طرح حمایت از ترجمه و نشر آثار فارسی به زبان‌های دیگر (TOP) رونمایی شد.
به گزارش خبرگزاری دانا از ایسنا، در آیین رونمایی از طرح حمایت از ترجمه و نشر آثار فارسی به زبان‌های دیگر ( Translation of Persia ) که سه‌شنبه پنجم آبان به همت مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد، حسام‌الدین آشنا - مشاور فرهنگی رییس‌جمهور - سیاست‌های فرهنگی را سه دسته سیاست‌های معطوف به هویت فرهنگی، حیات فرهنگی و امنیت فرهنگی دانست و سپس درباره سیاست‌های معطوف به امنیت فرهنگی گفت: وقتی از موضوع امنیت فرهنگی حرف می‌زنیم از دو حوزه ثبات و تغییر فرهنگ سخن می‌گوییم.
او سپس درباره تغییر فرهنگی اظهار کرد: تغییر ناشی از تعامل و نوآوری در تماس بین فرهنگی است. یک فرهنگ در جریان حیات خودش تغییر نمی‌کند مگر اینکه با مصائب و مشکلات مواجه شود که برای رفع آن‌ها نیاز به پاسخگویی داشته باشد. این فرهنگ اگر توانست به این سوالات جدید پاسخ جدید بدهد شکوفا می‌شود و اگر نتواند و همان پاسخ‌های کهنه را به سوال‌های جدید بدهد به خطر می‌افتد.
مشاور فرهنگی رییس‌جمهور ترجمه را یکی از مظاهر تماس فرهنگی دانست و یکی از دلایل سیاست‌گذاری برای طرح حمایت از ترجمه آثار فارسی به سایر زبان‌ها را نگرانی در زمینه نفوذ فرهنگی عنوان کرد.
آشنا گفت: در گذشته آثاری که ترجمه می‌شد مخاطب و خواننده‌ای نداشت به همین خاطر بیشتر برای ما تولید صورت حساب می‌کرد تا اینکه به امنیت فرهنگی پایدار منجر شود.
او در همین زمینه انتشارات فرانکلین را مثال زد و گفت: در گذشته نفوذ فرهنگی آمریکا در کشور ما با انتشارات فرانکلین گره خورده است، انتشاراتی که تأسیس شد و کار ترجمه بسیاری از آثار به زبان فارسی در آنجا آغاز شد. فعالیت‌هایی که در حوزه ترجمه آثار در این انتشارات صورت گرفت نقش مهمی در شکل‌دهی روشنفکری در کشور ما داشت اما آنچه درباره انتشارات فرانکلین گفته نشده این است که توانست از ترجمه آثار ارتقا پیدا کند و به بزرگترین تولیدکننده کتاب‌های درسی تبدیل شود که این یعنی نفوذ و قدرت یک مجموعه.
آشنا اضافه کرد: در مقابل ما انتشارات الهدی و سپس انتشارات بنیاد اندیشه را تأسیس کردیم که از دوران شکوفایی تا افول آن قابل نقد و آسیب‌شناسی است.
او در بخش دیگری از سخنانش به سابقه مداخله جدی قدرت و دولت‌ها در امر ترجمه اشاره کرد و گفت: تا به حال هیچ جریان موثر ترجمه‌ای بین دو فرهنگ اتفاق نیفتاده است مگر اینکه با دخالت و حمایت دولت‌ها بوده باشد.
مشاور فرهنگی رییس‌جمهور در همین زمینه به حضور فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور لبنان اشاره کرد و گفت: آثار فارسی که در لبنان ترجمه شده توانسته تأثیر شگرفی در این کشور داشته باشد که ما می‌توانیم با مطالعه این ترجمه‌ها و شیوه‌های آن‌ها در سیاست‌های خود در زمینه ترجمه بازنگری کنیم.
او همچنین گفت: در حال حاضر نیز نمی‌توان با آموزش فراگیر و تخصصی زبان‌های خارجی در کشور مقابله کرد و از طرف دیگر انتظار تقویت ترجمه را داشت. از یک طرف ما در این تعارض زندگی می‌کنیم که گسترش ترجمه باعث نفوذ فرهنگی در کشور خواهد شد و از طرف دیگر توقع داریم آثارمان به زبان‌های خارجی ترجمه شود. بنابراین ما باید بر این تعارض فائق بیاییم.
آشنا در ادامه بیان کرد: حمایت دولتی از ترجمه آثار اگر معطوف به حمایت از ناشر داخلی شود یک اتفاق رقم خواهد زد و اگر معطوف به حمایت از ناشر خارجی شود شکل دیگری به خود می‌گیرد.
او در پایان گفت: امیدوارم جریان حمایت از ناشران داخلی که می‌توانند با همکاری با ناشران خارجی فعالیت کنند نیز توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مورد توجه قرار بگیرد.
به گزارش ایسنا، در بخش دیگری از این مراسم غلامعلی حداد عادل – رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی - به ضرورت ترجمه آثار فارسی به دیگر زبان‌های دنیا اشاره کرد و گفت: 10 سال است که از احساس این ضرورت در شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گذرد اما هنوز ما شاهد موج و جریانی که به ترجمه توجه کند نبوده‌ایم. شاید یکی از دلایل این موضوع بحث‌های مربوط به بودجه بوده است. بنابراین امروز که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می‌خواهد در این زمینه کاری انجام دهد باید آن را به فال نیک بگیریم و هم در حوزه دولتی و هم خصوصی به آن کمک کنیم.
او ترجمه آثار فارسی به دیگر زبان‌های دنیا را در دوره حاضر بسیار مهم خواند و گفت: در حال حاضر علاوه بر مطامع و انگیزه‌های استکباری برخی از کشورها برای سرکوب انقلاب‌ها نکته دیگر این است که از قرون وسطی تا به حال نوعی تصویر از دین و مذهب در اروپا شکل گرفته است که باعث شده اگر امروز نیز صحبت از حکومت دینی می‌شود ذهن همه تحصیلکرده‌ها و روشنفکران و حتی عامه مردم آن‌ها فوری به سمت این تصورات قرون وسطایی از دین برود.
حداد عادل افزود: این تصورات باعث شده برای آن‌ها انقلاب دینی درست به معنی بازگشت به 500 سال قبل باشد. هر چند حرف‌هایی هم که راجع به قرون وسطی می زنند خیلی درست نیست. اما آن‌ها الان در اروپا نمی‌دانند حکومت دینی یعنی چه.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: با توجه به این شرایط ما باید بتوانیم مبانی و اصول خودمان را به دیگران بفهمانیم و در این بین وقتی می‌خواهیم از دیگران گله کنیم که چرا حرف ما را نمی‌فهمید و چرا داوری‌تان درباره جمهوری اسلامی غلط است باید نگاهی هم به فعالیت‌های خودمان در زمینه رفع این سوءتفاهم‌ها داشته باشیم. بنابراین لازم است که در این مسابقه و میدان حرف خودمان را به گوش دیگران برسانیم.
او همچنین به موضوع ترجمه آثار فارسی و طرح پیش روی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای ترجمه آثار اشاره کرد و در این باره گفت: در این راستا انتخاب کتاب‌ها بسیار مهم است و نیاز به یک ساختار دقیق و آیین‌مند دارد. حتما باید اشخاصی که فرهنگ‌های مختلف را می‌شناسند درباره این کتاب‌ها نظر بدهند و موضوع دیگر اینکه ترجمه علی‌القاعده باید از زبان غیر به زبان مادری باشد نه برعکس. بنابراین علی‌الاصول باید کسانی کتاب‌ها را ترجمه کنند که زبان فارسی را یاد گرفته باشند ولی زبان اصلی‌شان زبان دیگری است. البته در این زمینه استثناهایی هم وجود دارد.
حداد عادل در همین زمینه به اهمیت فارسی‌آموزی به افرادی از دیگر کشورها که زبان دیگری دارند و همچنین بحث وارد شدن به شبکه توزیع کتاب در حوزه بین‌الملل اشاره کرد.
به گزارش ایسنا، ابوذر ابراهیمی ترکمان - رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی - نیز در این مراسم گفت: تا به حال عمده آثار ترجمه‌شده فارسی به دیگر زبان‌ها توسط کسانی انجام شده که از ایران گریخته‌اند و به کشورهای دیگر پناهنده شده‌اند. آثاری هم که ترجمه شده عمدتا مربوط به نویسنده‌های چپ‌گرا بوده است. در کشورهای دیگر هم وضعیت کم و بیش همین گونه بوده است.
او سپس به اهمیت ترجمه آثار فارسی و همچنین طرح حمایت از ترجمه آثار فارسی به سایر زبان‌ها توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اشاره کرد و گفت: به این منظور ما 43 کشور را بررسی کرده‌ایم تا ببینیم آن‌ها برای ترجمه آثارشان چه کار می‌کنند و پس از این پژوهش‌ها یک طرح ارائه داده‌ایم.
ترکمان به تشریح فواید این طرح پرداخت و گفت: طبق بررسی‌ها، اگر ما بخواهیم یک صفحه از یک کتاب را در یک کشور دیگر ترجمه کنیم برایمان 25 دلار هزینه دارد که اگر این هزینه را با هزینه ویرایش و چاپ جمع بزنیم هزینه یک صفحه ترجمه به 40 دلار می‌رسد. اما ما در طرح پیش رویمان قرار است یک فراخوان به کل دنیا بدهیم و بگوییم اگر کسی حاضر به ترجمه و انتشار آثار ما به دیگر زبان‌ها باشد بین 30 تا 70 درصد از آن‌ها حمایت می‌کنیم.
در بخش دیگری از این مراسم قهرمان سلیمانی - معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی - گزارشی از چگونگی اجرایی شدن طرح ترجمه آثار فارسی به سایر زبان‌ها ارائه کرد و گفت: اهداف ما از این طرح حضور در بازارهای جهانی کتاب، انتقال فرهنگ، اندیشه و تمدن اسلامی به سایر دنیا و افزایش مخاطبان است.
او ترجمه آثاری در حوزه معارف اسلامی، گفتمان انقلاب اسلامی، ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی اسلامی و تاریخ و تمدن هنر ایران زمین را از شاخصه‌های اصلی آثار برای ترجمه عنوان کرد و گفت: تا به حال 109 عنوان کتاب در حوزه معارف و انقلاب اسلامی، 83 عنوان کتاب در حوزه زبان و ادب فارسی و 42 عنوان کتاب در حوزه تاریخ و هنر ایران‌زمین برای ترجمه انتخاب شده است.
در پایان این مراسم که با سخنرانی علی جنتی - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی - نیز همراه بود با حضور سخنرانان از سایت طرح حمایت از ترجمه آثار فارسی به سایر زبان‌ها رونمایی شد.
