ایده طراحی کودکان پیش از تولد و اصلاح ژنتیکی و تولید انسان‌هایی فوق‌العاده هوشمند و با اندامی متناسب و مقاوم دربرابر بیماری از حوزه داستان‌های علمی-تخیلی خارج و به واقعیت نزدیک شده است.
به گزارش خبرگزاری دانا، پژوهشگران دانشگاه MIT از به واقعیت پیوستن ایده‌ای خبر داده‌اند که
تاکنون فقط در چارچوب داستان‌ها و فیلم‌های علمی-تخیلی قابل تصور بود.
گزارش پژوهشگران این دانشگاه که در technologyreview.com منتشر شده است،
نشان می‌دهد توانایی عملی اصلاح ژن‌های انسان پیش از تولد و مهندسی او از
زمان تولد، وجود دارد.
تولید انسانی که از لحاظ ژنتیکی اصلاح شده باشد، احتمالاً طی 10 تا 20 سال آینده امکان‌پذیر خواهد شد اکنون در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است.
بنا به این گزارش، مهم ترین مانعی که پژوهشگران مهندسی ژنتیک در حال حاضر برای رسیدن به این هدف بر سر راه دارند، این نیست که نمی‌دانند چه نوع اصلاح ژنتیک پیش از تولد شخص قابل پذیرش و مجاز است. پذیرفته‌ترین و ساده‌ترین کاربرد این فناوری ظاهراً اطمینان حاصل کردن از این است که کودکان بدون ابتلا به نقایص مادرزادی نظیر سندروم هانتینگتن که موجب کاستی‌هایی غیرقابل جبران و درمان در مغز می‌شود، به دنیا بیایند. اما ترسناک‌ترین کاربرد این فناوری که عمدتاً در رمان‌ها و فیلم‌های بدبینانه آینده‌نگر مطرح می‌شود، ممکن است اصلاح ژنتیکی برای ساختن کودکانی برای گروه‌های نخبه جامعه باشد که به‌صورت طبیعی باهوش‌تر، قوی‌تر و سالم‌تر از افراد دیگر در جامعه هستند.
جنیفر دودنا، زیست‌شناس از دانشگاه برکلی، از جمله پژوهشگرانی که در رسیدن به فناوری کلیدی این کشف شرکت داشته است، حدود یک ماه در ماه ژانویه طی نشستی با دانشمندان آمریکایی نگرانی‌های خود را بابت کشفی که خود در آن نقش داشته است و می‌توان آن را مهم‌ترین کشف بیوتکنولوژیکی قرن نامید، ابراز داشته است. وی در این نشست درباره فناوری‌ای که تولید کودکان از لحاظ ژنتیکی مهندسی شده را به‌صورت نظری امکان‌پذیر کرده است، سعی کرده است موافقت دانشمندان هموطن خود را برای توقف تحقیقات در این مرحله، پیش از آنکه بازگشت‌‌ناپذیر شود، جلب کند.
با این حال با توجه به تحقیقات و آزمایش‌هایی که در نقاط دیگر جهان و در کشورهای رقیب، از جمله در چین انجام شده است و شایعاتی مبنی بر اصلاح جنین‌های انسانی در آزمایشگاه‌های چین، به‌نظر می‌رسد آمریکایی‌ها برای پیشرفت سریع‌تر در این حوزه احساس اجبار می‌کنند و چنین پیشرفتی اجتناب‌ناپذیر است.
جنیفر دودنا در گفت‌و‌گو با گزارشگر فناوری دانشگاه MIT گفته است: «بیشتر مردم واقعاً متوجه نیستند که چه اتفاقی در حال وقوع است.»
فناوری CRISPR
فناوری کلیدی در اصلاح ژنتیک که سه سال با کمک جنیفر دودنا کشف شد CRISPR-Cas9 نام دارد که می‌توان آن را ابزاری دانست برای آنکه زیست‌شناسان اجزائی از DNA انسان را از اساس «جست‌و‌جو و جایگزین» کنند. به این معنا آنان می‌توانند بخش‌هایی از کد ژنتیکی انسان را از نو بنویسند.
فناوری CRISPR در حال حاضر با موفقیت در 40 درصد از موارد توانسته است کدهای هدف را کاملاً حذف کند و در حدود 20 درصد موارد توانسته است به شکل مؤثری آن کدها را تغییر دهد. این فناوری ممکن است موجب تغییرات ناخواسته‌ای نیز بشود و به این معنا فعلاً ناکافی و غیرقابل اعتماد است. اما پژوهشگران ابراز امیدواری کرده‌اند که بتوان این وضعیت را بهبود بخشید.
فناوری CRISPR با وجود ناکافی بودنش تاکنون در مورد گاوها و خوک‌ها نتایج موفقیت‌آمیزی داشته و حتی سال گذشته نمونه‌هایی از میمون‌ها که دستکاری ژنتیک با این روش در مورد آنها با موفقیت آزمایش شده بود، به نمایش گذاشته شدند. گاوها و خوک‌ها سالم‌تر طراحی شده‌اند و ژن میمون‌ها را از لحاظ سوخت‌و‌ساز بدن، دستگاه ایمنی و سلول‌های بنیادی به شکلی موفقیت‌آمیز مهندسی شده است.
این پژوهشگران هم‌اکنون مشغول بررسی راه‌های استفاده از CRISPR برای درمان نقص‌های ژنتیک مانند سلول‌های داسی شکل و فیبروز کیستیک هستند و در حال آزمایش‌هایی برای ایجاد تغییراتی ژنتیکی که با آنها نهایتاً بتوان ویروس‌هایی مانند HIV را از میان برد یا بی‌اثر کرد. با آنکه HIV بیماری ژنتیک نیست، اصلاحات ژنتیکی خاصی را می‌توان برای جلوگیری از گسترش این ویروس در میان سلول‌های بدن مورد استفاده قرار داد.
طراحی کودکان پیش از تولد
جنیفر دودنا در گفت‌و‌گو با گزارشگر فناوری دانشگاه MIT از «ایجاد تغییر در سیر تکامل بشر» سخن به میان آورده است. در همین حال، یک متخصص فناوری زیستی به نام جان هریس به این گزارشگر گفته اسنت که بشریت نیاز به اصلاح دارد و نباید جلوی پیشرفت این فناوری را گرفت. به گفته این پژوهشگر «ژنوم انسان کامل نیست و از لحاظ اخلاقی لازم است که از این فناوری حمایت شود.»
با آنکه هنوز در این فناوری خطاهای بسیار وجود دارد که باعث بروز تغییراتی ناخواسته می‌شود، اخیراً پیشرفت‌های تازه‌ای در آن پدید آمده است که نتایج بهتری را نشان می‌دهد.
پژوهشگران در حال حاضر برای ساختن یک میمون به شکلی مطلوب و مورد انتظار ناچارند 20 جنین را اصلاح کنند. به گفته یکی از پژوهشگران انستیتو مک‌گاورن دانشگاه MIT که گوپینگ فِنگ نام دارد، تولید انسانی که از لحاظ ژنتیکی اصلاح شده باشد، احتمالاً طی 10 تا 20 سال آینده امکان‌پذیر خواهد شد.
مهم‌ترین مسأله این پژوهشگران در حال حاضر این است که بتوانند DNA سلول‌های بنیادی را با CRISPR اصلاح کنند و بعد آن را پرورش دهند و آن سلول‌ها را در اسپرم انسان تکثیر کنند. این امر در حال حاضر ممکن نیست اما دانشمندان مورد گفت‌و‌گو قرار گرفته در گزارش MIT گفته‌اند که «فکر می‌کنند خیلی زود امکان‌پذیر شود.».
تولید انسانی که از لحاظ ژنتیکی اصلاح شده باشد، احتمالاً طی 10 تا 20 سال آینده امکان‌پذیر خواهد شد اکنون در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است.
بنا به این گزارش، مهم ترین مانعی که پژوهشگران مهندسی ژنتیک در حال حاضر برای رسیدن به این هدف بر سر راه دارند، این نیست که نمی‌دانند چه نوع اصلاح ژنتیک پیش از تولد شخص قابل پذیرش و مجاز است. پذیرفته‌ترین و ساده‌ترین کاربرد این فناوری ظاهراً اطمینان حاصل کردن از این است که کودکان بدون ابتلا به نقایص مادرزادی نظیر سندروم هانتینگتن که موجب کاستی‌هایی غیرقابل جبران و درمان در مغز می‌شود، به دنیا بیایند. اما ترسناک‌ترین کاربرد این فناوری که عمدتاً در رمان‌ها و فیلم‌های بدبینانه آینده‌نگر مطرح می‌شود، ممکن است اصلاح ژنتیکی برای ساختن کودکانی برای گروه‌های نخبه جامعه باشد که به‌صورت طبیعی باهوش‌تر، قوی‌تر و سالم‌تر از افراد دیگر در جامعه هستند.
جنیفر دودنا، زیست‌شناس از دانشگاه برکلی، از جمله پژوهشگرانی که در رسیدن به فناوری کلیدی این کشف شرکت داشته است، حدود یک ماه در ماه ژانویه طی نشستی با دانشمندان آمریکایی نگرانی‌های خود را بابت کشفی که خود در آن نقش داشته است و می‌توان آن را مهم‌ترین کشف بیوتکنولوژیکی قرن نامید، ابراز داشته است. وی در این نشست درباره فناوری‌ای که تولید کودکان از لحاظ ژنتیکی مهندسی شده را به‌صورت نظری امکان‌پذیر کرده است، سعی کرده است موافقت دانشمندان هموطن خود را برای توقف تحقیقات در این مرحله، پیش از آنکه بازگشت‌‌ناپذیر شود، جلب کند.
با این حال با توجه به تحقیقات و آزمایش‌هایی که در نقاط دیگر جهان و در کشورهای رقیب، از جمله در چین انجام شده است و شایعاتی مبنی بر اصلاح جنین‌های انسانی در آزمایشگاه‌های چین، به‌نظر می‌رسد آمریکایی‌ها برای پیشرفت سریع‌تر در این حوزه احساس اجبار می‌کنند و چنین پیشرفتی اجتناب‌ناپذیر است.
جنیفر دودنا در گفت‌و‌گو با گزارشگر فناوری دانشگاه MIT گفته است: «بیشتر مردم واقعاً متوجه نیستند که چه اتفاقی در حال وقوع است.»
فناوری CRISPR
فناوری کلیدی در اصلاح ژنتیک که سه سال با کمک جنیفر دودنا کشف شد CRISPR-Cas9 نام دارد که می‌توان آن را ابزاری دانست برای آنکه زیست‌شناسان اجزائی از DNA انسان را از اساس «جست‌و‌جو و جایگزین» کنند. به این معنا آنان می‌توانند بخش‌هایی از کد ژنتیکی انسان را از نو بنویسند.
فناوری CRISPR در حال حاضر با موفقیت در 40 درصد از موارد توانسته است کدهای هدف را کاملاً حذف کند و در حدود 20 درصد موارد توانسته است به شکل مؤثری آن کدها را تغییر دهد. این فناوری ممکن است موجب تغییرات ناخواسته‌ای نیز بشود و به این معنا فعلاً ناکافی و غیرقابل اعتماد است. اما پژوهشگران ابراز امیدواری کرده‌اند که بتوان این وضعیت را بهبود بخشید.
فناوری CRISPR با وجود ناکافی بودنش تاکنون در مورد گاوها و خوک‌ها نتایج موفقیت‌آمیزی داشته و حتی سال گذشته نمونه‌هایی از میمون‌ها که دستکاری ژنتیک با این روش در مورد آنها با موفقیت آزمایش شده بود، به نمایش گذاشته شدند. گاوها و خوک‌ها سالم‌تر طراحی شده‌اند و ژن میمون‌ها را از لحاظ سوخت‌و‌ساز بدن، دستگاه ایمنی و سلول‌های بنیادی به شکلی موفقیت‌آمیز مهندسی شده است.
این پژوهشگران هم‌اکنون مشغول بررسی راه‌های استفاده از CRISPR برای درمان نقص‌های ژنتیک مانند سلول‌های داسی شکل و فیبروز کیستیک هستند و در حال آزمایش‌هایی برای ایجاد تغییراتی ژنتیکی که با آنها نهایتاً بتوان ویروس‌هایی مانند HIV را از میان برد یا بی‌اثر کرد. با آنکه HIV بیماری ژنتیک نیست، اصلاحات ژنتیکی خاصی را می‌توان برای جلوگیری از گسترش این ویروس در میان سلول‌های بدن مورد استفاده قرار داد.
طراحی کودکان پیش از تولد
جنیفر دودنا در گفت‌و‌گو با گزارشگر فناوری دانشگاه MIT از «ایجاد تغییر در سیر تکامل بشر» سخن به میان آورده است. در همین حال، یک متخصص فناوری زیستی به نام جان هریس به این گزارشگر گفته اسنت که بشریت نیاز به اصلاح دارد و نباید جلوی پیشرفت این فناوری را گرفت. به گفته این پژوهشگر «ژنوم انسان کامل نیست و از لحاظ اخلاقی لازم است که از این فناوری حمایت شود.»
با آنکه هنوز در این فناوری خطاهای بسیار وجود دارد که باعث بروز تغییراتی ناخواسته می‌شود، اخیراً پیشرفت‌های تازه‌ای در آن پدید آمده است که نتایج بهتری را نشان می‌دهد.
پژوهشگران در حال حاضر برای ساختن یک میمون به شکلی مطلوب و مورد انتظار ناچارند 20 جنین را اصلاح کنند. به گفته یکی از پژوهشگران انستیتو مک‌گاورن دانشگاه MIT که گوپینگ فِنگ نام دارد، تولید انسانی که از لحاظ ژنتیکی اصلاح شده باشد، احتمالاً طی 10 تا 20 سال آینده امکان‌پذیر خواهد شد.
مهم‌ترین مسأله این پژوهشگران در حال حاضر این است که بتوانند DNA سلول‌های بنیادی را با CRISPR اصلاح کنند و بعد آن را پرورش دهند و آن سلول‌ها را در اسپرم انسان تکثیر کنند. این امر در حال حاضر ممکن نیست اما دانشمندان مورد گفت‌و‌گو قرار گرفته در گزارش MIT گفته‌اند که «فکر می‌کنند خیلی زود امکان‌پذیر شود.».
