سفر به جنوب و خطه گرم سیرکشورمان با آن نخل های زیبا و رنگ کرم شهر و روستاهایش جذابیت های خودش را داشته است . دیدن خانم و آقایان با لباس وگویش جنوبی آنچنان بر دل آدم می نشیند که از گرمای برخورد آن دلتان گرم می شود و فاصله های کیلومتری با شهر خود را از یاد میبرید و بوی غربت دیگر استشمام نمی شود.
روستای سکوهه از توابع بخش شیب‌آب شهرستان زابل در استان سیستان و بلوچستان
است. این روستا در ۲۶ کیلومتری شهر زابل در قسمت مشرق دهستان لوتک قرار دارد.
این روستا بیش از ۴۰۰ سال قدمت دارد که در نوع خود منحصر به فرد می باشد. در زمان
های گذشته ۲۰۰ خانوار در آن زندگی می کرند که با گذشت زمان وخشک سالی های ده سال
اخیر از تعداد خانوارهای این روستا کاسته شده است. این روستا مربوط به دوران
محمدرضا خان پردلی یکی از خان‌های بزرگ منطقه سیستان در روزگاران خود است. همچنین
سکوهه به روستای بزرگ و بسیار قدیمی که به آن لقب روستایی به وسعت شهر و به
قدمت تاریخ را داده اند.
اگر بخواهیم از قدمت
قلعه گفته باشیم باید به گذشته بسیار دورتر و قبل از نادرشاه برگردیم . خود سه
کوهه همانطوری که گفته شد از قبل وجود داشته است و بعنوان یکی از شهرهای بزرگ
سیستان مطرح بوده است.
سقف ها بصورت گنبدی و به
سبک یزدی ساخته میشود. به این شکل که کمتر از نیمی از سقف از یک طرف و به همین
میزان از طرف دیگر ساخته میشود وقتی پایه های سقف که روی دیوار اتاق قرار
می گیرند و زودتر به هم برخورد میکنند، به هم رسیدند به ترتیب از هر طرف چند
ردیف چیده میشود و کار ادامه می یابد تا سقف به پایان برسد.یکی از نکاتی که می
توان به معماری این بناها در روستای سکوهه اشاره کرد بناهای 300ساله ای است که بر بالای تپه ای نسبتا مرتفع
واقع شده است و اطراف آن را دشتی هموار فراگرفته است.
با دیدن این بناها با
این ساختار گنبدی شکل که گویا از دل تاریخ بیرون آمده اند مارا به دوران نادرشاه و
حتی قبل تر از آن می برد. قلعه سام زابل این قلعه در فاصله ۲۸ کیلومتری جاده
زابل به زاهدان واقع شده و به شکل ذوزنقه نامنظم است یکی از جاهای دیدنی به حساب
می آید که به دلیل دور افتادن آن مخاطبان زیادی را به سمت و سوی خودش می کشاند تا
حس کنجکاوی ها را بر طرف کند. از طرفی قلعه سام که به قلعه تیمور شهرت یافته است،
در زمان مغول و صفویه ساخته شده است.
اطراف این روستا
دیوارهایی داشته که به آن فصیل می گفته اند که دارای دو در و دو پنجره بوده به
درهای آن دروازه می گفتند و دارای ۲۲ برج نگهبانی نیز بوده برای حفاظت از ورود و
خروج در هنگام شب درب ها را بسته و پشت آن را به وسیله ی خاک محکم می کردند تا دست
سارقین و بیگانگان به روستا نرسد و به هنگام صبح دوباره این درب ها را باز
میکردند. و به کار و کشاورزی خود می پرداختند.
روستای سکوهه از قدیمی
ترین روستاهای سیستان میباشد، جایگاه خوانین معروف همچون علیخان سرابندی محمدرضا
خان سرابندی و سردار ابراهیم خان پردلی که روزگاری نماینده ی مردم سیستان در مجلس
بوده است. قدرت و نفوذ این خوانین باعث آن شده بود که تمامی امکانات رفاهی و آنچه
برای زندگی مناسب و خوب در روستا لازم بود به این روستا بیاید چنانچه میتوان حمام
های خزانه ای که آب آن از نهرهای آب روستا تأمین می شده است به مرور زمان حمام قدیمی
خراب و حمام جدیدتری در نزدیکی روستا ساخته شد و بعد از سالها با پیشرفت روستا
حمام به حمام با سوخت فسیلی ساخته شد به مرور زمان و در سالهای اخیر توسط گروهی
خیرین حمامی ساخته شد که با انرژی نور خورشید کار گرم کردن آب انجام می شود اما به
دلیل پیشرفت وسائل بهداشتی اکثر مردم روستا در منازل خود حمام ساخته و از آن کمتر
استفاده می کنند.
از امکانات دیگر این
روستا مدارس آن است شامل ۱ دبستان ۲ راهنمایی دخترانه و پسرانه و یک دبیرستان
دخترانه ی نمونه که در این روستا به همت خیرین مدرسه ساز ساخته شده و میتوان گفت
تنها مدرسه ی نمونه در کل منطقه شیب آب و بعد از شهرستان زابل می باشد چنانچه از
کل شهرستان و توابع برای این روستا دانش آموز گزینش می شوند.
این روستا در زمان های
گذشته یعنی تا حدود ۱0الی 11سال قبل دارای مهدکودک نیز بوده است اما به دلیل کمبود
جمعیت این مرکز نیز تعطیل شده و ساختمان آن به حسینیه تبدیل شده است.
از امکانات دیگر روستا
خانه ی بهداشت و مرکز بهداشت روستا میباشد روستای سکوهه در این ناحیه دارای مرکزیت
میباشد.
مساجد سکوهه جزء اصلی و
جدا نشدنی این روستا میباشد، این روستا مردمانی مومن و معتقد دارد و چون ساختار
روستا بگونه ای است که بروی تپه است مسجد آن دارای شبستان های بزرگی درون این تپه
و یا میتوان گفت به گونه ای که در زیر قلعه قرار دارد. این روستا دارای ۲ مسجد
میباشد، مسجد جامع و مسجد شهدا که هر یک در یکطرف قلعه می باشد مسجد جامع دارای
صحن و گنبد میباشد که به کمک اهالی و همت شورا در حال ساختن و کامل شدن میباشد.
سکوهه جزء آن روستاهاست
که از محل جدا شدن از محور زابل زاهدان تا درون روستا دارای جاده ی آسفالته میباشد
اما راههای درون روستا راه شنی یا خاکی میباشد اما به همت دهیاری و طرح های هادی
روستایی در حال عریض شدن و آسفالت شدن است.
کتابخانه : از دیگر
امکانات این روستا کتابخانه ی آن میباشد این کتابخانه قبلاً در کنار مسجد بوده اما
حالا به دلیل گسترش روستا به کنار مدارس این روستا انتقال یافته است.
کارخانه ی جوراب بافی سکوهه: اولین
روستای زابل بود که دارای امتیاز این کارخانه بود کارخانه ی جوراب بافی که همه
جوانان روستا در آن مشغول بودند و یکی از بهترین امتیازات و دلایل افزایش جمعیت
بود این کارخانه در چند سال قبل به دلایل نامعلوم ور شکست و تعطیل شد و به طور کل
امتیاز آن از بین رفت و همه ی جوانان برای ادامه ی زندگی به شهرها مهاجرت کردند.
ساختمان این کارخانه هم اکنون به کارگاه قالی بافی تبدیل شده است و زنان و دختران
روستا در این مکان مشغول میباشند و قالی های دست باف را می بافند و به کسب درآمد
مشغولند اما افسوس که نسل جوان و مردان از این روستا خارج شدند.
دهیاری:مانند روستاهای
دیگر مرکزی برای دهیاری و شورای محل اختصاص دارد و جالب ترین مکا ن در این روستا
این است که خانه بصورت سازمانی و مرتب ساخته شده که دربرگیرنده ی مردم فقیر
این روستا و روستاهای اطراف و مردم چادرنشین است که به همت شورا و مردم خیر روستا
در این محل اسکان داده شده اند و یکی از بهترین و مفیدترین مکان ها و امکانات
روستا است و جزء آن دسته از امکانات است که در هیچ روستای دیگری وجود ندارد و این
نشانه ی خیر بودن و مهربانی مردم این روستا می باشد.
فرصت خوبی است تا هنوز
فصل تابستان نرسیده و گرمای فضای شهر را احاطه نکرده است باروبندیل سفر را ببندید و به این شهر و قلعه
های تاریخی آن سفر کنید.
