رییس مرکز تحقیقات مواد و سازه های هوشمند دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی از توفیقات این دانشگاه در دستیابی به تکنولوژی سبک سازی ماهواره و ماهواره برها خبر داد.
به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) دکتر سید محمدرضا خلیلی در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: کامپوزیت که یک ماده پیشرفته و پراهمیت در تمام صنایع است، حدود 20 سال قبل در ایران همانند یک طفل شیرخوار بود که الان به مرحله نوجوانی رسیده است. وی افزود: در سال های اخیر متخصصان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی با فرا گرفتن مباحث کامپوزیت موجب تحول در صنایع کشور شدند و دیدگاه های سنتی برداشته شده است.
استاد تمام دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه خواجه نصیر به سابقه اندک و جوان بودن دانش کامپوزیت در کشور اشاره کرد و گفت: 20 سال قبل ما تازه با مفهوم کامپوزیت آشنا شدیم اما اکنون بیش از 400 شرکت تخصصی کامپوزیت در کشور فعالیت می کنند و حتی انجمن علمی و مجله تخصصی کامپوزیت و کانون کامپوزیت داریم که زیرنظر معاونت علمی ریاست جمهوری فعال است.
وی تاکید کرد: همه اینها نشان می دهد که کشور به یک بلوغ کامل در این رشته علمی رسیده و مسیر جوانی را در پیش دارد و با توجه به ویژگی های منحصر به فرد و کاربردهای وسیع کامپوزیت، اگر بتوانیم دانش فنی این مواد را از پایه در کشور تولید کنیم گام مهمی در مسیر خودکفایی برداشته ایم.
وی در تعریف کامپوزیت گفت: کامپوزیت به معنای ترکیب است و با دستیابی به این دانش فنی، می توان صنعت را متحول کرد و از نظر بهینه سازی و مقاومت، عمر و وزن کم، شرایط ویژه ای را برای تکنولوژی جدید فراهم آورد.
خلیلی یادآور شد: بشر از قرن ها پیش کامپوزیت را به کار گرفته اما استفاده از آن به شیوه تجربی بوده است و کامپوزیت به صورت یک صنعت و شیوه علمی، بعد از جنگ جهانی دوم و در حوزه هوافضا به کار گرفته شد.
وی تصریح کرد: برخی دانشمندان، قرن حاضر را قرن کامپوزیت می نامند چون مواد سنتی در صنایع مختلف، جای خود را به این فناوری جدید داده است، به عنوان مثال در صنعت خودرو، اکثر قطعات خودروهای دنیا از سپر و گلگیر تا موتور از کامپوزیت ساخته می شود و استفاده از چدن منسوخ شده است.
خلیلی خاطرنشان کرد: الان هم 70 درصد قطعات اکثر هواپیماها از مواد کامپوزیت ساخته می شود و در صنعت فضایی، ماهواره ها، ماهواره برها و ایستگاه های فضایی از قطعات کامپوزیت بهره گرفته می شود.
وی همچنین به کاربردهای وسیع کامپوزیت در حوزه مهندسی پزشکی و ساخت دستگاه های اسکن، ام آر آی، پروتز، ایمپلنت و دست و پای مصنوعی اشاره کرد و گفت: صنعت حمل و نقل ریلی نیز از دیگر حوزه هایی است که برای افزایش سرعت همراه با رعایت ایمنی از کامپوزیت استفاده می کند.
رییس مرکز تحقیقات مواد و سازه های هوشمند دانشگاه خواجه نصیر بیان داشت: صنایع ورزشی هم از گردونه رقابت کامپوزیتی عقب نمانده و برای ارتقای وسایل و ابزار ورزشی همچون راکت تنیس، چوب گلف، قایق، دوچرخه، خودروهای مسابقه و دیگر تجهیزات، استفاده از کامپوزیت را به صورت جدی آغاز کرده است.
به گفته وی احداث سازه های مختلف همانند در و پنجره و ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری نیز یکی از زمینه های پرکاربرد در حوزه کامپوزیت است به گونه ای که ترکیب مواد ساختمانی و نحوه قرار گرفتن اجزای آن در کنار یکدیگر، یک ترکیب بسیار قوی را ایجاد می کند که در عین سبک بودن سازه، مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می دهد.
خلیلی آغاز پروژه های کامپوزیت در دانشگاه خواجه نصیر را مربوط به حدود 15 سال قبل خواند و گفت: اکنون ثمرات قابل توجهی در این حوزه به دست آورده ایم که بخشی از آنها در حوزه های دفاعی و ماهواره برها متمرکز بوده و سبک سازی سازه ماهواره برها از مهم ترین اهداف آن محسوب می شود.
وی توضیح داد: به طور کلی، قطعات ماهواره برها باید سبک باشد تا بتواند با مصرف اندک سوخت، ماهواره را با دقت بالا در مدار تعیین شده قرار دهد که خوشبختانه در این زمینه به موفقیت های خوبی رسیده ایم.
استاد دانشگاه خواجه نصیر اعلام کرد: سبک سازی ماهواره نیز از دیگر پروژه هایی است که در دانشگاه خواجه نصیر با همکاری پنج دانشگاه دیگر در دست اقدام است که در این طرح باید سازه استوانه ای شکل ماهواره را با استفاده از مواد کامپوزیت مشبک طراحی و تولید کنیم تا درعین حفظ مقاومت، وزن آن بسیار سبک شود.
این روش ساخت سازه های بسیار سبک مشبک کامپوزیت به نام گرید 'Grid' معروف است و کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد که ساخت ماهواره و ماهواره برها از مهم ترین آنهاست.
