بهار در سیستان و بلوچستان جلوه ای دگر دارد

به گزارش خبرگزاری دانا،  سیستان و بلوچستان سرزمینی وسیع از پیکره ایران اسلامی، متمدن به فرهنگ است که سیر و سیاحت در طبیعت و تاریخ و سرگذشت اجتماعی اقوام و آثار تاریخی، فرهنگی، اساطیر و مشاهیر آن از نزدیک، ایرانی را به شناخت بیشتر از خود و غیر ایرانی را به شناخت از اندیشه و فکر فرزندان این مرز و بوم در گذر زمان می رساند.

سیستان و بلوچستان در جنوب شرق ایران با گستره 187 هزار و 502 کیلومتری معادل 11.5درصد مساحت ایران با بیش از دو میلیون و 600 هزار نفر جمعیت از مناطق بکر و زیبای گردشگری محسوب می شود که همه ساله در نوروز پذیرای شمار زیادی از هموطنان است.

این استان از شمال به خراسان جنوبی، از غرب به کرمان و هرمزگان، از جنوب به دریای عمان و از شرق به دو کشور افغانستان و پاکستان محدود می شود، آب و هوایی استان از نوع بیابانی و حداکثر دما سالانه آن به بیش از 40 درجه سانتیگراد می رسد.

نوسانات رطوبتی، وجود بادهای موسمی همچون بادهای 120 روز سیستان که با توجه به تداوم خشکسالی 16ساله به بیش از 180 روز رسیده است و باد هفتم یا گاوکشی، شرایط خاص اقلیمی، پوشش گیاهی، جانوری و مناظر بدیعی را برای سیستان و بلوچستان به وجود آورده است.

* جاذبه های طبیعی سیستان و بلوچستان:

دهستان ییلاقی ˈتمینˈ واقع در 65 کیلومتری جنوب غربی شهرستان میرجاوه و قسمت شمالی قله تفتان، غار زیبا و پرآب ˈلادیزˈ در فاصله 100 کیلومتری زاهدان، کوه خواجه با 609 متر ارتفاع واقع در 30 کیلومتری غرب زابل و کوه تفتان به عنوان تنها آتشفشان نیمه فعال جنوب شرق ایران با چهار هزار و 50 متر ارتفاع در فاصله 50 کیلومتری شمال شرقی شهرستان خاش از شاخص ترین جاذبه های طبیعی سیستان و بلوچستان است.

کوههای مینیاتوری (مریخی) به عنوان یکی از پدیده های ژئومورفولوژی منطقه چابهار که در هیچ جای ایران به چشم نمی خورد و چشم اندازی سحر انگیز و بدیع آفریده است.

سواحل زیبای دریای عمان، تالاب زیبای لیپار در میان دو کوه با انواع بوته ها و درختچه های گز وحشی در فاصله 15 کیلومتری شهر چابهار، درخت انجیر معابد از تیره درختان کائوچوئی با قدمت دیرین و میوه های نارنجی خوراکی به درشتی فندق در نوار ساحلی چابهار از دیگر جاذبه های طبیعی سیستان و بلوچستان است.

چشمه آب گرم بزمان در فاصله 100 کیلومتری شمال غربی ایرانشهر، رودخانه زیبای دامن با ترکیب نخلستان های سرافراز و شالیزارها خرم در حاشیه آن در مجاورت روستایی به همین نام به عنوان یکی از مواهب طبیعی بکر منطقه بلوچستان، منطقه تفریحی چاهان با تنوع پوشش گیاهی و باغات زیاد در نزدیکی نیکشهر، گل فشان ˈناپگˈ با خواص درمانی در 20 کیلومتری روستای کهیر از توابع شهرستان بندری کنارک و بندر ماهیگیری پزم تیاب با ساحلی به شکل پلاژ و ماسه ای واقع در جنوب استان از دیگر مناطق بکر طبیعی جنوب شرق کشور است.

گودال های طبیعی موجود در شرق شهرستان زهک که با توجه به خشکسالی های متوالی به عنوان چاله های بزرگ ذخیره آب برای مصارف مورد نیاز مردم استفاده می شد و بعدها با تغییراتی به چاه نیمه تغییر نام یافت با بیش از 500 هکتار مساحت در منطقه سیستان جاذبه ای طبیعی ایجاد کرده است که در کنار آن مجتمع تفریحی و باغ وحش ایجاد شده نیز برای گردشگران جاذبه دارد.

دریاچه بین المللی هامون بزرگترین پهنه آب شیرین ایران و خاورمیانه و هفتمین تالاب جهان که از بقایای دریای تیس است در منطقه سیستان واقع شده است و این دریاچه شامل سه بخش هامون پوزک در شمال شرقی، هامون سابوری در شمال و هامون هیرمند در غرب منطقه واقع شده است این دریاچه در زمان پرآبی زیستگاه انواع پرندگان مهاجر است و به عنوان یکی از مناطق بسیار دیدنی در شرق کشور قداست خاصی نزد زرتشتیان دارد.



* جاذبه های تاریخی سیستان و بلوچستان

شهرسوخته در شمال سیستان و بلوچستان دارای قدمتی بیش از پنج هزار ساله است و در دوران خود آنقدر توسعه یافته بوده که انواع جراحی های پیشرفته پزشکی در آن انجام می شد به طوری که یکی از مصادیق آن پیدا شدن چشم مصنوعی در یکی از گورها و جمجمه جراحی شده در گور دیگری از این شهر باستانی است.

لوله کشی آب و فاضلاب، تهیه پارچه از الیاف و ساخت ظروف سفالی از دیگر نمونه های کشف شده در این شهر باستانی است که چشم هر بیننده را به خود جلب می کند.

شهر سوخته با پنج هزار و 200 سال قدمت و 151 هکتار وسعت شناسنامه پرافتخار ایرانیان به ویژه سیستانیان است، این شهر نخستین و بزرگترین نمونه استقرار شهرنشینی در شرق فلات ایران محسوب می شود و با توجه به بررسی های به عمل آمده کمترین ابزار جنگ در آن کشف شده است.

این شهر به عنوان نخستین محوطه باستانی ایران، اول تیرماه امسال در سی و هشتمین اجلاس یونسکو در دوحه قطر در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسید.

کوه خواجه مجموعه ای از آثار دوره های مختلف تاریخ اسلام شامل آتشکده، قلعه های خشتی، راه ها و دالان های قدیمی، چند زیارتگاه، قبور سنگی، کاخ و شهری کوچک، دالان گالری و آثاری به نام های کک کهزاد، ارگ چهل دختر، قلعه کافران، اتاق بی باد، ارگ سرسنگ، زیارت خواجه غلطان، آرامگاه آسیابان و پیرگندم بریان در شهرستان زابل واقع شده است.

قلعه مسکونی و تدافعی بمپور با ساختی خشتی و گلی متشکل از قسمت های ارگ نشین، حاکم نشین و عامه نشین، قلعه ناصری با ساختی نظامی واقع در شهر ایرانشهر، قلعه زیبای سب واقع در شهر سوران (نزدیکی سراوان) با ساختی خشتی و گلی به عنوان یکی از سالم ترین قطعه های تاریخی بجامانده از دوره اسلامی، قلعه کنت متعلق به دوران افشاریه واقع در شهرستان سوران، آرامگاه سید غلام رسول در بافت قدیمی شهر بندری چابهار و روستای تیس با جاذبه های گردشگری فراوان در هشت کیلومتری شمال غرب این شهر از مهمترین آثار تاریخی استان محسوب می شوند.

دهانه غلامان به عنوان بقایای شهر عظیم از روزگار هخامنشیان واقع در دو کیلومتری روستای قلعه نو از توابع شهرستان زهک، قلعه خشت و گلی حیدر آباد واقع در حومه شرقی انتهای خیابان سرباز شهرستان خاش، قبرستان هفتاد ملا با حدود 500 متر مربع وسعت واقع در بخش شرقی روستای روپس از توابع میرجاوه، قلعه مهم و باستانی نیکشهر، گورستان پنج هزار ساله اسپیدژ واقع در شهرستان ایرانشهر، گورستان هفت هزار ساله کشیک در شهرستان نیکشهر و زاهدان کهنه بقایای شهر سیستان دومین دارالحکومه و پایتخت سیستان بزرگ در دوران اسلامی در شهرستان زهک از دیگر آثار تاریخی سیستان و بلوچستان است.



* صنایع دستی سیستان و بلوچستان

قالی بافی، سفالگری، حصیربافی، پرده بافی، نمدمالی، سوزن دوزی، آینه دوزی، پریوار دوزی، تور دوزی، خامه دوزی، سیاه دوزی و زیورآلات سنتی با پیشینه ای کهن حاصل دست زنان سیستانی و بلوچ از مهمترین رشته های صنایع دستی رایج در استان است.

سوزن دوزی از جمله کارهای دست دوزی است که تنها با مدد دستان توانا و فکر خلاق هنرمندان بر عرصه پارچه جاودان می شود و آنچه برجای می ماند تنها حاصل ذوق، سلیقه، ابتکار و استعداد قابل تحسین هنرمندان این وادی است.

این هنر در بلوچستان پیشینه ای کهن دارد و می توان آن را عصاره درد دل های زنانه و بازتاب خاطرات تلخ و شیرین آنان در طول تاریخ برشمرد.

خامه دوزی سیستان (خامک دوزی)

این نوع سوزن دوزی، خاص منطقه سیستان است که نقوش آن توسط نخ ابریشمی یا پنبه ای که معمولاً به رنگ سفید است بر روی پارچه پنبه ای یا کتانی دوخته می شود، نقوش با توجه به نوع دوختشان حالت برجسته بر روی پارچه ایجاد می کند که این حالت موجب زیبایی پارچه می شود.

سکه دوزی

در گذشته ای نه چندان دور هنر سکه دوزی در خانواده بلوچ نقش صندوق پس انداز را داشته است به این صورت که زنان هنرمند بلوچ در مواقع گشاده دستی و رفاه، مازاد درآمد خانواده را تبدیل به سکه کرده و از آن در سکه دوزی استفاده می کردند و در مواقع تنگدستی خانواده از سکه های پس انداز شده، کمک می گرفتند و امروزه این هنر، به عنوان تزئین روی رختخواب پیچ و تزئینات دیوارکوب تولید و به بازار عرضه می شود.

سفالگری

سفالگری به عنوان هنر و صنعت ظریف و حساس با قدمت دو هزار سال قبل از میلاد آمیزه ای از دقت نظر، تیزبینی و زیبایی پرستی شرقی است، بقایای شهر سوخته نشان دهنده هنر سفالگری در پنج هزار سال پیش در این منطقه است بگونه ای که در هر گوشه این محوطه باستانی سفالهای فراوان شکسته مشهود است.

زنان بلوچ با استفاده از خاک رس اطراف محل سکونتشان به ساخت ظروف می پردازند و برای زیبایی آن نقوشی را که سینه به سینه از مادر به فرزند رسیده مزین می کنند.

ظروف سفالین به دلیل نوع خاک به کار رفته در ساخت آنها بعد از پخت به رنگ قرمز در می آیند که خصوصیات فوق این نوع سفال را از سایر سفال های مناطق دیگر ایران متمایز کرده، این هنر هم اینک در مناطق کلپورگان سراوان، روستای کوهک و سرباز به صورت فعال و در مناطق هولنچکان، گلک، شاهی گور به صورت نیمه فعال است.

مهمترین محصولات سفالی تولید شده توسط زنان بلوچستان استان شامل کوزه، چلیم، بشقاب، کاسه، قندان، سینی، گلدان، قوری، اسپند دودکن، خمیردان و سرخمیردان است.

حصیربافی

حصیربافی در منطقه سیستان با گویش خولک بافی و در منطقه بلوچستان با گویش تگرد تلفظ می شود که از نظر نوع مواد اولیه با هم تفاوت زیادی دارند.

خولک بافی از ساقه های نی و تگرد از برگ درختان خرمای وحشی صنایع دستی متنوعی از جمل جارو، کفش، زیرانداز، جانماز و بافته می شود و محصولات تولیدی حصیربافی سیستان عبارت از پرده و سایه بان است.

زیورآلات سنتی

طلا فلزی جاودان و درخشنده است که اهمیت زیادی در زندگی تاریخ بشر داشته است، وجود کوره های ذوب فلز در این منطقه که شاید قدیمی ترین کوره های فلز در جهان باشد نشان از قدمت هنر فلزسازی در این منطقه است زیورآلات سنتی اغلب برای خودآرایی استفاده می شود و گاه ریشه های مذهبی نیز دارد تاریخچه بیشتر نگاره ها، نقش ها و روش های تزئینی زیورآلات به روزگاران باستان برمی گردد.

گلیم بافی

در گذشته مردمان این منطقه نیز مانند سایر اقوام کوچ رو در چادر زندگی و از گلیم به عنوان زیرانداز، نازبالش، کیسه های نمک و سفره استفاده و برای تزئین آن از خرمهره و سکه بهره می گرفتند.

طرح گلیم های بافته شده استان به صورت راه راه و نقوش به کار رفته ذهنی و برگرفته از محیط اطرافشان است به طوری که زنان سیستانی و بلوچستانی محیط پیرامونشان را می نگرند و در ذهن به صورت انتزاعی در می آورند و بر روی زمینه گلیم نقش می زنند، رنگ بندی تیره گلیم این منطقه را از گلیم های مناطق دیگر متمایز می کند.

قالی بافی

قالی و قالیچه های سیستان دارای یکی از اصیل ترین انواع قالی در کشور است به گونه ای که این هنر مرهون کوشش و روحیه شاد و پر توان زن سیستانی بوده است.



* موزه های سیستان و بلوچستان

موزه های این استان با به نمایش گذاشتن آثار مکشوفه و محوطه های باستانی شهر سوخته، اسپیدژ بزمان و دیگر مناطق باستانی علاقه مندان را به اعماق تاریخ برده و با تمدن شهری در بیش از پنج هزار سال گذشته آشنا می کند.

موزه جنوب شرق زاهدان

این موزه با هزار مترمربع زیربنا در پنج طبقه دارای آثار متعددی درباره ویژگی های باستان شناسی، مردم شناسی، بوم شناسی محوطه های باستانی و نیز آثار مکشوفه از شهر سوخته، کوه خواجه، دهانه غلامان و اسپیدژ بزمان را به نمایش گذاشته است.

همچنین در این موزه علاقه مندان عرصه فرهنگ و ادب می توانند آثاری همچون نسخ خطی و تمبر، سکه های تاریخی از دوران اشکانی تا پهلوی و نمادی از یعقوب لیث صفاری نخستین فرماندار ایران بعد از ورود اسلام، سفال پلی کروم، جام انیمیشن، ظروف مکعبی، سبد حصیری دوقلو، شانه معرق، بافتنی دورنگ، جمجمه جراحی شده و نخستین چشم مصنوعی را از نزدیک مشاهده کنند.

در این موزه همچنین نمونه هایی از تاکسیدرمی پرندگان و حیوانات در کنار آکواریوم بزرگی از آبزیان آب شور سیستان و بلوچستان، آثار مکشوفه در شهرسوخته از جمله خط کش با دقت میلیمتری، تخته بازی، سبد حصیری دوقلو، شانه معرق به عنوان اولین معرق جهان و پارچه های بافته شده از الیاف حیوانی و گیاهی، آثار تمدن بلوچستان با قدمت 500 ساله شامل تپه بمپور، جلگه چاه هاشم و اسپیدژ بزمان دیده می شود.

موزه پست و ارتباطات زاهدان

این موزه در واقع ساختمان های اداری است که در اوایل سلسله پهلوی برای انجام مراسلات پستی و در سال 1311 خورشیدی توسط دولت بنا شده است و نام اداره ایالتی پست و تلگراف بلوچستان و سیستان بوده است.

این ساختمان در یک طبقه با زیربنای 549 متر مربع احداث شده و از محدود ساختمان هایی در منطقه است که در ساخت آن از خشت و تزئین آن از آجر استفاده شده است.

موزه پست و تلگراف شامل بخش های تجهیزات پست شامل ترازو، تمبز زن، رادیو لامپی و تلفن سلطنتی رومیزی است.

مرد تلگراف چی و ماکت کبوتر خانه پست میرجاوه و بخش تمبر شامل تمبرهای مربوط به حکومت قاجاریه و پهلوی و تمبرهای انتشار یافته پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از جمله آثاری است که دیدن آنها خالی از لطف نیست.

موزه مردم شناسی سیستان

ساختمان موزه مردم شناسی سیستان در آغاز قرن ۱۹ میلادی توسط انگلستان به عنوان کنسولگری برای اهداف استعماری در منطقه احداث شد و در سال ۱۳۶۸ این ساختمان به عنوان گنجینه موقت و نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان زابل نام گرفت و در سال 85 نیز موزه مردم شناسی سیستان در این محل دایر شد.

موزه محلی سراوان

ساختمان قدیم فرمانداری این شهرستان بین سالهای ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۸ توسط هنرمند معمارحسین طالبی بنا گردید و دارای مساحتی حدود چهار هزار متر مربع با ۵۵۹ متر زیر بنا است.

این بنا در مرکز بافت قدیم شهر سراوان واقع شده و در دوره پهلوی اول به عنوان منزل مسکونی برای شخصی به نام کامران کافی و پس از تبدیل شدن بخش به شهرستان به عنوان فرمانداری مورد استفاده قرار گرفته است.

این موزه شامل دو بخش مجزای اداری و گالری های نمایش است که قسمت اداری آن از بخش های مدیریت، پژوهشی، سمعی و بصری و کتابخانه تشکیل شده است.

فضای داخلی موزه از گالری های گذری بر تاریخ بلوچستان شامل ماکت بنا، نقشه های قدیم سراوان و نمایش سنگ قبرهای دوره اسلامی و اشیا پیش از تاریخ بلوچستان تشکیل شده و نگاهی بر سنگ نگاره ها، گالری آیین ها و مراسم، گالری صنایع دستی، زندگی روزمره و گالری حیات وحش با استفاده از صحنه سازی به روایت تصویر از جمله دیدنی های این موزه است.

محوطه موزه نیز با استفاده از وسایل سنتی، زندگی عشایر بلوچ و معرفی فرهنگ و رسوم مردم منطقه را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده است.

موزه خاک(کلپورگان)

این موزه در روستای کلپورگان سراوان کارگاه زنده تولید سفال قرار گرفته است که علاوه بر فعالیت هنرمندان در راستای نمایش این هنر قدیمی و 800 ساله همه ساله گردشگران زیادی را به خود جلب می کند.

بخش های عمده موزه زنده کلپورگان شامل قسمت اداری، تولید سفال، کوره و بخش نمایشی است و روش ساخت این سفال طی هزاران سال تغییر نکرده و از نسلی به نسل دیگر به یادگار رسیده است.

موزه ایرانشهر

این موزه در بخشی از فضای قلعه ناصری قراردارد و شامل بخش های باستان شناسی و مردم شناسی است و در آن مجموعه آثار فرهنگی و اشیای مکشوفه از کاوش های باستان شناسی شامل ظروف سفالی، زیور آلات، وسایل اندازه گیری و ابزار زندگی مردم منطقه در معرض نمایش گذاشته شده است.

موزه قرآن و عترت

این موزه در سال ۱۳۷۰ توسط پرویز فاضلی، مالک بنا به عنوان یادبودی از دوران تبعید حضرت آیت الله خامنه ای به سازمان میراث فرهنگی اهدا شده است.

این ساختمان در سال ۱۳۵۶ به مدت یک سال محل سکونت رهبر معظم انقلاب بوده و هم اکنون به عنوان موزه قرآن و عترت یادآور حضور ایشان است.

موزه محلی چابهار

این موزه در زمینی به مساحت دو هزار و 900 مترمربع و با زیربنای ۸۶۰ مترمربع ساخته شده است که بخش های مختلفی نظیر صنایع دستی، مردم شناسی، آثار و اشیا باستانی شامل کاسه ها و ظروف سفالی دارد که عمده آنها مربوط به بلوچستان مرکزی است.

یکی از زیبایی های موزه محلی چابهار، فسیل ها و استخوان های به جای مانده از حیوانات ما قبل تاریخ است که برخی از این استخوان ها بسیار بزرگ و عظیم الجثه است اما جذاب ترین بخش موزه محلی چابهار را باید بخش مردم شناسی آن دانست زیرا در این بخش می توان با انواع لباس های محلی، شیوه زندگی، فعالیت های روزانه مردم بلوچ و صنایع دستی این منطقه آشنا شد.

مسافران و گردشگران نوروزی می توانند مناظر تاریخی و طبیعی بی نظیر سیستان و بلوچستان را در قالب هفت ناحیه و 57 منطقه نمونه گردشگری مشاهده کنند.

ناحیه تمدنی سیستان شامل مناطق نمونه گردشگری کوه خواجه، دهانه غلامان، شهرسوخته، چاه نیمه ها و دو موزه شهر زابل، ناحیه زاهدان شامل شهر زاهدان و بازارها و موزه های این شهر، جاذبه های طبیعی و تاریخی میرجاوه و نصرت آباد، ناحیه آتشفشان تفتان که همواره از بلندای 4 هزار متری آن گاز گوگرد فوران می کند مجموعه ای از جاذبه های شهرستان خاش از جمله مناطق نمونه گردشگری سنگان، گوهرکوه و طبیعت ایرندگان و ناحیه نخل و آمیزه قومی شامل جاذبه های طبیعی و تاریخی ایرانشهر، دلگان و بزمان چهار ناحیه گردشگری سیستان و بلوچستان محسوب می شوند.

ناحیه گردشگری گاندو (تمساح پوزه کوتاه) و محصولات گرمسیری آن مجموعه ای از جاذبه های حیات وحش و تنوع میوه های شهرستان های سرباز و نیکشهر، ناحیه آبهای نیلگون دریای عمان شامل سواحل شهرستان های کنارک و چابهار که به تابلوی نقاشی خداوند تشبیه می شود و نخلستان های سرسبز تلفیقی از جاذبه های تاریخی و طبیعی سراوان سه ناحیه گردشگری دیگر سیستان و بلوچستان را تشکیل می دهد که آماده میزبانی از دوست داران طبیعت است.

توضیح اینکه تمساح پوزه کوتاه ایرانی (گاندو) باقی مانده ای از رسته کروکودیل ها است که 225 تا 265 میلیون سال قبل می زیسته اند و در ایران تنها در منطقه حفاظت شده باهوکلات در جنوب سیستان و بلوچستان زندگی می کنند.

برای دیدن گونه های اهلی تر گاندو می توان در مسیر ترانزیتی سرباز - چابهار پس از گذر حدود 20 کیلومتری از جکیگور (به طرف چابهار) در روستای ˈدرگسˈ به محیط بانی ˈریکوکشˈ مراجعه و از محیط بانان راهنمایی خواست.

امکان استراحت در محیط بانی ریکوکش و درگس که چسبیده به جاده ترانزیتی است، وجود دارد

شاخص ترین جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان به تفکیک شهرستانها از شمال تا جنوب این استان پهناور به این شرح است:

*زابل با 13 هزار و 152کیلومتر وسعت دارای آثار دیدنی و تاریخی همچون کوه خواجه، دریاچه هامون، شهر سوخته، کوه خواجه، قلعه رستم و دهانه غلامان است.

* زاهدان با وسعت 36 هزار و581 کیلومترمربع در قدیم به دزداب معروف بود که در سال 1302 به این نام تغییریافت، این شهرستان دارای آب و هوای گرم و بیابانی است که مکان های دیدنی زیادی از جمله خانه تاریخی ابویی، خانه قدیمی شمسی، ساختمان دادگستری سابق، مجموعه دکتر کامبوزیا، بازارچه سرپوش، مسجد فیض الرحمن، ساختمان قدیم گمرک، کاروانسرای ملک، موزه پست، موزه منطقه ای جنوب شرق و بازار رسولی درآن مشاهده می شود.

* خاش با وسعت 24 هزار و 146 کیلومتر مربع وسعت دارای اماکن دیدنی زیادی از جمله کوه تفتان، گل افشان پیرگل، دریاچه سردریا، درخت کهنسال روستای دهپابید، چشمه های آب معدنی متعدد، قلعه ایرندگان، تپه و زیارتگاه مرتضی علی، قلعه حیدر آباد است.

* سراوان شهرستانی با وسعت 13 هزار و 905 کیلومتر در شرقی ترین نقطه سیستان و بلوچستان دارای اماکن زیبا و دیدنی زیادی از جمله ثپه نمکی، روخانه ماشکید، سفال کلپورگان، سنگ نگاره های عصر باستان و موزه مردم شناسی است.

* ایرانشهر با مساحتی 18هزار و 475 کیلومتر مربع در مرکز سیستان و بلوچستان دارای اماکن جذاب و دیدنی همچون قلعه ناصری، تپه و قلعه بمپور، گورستان اسپیدژ، چشمه های آب گرم بزمان، رودخانه دامن و منزل رهبر معظم انقلاب در هنگام تبعید(موزه قرآن و عترت) و مقبره سید مهدی است.

نیکشهر، شهرستانی با 22 هزار و 280 متر مربع مساحت درجنوب استان دارای جاذبه های دیدنی زیاد و پراکنده همچون محوطه چهل دختران، قلعه بگ، محوطه سیاه بن قلعه اسپکه، منطقه گردشگری آبند و آبشارها و چشمه های آب گرم فراوان است.

* سرباز، شهرستانی با هشت هزار و 594 کیلومتر وسعت و برخورداری از مرز مشترک با کشور پاکستان دارای آثار دیدنی زیادی همچون رودخانه سرباز و روستای دَرگَس محل پرورش تمساح پوزه کوتاه ایرانی است.

* چابهار، شهرستانی با 13 هزار و 162 کیلومتر وسعت در جنوب استان دارای چشم اندازهای زیبایی همچون دریا و ساحل، کوههای مریخی و جنگل های حرا بویژه در مسیر زمینی چابهار به پسابندر در نقطه مرز آبی ایران با پاکستان، منطقه آزاد چابهار با بازارهای متنوع، دریا بزرگ، روستای تیس، قلعه پرتغالی ها است.

* کنارک با 11 هزار و 567 کیلومتر مربع دارای آب و هوایی گرم و خشک و اماکن دیدنی جذاب همچون سواحل کم عمق برای شنا، بندر پُزم، گل فشان کهیر، طبیعت زرآباد و روستای هدف گردشگری دَرک است .

از شمال تا جنوب سیستان و بلوچستان گذشته از جاذبه های طبیعی و گردشگری منحصر به فرد آن، هر شهرستان آن با دارا بودن آثار و اشیای تاریخی به موزه ای از فرهنگ، ملیت، مدنیت و عظمت ایران شبیه است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون سه هزار و 24 اثر طبیعی و تاریخی در استان شناسایی شده که حدود هزار و 700 مورد از این آثار به ثبت ملی رسیده است و اثر تاریخی شهرسوخته با بیش از پنج هزار سال قدمت امسال به ثبت جهانی سازمان یونسکو رسید.

کامبیز مشتاق گوهری اظهار داشت: آثار کشف شده تاریخی و جاذبه های طبیعی زیبا و دیدنی سیستان و بلوچستان در هشت موزه و چهار سایت موزه است.

وی با بیان اینکه نوروز پارسال مناطق تاریخی و طبیعی سیستان و بلوچستان پذیرای 561 هزار و 141 گردشگر بودند، بیان کرد: 12هتل، 23 مهمانپذیر و 15 مجتمع بین راهی با هزار و 131 اتاق با تمام امکانات رفاهی مورد نیاز نوروز امسال در استان آماده استقبال از مسافران و گردشگران است.

وی با بیان اینکه امسال پیش بینی می شود بیش از یک میلیون نفر از جاذبه های دیدنی سیستان و بلوچستان دیدن کنند گفت: صرف نظر از هتل ها، مهمانپذیرهای خصوصی و دولتی، آموزش و پرورش در سراسر استان مدارس زیادی را برای پذیرایی از مسافران نوروزی تجهیز کرده است.

مشتاق خاطرنشان کرد: 96 غرفه صنایع دستی در نوروز 94برای بازدید گردشگران پیش بینی شده که 55 غرفه آن در محور گردشگری چابهار و بقیه به طور عمده در مبادی ورودی هر شهرستان در نظر گرفته شده است.

معاون پشتیبانی اداره کل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان نیز گفت: امسال 9 پایگاه با ۱۱۶ مدرسه و هزار و 68 کلاس آماده پذیرش و اسکان مهمانان نوروزی در سراسر استان هستند.

محمدعلی عسکری افزود: تهیه و توزیع بروشور راهنمای مسافران و نصب بنرهای ستاد اسکان در نقاط مختلف شهرها و مناطق سیستان و بلوچستان از مهمترین فعالیت های ستاد اسکان نوروزی است.

مدیر راهداری اداره کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: 35 گروه شامل 12 گروه ثابت و 23 تیم سیار راهداری در مرکز و شمال استان از 25 اسفند ماه جاری تا 17 فروردین سال آینده به مسافران نوروزی خدمت رسانی می کنند.

منصور ملاشاهی افزود: برای برگزاری هر چه بهتر طرح نوروزی 488 نفر از راهداران اداره کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان با امکانات و تجهیزات لازم به ارائه خدمات به مردم و مسافران در محدوده های زیر پوشش این اداره می پردازند.

وی گفت: 12 باب راهدارخانه، 136 دستگاه ماشین آلات سبک، نیمه سنگین و سنگین، 29 گشت راهداری مجهز به جی پی اس و 27 تیم امدادی و تعمیراتی در ایام نوروز با اولویت راه های اصلی و پرتردد برای خدمت رسانی به مسافران در جاده ها مستقر می شوند.

مدیر راهداری اداره کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان گفت: برای تامین ایمنی بیشتر در راههای استان در ایام نوروز، اقداماتی نظیر خط کشی هزار و 500 کیلومتر راه، 300 کیلومتر روکش آسفالت جدید در نقاطی که مشکل موضعی داشتند، حذف شش نقطه حادثه خیز در محورهای ارتباطی و اصلاح 150 کیلومتر شیب شیروانی خاکریز در راههای استان انجام شده است.

ملاشاهی خاطرنشان کرد: مردم برای اطلاع از وضعیت راههای سیستان و بلوچستان می توانند با تلفن 33234988 یا تلفن گویای 141 مرکز اطلاعات راههای استان تماس گیرند و همچنین در صورت دسترسی به اینترنت می توانند به پایگاه اینترنتی www.iran141.ir سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور مراجعه و از آخرین وضعیت راهها کسب اطلاع کنند.

وی ادامه داد: همچنین سامانه پیام کوتاه 1000141 برای کسب اطلاع از آخرین وضعیت راههای کشور و دریافت مسیر و مسافت در دسترس هموطنان است تا با ارسال عدد 141 به این سامانه اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنند.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان به خبرنگار ایرنا گفت: طرح نوروزی آرامش بهاری در 10 بقعه متبرکه، مسجد بین راهی و زائر سرای استان برگزار می شود.

حجت الاسلام اسماعیل تدینی افزود: طرح آرامش بهاری با هدف ترویج فرهنگ وقف و تبدیل امامزادگان به قطب فرهنگی، نوروز 94 در بقاع و موقوفات استان همزمان با پذیرایی از مسافران و زائران اجرا می شود.

وی اظهار کرد: طرح نوروزی آرامش بهاری در بقعه های متبرکه بی بی دوست و سید باقر و زیارتگاههای کوه خواجه و حضرت ابوالفضل (ع)در زابل، سید مهدی و مسجد بین راهی حضرت ابوالفضل(ع) در ایرانشهر، زائر سرای امام رضا(ع) و مسجد کهورک نصرت آباد در زاهدان، مسجد بین راهی حضرت ابوالفضل (ع)خاش و بقعه غلام رسول چابهار برگزار می شود.

وی بیان کرد: با هدف تبدیل بقاع متبرکه به مکان هایی برای فعالیت های سازنده فرهنگی، برنامه های متنوع از سوی اوقاف از 28 اسفند امسال تا 14 فروردین سال 94 در این 10 محل تعیین شده در سیستان و بلوچستان برگزار خواهد شد.

تدینی گفت: برگزاری آیین تحویل سال نو با حضور ائمه جمعه، روحانیون، خانواده معظم شهدا و اقشار مختلف زائران و مسافران، اجرای قرائت قرآن توسط قاریان ممتاز، سخنرانی، برنامه های مدیحه سرایی و همخوانی قرآن کریم، قرائت زیارت آل یاسین و دعای تحویل سال نو از عمده برنامه های فرهنگی اجرایی در بقاع و موقوفات استان است.

رییس هیات ورزش روستایی و بازیهای بومی محلی سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: جشنواره و جام های ورزشی بازی های بومی محلی ویژه نوروز با حضور بیش از 50 هزار ورزشکار استان برگزار می شود.

عبدالعلی کیخا فرزانه افزود: هرساله به مناسبت ایام نوروز جشنواره بازی های بومی محلی با استقبال بی نظیر ورزشکاران و مردم نقاط مختلف سیستان و بلوچستان در رشته های متنوع برگزار می شود که امسال نیز این جشنواره به صورت شهرستانی و استانی برگزار خواهد شد.

وی ایجاد روحیه شور و نشاط در بین مردم سیستان و بلوچستان را مهمترین هدف برگزاری این دوره از رقابت ها ذکر کرد و افزود: ورزشکاران استان در رشته های مختلف از جمله دان پلان، کپک، لپار، اشکاتلی، هفت سنگ، طناب کشی، وسط بازی، کشتی کچ گردان، خسوخسو و کلاه کل کل به رقابت می پردازند.

رییس هیات ورزش روستایی و بازیهای بومی محلی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: همچنین در ایام نوروز جام های ورزشی فوتبال، فوتسال و والیبال به صورت شهرستانی و استانی برگزار می شود.

مدیر عامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: 60 پایگاه ثابت و سیار این جمعیت در طرح امداد و نجات نوروزی در محورهای ارتباطی استان از 25 اسفند تا 15 فروردین ماه سال آینده حضور فعال دارند.

رسول راشکی افزود: همچنین در قالب این طرح 24 مکان برای اسکان اضطراری مسافران، یک فروند چرخبال، 9 ست نجات، دو خودرو آرگو، 12 خودروی نجات به همراه ست، 31 دستگاه آمبولانس، 19دستگاه وانت کمک دار، امداد هوایی، کوهستان و دریایی در نظر گرفته شده و 234 نفر امدادگر ماهر این جمعیت نیز روزانه به مسافران خدمت رسانی می کنند.

مدیر عامل جمعیت هلال احمر استان بیان کرد: این سازمان در نقاط حادثه خیز استان همچون زاهدان- خاش، ایرانشهر به نیکشهر، زاهدان- زابل علاوه بر تیم های ثابت گروههای سیار را در نظر گرفته است.

سازمان جوانان جمعیت هلال احمرسیستان و بلوچستان نیز با 495 نفر داوطلب طرح ملی ایمنی و سلامت مسافران نوروزی را با شعار بیگدار به جاده نزنیم، ظریف برانیم را در این مدت اجرا خواهد کرد.

راشکی افزود: در این طرح فعالیتهای فرهنگی مختلفی از سوی سازمان جوانان جمعیت همچون ایستگاه نماز، ایستگاه نقاشی کودکان، توزیع بروشور راهنمای مسافران نوروزی و جعبه های آموزشی اجرا می شود.

وی خاطر نشان کرد: جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان با شماره تلفن 112 در تمام ساعات شبانه روز و ایام تعطیل پاسخگوی سووالات و درخواستهای عموم مردم است.

فرمانده پلیس راه سیستان و بلوچستان نیز از طرح نوروزی این پلیس همزمان با سراسر کشور خبر داد و افزود: این طرح با هدف افزایش ایمنی سفرهای نوروزی از 25 اسفند امسال تا 16 فروردین 94 در استان اجرا می شود.

سرهنگ ایوب شرافتی تصریح کرد: در این طرح 80 تیم گشت پلیس راه سیستان و بلوچستان به همراه 30 گروه تلفیقی پلیس انتظامی و 14 گروه از ارگان های دست اندرکار به صورت نامحسوس شرکت دارند.

وی گفت: پلیس راه در ایام نوروز با رانندگانی که اقدام به تخلفات حادثه ساز کنند طبق قانون قاطعانه برخورد خواهد کرد و گرفتن تست های اعتیاد و الکل را علاوه بر رانندگان وسایل نقلیه عمومی به رانندگان پرخطر تعمیق خواهد داد.

وی تصریح کرد: پلیس راه سیستان و بلوچستان در ایام نوروز یک سری محدودیت هایی را برای روزهای 29 اسفند، چهار و 14 فروردین با توجه به شرایط زمانی برای کامیون ها و کشنده های سنگین بجر وسایط نقلیه حامل سوخت و مواد فاسد شدنی در نظر می گیرد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز از آمادگی این سازمان برای توزیع میده شب عید در استان خبر داد و افزود: با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته، 800 تن سهمیه میوه شب عید مردم استان خریداری و در حال توزیع است.

رضا نجفی افزود: 400 تن سهمیه سیب و 400 تن پرتقال سیستان و بلوچستان به عنوان میوه های شب عید از استان های اردبیل و مازندران خریداری شده است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: برای زاهدان 20 محل در مناطق مختلف و در سایر نقاط استان بر اساس نیاز مردم و ظرفیت شهرستان ها سه تا چهار محل پیش بینی شده است.

نجفی اظهار کرد: با توجه به تنوع مرکبات تولیدی سیستان و بلوچستان در کنار سیب و پرتقال وارداتی، توزیع میوه های مختلف از جمله موز و هندوانه را در سطح بازارهای استان برای شب عید خواهیم داشت.

معاون خدمات شهری شهرداری زاهدان نیز از تزیین این شهر به عنوان مرکز استان سیستان و بلوچستان خبر داد و گفت: این شهر در نوروز امسال با 20المان و نماد نوروزی تزیین خواهد شد.

محمد خاشی افزود: این نمادها حاوی هشت سفره هفت سین و 12 المان حامل پیامهای فرهنگی، هنری و برگرفته از آداب و رسوم و سنن ایران بویژه سیستان و بلوچستان است.

وی اظهار کرد: تمامی حوزه های شهرداری زاهدان در ستاد استقبال از بهار این شهر فعال شده اند و مجموعه شهرداری در تلاش برای ایجاد چهره ای متفاوت و جدید از این شهر در ایام نوروز هستند.

معاون خدمات شهری شهرداری زاهدان با بیان اینکه سه بوستان شهر برای اسکان احتمالی مهمانان نوروزی به ملزومات اولیه مورد نیاز مجهز شده است گفت: برنامه ریزی های لازم در زمینه آماده سازی بیش از 80 چشمه سرویس بهداشتی در نقاط مختلف شهر برای استفاده مسافران و شهروندان و جلوگیری از هرگونه حفاری توسط دستگاههای حفار در ایام نوروز انجام شده است.

خاشی افزود: تمامی مسوولان شهرداری زاهدان در تلاش برای فراهم کردن مقدمات نوروزی خوش و به یادماندنی برای شهروندان و مسافران نوروزی هستند.