بهگزارش خبرنگار خبرگزاری دانا (دانا خبر) حمید چیت چیان امروز (پنجشنبه) در آیین گشایش نخستین هماندیشی سیاستگذاران منابع آب که با عنوان بهرهوری و حکمرانی پایدار منابع آب در سالن همایشهای وزارت نیرو برگزار شد، با تاکید بر اینکه آب موضوعی چندوجهی است که با تولید ملی، توسعه و امنیت غذایی ارتباط دارد، گفت: برای کشوری چون ایران که در منطقه خشک و نیمهخشک واقع شده و از طرفی با محدودیت منابع آب و جمعیتی رو به افزایش و نیازها و تقاضای روزافزون مواجه است؛ این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است بنابراین نباید تصور شود که یک بخش به تنهایی میتواند مسوولیت کل کار را برعهده بگیرد.
چیت چیان با بیان اینکه موضوع آب بدون حضور و مشارکت فعال بخش علم و فناوری قابل مدیریت نیست، خاطرنشان کرد: زمانی به دلیل کفایت آب، آلودگی منابع در طبیعت پالایش میشد و موضوعی به نام کیفیت آب مطرح نبود، اما هماکنون کاهش کیفیت آب یک موضوع در کشور است و بخش پژوهش باید فعالیت عمده خود را بر روند کاهش کیفیت آب کشور متمرکز کند.
وزیر نیرو با اشاره به نقش تشکلهای مردمی در زمینه آب، گفت: بدون حضور و مشارکت سازمانیافته مردم در مدیریت آب، تلاش سازمانی در این زمینه موفق نخواهد بود و تجربه نیز نشان داده است هر جا که مردم مشارکت داشتهاند، موفقیت قابلتوجه بوده و هر جا غفلت شده، شرایط بسیار سخت بوده است.
وی یادآور شد: در گذشته در بخش آب کارهای بزرگ و مفیدی به انجام رسیده است و نیاکان ما مبدع سامانههای بزرگ و مفیدی در بخش آب بودهاند و فعالیتهای بزرگی نیز در دهههای اخیر در بخش آب انجام شده است، اما برخی فعالیتهای ما به نحوی بوده که باوجود اهداف درست، بهدلیل ناسازگاری با نیازها اثر معکوس داشته است.
چیت چیان افزود: ما سدهای بزرگ زیادی ساختهایم و نتایج درخشانی نیز داشته است که کشاورزی و اشتغال را در کشور توسعه داده است اما سدهایی نیز در کشور ساخته شده است که هیچگاه به ظرفیت پیشبینی شده نرسیدهاند و یا شبکه هایی ایجاد شده که با شرایط امروز بدون استفاده است.
وزیر نیرو، ارایه رایگان آب در گذشته را موجب بی توجهی کشاورزان به بهرهوری آب دانست و گفت: در شرایطی به سر میبریم که اگر تحولی در نظام بهره برداری از آب صورت نگیرد، در آینده دچار مشکلات بزرگتری خواهیم شد و باید با مراقبت بیشتر و توجه به ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی گامهای جدیدی در این زمینه برداشته شود.
وی متذکر شد: در سالهای اخیر بهغیر از کاهش بارش، الگوی بارش در کشور نیز تغییر کرده است؛ از سوی دیگر آب تجدیدشونده کشور از 130 میلیارد مترمکعب به 120 میلیارد مترمکعب رسیده و حتی در آمارهای پنج سال اخیر حدود 105 میلیارد مترمکعب بوده است. میزان سرانه آب تجدیدپذیر بهشدت کاهش پیدا کرده و هماکنون بهازای هر نفر ایرانی کمتر از 1500 مترمکعب شده و پیش بینی ها نشان می دهد که در 10 سال آینده ممکن است این سرانه به زیر 1000 مترمکعب کاهش پیدا کند.
چیت چیان، راندمان آبیاری در کشور بر اساس آمارهای بین المللی 33 درصد بیان کرد و گفت: هماکنون دو درصد آب در بخش صنعت، شش درصد در بخش شرب و 92 درصد در بخش کشاورزی مصرف میشود، اما آمار جهانی مصرف آب کشاورزی حدود 75 درصد است که این امر نیازمند یک حرکت جدی است.
وزیر نیرو با اشاره به افزایش برداشتها از آبهای زیرزمینی، گفت: طی 50 سال گذشته 110 میلیارد مترمکعب از آبهای زیرزمینی برداشت کردهایم که این دستاندازی در طبیعت است. در سال گذشته نیز میزان اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی 5.7 میلیارد مترمکعب بوده است.
وی در ادامه اظهار داشت: از ابتدای مهرماه امسال تاکنون میزان بارشها درمقایسه با زمان مشابه سال گذشته 24 درصد کاهش یافته است و ذخیره آب سدهای اطراف تهران نیز تاکنون حدود 16 درصد کاهش نشان میدهد که بیانگر شرایط سخت برای تامین آب شرب در سال آینده است.
چیت چیان میزان تخلیه از منابع آب زیرزمینی در هر سال را 62.3 میلیارد مترمکعب عنوان کرد و افزود: در زمان حاضر هر سال با حدود 5.7 میلیارد مترمکعب بیلان منفی آبهای زیرزمینی مواجه هستیم و با برنامهریزی انجامشده، اگر برداشت را به 56.6 میلیارد مترمکعب برسانیم، خواهیم توانست طی 20 سال آینده 105 میلیارد مترمکعب از کسری مخزن را جبران کنیم و به سطح ایستابی اولیه برسانیم.