به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا(داناخبر)، فَریدالدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری یکی از عارفان و همچنین از شاعران بلند آوازه ادبیات فارسی در اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم است. او در سال 540 هجری مطابق با 1146 میلادی در نیشابور کنونی زاده شد.او که داروسازی وعرفان را از شیخ مجدالدین بغدادی فرا گرفته بود، به شغل عطاری و درمان بیماران می پرداخت.
این شاعر بزرگ پارسی گوی در قریه کدکن از توابع نیشابور دیده به جهان گشوده است و از قراین پیداست که در هنگام وفات در شهر شادیاخ (نیشابور فعلی) ساکن بوده است.
شیخ عطار داروخانه‌ای داشته که در آن به کار طبابت می‌پرداخته است و گفته می‌شود که تالیف دو کتاب معروف خود مصیبت نامه و الهی نامه را در همان داروخانه آغاز کرده است .
داستان پشت پا زدن عطار به دنیا
درباره پشت پازدن عطار به اموال دنیوی و راه زهد، گوشه گیری و تقوی را پیش گرفتن وی حکایات زیادی گفته شده‌است. مشهور ترین این روایات، آنست که عطار در محل کسب خود مشغول به کار خود بود که درویشی از آنجا گذر کرد. درویش حاجت خود را با عطار در میان گذاشت، اما عطار همچنان به کار خود می‌پرداخت و درویش را نادیده گرفت. دل درویش از این اتفاق چرکین شد و خطاب به عطار گفت: تو که تا این حد به زندگی دنیوی وابسته‌ای چگونه می‌خواهی روزی جان بدهی؟ عطار به درویش گفت : مگر تو چگونه جان خواهی داد ؟ درویش در همان حال کاسه چوبین خود را زیر سر نهاد و جان به جان آفرین تسلیم کرد. این اتفاق اثری ژرف بر او نهاد که عطار دگرگون شد شغل خود را رها کرد و راه حق را پیش گرفت. چیزی که معلوم است این است که عطار پس از این قضیه مرید شیخ رکن الدین اکاف نیشابوری می‌شود و تا پایان عمر (حدود ۷۰ سال) با بسیاری از عارفان زمان خویش هم‌صحبت گشته و به گردآوری حکایات صوفیه و اهل سلوک پرداخته‌است. و بنا بر روایتی وی بیش از ۱۸۰ اثر مختلف به جای گذاشته که حدود ۴۰ عدد از آنان به شعر و مابقی نثر است.
شاعری که مولوی او را ستود
وی مردی صاحب فکر و ژرف بین و خوش ذوق است که باید در دریای مواج و متلاطم و بی‌کرانه شعرش به غواصی پرداخت و اشعار نغز او را که فراوان است و در عین حال فصیح‌ترین از حیث بیان معانی بلند انسانی و عرفان مقامی ارج نهاد.
عطار همچنین یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار می رود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبه ای بالا برخوردار بوده است؛ چنانکه مولوی درباره او گفته: هفت شهر عشق را عطار گشت / ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم.. همچنین شیخ محمود شبستری نیز در این مورد سروده است: مرا از شاعری خود عار ناید/ که تا صد قرن چون عطار ناید.
آثار مسلم عطار طبق تحقیقات محمدرضا شفیعی کدکنی اسرارنامه، الهی نامه، منطق الطیر، مصیبت نامه، مختارنامه، تذکرةالاولیا و دیوان اشعار است که البته آثار بسیاری هم درباره کتاب ها و زندگی این شاعر بلند نام نیشابوری توسط استادان ادبیات و عرفان معاصر ما نوشته شده است.
او برای بیان مقاصد عرفانی خود بهترین راه را که همان آوردن کلام ساده و بی پیرایه و خالی از هرگونه آرایش است انتخاب کرده است. او اگر چه در ظاهر کلام و سخن خود آن وسعت اطلاع و استحکام سخن استادانی همچون سنایی را ندارد ولی آن گفتار ساده که از سوختگی دلی هم چون او باعث شده که خواننده را مجذوب نماید و همچنین کمک گرفتن او از تمثیلات و بیان داستان ها و حکایات مختلف یکی دیگر از جاذبه های آثار او است و او سرمشق عرفای نامی بعد از خود همچون مولوی و جامی قرار گرفته و آن دو نیز به مدح و ثنای این مرشد بزرگ پرداخته اند.
مقبره عطار
در مورد وفات او نیز گفته های مختلفی بیان شده و برخی از تاریخ نویسان سال وفات او را 627 هجری .ق، دانسته اند و برخی دیگر سال وفات او را 632 و 616 دانسته اند ولی بنا بر تحقیقاتی که انجام گرفته بیشتر محققان سال وفات او را 627 هجری.ق دانسته اند و در مورد چگونگی مرگ او نیز گفته شده که او در هنگام یورش مغولان به شهر نیشابور توسط یک سرباز مغول به شهادت رسیده است.
اکنون آرامگاه شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری در شهر نیشابور است که از سراسر ایران و جهان برای عرض ادب و ارادت به آنجا می‌آیند.
این مقبره و باغ عطار نیشابوری در فاصله دوکیلومتری
به سمت غرب از باغ و آرامگاه حکیم عمر خیام نیشابوری قرار گرفته است. مقبره شیخ فریدالدین
محمدعطار نیشابوری توسط شخصی به نام قاضی القضاه یحیی بن صاعد ساخته شد و بنای اصلی
آن هشت ضلعی است و سنگ مقبره از نوع سنگ سیاه و عمودی است که اشعاری بر روی آن حک شده
است و همه ساله نیز در 25 فروردین ماه که در تقویم ملی کشور به نام روز ملی شیخ فریدالدین
محمدعطار نیشابوری نامگذاری شده است، همایش بزرگداشت در نیشابور و دیگر نقاط ایران
و جهان برگزار می‌شود.
