دکتر مسعود نصر آزادانی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) در پاسخ به این پرسش که هم اکنون ضریب نفوذ راه آهن در ایران چقدر است؟ گفت: نمی توان عدد دقیقی ارایه داد چون بعضی از خطوط در حال ساخت است. از نظر وضعیت فعلی تراکم راه آهن در کشور، شاخصی که ما قبلا به آن رسیده بودیم حدود 0.5 کیلومتر در 100 کیلومتر مربع است. در حدود 8500 کیلومتر شبکه در حال اجرا داریم که تقریبا معادل بخشی است که در حال بهره برداری است. اگر این 8500 کیلومتر، تکمیل شود، این شاخص می تواند به یک کیلومتر در 100 کیلومتر مربع نزدیک شود.
معاون ساخت و توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، در توضیح وضعیت نامطلوب خطوط ریلی کشور از دیدگاه کمّی، خاطرنشان کرد: زمانی که راه آهن در حدود سال 1316 وارد ایران شد، تقریبا جزو تکنولوژی های روز دنیا بود. ولی متاسفانه این صنعت همراه با رشد بقیه صنایع و بخش های مختلف کشور رشد نکرد.
عضو هيات علمی دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت ايران افزود: در حقیقت زمانی که راه آهن به ایران آمد به صورت یک پکیج وارد شد و با بقیه بخش های کشور مرتبط نشد چون بقیه بخش ها خیلی عقب بودند. این پکیجی بودن و اختلاف فاز داشتن باعث شد با بقیه بخش ها مرتبط نشود و در همان حد باقی ماند.
نصر آزادانی عدم اتصال مناسب بخش حمل و نقل ریلی کشور با دانشگاه ها و صنایع را دلیل درجا زدن این بخش عنوان کرد و یادآور شد:علاوه بر این، افکار عمومی کشور هم خیلی با راه آهن آشنا نبودند و این بخش به صورت یک پکیج بسته تا حدود 20-30 سال پیش باقی ماند و برای سیاستگذاران و تصمیم گیران کشور چندان شناخته نشد. اما از حدود 20-30 سال گذشته حرکت های خوبی شروع شد و امروز می بینیم که در دانشگاه علم و صنعت دانشکده مهندسی راه آهن وجود دارد که شاید در خاورمیانه منحصر به فرد است. در سال های اخیر حدود 50 شرکت در زمینه حمل و نقل ریلی در کشور شکل گرفتند اما قبل از انقلاب شاید یک مشاور ایرانی یا پیمانکار ایرانی یا تولید کننده ایرانی نداشتیم.
معاون ساخت و توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در ادامه اظهار داشت: در اسناد بالادستی به خصوص سند چشم انداز بر توسعه حمل و نقل با اولویت حمل و نقل ریلی تاکید شده است. چون توسعه سایر بخش ها منوط به توسعه حمل و نقل است و یکی از گزینه های موجه و پایدار و اقتصادی حمل و نقل در کشور ما هم حمل و نقل ریلی است. در سال های گذشته دلایل مختلف از جمله عدم توجه مهندسی به مقوله حمل و نقل باعث شده که حمل و نقل ریلی از جایگاه خودش برخوردار نباشد. اما در سیاست ها و اسناد بالادستی به این نکته توجه شده است. در حال حاضر فکر می کنم بخشی که نیاز به توجه بیشتر دارد، تخصیص منابع است. تخصیص ها آن طور که شایسته سیاست ها و برنامه های این بخش است، به آن منتقل نشده و منابع به صورت محدود تخصیص پیدا کرده است. مثلا در سال جاری، 20 درصد اعتبارات تخصیص داده شده و سال های قبل هم به همین ترتیب. به همین دلیل آن سیاست ها نتوانسته کاملا اجرایی شود.
