به گزارش خبرگزاری دانا،دکتر مسعود پارسانیا، به مناسبت روز جهانی هپاتیت، گفت: عوامل ویروسی مختلفی می توانند منجر به هپاتیت در انسان شوند که در این رابطه ویروس های هپاتیت A ، B ، C ، D و E از مهمترین عوامل شناخته شده هستند.
وی افزود: هر کدام از این ویروس ها از نظر ویروس شناسی با یکدیگر متفاوت هستند و راه های انتقال متفاوتی دارند. مثلاً مهمترین راه انتقال ویروس های هپاتیت A و E گوارشی است و در مورد سایر ویروس های هپاتیت، انتقال می تواند به روش های تزریقی، انتقال خون، تماس جنسی و یا مادر به فرزند حین بارداری، طی زایمان و یا پس از زایمان و از طریق شیر مادر صورت گیرد.
این دکترای ویروس شناسی با بیان این مطلب که بیشترین موارد هپاتیت توسط ویروس های هپاتیت A ، B و C صورت می گیرد، گفت: مهمترین ویروس هایی که برای کارکنان مراکز درمانی از جمله آزمایشگاه های تشخیص طبی حائز اهمیت است، می توان به ویروس های هپاتیت B و C اشاره کرد.
پارسانیا ادامه داد: کارکنان آزمایشگاه های تشخیص طبی جزء گروه های پر خطر نسبت به ویروس ها محسوب می شوند. یکی از اصول اساسی کار در آزمایشگاه ها، رعایت اصول ایمنی اولیه است، مثل استفاده از روپوش، دستکش و عینک های محافظ در حین کار، همچنین تمام نمونه های بالینی را می بایست آلوده به انواعی از عوامل عفونی خطرناک مثل ویروس های هپاتیت یا HIV در نظر گرفته و احتیاط های لازم حین انجام کار بر نمونه های آزمایشگاهی به عمل آید.
وی افزود: خوشبختانه برای پیشگیری از ویروس هپاتیت B واکسن وجود دارد و لازم است تمامی کارکنان مراکز درمانی از جمله آزمایشگاه ها نسبت به این ویروس واکسینه شوند، اما متاسفانه برای ویروس هپاتیت C واکسنی وجود ندارد و رعایت اصول ایمنی در حین کار با نمونه های بالینی، از مهمترین اقداماتی است که می بایست صورت گیرد.
پارسانیان گفت: یکی از از اقدامات مهم که در آزمایشگاه های تشخیص طبی می بایست صورت گیرد، تدوین دستورالعمل ایمنی در حین کار است و تمامی پرسنل آزمایشگاه حین استخدام و قبل از شروع به کار در آزمایشگاه، می بایست دستورالعمل ایمنی را مطالعه نمایند و کتباً تایید نمایند که دستورالعمل را مطالعه کرده و موظف به رعایت اصول مربوطه هستند.
وی ادامه داد: می بایست در تمام آزمایشگاه ها برای تمامی کارکنان آزمایشگاه، پرونده بهداشتی تهیه شود. یکی از موارد دیگری که در ابتدای استخدام کارکنان می بایست انجام شود این است که از کارکنان نسبت به واکسیناسیون علیه ویروس هپاتیت B سئوال شود و در پرونده بهداشتی آنها ثبت شود. از آنجایی که در بعضی از افراد واکسینه بنا به دلایل مختلفی امکان عدم پاسخ به واکسن وجود دارد، لذا لازم است نتیجه اثر واکسن چک شود و مقدار آنتی بادی را در خون آنها تعیین کرد. مثلاً واکسن هپاتیت B از پروتئینی به نام HBsAg تشکیل شده است و می بایست در خون گیرندگان واکسن آنتی بادی علیه این آنتی ژن به نام Anti-HBs ظاهر شود و مقدار آن در حد حفاظت کننده باشد. لذا برای تمام کارکنان آزمایشگاه های تشخیص پزشکی که در گذشته واکسن دریافت کرده اند، لازم است مقدار آنتی بادی سنجیده شود و در پرونده پرسنلی آنها ثبت شود.
پارسانیا اظهارداشت: در مورد کسانی که واکسن دریافت نکرده اند و یا کسانی که مقدار آنتی بادی آنها در حد حفاظت کننده نباشد، توصیه به انجام واکسیناسیون در ۳ نوبت می شود و حدود یک ماه پس از دریافت آخرین نوبت واکسن، از نظر میزان آنتی بادی می بایست ارزیابی شوند و نتیجه در پرونده پرسنلی آنها ثبت شود. این کارها به این دلیل است اگر در ضمن کار حوادثی مثل نیدل استیک با خون فرد آلوده رخ دهد، برای اقدامات بعدی بتوان تصمیم گیری بهتری کرد، مثلاً کسانی که سطح آنتی بادی در حد حفاظت کننده ندارند و با خون بیماران آلوده حادثه ببینند، می بایست حداکثر تا ۴۸ ساعت پس از حادثه به آنها ایمونوگلوبین اختصاصی هپاتیت B تزریق شود.
وی در مورد هپاتیت C ، گفت: متاسفانه این نوع هپاتیت واکسن ندارد، اما با این حال وضعیت افرادی که قرار است در آزمایشگاه مشغول به کار شوند می بایست از نظر آلودگی قبلی با این ویروس ارزیابی شود و برای این منظور وجود یا عدم وجود آنتی بادی ضد ویروس یا Anti-HCV را می بایست مشخص نموده و در پرونده بهداشتی ثبت کرد و اینکار می بایست به صورت دوره ای مثلاً سالی یک بار انجام شود و نتیجه در پرونده بهداشتی کارکنان ثبت شود.
این دکترای ویروس شناسی، تاکید کرد: به طور کلی یکی از عوامل موثر در کنترل عفونت ها از جمله کنترل عفونت با عوامل هپاتیت ویروسی، آموزش و بالا بردن سطح آگاهی مردم است. این آموزش می تواند به طور اختصاصی و یا عمومی صورت گیرد، قاعدتاً برای پرسنل کادر درمانی و یا مشاغل پر خطر بهتر است آموزش اختصاصی به عمل آید و برای سایر گروه ها آموزش عمومی انجام شود. مثلاً بهتر است عموم مردم جامعه نسبت به انواع عوامل هپاتیت ویروسی و روش های انتقال آنها آشنا شوند و یا روش های پیشگیری از آنها را بدانند. مثلاً یکی از شایع ترین عوامل هپاتیت در بین هپاتیت های ویروسی هپاتیت ناشی از ویروس هپاتیت A است که به طریق گوارشی منتقل می شود و رعایت اصول بهداشت فردی و یا استقرار اصول بهداشتی در سطح مراکز عمومی مثل بیمارستان ها، پادگان ها، مهدهای کودک، رستوران ها و سایر موارد، نقش مهمی می تواند در پیشگیری از انتقال این ویروس داشته باشد، و یا در مورد ویروس هپاتیت B که برای پیشگیری از آن واکسن وجود دارد، آموزش عموم مردم جامعه نسبت به روش های انتقال، مشخص کردن گروه های پرخطر و پیشگیری با واکسن می تواند موثر باشد.
پارسانیا در پایان افزود: آموزش و اطلاع رسانی باید به طور مستمر از طریق رسانه ها صورت گیرد. مثلاً می توان پوسترهای آموزشی در این خصوص تهیه کرد و در مراکز بهداشتی و درمانی در معرض دید عموم قرار داد و یا پمفلت های آموزشی تهیه کرد و در مراکزی که ارائه خدمات بهداشتی درمانی صورت می گیرد، مثل آزمایشگاه ها به طور رایگان در اختیار مراجعین قرار داد. قاعدتاً هرچه سطح آگاهی مردم نسبت به این عوامل بیشتر باشد، اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از عفونت با عوامل فوق در سطح وسیع تری صورت میگیرد و این مورد می تواند کمک زیادی در کنترل عفونت با این ویروسها در سطح جامعه داشته باشد.
