توصيه مي شود كه افراد تا سن ۴۰ سالگي هر پنج سال و بعد از آن هر يك تا سه سال يك بار چكاپ انجام دهند. اين چكاپ ها براي خانم ها و آقايان متفاوت است؛ هر چند كه آزمون هاي مشتركي هم وجود دارد. با ما همراه باشيد تا از جزئيات همه اين چكاپ ها با خبر شويد.
به گزارش خبرگزاری دانا،به طور كلي آقايان كمتر از خانم ها به سلامت شان اهميت مي دهند و معمولاً زماني به پزشك مراجعه مي كنند كه تحمل درد برايشان غير ممكن است.
متاسفانه گاهي اين سهل انگاري برايشان گران تمام مي شود چرا كه تاخير در مراجعه به پزشك، ممكن است بيماري را به مراحل پيشرفته و خطرناك برساند. بنابراين انجام چكاپ هاي سلامت به پيشگيري و تشخيص زود هنگام و درمان مناسب بيماري احتمالي منجر خواهد شد.
براساس آمار سرطان معده در مردان ايراني مانند ديگر نقاط دنيا رتبه اول را به خود اختصاص داده و پس از آن سرطان هاي پروستات، مثانه، سرطان هاي روده بزرگ و راست روده، سرطان خون، ريه، مري و سرطان هاي دستگاه اعصاب مركزي به ترتيب سرطان هاي شايع مردان در كشور محسوب مي شوند كه البته با چكاپ هاي به موقع مي توان درمان اميدواركننده اي را دنبال كرد.
آزمون سرطان معده
سرطان معده در افرادي كه وضعيت اقتصادي مناسبي ندارند و مقدار مصرف پروتئين در برنامه غذايي شان كم است، شايع تر است اما ابتلا به اين بيماري مي تواند ناشي از تغذيه غير اصولي و حتي ژنتيكي باشد.
متاسفانه به دليل اينكه تومور در معده فضاي رشد دارد و فرد متوجه آن نمي شود، اين نوع سرطان بسيار دير تشخيص داده مي شود؛ يعني زماني كه متاسفانه كار از كار گذشته است. به همين خاطر ميزان زنده ماندن بيش از ۵ سال از زمان تشخيص سرطان حدود ۱۵ درصد است.
بنابراين همه آقايان با بروز كوچكترين علائمي مثل كاهش اشتها، كاهش وزن، درد معده، سوءهاضمه، احساس پري معده حتي پس از خوردن مقادير كم غذا، تهوع و استفراغ و مدفوع سياه بايد به پزشك مراجعه كنند تا به كمك آندوسكوپي و ام آر آي از وضعيت سلامت سيستم گوارش شان با خبر شوند.
آزمون سرطان پروستات
سرطان پروستات يكي از سرطان هاي شايع ميان تمام مردان دنياست كه مانند خيلي از سرطان هاي ديگر علت شناخته شده اي براي آن وجود ندارد اما اختلال در عوامل هورموني مرداني و آنتي ژن ها، رژيم غذايي نامناسب، عوامل محيطي مانند زندگي در شهرهاي بزرگ صنعتي، عوامل ژنتيكي و سابقه خانوادگي مي تواند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزايش دهد.
بنابراين آقايان بايد از سنين ۴۵ تا ۵۰ سالگي سالي يك بار چكاپ شوند. در اين آزمايش با معاينه انگشتي مي توان بزرگي غير سرطاني پروستات را تشخيص داد و در صورت مشكوك بودن و بروز علائمي مثل درد مداوم قسمت پايين كمر، سوزش و تكرر ادرار، جاي شدن ضعيف و بي اختيار ادرار، ناتواني در ادرار كردن، جريان منقطع و ضعيف ادرار، وجود خون در ادرار، خروج مايع مني همراه با درد و آزمون PSA يا همان آنتي ژن اختصاصي پروستات سرطان پروستات رديابي خواهد شد.
توجه كنيد:
افرادي كه پدر يا عموي آنها به سرطان پروستات مبتلا بوده اند، چهار برابر بيشتر از سايرين در معرض خطر ابتلا به اين بيماري قرار دارند و بعد از ۴۰ سالگي بايد سالي يك بار براي چكاپ به ارولوژيست مراجعه كنند.
آزمون سرطان مثانه
سرطان مثانه يكي از علت هاي شايع مرگ و مير در دنيا محسوب مي شود كه شيوع آن در آقايان بيشتر از خانم هاست.
به طور كلي هر مردي كه سيگاري است يا قبلاً سيگار مي كشيده (سيگاري ها ۲ تا ۴ برابر بيشتر از سايرين در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند) و يا سابقه قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي مورد استفاده در صنايع رنگ، چرم و لاستيك را دارد، بايد پس از ۵۰ سالگي، به طور دوره اي، آزمون ادرار بدهد تا وجود يا عدم وجود خون در ادرار (يكي از مهمترين علائم سرطان مثانه) او مشخص شود.
همچنين يكي از كليدهاي تشخيصي در اين نوع سرطان، تغيير رنگ ادرار (قهوه اي مايل به قرمز) است. به همين دليل مردان بالاي ۴۰ سال هر روز بايد رنگ ادرار خود را كنترل و در صورت تغيير رنگ ماندگار ادرار به ارولوژيست مراجعه كنند. در شرايط عادي اين سرطان علامت ديگري ندارد، مگر اينكه تومور تا نزديكي كليه ها پيشروي كند و موجب درد در پهلوها شود.
آزمون سرطان روده بزرگ و راست روده
متخصصان مي گويند سرطان روده بزرگ در بيشتر موارد از پوليپ هاي روده بزرگ منشا مي گيرد و اگر پوليپ ها به زودي شناسايي و برداشته شوند، از ايجاد سرطان روده بزرگ جلوگيري مي شود. براي تشخيص زودرس پوليپ ها و سرطان روده بزرگ، ممكن است آزمايش مخفي خون لازم باشد. اين يك آزمايش شيميايي است كه مقادير اندك خون در مدفوع را شناسايي مي كند.
همچنين سيگموئيدوسكوپي قابل انعطاف و كولونوسكوپي نيز ممكن است براي تشخيص اين بيماري انجام شود. بنابراين همه آقايان بايد در ۵۰ سالگي آزمايش خون مخفي به طور سالانه و سيگموئيدوسكوپي هر ۵ سال يك بار انجام دهند. يك روش ديگر هم انجام كولونوسكوپي در ۵۰ سالگي و سپس انجام آن هر ۱۰ سال يك بار است.
آزمون سرطان ريه
مصرف سيگار چهارمين دليل مرگ در ميان مردان و عامل ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد سرطان ريه است و افزايش ميزان خلطه سينه، خس خس كردن سينه، سرفه هاي طولاني مدت، مشاهده خون در خلط سينه، خستگي مفرط و از دست دادن اشتها مي تواند نشانه بروز سرطان ريه باشد.
پس اگر سيگاري هستيد بايد در مصرف آن تجديدنظر كرده، با بروز اين علائم به پزشك مراجعه كنيد.
اگر هم قصد ترك سيگار را نداريد بعد از ۴۰ سالگي و سالي يك بار به وسيله يك متخصص ريه معاينه شويد زيرا روش هاي تشخيص اين بيماري بايد مرحله به مرحله انجام شود ولي متاسفانه در مرحله اي كه سلول ها دچار تكثير هستند، نمي توان آن را تشخيص داد اما بررسي خلط از نظر سلول هاي سرطاني، عكس سينه، سي تي اسكن و در صورت نياز برونكوسكوپي از مهمترين روش هاي تشخيص سرطان ريه است.
فقط خانم ها بخوانند
الفباي چكاپ هاي زنانه
خانم ها در سنين مختلف مستعد ابتلا به برخي از بيماري ها هستند. اين در حالي است كه با انجام برخي آزمون ها و چكاپ هاي دوره اي مي توان از بروز اين مشكلات پيشگيري كرد و يا با تشخيص زود هنگام آنها نسبت به درمان به موقع اقدام كرد. در ادامه با مهمترين چكاپ هاي زنانه آشنا خواهيد شد.
ماموگرافي
گرچه گاهي آقايان نيز به سرطان سينه مبتلا مي شوند اما تعداد آقايان مبتلا به اين بيماري تقريباً يك صدم خانم هاست.
در بعضي از خانم ها عوامل مستعد كننده اي وجود دارد كه احتمال ابتلا به اين بيماري را افزايش مي دهد و از بين آنها مي توان به وجود سابقه سرطان سينه در بستگان مخصوصاً بستگان درجه اول فرد (مادر، خواهر، دختر)، كم تحركي و چاقي پس از سن يائسگي، مصرف چربي به مقدار زياد، افزايش سن، سابقه سرطان سينه و عود مجدد بيماري، يائسگي ديررس (بعد از ۵۵ سالگي)، بچه دار نشدن يا حتي تولد اولين فرزند بعد از سن ۳۰ سالگي اشاره كرد.
خانم ها نبايد منتظر اين علائم باشند بلكه از سن ۲۵ سالگي بايد سالي يك بار توسط پزشك معاينه شوند و از ۳۵ سالگي به بعد، با توصيه پزشك در پنج سال اول يك ماموگرافي و سپس هر دو سال يك بار ماموگرافي داشته باشند.
به طور معمول بين ۴۰ تا ۵۰ سالگي بايد هر دو سال يك بار و از سن ۵۰ تا ۷۰ سالگي بايد به صورت سالانه ماموگرافي سينه انجام شود اما خانم هايي كه عوامل مستعد كننده مانند سابقه فاميلي و سرطان سينه در سنين پايين در آنها وجود داشته باشد بايد ماموگرافي را تحت نظر پزشك از سنين پايين تري شروع كنند.
همچنين مراجعه به پزشك ربطي به اينكه خانم متاهل يا مجرد است ندارد و گاهي توده ها در خانم هاي مجرد هم ديده مي شود.
پاپ اسمير
پاپ اسمير (PAP SMEAR) آزمايش نمونه هاي سلولي برداشته شده از قسمت گردن رحم در خانم هاست. اين آزمون بهترين روش براي شناسايي عوارض پيش سرطاني و مخفي تومورهاي كوچكي است كه به سرطان گردن رحم منتهي مي شوند.
اين در حالي است كه اگر سرطان گردن رحم زود شناسايي شود، مي توان آن را درمان كرد. به طور كلي همه خانم هايي كه ازدواج كرده اند بايد سالي يك بار براي آزمون پاپ اسمير به متخصص زنان مراجعه كنند اما انجام اين آزمون براي دختران مجرد ضرورتي ندارد.
خانم هايي كه سه سال مداوم نتيجه آزمايش شان منفي باشد مي توانند با نظر پزشك شان آن را هر سه سال يك بار انجام دهند اما افرادي كه به زگيل و عفونت مبتلا شده اند بيش از بقيه مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند و بايد با فاصله زماني كمتري آزمون پاپ اسمير انجام بدهند.
در اين بين بهترين زمان انجام اين آزمون بعد از اتمام قاعدگي يعني حدود روز ۱۲ يا ۱۳ سيكل قاعدگي است كه ضخامت مخاط دهانه رحم بيشتر و سلول هاي بيشتري در پاپ اسمير قابل برداشت است.
بنابراين قبل از انجام آزمون با پزشك خود مشورت كنيد تا از شرايط آن مطلع شويد؛ به عنوان مثال بايد بدانيد تا ۴۸ ساعت قبل از آزمايش پاپ اسمير نمي توانيد رابطه زناشويي داشته باشيد.
آزمون سنجش تراكم استخوان
به گفته متخصصان، ذخيره شدن كلسيم در استخوان قبل از تولد آغاز مي شود و تا سن ۳۰ سالگي ادامه دارد؛ به طوري كه توده استخوان هر فرد معمولاً در ۳۰ تا ۳۵ سالگي به بيشترين ميزان خود مي رسد و پس از اين سن كاهش توده استخواني به صورت يك روند طبيعي آغاز مي شود و معمولاً ۳۰ درصد خانم هايي كه به سن ۷۵ سالگي مي رسند دچار شكستگي ناشي از پوكي استخوان مي شوند.
به كمك آزمون سنجش تراكم استخوان يا دانسيتومتري استخوان مي توان سفتي و سختي و درجه محكم بودن استخوان هاي بدن را تعيين كرده و براي انجام آن راه هاي متفاوتي وجود دارد ولي رايج ترين روش آن استفاده از روش DEXA است كه از اشعه ايكس براي سنجش تراكم استخوان استفاده مي كند و براي همه خانم ها از سن ۶۰ سال و براي آقايان از سن ۷۰ سالگي جهت تشخيص زود هنگام و درمان به موقع پوكي استخوان و جلوگيري از پيشرفت آن توصيه مي شود.
براي افرادي كه سابقه شكستگي و يا سابقه خانوادگي پوكي استخوان دارند، اين آزمون بايد از سن ۴۰ تا ۴۵ سالگي انجام شود؛ به عنوان مثال ۷۰ درصد پوكي استخوان ها ژنتيكي است و فردي كه يك نفر از بستگان درجه اولش دچار شكستگي شده يا پوكي استخوان دارد، بايد هر سال آزمون سنجش استخوان انجام دهد.
علاوه بر چكاپ هاي زنانه و مردانه، آزمايش هايي هم وجود دارد كه هم خانم ها و هم آقايان بايد به آنها توجه كنند و با انجام آنها به صورت دوره اي از وضعيت سلامت شان با خبر شوند. اين چكاپ ها عبارتند از:
آزمون فشار خون بالا
فشارخون براساس ميزان خوني كه قلب شما پمپ مي كند و مقاومتي كه شريان هاي شما در برابر آن نشان مي دهند، اندازه گيري مي شود.
در اين بين هر چه قلب شما بخواهد خون بيشتري پمپ كند و شريان هاي شما هم تنگ تر باشند، قلب براي پمپ كردن همان ميزان خون بايد كار بيشتري انجام دهد و هر چه بالا بودن فشارخون ديرتر تشخيص داده شود، خطر حمله قلبي، سكته مغزي، نارسايي قلبي و آسيب هاي كليوي هم افزايش مي يابد. به طور كلي فشارخون يك فرد بالغ و سالم در صورتي به عنوان «فشارخون بالا» تخمين زده مي شود كه فشارخون ماكزيمم بالاي ۱۴۰ و فشارخون مينيمم بالاي ۹۰ ميليمتر جيوه باشد.
اگر فشار ماكزيمم بين ۱۳۰ تا ۱۴۰ و يا فشارخون مينيمم بين ۸۵ تا ۹۰ ميليمتر جيوه باشد، فشارخون، «مرزي» تلقي مي شود.
بنابراين خانم ها و آقايان سالم بعد از ۴۰ سالگي بايد هر دو سال يك بار و آنهايي كه فشارخون حد مرزي دارند بايد هر ۳ تا ۶ ماه يك بار فشارخون شان را اندازه بگيرند.
آزمون چربي خون
بالا بودن كلسترول بد (LDL) و تري گليسيريد (TG) و پايين بودن كلسترول خوب (HDL) خطر ايجاد تصلب شرايين و بروز سكته را افزايش مي دهد. به همين دليل افراد بالاي ۳۰ سال، اگر كلسترول LDL آنها كمتر از ۱۳۰ باشد، هر ۵ سال يك بار و اگر كلسترول LDL شان بين ۱۳۰ تا ۱۶۰ (در حد مرزي) باشد، بايد هر يك تا سه سال يك بار آزمايش چربي خون انجام دهند اما در صورتي كه فرد، مبتلا به مشكلات قلبي عروقي باشد و از الگوي غذايي ناسالم و پرچربي پيروي كند، اين آزمايش هر شش ماه يك بار بايد تكرار شود.
آزمون سرطان پوست
براي تشخيص سرطان هاي پوستي، معاينه كامل پوست بدن لازم است. جامعه سرطان آمريكا توصيه مي كند بين سنين ۲۰ تا ۴۰ سالگي هر ۳ سال يك بار و پس از ۴۰ سالگي هر سال بايد معاينه پوست انجام شود تا با بررسي وضعيت سلامت پوست و در صورت بروز مشكل، بيماري در مراحل اوليه تشخيص داده شود و بلافاصله فرد تحت درمان قرار بگيرد.
آزمون قند خون ناشتا
براساس آمار ۸ تا ۱۹ درصد جمعيت ۲۵ تا ۶۵ ساله كشور ديابتي هستند و اين در حالي است كه با آزمايش قند خون ناشتا مي توان در مراحل اوليه، ديابت نوع ۲ را تشخيص داد و با كنترل بيماري از عوارض چشمي، كليوي، قلبي عروقي و... پيشگيري كرد. آزمايش تشخيص زودرس ديابت نوع دو شامل اندازه گيري قند خون پس از هشت ساعت ناشتايي است. ميزان طبيعي اين آزمايش، كمتر از ۱۱۰ ميلي گرم در دسي ليتر است و ميزان قند خون طبيعي دو ساعت پس از صرف غذا نيز كمتر از ۱۴۰ است.
اگر عدد به دست آمده بيشتر از اين مقادير باشد، فرد در آستانه ابتلا به بيماري ديابت قرار دارد و بايد تحت نظر يك متخصص غدد قرار بگيرد.
از طرفي همه افراد سالم بالاي ۴۵ سال بدون سابقه خانوادگي ديابت لازم است كه هر شش ماه يك بار قند خون شان را اندازه گيري كنند و آنهايي كه در معرض خطر بيشتر ابتلا به ديابت هستند، مثلاً افراد داراي اضافه وزن يا افرادي با سابقه ژنتيكي بعد از ۲۵ سالگي بايد هر سه ماه يك بار به آزمايشگاه مراجعه كنند و با يك آزمايش خون ساده چكاپ شوند.
آزمون بيماري هاي چشمي
معاينه چشم يكي از چكاپ هايي است كه هم خانم ها و هم آقايان بايد به آن توجه كنند. هنگام معاينه چشم، چشم پزشك بينايي و حركات چشم شما را بررسي مي كند و هدف از اين معاينه تعيين قدرت بينايي و در صورت نياز تجويز عينك است.
در عين حال مشخص مي شود كه آيا شما در معرض خطر بيماري هايي مثل گلوكوم، آب مرواريد و دژنراسيون ماكولا قرار داريد يا خير.
به همين دليل تا ۵۰ سالگي هر سه سال يك بار و بعد از ۵۰ سالگي به صورت سالانه بايد براي معاينه چشم به چشم پزشك مراجعه كنيد.
معاينه هاي دوره اي ضروري
بعد از سن ۴۵ تا ۵۰ سالگي انجام اين چكاپ ها براي خانم ها و آقايان ضروري است:
ـ چكاپ كلي براي بررسي سلامت بدن به كمك آزمايش خون يا همان CBC به منظور تشخيص برخي از بيماري ها مثل كم خوني، انواع سرطان و... به صورت سالانه
ـ آزمايش مدفوع به منظور تشخيص زود هنگام سرطان هاي گوارشي مثل معده به صورت سالانه
ـ آزمون ورزش و بررسي سلامت قلب و عروق هر ۲ سال يك بار و بعد از ۶۰ سالگي به صورت سالانه
ـ مراجعه به دندانپزشك و بررسي سلامت دندان ها و لثه به صورت سالانه و يا هر ۲ سال يك بار
منبع:parsine.com
متاسفانه گاهي اين سهل انگاري برايشان گران تمام مي شود چرا كه تاخير در مراجعه به پزشك، ممكن است بيماري را به مراحل پيشرفته و خطرناك برساند. بنابراين انجام چكاپ هاي سلامت به پيشگيري و تشخيص زود هنگام و درمان مناسب بيماري احتمالي منجر خواهد شد.
براساس آمار سرطان معده در مردان ايراني مانند ديگر نقاط دنيا رتبه اول را به خود اختصاص داده و پس از آن سرطان هاي پروستات، مثانه، سرطان هاي روده بزرگ و راست روده، سرطان خون، ريه، مري و سرطان هاي دستگاه اعصاب مركزي به ترتيب سرطان هاي شايع مردان در كشور محسوب مي شوند كه البته با چكاپ هاي به موقع مي توان درمان اميدواركننده اي را دنبال كرد.
آزمون سرطان معده
سرطان معده در افرادي كه وضعيت اقتصادي مناسبي ندارند و مقدار مصرف پروتئين در برنامه غذايي شان كم است، شايع تر است اما ابتلا به اين بيماري مي تواند ناشي از تغذيه غير اصولي و حتي ژنتيكي باشد.
متاسفانه به دليل اينكه تومور در معده فضاي رشد دارد و فرد متوجه آن نمي شود، اين نوع سرطان بسيار دير تشخيص داده مي شود؛ يعني زماني كه متاسفانه كار از كار گذشته است. به همين خاطر ميزان زنده ماندن بيش از ۵ سال از زمان تشخيص سرطان حدود ۱۵ درصد است.
بنابراين همه آقايان با بروز كوچكترين علائمي مثل كاهش اشتها، كاهش وزن، درد معده، سوءهاضمه، احساس پري معده حتي پس از خوردن مقادير كم غذا، تهوع و استفراغ و مدفوع سياه بايد به پزشك مراجعه كنند تا به كمك آندوسكوپي و ام آر آي از وضعيت سلامت سيستم گوارش شان با خبر شوند.
آزمون سرطان پروستات
سرطان پروستات يكي از سرطان هاي شايع ميان تمام مردان دنياست كه مانند خيلي از سرطان هاي ديگر علت شناخته شده اي براي آن وجود ندارد اما اختلال در عوامل هورموني مرداني و آنتي ژن ها، رژيم غذايي نامناسب، عوامل محيطي مانند زندگي در شهرهاي بزرگ صنعتي، عوامل ژنتيكي و سابقه خانوادگي مي تواند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزايش دهد.
بنابراين آقايان بايد از سنين ۴۵ تا ۵۰ سالگي سالي يك بار چكاپ شوند. در اين آزمايش با معاينه انگشتي مي توان بزرگي غير سرطاني پروستات را تشخيص داد و در صورت مشكوك بودن و بروز علائمي مثل درد مداوم قسمت پايين كمر، سوزش و تكرر ادرار، جاي شدن ضعيف و بي اختيار ادرار، ناتواني در ادرار كردن، جريان منقطع و ضعيف ادرار، وجود خون در ادرار، خروج مايع مني همراه با درد و آزمون PSA يا همان آنتي ژن اختصاصي پروستات سرطان پروستات رديابي خواهد شد.
توجه كنيد:
افرادي كه پدر يا عموي آنها به سرطان پروستات مبتلا بوده اند، چهار برابر بيشتر از سايرين در معرض خطر ابتلا به اين بيماري قرار دارند و بعد از ۴۰ سالگي بايد سالي يك بار براي چكاپ به ارولوژيست مراجعه كنند.
آزمون سرطان مثانه
سرطان مثانه يكي از علت هاي شايع مرگ و مير در دنيا محسوب مي شود كه شيوع آن در آقايان بيشتر از خانم هاست.
به طور كلي هر مردي كه سيگاري است يا قبلاً سيگار مي كشيده (سيگاري ها ۲ تا ۴ برابر بيشتر از سايرين در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند) و يا سابقه قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي مورد استفاده در صنايع رنگ، چرم و لاستيك را دارد، بايد پس از ۵۰ سالگي، به طور دوره اي، آزمون ادرار بدهد تا وجود يا عدم وجود خون در ادرار (يكي از مهمترين علائم سرطان مثانه) او مشخص شود.
همچنين يكي از كليدهاي تشخيصي در اين نوع سرطان، تغيير رنگ ادرار (قهوه اي مايل به قرمز) است. به همين دليل مردان بالاي ۴۰ سال هر روز بايد رنگ ادرار خود را كنترل و در صورت تغيير رنگ ماندگار ادرار به ارولوژيست مراجعه كنند. در شرايط عادي اين سرطان علامت ديگري ندارد، مگر اينكه تومور تا نزديكي كليه ها پيشروي كند و موجب درد در پهلوها شود.
آزمون سرطان روده بزرگ و راست روده
متخصصان مي گويند سرطان روده بزرگ در بيشتر موارد از پوليپ هاي روده بزرگ منشا مي گيرد و اگر پوليپ ها به زودي شناسايي و برداشته شوند، از ايجاد سرطان روده بزرگ جلوگيري مي شود. براي تشخيص زودرس پوليپ ها و سرطان روده بزرگ، ممكن است آزمايش مخفي خون لازم باشد. اين يك آزمايش شيميايي است كه مقادير اندك خون در مدفوع را شناسايي مي كند.
همچنين سيگموئيدوسكوپي قابل انعطاف و كولونوسكوپي نيز ممكن است براي تشخيص اين بيماري انجام شود. بنابراين همه آقايان بايد در ۵۰ سالگي آزمايش خون مخفي به طور سالانه و سيگموئيدوسكوپي هر ۵ سال يك بار انجام دهند. يك روش ديگر هم انجام كولونوسكوپي در ۵۰ سالگي و سپس انجام آن هر ۱۰ سال يك بار است.
آزمون سرطان ريه
مصرف سيگار چهارمين دليل مرگ در ميان مردان و عامل ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد سرطان ريه است و افزايش ميزان خلطه سينه، خس خس كردن سينه، سرفه هاي طولاني مدت، مشاهده خون در خلط سينه، خستگي مفرط و از دست دادن اشتها مي تواند نشانه بروز سرطان ريه باشد.
پس اگر سيگاري هستيد بايد در مصرف آن تجديدنظر كرده، با بروز اين علائم به پزشك مراجعه كنيد.
اگر هم قصد ترك سيگار را نداريد بعد از ۴۰ سالگي و سالي يك بار به وسيله يك متخصص ريه معاينه شويد زيرا روش هاي تشخيص اين بيماري بايد مرحله به مرحله انجام شود ولي متاسفانه در مرحله اي كه سلول ها دچار تكثير هستند، نمي توان آن را تشخيص داد اما بررسي خلط از نظر سلول هاي سرطاني، عكس سينه، سي تي اسكن و در صورت نياز برونكوسكوپي از مهمترين روش هاي تشخيص سرطان ريه است.
فقط خانم ها بخوانند
الفباي چكاپ هاي زنانه
خانم ها در سنين مختلف مستعد ابتلا به برخي از بيماري ها هستند. اين در حالي است كه با انجام برخي آزمون ها و چكاپ هاي دوره اي مي توان از بروز اين مشكلات پيشگيري كرد و يا با تشخيص زود هنگام آنها نسبت به درمان به موقع اقدام كرد. در ادامه با مهمترين چكاپ هاي زنانه آشنا خواهيد شد.
ماموگرافي
گرچه گاهي آقايان نيز به سرطان سينه مبتلا مي شوند اما تعداد آقايان مبتلا به اين بيماري تقريباً يك صدم خانم هاست.
در بعضي از خانم ها عوامل مستعد كننده اي وجود دارد كه احتمال ابتلا به اين بيماري را افزايش مي دهد و از بين آنها مي توان به وجود سابقه سرطان سينه در بستگان مخصوصاً بستگان درجه اول فرد (مادر، خواهر، دختر)، كم تحركي و چاقي پس از سن يائسگي، مصرف چربي به مقدار زياد، افزايش سن، سابقه سرطان سينه و عود مجدد بيماري، يائسگي ديررس (بعد از ۵۵ سالگي)، بچه دار نشدن يا حتي تولد اولين فرزند بعد از سن ۳۰ سالگي اشاره كرد.
خانم ها نبايد منتظر اين علائم باشند بلكه از سن ۲۵ سالگي بايد سالي يك بار توسط پزشك معاينه شوند و از ۳۵ سالگي به بعد، با توصيه پزشك در پنج سال اول يك ماموگرافي و سپس هر دو سال يك بار ماموگرافي داشته باشند.
به طور معمول بين ۴۰ تا ۵۰ سالگي بايد هر دو سال يك بار و از سن ۵۰ تا ۷۰ سالگي بايد به صورت سالانه ماموگرافي سينه انجام شود اما خانم هايي كه عوامل مستعد كننده مانند سابقه فاميلي و سرطان سينه در سنين پايين در آنها وجود داشته باشد بايد ماموگرافي را تحت نظر پزشك از سنين پايين تري شروع كنند.
همچنين مراجعه به پزشك ربطي به اينكه خانم متاهل يا مجرد است ندارد و گاهي توده ها در خانم هاي مجرد هم ديده مي شود.
پاپ اسمير
پاپ اسمير (PAP SMEAR) آزمايش نمونه هاي سلولي برداشته شده از قسمت گردن رحم در خانم هاست. اين آزمون بهترين روش براي شناسايي عوارض پيش سرطاني و مخفي تومورهاي كوچكي است كه به سرطان گردن رحم منتهي مي شوند.
اين در حالي است كه اگر سرطان گردن رحم زود شناسايي شود، مي توان آن را درمان كرد. به طور كلي همه خانم هايي كه ازدواج كرده اند بايد سالي يك بار براي آزمون پاپ اسمير به متخصص زنان مراجعه كنند اما انجام اين آزمون براي دختران مجرد ضرورتي ندارد.
خانم هايي كه سه سال مداوم نتيجه آزمايش شان منفي باشد مي توانند با نظر پزشك شان آن را هر سه سال يك بار انجام دهند اما افرادي كه به زگيل و عفونت مبتلا شده اند بيش از بقيه مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند و بايد با فاصله زماني كمتري آزمون پاپ اسمير انجام بدهند.
در اين بين بهترين زمان انجام اين آزمون بعد از اتمام قاعدگي يعني حدود روز ۱۲ يا ۱۳ سيكل قاعدگي است كه ضخامت مخاط دهانه رحم بيشتر و سلول هاي بيشتري در پاپ اسمير قابل برداشت است.
بنابراين قبل از انجام آزمون با پزشك خود مشورت كنيد تا از شرايط آن مطلع شويد؛ به عنوان مثال بايد بدانيد تا ۴۸ ساعت قبل از آزمايش پاپ اسمير نمي توانيد رابطه زناشويي داشته باشيد.
آزمون سنجش تراكم استخوان
به گفته متخصصان، ذخيره شدن كلسيم در استخوان قبل از تولد آغاز مي شود و تا سن ۳۰ سالگي ادامه دارد؛ به طوري كه توده استخوان هر فرد معمولاً در ۳۰ تا ۳۵ سالگي به بيشترين ميزان خود مي رسد و پس از اين سن كاهش توده استخواني به صورت يك روند طبيعي آغاز مي شود و معمولاً ۳۰ درصد خانم هايي كه به سن ۷۵ سالگي مي رسند دچار شكستگي ناشي از پوكي استخوان مي شوند.
به كمك آزمون سنجش تراكم استخوان يا دانسيتومتري استخوان مي توان سفتي و سختي و درجه محكم بودن استخوان هاي بدن را تعيين كرده و براي انجام آن راه هاي متفاوتي وجود دارد ولي رايج ترين روش آن استفاده از روش DEXA است كه از اشعه ايكس براي سنجش تراكم استخوان استفاده مي كند و براي همه خانم ها از سن ۶۰ سال و براي آقايان از سن ۷۰ سالگي جهت تشخيص زود هنگام و درمان به موقع پوكي استخوان و جلوگيري از پيشرفت آن توصيه مي شود.
براي افرادي كه سابقه شكستگي و يا سابقه خانوادگي پوكي استخوان دارند، اين آزمون بايد از سن ۴۰ تا ۴۵ سالگي انجام شود؛ به عنوان مثال ۷۰ درصد پوكي استخوان ها ژنتيكي است و فردي كه يك نفر از بستگان درجه اولش دچار شكستگي شده يا پوكي استخوان دارد، بايد هر سال آزمون سنجش استخوان انجام دهد.
علاوه بر چكاپ هاي زنانه و مردانه، آزمايش هايي هم وجود دارد كه هم خانم ها و هم آقايان بايد به آنها توجه كنند و با انجام آنها به صورت دوره اي از وضعيت سلامت شان با خبر شوند. اين چكاپ ها عبارتند از:
آزمون فشار خون بالا
فشارخون براساس ميزان خوني كه قلب شما پمپ مي كند و مقاومتي كه شريان هاي شما در برابر آن نشان مي دهند، اندازه گيري مي شود.
در اين بين هر چه قلب شما بخواهد خون بيشتري پمپ كند و شريان هاي شما هم تنگ تر باشند، قلب براي پمپ كردن همان ميزان خون بايد كار بيشتري انجام دهد و هر چه بالا بودن فشارخون ديرتر تشخيص داده شود، خطر حمله قلبي، سكته مغزي، نارسايي قلبي و آسيب هاي كليوي هم افزايش مي يابد. به طور كلي فشارخون يك فرد بالغ و سالم در صورتي به عنوان «فشارخون بالا» تخمين زده مي شود كه فشارخون ماكزيمم بالاي ۱۴۰ و فشارخون مينيمم بالاي ۹۰ ميليمتر جيوه باشد.
اگر فشار ماكزيمم بين ۱۳۰ تا ۱۴۰ و يا فشارخون مينيمم بين ۸۵ تا ۹۰ ميليمتر جيوه باشد، فشارخون، «مرزي» تلقي مي شود.
بنابراين خانم ها و آقايان سالم بعد از ۴۰ سالگي بايد هر دو سال يك بار و آنهايي كه فشارخون حد مرزي دارند بايد هر ۳ تا ۶ ماه يك بار فشارخون شان را اندازه بگيرند.
آزمون چربي خون
بالا بودن كلسترول بد (LDL) و تري گليسيريد (TG) و پايين بودن كلسترول خوب (HDL) خطر ايجاد تصلب شرايين و بروز سكته را افزايش مي دهد. به همين دليل افراد بالاي ۳۰ سال، اگر كلسترول LDL آنها كمتر از ۱۳۰ باشد، هر ۵ سال يك بار و اگر كلسترول LDL شان بين ۱۳۰ تا ۱۶۰ (در حد مرزي) باشد، بايد هر يك تا سه سال يك بار آزمايش چربي خون انجام دهند اما در صورتي كه فرد، مبتلا به مشكلات قلبي عروقي باشد و از الگوي غذايي ناسالم و پرچربي پيروي كند، اين آزمايش هر شش ماه يك بار بايد تكرار شود.
آزمون سرطان پوست
براي تشخيص سرطان هاي پوستي، معاينه كامل پوست بدن لازم است. جامعه سرطان آمريكا توصيه مي كند بين سنين ۲۰ تا ۴۰ سالگي هر ۳ سال يك بار و پس از ۴۰ سالگي هر سال بايد معاينه پوست انجام شود تا با بررسي وضعيت سلامت پوست و در صورت بروز مشكل، بيماري در مراحل اوليه تشخيص داده شود و بلافاصله فرد تحت درمان قرار بگيرد.
آزمون قند خون ناشتا
براساس آمار ۸ تا ۱۹ درصد جمعيت ۲۵ تا ۶۵ ساله كشور ديابتي هستند و اين در حالي است كه با آزمايش قند خون ناشتا مي توان در مراحل اوليه، ديابت نوع ۲ را تشخيص داد و با كنترل بيماري از عوارض چشمي، كليوي، قلبي عروقي و... پيشگيري كرد. آزمايش تشخيص زودرس ديابت نوع دو شامل اندازه گيري قند خون پس از هشت ساعت ناشتايي است. ميزان طبيعي اين آزمايش، كمتر از ۱۱۰ ميلي گرم در دسي ليتر است و ميزان قند خون طبيعي دو ساعت پس از صرف غذا نيز كمتر از ۱۴۰ است.
اگر عدد به دست آمده بيشتر از اين مقادير باشد، فرد در آستانه ابتلا به بيماري ديابت قرار دارد و بايد تحت نظر يك متخصص غدد قرار بگيرد.
از طرفي همه افراد سالم بالاي ۴۵ سال بدون سابقه خانوادگي ديابت لازم است كه هر شش ماه يك بار قند خون شان را اندازه گيري كنند و آنهايي كه در معرض خطر بيشتر ابتلا به ديابت هستند، مثلاً افراد داراي اضافه وزن يا افرادي با سابقه ژنتيكي بعد از ۲۵ سالگي بايد هر سه ماه يك بار به آزمايشگاه مراجعه كنند و با يك آزمايش خون ساده چكاپ شوند.
آزمون بيماري هاي چشمي
معاينه چشم يكي از چكاپ هايي است كه هم خانم ها و هم آقايان بايد به آن توجه كنند. هنگام معاينه چشم، چشم پزشك بينايي و حركات چشم شما را بررسي مي كند و هدف از اين معاينه تعيين قدرت بينايي و در صورت نياز تجويز عينك است.
در عين حال مشخص مي شود كه آيا شما در معرض خطر بيماري هايي مثل گلوكوم، آب مرواريد و دژنراسيون ماكولا قرار داريد يا خير.
به همين دليل تا ۵۰ سالگي هر سه سال يك بار و بعد از ۵۰ سالگي به صورت سالانه بايد براي معاينه چشم به چشم پزشك مراجعه كنيد.
معاينه هاي دوره اي ضروري
بعد از سن ۴۵ تا ۵۰ سالگي انجام اين چكاپ ها براي خانم ها و آقايان ضروري است:
ـ چكاپ كلي براي بررسي سلامت بدن به كمك آزمايش خون يا همان CBC به منظور تشخيص برخي از بيماري ها مثل كم خوني، انواع سرطان و... به صورت سالانه
ـ آزمايش مدفوع به منظور تشخيص زود هنگام سرطان هاي گوارشي مثل معده به صورت سالانه
ـ آزمون ورزش و بررسي سلامت قلب و عروق هر ۲ سال يك بار و بعد از ۶۰ سالگي به صورت سالانه
ـ مراجعه به دندانپزشك و بررسي سلامت دندان ها و لثه به صورت سالانه و يا هر ۲ سال يك بار
منبع:parsine.com
