ایرنا معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری گفت: اگر بخواهیم ریشه مشکلات زنان در اجتماع را تبیین کنیم، در خلاصه ترین شکل ممکن باید گفت که ریشه این مشکلات به باورها، دیدگاهها و فرهنگ حاکم بر جامعه باز می گردد.
به گزارش خبرگزاری دانا از معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، شهیندخت مولاوردی روز یکشنبه در نشست تخصصی چالش ها، فرصت ها و راهبردهای ارتقای زنان در عرصه پژوهش در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم،تحقیقات وفناوری، افزود: در این دیدگاه و فرهنگ، زنان نقش جنس دومی دارند و این واقعیتی ملموس در کشورمان و تقریبا همه جهان است.
وی اظهارکرد: این معنای ذهنی که زنان جنس دوم هستند، ساختارهای عینی حاکم با خود را نیز تولید می کند و به همین دلیل باید مسائل و مشکلات زنان را به مثابه یک مساله اجتماعی ببینیم.
** مشکل زنان مساله سیاسی نیست
مولاوردی ادامه داد: همواره سعی کرده ایم تلاش برای رفع مشکلات زنان در حد یک مساله اجتماعی بماند، ولی بعضا کسانی سعی کرده اند آن را به مساله ای سیاسی تبدیل کنند که این خود باعث بروز آسیب به مسائل زنان می شود.
وی اظهارکرد: سیاسی کردن این موضوع ما را از وظایف و ماموریت هایمان دور می کند، مسائل زنان ماهیت اجتماعی دارند، اما با توجه به ویژگی های این مسائل، نباید برای حل آنها صرفا متکی به آنچه در سپهر اجتماعی رخ می دهد، بود و راه حل های لازم را فقط در این عرصه جستجو کرد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری تصریح کرد: اینجاست که پای نهاد دانش و عرصه پژوهش به میان می آید تا وجوه نظری و معرفتی مسائل زنان و خانواده را بررسی کند، درعین حال پرداخت آکادمیک نباید ما را از کنش های عینی و اجتماعی غافل کند چرا که یک رابطه تاثیر و تاثر متقابل را بین این وجوه شاهدیم.
مولاوردی خاطرنشان کرد: هیچ حوزه ای به اندازه پژوهش در مسائل زنان به رهایی از معناها و ساختارهای مساله مند و مساله ساز اجتماعی نمی انجامد.
وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد پیوند بین بحث پژوهش و بحث کنش، پیوندی عمیق و همه جانبه است که رشته مطالعات زنان، صرف نظر از کمیت و کیفیت تولیدات این رشته، آن را یک کنش و بار اجتماعی و سیاسی منجر به رهایی از ساختارهای مساله ساز و مساله مند می کند.
** رشته مطالعات زنان حاصل خودباوری آنان است
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، رشته مطالعات زنان را محصول خودباوری زنان دانست و با اشاره به تلاش هایی که در دوره قبل برای تعطیلی این رشته شده بود، گفت: امیدواریم این رشته برای تغییر معنا و مفهوم موجود در اجتماع از جایگاه زنان و ساختارهای متناظر بر آن طرح های نو دراندازد.
مولاوردی ادامه داد: در این راستا می توانیم پرتوهای جدیدی در حوزه پژوهش در حوزه زنان و خانواده داشته باشیم که مساله اصلی آن این باشد که ساختارهایی که زنان را جنس دوم نگه می دارد، چگونه بازتولید می شود و چگونه می توان آنها را تغییر داد.
وی تاکید کرد: اینکه تفاوت های طبیعی بین زن و مرد را مطرح کنیم که همواره وجود داشته و هیچ کس شکی در آن ندارد، دیگر بی فایده است و ما از آنها عبور کرده ایم؛ باید تغییر ساختارهای بازتولید این مفاهیم در مراکز علمی و پژوهشی ما موضوع و محور فعالیت ها باشد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری اظهارداشت: نهاد آموزش و قانون می توانند به شدت در این تغییرها موثر بوده و به ما در جلوگیری از بازتولید این معانی کمک کنند و به نوعی نرم افزار و سخت افزار لازم را در اختیار ما قرار دهند.
وی ادامه داد: این دو نهاد همچنین باید یک خوداندیشی انتقادی هم داشته باشند چرا که تاکنون آنچنان که باید بهره لازم را از آنها برای رسیدن به اهداف مان نبرده ایم.
** تلاش های معاونت زنان در 3،5 سال گذشته
مولاوردی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه تلاش معاونت امور زنان و خانواده در 3،5 سال گذشته این بوده که نگاه ها و توجهات را به مسائل و آسیب های حوزه زنان جلب کرده و حساسیت زایی لازم را انجام دهد، تصریح کرد: در این مدت تلاش ما حرکت بر اساس رویکردی منطبق بر واقعیات جامعه ایرانی و همخوان با دیدگاه ایرانی-اسلامی بوده است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: تلاش کردیم ذیل ماده 30 لایحه احکام برنامه ششم توسعه چارچوبی برای حرکت در حوزه زنان و خانواده برای پنج سال آینده تحت عنوان اعمال رویکرد عدالت جنسیتی ایجاد کنیم.
وی خاطرنشان کرد: چنانچه این رویکرد در جنبه های مختلف اعمال شود، شاهد یک تعادل و توازن در عرصه زندگی، بازار کار و مدیریت در کشور خواهیم بود و همچنین در پایان اجرای برنامه پنج ساله نیز شاخص هایی برای اندازه گیری میزان پیشرفت در این حوزه در اختیار خواهیم داشت.
وی اضافه کرد: پس از ارائه گزارش مسائل و انتظارات زنان در هیات دولت، مکلف شدیم با کمک وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سندی تهیه کنیم که احتمالا عنوان آن مهارت افزایی یا توان افزایی زنان خواهد بود. در این سند برای مشکلات گروههای مختلف زنان که در سه سال گذشته مسائل آنها را شناسایی کرده ایم، راهکار ارائه خواهیم کرد، تمایل دارم از گزارش این جلسه نیز در تدوین و نهایی کردن این سند استفاده کنیم.
** پژوهش در حوزه زنان پیچیده است
مولاوردی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه پژوهش در حوزه زنان پیچیده و متفاوت با سایر عرصه هاست، اظهارداشت: نمی توان از ابزارهای معمول برای مشاهده و درک و استنباط مسائل زنان و یافتن منطق درونی آنها استفاده کرد، چرا که مسائل زنان معمولا کمتر بروز عینی یافته و کمتر فاش می شود.
وی ادامه داد: حتی خود زنان کمتر به مسائل درونی و خاص زنانه توجه می کنند، این مسائل کمتر به سطح اجتماع می آید و عمدتا زنان راضی به سخن گفتن درباره مسائل خود با دیگران نیستند و به همین منظور کشف روابط علّی میان متغیرها در مسائل زنان آسان نیست.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با اشاره به اینکه در بسیاری اوقات ابعاد و علل مسائل زنان به دلیل دخالت های پیش داورانه به طور یکجانبه و کلیشه ای داوری می شوند، تصریح کرد: در جوامعی که جامعه پذیری با پذیرش نظام قدرت محور مردان انجام می شود، مردان مفسر تمام وجوه زندگی اجتماعی بوده و زنان از ورود به عرصه های کلیدی و تعیین سیاست های کلان جامعه منع شده اند، مسائل زنان پنهان، مبهم و مغفول واقع می شوند.
مولاوردی ضعف اعتماد به نفس و ضعف شدید تخصص گرایی در قلمرو مسائل مرتبط با زنان در میان زنان را از دیگر موانع فرهنگی اصلاح رویکرد و دیدگاه حاکم درباره جایگاه زنان در جامعه برشمرد و خاطرنشان کرد: حضور زنان در حوزه فقاهت و اجتهاد می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.
وی اضافه کرد: همچنین مساله قانون و تاثیری که می تواند در حل مشکلات داشته باشد نیز نیازمند توجه ویژه و حضور بیشتر و موثرتر زنان در این عرصه است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری گفت: در دو دهه گذشته به لحاظ کمیت، شاهد رشد چشمگیر پژوهش های حوزه زنان بوده ایم، اما مشکلات این عرصه از جمله نبود ارتباط روش مند میان متولیان امور و محققان حوزه زنان، نبود برنامه جامع میان و بلند مدت پژوهش در این حوزه، اشراف نداشتن به اطلاعات روز و اولویت های مطالعات زنان، نداشتن شبکه های اطلاعاتی کافی، نبود ارتباط و هماهنگی میان موسسات علمی و نبود تبادل کافی تجارب و اطلاعات مراکز تحقیقی زنان باعث شده هنوز نتوانیم به نیازهای اساسی مخاطبان در این حوزه پاسخ مناسب بدهیم.
مولاوردی افزود: نظام مند نبودن پژوهش ها باعث شده است که نتوانیم یک برنامه منسجم و برنامه ریزی معین در این حوزه داشته باشیم و شاهد موازی کاری هم در این حوزه بوده ایم، رشد کمی مطالعات در برخی حوزه ها و کمبود در برخی دیگر از حوزه ها، نشان دهنده این است که برنامه ریزی منسجم و هدفمند در پژوهش های حوزه زنان و خانواده نداشته ایم که امیدوارم با برگزاری چنین جلساتی این نقص برطرف شود.
نشست تخصصی چالش ها، فرصت ها و راهبردهای ارتقای زنان در عرصه پژوهش امروز یکشنبه در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با حضور جمعی از بانوان و پژوهشگران برگزار شد.
وی اظهارکرد: این معنای ذهنی که زنان جنس دوم هستند، ساختارهای عینی حاکم با خود را نیز تولید می کند و به همین دلیل باید مسائل و مشکلات زنان را به مثابه یک مساله اجتماعی ببینیم.
** مشکل زنان مساله سیاسی نیست
مولاوردی ادامه داد: همواره سعی کرده ایم تلاش برای رفع مشکلات زنان در حد یک مساله اجتماعی بماند، ولی بعضا کسانی سعی کرده اند آن را به مساله ای سیاسی تبدیل کنند که این خود باعث بروز آسیب به مسائل زنان می شود.
وی اظهارکرد: سیاسی کردن این موضوع ما را از وظایف و ماموریت هایمان دور می کند، مسائل زنان ماهیت اجتماعی دارند، اما با توجه به ویژگی های این مسائل، نباید برای حل آنها صرفا متکی به آنچه در سپهر اجتماعی رخ می دهد، بود و راه حل های لازم را فقط در این عرصه جستجو کرد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری تصریح کرد: اینجاست که پای نهاد دانش و عرصه پژوهش به میان می آید تا وجوه نظری و معرفتی مسائل زنان و خانواده را بررسی کند، درعین حال پرداخت آکادمیک نباید ما را از کنش های عینی و اجتماعی غافل کند چرا که یک رابطه تاثیر و تاثر متقابل را بین این وجوه شاهدیم.
مولاوردی خاطرنشان کرد: هیچ حوزه ای به اندازه پژوهش در مسائل زنان به رهایی از معناها و ساختارهای مساله مند و مساله ساز اجتماعی نمی انجامد.
وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد پیوند بین بحث پژوهش و بحث کنش، پیوندی عمیق و همه جانبه است که رشته مطالعات زنان، صرف نظر از کمیت و کیفیت تولیدات این رشته، آن را یک کنش و بار اجتماعی و سیاسی منجر به رهایی از ساختارهای مساله ساز و مساله مند می کند.
** رشته مطالعات زنان حاصل خودباوری آنان است
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، رشته مطالعات زنان را محصول خودباوری زنان دانست و با اشاره به تلاش هایی که در دوره قبل برای تعطیلی این رشته شده بود، گفت: امیدواریم این رشته برای تغییر معنا و مفهوم موجود در اجتماع از جایگاه زنان و ساختارهای متناظر بر آن طرح های نو دراندازد.
مولاوردی ادامه داد: در این راستا می توانیم پرتوهای جدیدی در حوزه پژوهش در حوزه زنان و خانواده داشته باشیم که مساله اصلی آن این باشد که ساختارهایی که زنان را جنس دوم نگه می دارد، چگونه بازتولید می شود و چگونه می توان آنها را تغییر داد.
وی تاکید کرد: اینکه تفاوت های طبیعی بین زن و مرد را مطرح کنیم که همواره وجود داشته و هیچ کس شکی در آن ندارد، دیگر بی فایده است و ما از آنها عبور کرده ایم؛ باید تغییر ساختارهای بازتولید این مفاهیم در مراکز علمی و پژوهشی ما موضوع و محور فعالیت ها باشد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری اظهارداشت: نهاد آموزش و قانون می توانند به شدت در این تغییرها موثر بوده و به ما در جلوگیری از بازتولید این معانی کمک کنند و به نوعی نرم افزار و سخت افزار لازم را در اختیار ما قرار دهند.
وی ادامه داد: این دو نهاد همچنین باید یک خوداندیشی انتقادی هم داشته باشند چرا که تاکنون آنچنان که باید بهره لازم را از آنها برای رسیدن به اهداف مان نبرده ایم.
** تلاش های معاونت زنان در 3،5 سال گذشته
مولاوردی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه تلاش معاونت امور زنان و خانواده در 3،5 سال گذشته این بوده که نگاه ها و توجهات را به مسائل و آسیب های حوزه زنان جلب کرده و حساسیت زایی لازم را انجام دهد، تصریح کرد: در این مدت تلاش ما حرکت بر اساس رویکردی منطبق بر واقعیات جامعه ایرانی و همخوان با دیدگاه ایرانی-اسلامی بوده است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: تلاش کردیم ذیل ماده 30 لایحه احکام برنامه ششم توسعه چارچوبی برای حرکت در حوزه زنان و خانواده برای پنج سال آینده تحت عنوان اعمال رویکرد عدالت جنسیتی ایجاد کنیم.
وی خاطرنشان کرد: چنانچه این رویکرد در جنبه های مختلف اعمال شود، شاهد یک تعادل و توازن در عرصه زندگی، بازار کار و مدیریت در کشور خواهیم بود و همچنین در پایان اجرای برنامه پنج ساله نیز شاخص هایی برای اندازه گیری میزان پیشرفت در این حوزه در اختیار خواهیم داشت.
وی اضافه کرد: پس از ارائه گزارش مسائل و انتظارات زنان در هیات دولت، مکلف شدیم با کمک وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سندی تهیه کنیم که احتمالا عنوان آن مهارت افزایی یا توان افزایی زنان خواهد بود. در این سند برای مشکلات گروههای مختلف زنان که در سه سال گذشته مسائل آنها را شناسایی کرده ایم، راهکار ارائه خواهیم کرد، تمایل دارم از گزارش این جلسه نیز در تدوین و نهایی کردن این سند استفاده کنیم.
** پژوهش در حوزه زنان پیچیده است
مولاوردی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه پژوهش در حوزه زنان پیچیده و متفاوت با سایر عرصه هاست، اظهارداشت: نمی توان از ابزارهای معمول برای مشاهده و درک و استنباط مسائل زنان و یافتن منطق درونی آنها استفاده کرد، چرا که مسائل زنان معمولا کمتر بروز عینی یافته و کمتر فاش می شود.
وی ادامه داد: حتی خود زنان کمتر به مسائل درونی و خاص زنانه توجه می کنند، این مسائل کمتر به سطح اجتماع می آید و عمدتا زنان راضی به سخن گفتن درباره مسائل خود با دیگران نیستند و به همین منظور کشف روابط علّی میان متغیرها در مسائل زنان آسان نیست.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با اشاره به اینکه در بسیاری اوقات ابعاد و علل مسائل زنان به دلیل دخالت های پیش داورانه به طور یکجانبه و کلیشه ای داوری می شوند، تصریح کرد: در جوامعی که جامعه پذیری با پذیرش نظام قدرت محور مردان انجام می شود، مردان مفسر تمام وجوه زندگی اجتماعی بوده و زنان از ورود به عرصه های کلیدی و تعیین سیاست های کلان جامعه منع شده اند، مسائل زنان پنهان، مبهم و مغفول واقع می شوند.
مولاوردی ضعف اعتماد به نفس و ضعف شدید تخصص گرایی در قلمرو مسائل مرتبط با زنان در میان زنان را از دیگر موانع فرهنگی اصلاح رویکرد و دیدگاه حاکم درباره جایگاه زنان در جامعه برشمرد و خاطرنشان کرد: حضور زنان در حوزه فقاهت و اجتهاد می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.
وی اضافه کرد: همچنین مساله قانون و تاثیری که می تواند در حل مشکلات داشته باشد نیز نیازمند توجه ویژه و حضور بیشتر و موثرتر زنان در این عرصه است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری گفت: در دو دهه گذشته به لحاظ کمیت، شاهد رشد چشمگیر پژوهش های حوزه زنان بوده ایم، اما مشکلات این عرصه از جمله نبود ارتباط روش مند میان متولیان امور و محققان حوزه زنان، نبود برنامه جامع میان و بلند مدت پژوهش در این حوزه، اشراف نداشتن به اطلاعات روز و اولویت های مطالعات زنان، نداشتن شبکه های اطلاعاتی کافی، نبود ارتباط و هماهنگی میان موسسات علمی و نبود تبادل کافی تجارب و اطلاعات مراکز تحقیقی زنان باعث شده هنوز نتوانیم به نیازهای اساسی مخاطبان در این حوزه پاسخ مناسب بدهیم.
مولاوردی افزود: نظام مند نبودن پژوهش ها باعث شده است که نتوانیم یک برنامه منسجم و برنامه ریزی معین در این حوزه داشته باشیم و شاهد موازی کاری هم در این حوزه بوده ایم، رشد کمی مطالعات در برخی حوزه ها و کمبود در برخی دیگر از حوزه ها، نشان دهنده این است که برنامه ریزی منسجم و هدفمند در پژوهش های حوزه زنان و خانواده نداشته ایم که امیدوارم با برگزاری چنین جلساتی این نقص برطرف شود.
نشست تخصصی چالش ها، فرصت ها و راهبردهای ارتقای زنان در عرصه پژوهش امروز یکشنبه در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با حضور جمعی از بانوان و پژوهشگران برگزار شد.
