به گزارش خبرگزاری دانا به نقل از ایسنا، دروغ از بد‌ترین معایب، زشت‌ترین گناهان و منشأ بسیاری از مفاسد است، از کارهای زشت و ناپسند و عادت به آن از رذایل اخلاقی و گناهان کبیره است و گفتن آن جایز نیست.
دروغ عبارت است از یک عامل روانی اجتماعی مانند تلفظ شفاهی یا غیرشفاهی که با آن فرد سعی می‌کند به طور کم و بیش عمدی، ایمان نامشابه به آن‌چه که سازنده آن به حقیقتش مؤمن است در ذهن دیگران وارد کند.
دروغ معمولاً بیانی خلاف واقع و یا کتمان یک واقعیت است و عملی است که فرد کم و بیش به طور عمدی سعی می‌کند گفتار یا عمل نادرست را در ذهن دیگران درست و حقیقی جلوه دهد، در واقع سخن و مطلبی است که مطابق با واقع و حقیقت نیست یعنی بین آن‌چه که توسط فرد بیان می‌شود و آن‌چه در جهان خارج وجود دارد رابطه منطقی و صحیح وجود ندارد.
دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم می‌کند و میان مردم بی‌اعتبار می‌سازد، اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می‌سازد و از آفات زبان و خراب‌کننده ایمان است.
علت اصلی دروغ‌گویی، عقده حقارت و خود کم‌بینی انسان دروغ‌گو است و این یکی از نکات روانی است که به‌عنوان روان‌شناسی اخلاقی در کلمات معصومین (ع) به آن اشاره شده است.
حجت‌الاسلام امیدی، کارشناس مذهبی در لرستان در این باره میگوید: سرچشمه دروغ نیز گاهی به‌خاطر ترس از فقر، پراکنده شدن مردم از اطراف او، از دست دادن موقعیت و مقام و زمانی نیز به‌خاطر علاقه شدید به مال، جاه، مقام و... است که شخص از این وسیله نامشروع برای تأمین مقصود خود کمک می‌گیرد.
وی با بیان اینکه دروغ‌گویی یک صفت ناپسند است که بعضی از افراد بدان مبتلا هستند و میان بعضی چنان شایع است که گویی به‌صورت عادت تلقی می‌شود، ادامه داد: دروغ‌گویی بیشتر جنبه آموختنی (اکتسابی) دارد زیرا انسان‌ها بر اساس فطرت و ذات خود دروغ‌گو نیستند، بلکه دروغ‌گویی را از محیط زندگی خود مانند خانواده، مدرسه و به‌طور کلی از اجتماع آموخته‌اند، حتی می‌توان به جرات گفت که پایه و اساس دروغ‌گویی به ویژه در کودکان و نوجوانان از خانواده شروع می‌شود.
این کارشناس در مورد علل رواج دروغ و دروغ‌گویی در جامعه، اظهار کرد: از جمله این علل می‌توان به عدم شناخت و باور انسان به انسانیت خودش اشاره کرد.
وی یادآور شد: فطرت انسان پاک است و اگر هر انسانی متوجه شود که فطرت او با دروغ سازگار نبوده و با ارزش‌های انسانی و دینی مخالف است، دیگر به سراغ دروغ نمی‌رود، با توجه به اینکه هر انسانی ذاتاً نفاق را دوست ندارد و اگر بداند دروغ راه را برای نفاق و دورویی باز می‌کند از آن فرار می‌کند.
امیدی به اشاره به آیات سوره زلزال اضافه کرد: اگر هر انسانی بداند گوش، چشم، زبان، دست و تمام اعضای بدن در روز معاد به زبان آمده و همچنین زمین نیز شهادت می‌دهد که چه کارهایی روی آن انجام شده است همین کافی است که از دروغ و نفاق دوری کند.
وی با بیان اینکه یکی از عواملی که افراد جامعه را به دروغ‌گویی وا می‌دارد، شیطان است، ادامه داد: خداوند متعال در آیات ۲۲۱ و ۲۲۲ سوره مبارکه شعرا که در رابطه با بحث خلقت آفرینش و انسان است، می‌فرماید: «هَلْ أُنَبِّئُکُمْ عَلَی مَن تَنَزَّلُ الشَّیَاطِینُ (۲۲۱) تَنَزَّلُ عَلَی کُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیم (ٍ۲۲۲) یُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَکْثَرُهُمْ کَاذِبُونَ ﴿۲۲۳﴾؛ آیا شما را خبر دهم که شیاطین بر چه کسی فرود میآیند (۲۲۱) بر هر دروغ‌زن گناهکاری فرود میآیند (۲۲۲)».
این کارشناس مذهبی اضافه کرد: بنا بر معنای این آیات سر منشأ همه دروغ‌ها، شیطان است و یکی از چیزهایی که شیطان انسان را به آن وسوسه می‌کند، دروغ‌گویی است؛ پس اگر انسان با شیطان مأنوس شود، دروغ‌گو می‌شود.
وی حسد را یکی از عوامل دروغ‌گویی دانست و ادامه داد: خداوند در قرآن کریم با آوردن قصه حضرت یوسف (ع) و در آیه‌های ۹ تا ۱۱ سوره یوسف، به حسادت برادران یوسف نسبت به او اشاره کرده است و این حسادت را عاملی دانسته است که باعث شده پسران حضرت یعقوب (ع) به او دروغ گفته و حضرت یوسف (ع) را همراه خود به صحرا ببرند در چاه بیاندازند و باز هم به دروغ بگویند گرگ او را دریده است که این‌ها هم ریشه در حسادت برادران آن حضرت دارد.
امیدی سومین عامل دروغ‌گویی را تغییر سبک زندگی مردم دانست و افزود: اگر سبک زندگی ما اسلامی باشد به این معنا که همه رفتارهای ما نیز مبنا و پایه اسلامی داشته باشد، دروغ را به‌عنوان یک ضد ارزش می‌شناسیم ولی اگر سبک زندگی ما غیر اسلامی باشد به این معنا است که فقط به تقلید می‌پردازیم و چه بسا در این سبک زندگی غیر اسلامی دروغ را یک ارزش بدانیم و آن را در جامعه رواج دهیم.
وی با بیان اینکه اگر می‌خواهیم فرزندانمان دچار دروغ‌گویی نشوند باید سبک زندگی ما اسلامی باشد و از رسول خدا (ص) الگو بگیریم، گفت: با توجه به سنت پیامبر(ص) قبل از انعقاد نطفه باید فضای بچه را پاکسازی کنیم و بعد از آن و در دوران شیرخوارگی فضای خانه را باید از دروغ و دروغ‌گویی پاک کنیم و بین پدر و مادر فضای راستگویی و صداقت حاکم شود؛ چراکه فرزند ابتدا از پدر و مادر الگو می‌گیرد.
