میوهای محبوب و مردمی
در راه بودن تابستان پای خیلی چیزها را وسط میآورد. از سرویس کردن کولر گرفته تا سختی روزه در روزهای گرم ماه رمضان این سالها و البته میوههای خوشمزه تابستانی. در میان این میوهها شاید هیچ کدام به اندازه هندوانه محبوبیت همه گیر نداشته باشد.
نشان
محبوبیت هندوانه را باید در ادبیات عامیانه مثل ضربالمثلها جستوجو کرد. جایی که
مثلهایی چون «چند هندوانه را نمیتوان با یک دست برداشت» و «هندوانه دربسته» در
میان مردم رایج است. البته عبارت «به شرط چاقو» که نوعی ضمانت محصول است هم در
ارتباط با این میوه به وجود آمده است. هندوانه ابوجهل هم ترکیبی از یک باور دینی و
عامیانه و البته نام یک نوع میوه است. میوهای تلخ که خواص درمانی دارد اما چون
شبیه هندوانه است و چونان این میوه شیرین نیست نام ابوجهلی را به یاد میآورد که
از مشرکین به نام در صدر اسلام بود.
ریشه هندوانه در هند است
گفته میشود
هندوانه در اصل از هندوستان آمده است. ضمنا میگویند که نام این میوه در هند، وانا
بوده است و از این رو میتوان وجه تسمیه آن در فارسی را فهمید. نام انگلیسی این
میوه هم Watermelon است. ملون در زبان انگلیسی
هم به معنای خربزه و هم به معنای هندوانه است.
خواص درمانی و بهداشتی هندوانه
قرار
گرفتن آب در عبارت مخصوص هندوانه عجیب نیست. میگویند که 92 درصد محتوای این میوه
آب است. 8 درصد هم قند طبیعی است و از این رو خوردن این میوه به بیماران قندی
توصیه نمیشود. با این حال خاصیت ضدعفونی کننده، ضدسرطانی و نیز ضد فشار خون آن
به خاطر داشتن پتاسیم بالا و نداشتن سدیم، هندوانه را به میوهای بهداشتی، سالم و
حتی نوعی داروی گیاهی تبدیل کرده است.
تولید هندوانه؛ بیش از 3 میلیون تن در سال
آمارها نشان میدهد در سال زراعی 1390-1389 نزدیک به 3 میلیون و 700 هزار تن هندوانه در کشور تولید شده است. از این میزان نزدیک به 350 هزار تن (طبق آمار سال 1391 گمرک) صادر شده که ارزشی معادل 89 میلیون دلار برای کشور داشته است یعنی به ازای هر کیلو 750 تومان. بر همین اساس و با توجه به عدم واردات هندوانه (طبق آمار رسمی گمرک) مصرف کل کشور در عدد 3 میلیون و 350 هزار تن میایستد که به ازای هر ایرانی نزدیک به 40 کیلوگرم است. اگر نرخ امروز بازار میوه و ترهبار تهران (حدود 700 تومان) را ملاک بدانیم هر ایرانی در هر سال 28 هزار تومان خرج هندوانه خوردن میکند. البته کسانی که آب هندوانه دوست دارند باید به این رقم مبلغی را بیفزایند.
به طور
کلی، جنوب کشور یعنی استانهای فارس، هرمزگان و جنوب استان کرمان عملکرد مطلوبی در
تولید این میوه دارند و جالب است بدانید که بیشترین میزان هندوانه در کشور، در
استان خوزستان تولید میشود و کمترین آن در استان خراسان شمالی. البته برخی از همین زاویه به کشت هندوانه در کشور انتقاد دارند و میگویند این محصول که نیاز به آب زیادی هم دارد؛ در حال بلعیدن منابع آبی کشور است. برخی پا را از این فراتر میگذارند و حتی میگویند اگر کشاورزان آب خام را بفروشند برایشان به صرفهتر از محصولی است که بدست میآورند و البته به پای آن آب زیادی را هدر میدهند.
رییس اتحادیه میوه: کمبود نداریم، قیمت خوب است
با این وجود حسین مهاجران که رییس اتحادیه میوه و سبزی فروشان است از اوضاع بازار راضی است. او میگوید هیچ کمبودی در زمینه هندوانه تا شب چله (یلدا)
وجود نخواهد داشت. قیمت هندوانه هم از نظر او متعادل است به نوعی که هم
مشتری راضی است و هم چیزی گیر کشاورز و بارفروش میآید.
مهاجران در مورد کیفیت هندوانه هم میگوید نمیتوان در مورد کیفیت در مناطق مختلف قضاوت مقایسهای کرد زیرا در همه جای کشور بذرهای اصلاح شده و فنی به عمل میآید و هندوانه نو در هر جایی کیفیت خوبی دارد. او البته میگوید ارزانترین هندوانه کشور، هندوانه همدان است.
هندوانه یکی از معدود میوههای تابستانی است که در چله زمستان هم هوادار دارد و یکی از پاهای ثابت سفره یلدای ایرانیان است. شاید همین باعث شده که به میوهای صمیمی برای مردم تبدیل شود و در غیاب میوههای لوکس تابستانی امروز چون گیلاس و آلبالو و قیصی، میوه مردمی تلقی شود. قرمزی که پوست سبز خود را برای مردم فدا میکند. آن هم به شرط چاقو.