گروه دانش - دکتر بهرام عکاشه*: اهمیت آیین نامه ها در این است که، چراغی به دست معمار و مهندس داده شود تا مکان های تاریک مسیر پرپیچ و خم ساختمان سازی روشن شوند. مسیری که در آن زمین زیر سازه، گسل، طراحی، نوع مصالح، اجرا و دیگر تاسیسات را شامل می شود. با این یقین که فقط ضعف دانش و نارسایی های فرهنگی معمارو مهندس، که مهمترین عواملی است که پل ارتباطی بین آیین نامه و تعهد به عمل را قطع می کند.
راهکار خروج از بن بست ساخت و سازهای غیرمسوولانه
در واقع بازبینی هویت، سازمان دهی سیستماتیک تعلیم و تربیت از کودکی و کودکستان از یک سو و اعمال عدالت اجتماعی و توسعه اقتصادی در همه زمینه ها از سوی دیگر، ازجمله راهکارهای نجات وتدبیر خروج از بن بست ساخت و سازهای غیر مسوولانه و غیر متعارف به شمار می آیند و بیداری وجدان شاید از جمله مهمترین پاسداران وفا به تعهد و عمل باشد.
به طور یقین حضور یک سازمان ناظر با اختیارات اجرایی، پیش شرط بالندگی فرهنگی در امر ساختمان متصور است. بی اعتمادی به زندگی قانونمند، ارتباطات ناسالم، درماندگی اجتماعی و تقدیر گرایی، حس وحدت، اعتماد و بالندگی فرهنگ را تضعیف می کند و به مرور از بین می برد.
باید اعتراف کرد تا زمانی که مقررات اجتماعی و نظم در سازمان ها و ارگان ها نهادینه نشده باشد و اجرای قوانین تنها قائم به فرد باشد در این صورت به طور یقین با کنار رفتن فرد، قوانین کارایی خود را از دست می دهند و به مرور به فراموشی سپرده می شوند.
مقوله و کالای ساخت ساز و ساختمان بتن آرمه، اسکلت فلزی، شخصی ساز و غیره... تنها در صورت مقاوم بودن در برابر زلزله به کار می آیند و ضامن ادامه حیات به هنگام وقوع حادثه است. آیین نامه با پیشگفتار و مقدمه و پی گفتار بدون تفکر ژرف و به خصوص پشتوانه در اجرا و عملکرد روشنفکرانه، برگ های کاغذ باطله ای بیش نیستند. به یک ناظربا وجدان بر اجرای آیین نامه ساختمان مقاوم در برابر زلزله نیازمندیم که آن را در درون و نیز بیرون خود باید جستجو کنیم.
ساعت صفر دیار تهران کی فرا می رسد؟
فراموش نکنیم، در عصر روز یکم شهریور ماه سال 1357، در طبس دقایقی پس از نیمه شب 31خرداد ماه سال 1369، در منجیل و رودبار ساعت 5 و نیم صبح سرد روز جمعه 5 دی ماه 1382، در بم حیات برای ده ها هزار نفر خاموش شد و ساعت صفر زنده ماندگان و زخمی ها و صدها هزار آواره شرع شد. خوشا به حال رفتگان که دربدری سوز غم را به دوش نکشیدند. ساعت صفر دیار تهران کی فرا می رسد؟ شهری که دو قرن و اندی عنوان پایتخت را به دوش خسته خود می کشد، پهنه 15میلیونی با پتانسیل زلزله زایی درجه 7 و نیم ریشتر. اگر قرار است در تهران زندگی کنیم باید بپذیریم که زلزله جزیی از الزامات زندگی در این شهراست. باید مانند کشورژاپن وقوع زلزله را بپذیریم و با علم وتخصص و بهترین آموزه ها شهر و زندگی خودمان را ایمن بسازیم.
در این نکته تعمق کنیم که هم اکنون بین ما و زلزله فاصله چه بسا زیاد است (چون باورنداریم) ولی بین زلزله و ما فاصله ای نیست (چون طبق شواهد علمی امکان وقوع نزدیک است).
*پدر علم زلزله شناسی ایران
