هنوز شروع نشده است.

وی با بیان اینکه طرح انتقال آب دریا شامل 3 بخش نمک زدایی، ایجاد خط انتقال و ساخت نیروگاه های برقابی در مسیر انتقال است اظهارداشت: در بین شهرستان های نکا و ساری پیش بینی برداشت آب و نمک زدایی صورت گرفته و این کار در ایران قابل انجام است و می توان نمک زدایی را محقق کرد و تکنولوژی آن خیلی پیچیده نیست.

طرح 3 بخشی انتقال آب خزر

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران با بیان اینکه موضوع خط انتقال آب در ایران نیز در تبریز، یزد، مشهد و سایر مناطق انجام شده است افزود: این طرح مانند انتقال آب از سد دوستی به شهر مشهد است و تقریبا همان شرایط دنبال می شود.

به گفته رهبری، ارتفاع خالص پمپاژ 2300 متر است و در این بخش دوباره آب در ناحیه جنوبی البرز 1000 متر سرازیری را طی می کند و در آن ناحیه نیز از ارتفاع آب به جای فشار شکن پیش بینی نیروگاه برقابی شده است.

این مقام مسوول در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران تصریح کرد: مطالعات در 3 بخش دریا، جنگل و خشکی متمرکز است و در راستای پاسخگویی به سوالات سازمان حفاظت محیط زیست از سال گذشته قرارداد انجام آزمایشات را در 146 مولفه منعقد کردیم و در این زمینه مطالعه می شود.

وی خاطرنشان کرد: 8 ایستگاه نیز در دریای خزر ایجاد شد و در یک پهنه ای نمونه برداری می شود و مطالعات برای اولین بار برای این طرح در حال انجام است. قرار است سالیانه 200 میلیون مترمکعب آب از دریای خزر برداشت شود که به صورت مرحله ای است و البته این میزان برداشت برای افق 1425 است.

رهبری تاکید کرد: نمک محلول در آب دریای خزر حدود 13 گرم در لیتر است که آب دریای خزر را در ردیف دریاهای کم شور و یا لب شور قرار می دهد. طراحی اولیه این است که آب در مرحله اول 50 درصد نمک زدایی شود و نصف دیگر با غلظت نمک دو برابر به دریا برگردد که دارای تاثیراتی در آب دریا است.

روش نمک زدایی آب دریا

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران تصریح کرد: محیط زیست معتقد است در فاصله 50 متری از نازلی که این آب در دریا رهاسازی می شود تفاوت غلظت نمک بیشتر از 10 درصد نشود و دیگر اینکه در فاصله 200 متری تفاوت غلظت به یک درصد کاهش پیدا کند.

به گفته وی، تمهیداتی در طراحی ها داشته باشیم که توزیع نمک در دریا به نحوی باشد که به نگرانی های محیط زیست پاسخ گفته شود. حجم آب دریای خزر 78 هزار میلیاردمترمکعب است و ما 200 میلیون مترمکعب آب از دریا برداشت خواهیم کرد. از سویی، دریای خزر یک اکوسیستم بسته است و ایران در جنوب دریا قرار دارد و سیل آلودگی ها در این بخش بیشتر است و غلظت نمک نیز در مناطق شمالی دریا کمتر است.

رهبری با بیان اینکه درباره انتقال آب برای بخشی از کشور صحبت می کنیم که سالیانه 70 سانتیمتر افت سطح آبخوان دارد و از سویی نیز برای توسعه و جمعیت کشور نیز برنامه ریزی هایی شده که این مناطق را نیز شامل می شود. از سویی پتانسیل های معدنی کشور نیز در این مناطق توزیع شده است.

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران ادامه داد: معادن قابل جا به جایی به نقطه دیگری نیست. آبی که قرار است منتقل شود، حدود 50 میلیون مترمکعب آن برای شرب مردم است و 50 میلیون دیگر نیز مربوط به بخش صنعت است که آنها نیز باید در این طرح مشارکت داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: در کل حوضه کویر مرکزی 6 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب مصرف آب کشاورزی صورت می گیرد. در چند سال اخیر عمق چاه در سمنان 80 متر بود که امروز به 140 متر رسیده است. ما باید بتوانیم در این منطقه صرفه جویی کنیم تا سطح آبخوان از وضعیت فعلی هم بدتر نشود.

نگرانی های زیست محیطی

این مقام مسوول در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران گفت: ما به دنبال تامین آب شرب و صنعت در طرح انتقال آب دریای خزر برای فلات مرکزی ایران هستیم. پیرو جلساتی که با محیط زیست داشتیم به ما تکلیف شد که اثرات زیست محیطی کار انتقال آب دریا را بر اساس الگوی مصوب این سازمان انجام دهیم.

به گفته رهبری، نکاتی در این پروژه وجود دارد. در این طرح 184 کیلومتر خط انتقال خواهیم داشت که از این میزان 140 کیلومتر در مسیر خط لوله نفت و یا مسیرهای موجود دیگر استفاده می شود و 90 کیلومتر نیز در جنگل خواهد بود. بنابراین تاثیرات زیست محیطی این طرح حداقل خواهد بود.

وی تاکید کرد: در 90 کیلومتر جنگی طرح، 12 هکتار تخریب جنگل صورت می گیرد. مسیرهای متعددی البته مورد مطالعه قرار گرفت و این مسیر کم آسیب ترین به جنگل ها بوده است و از سویی نیز سیستم های نظارتی و مدیریتی زیست محیطی را دنبال خواهیم کرد.

مجری طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران تصریح کرد: برای جنگلی که در این طرح از بین خواهد رفت 5 برابر پیشنهاد احیاء جنگل داده ایم و در این زمینه طرحی را تهیه و ارایه کردیم. ما کاملا به ضوابط زیست محیطی در این طرح متعهد هستیم و با سازمان محیط زیست چانه زیست محیطی نخواهیم زد.