بر اساس آمار پایگاههای بین المللی رشد و شتاب علمی ایران نه تنها کاهش نیافته است، بلکه روند افزایشی را دنبال میکند.
وضعیت ایران در تولید مقالات یک درصد برتر
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی پایگاه وب آو ساینس (ISI) تعداد مقالات برتر کشور در سال 2016 به 312 مورد رسید و این تعداد در سال 2015 تعداد 222 مقاله بوده و این اعداد نشان میدهد که رشد کشور از لحاظ تعداد مقالات برتر به 41 درصد رسیده است. ضمن آنکه ایران در بین 25 کشوری که بیشترین تعداد مقالات برتر دنیا را در سال 2016 تولید کردهاند، رتبه نخست را از لحاظ تولید مقالات یک درصد برتر کسب کرده است.
مقالات یک درصد برتر که به آنها مقالات برتر نیز گفته میشود، یک درصد از مقالات دنیا را شامل میشوند که 18 درصد از استنادهای دنیا را کسب کردهاند. به عبارت دیگر این گروه از مقالات بیش از هر مقالهای در دنیا مورد استفاده سایر پژوهشگران در اقصی نقاط جهان قرار گرفته است.
فهرست مقالات یک درصد برتر هر دو ماه یکبار روزآمد میشود و تنها مقالاتی که هنوز از لحاظ تعداد استنادهای دریافتی در دسته مقالات یک درصد برتر دنیا قرار گرفته باشند، در این فهرست باقی میمانند.
بعد از جمهوری اسلامی ایران، هند با 21 درصد بیشترین رشد دنیا را از لحاظ تعداد مقالات یک درصد برتر داشته است. برزیل با 16درصد و لهستان با 9 درصد رشد در جایگاههای بعدی سوم و چهارم قرار گرفتهاند. سایر کشورهای دنیا بین 5 تا 19 درصد رشد منفی و کشورهای عربستان سعودی و سنگاپور بیشترین رشد منفی رادر این زمینه داشتهاند که مقدار آن منفی 18 و 19 درصد بوده است.
از لحاظ تعداد مقالات برتر نیز ایران در سال 2016 توانست 312 مقاله برتر به ثبت برساند که در مقایسه با سایر کشورها از لحاظ تعداد مقالات یک درصد برتر، در جایگاه 21 دنیا قرار گرفته است. تنها دو کشور ایران و عربستان سعودی از بین کشورهای اسلامی و منطقه در بین 25 تولیدکننده برتر دنیا قرار گرفتهاند.
بر اساس این دو آمار ایران در سال 2016 چه در منطقه و چه در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست منطقه و جهان اسلام را از لحاظ حجم مقالات یک درصد برتر کسب کرده است. عربستان سعودی بعد از جمهوری اسلامی ایران و در جایگاه 22 دنیا قرار دارد.
کشورهای برتر در تولید مقالات یک درصد برتر
رتبه | نام کشور | تعداد مقالات برتر |
1 | آمریکا | 6367 |
2 | چین | 2935 |
3 | انگلستان | 2160 |
4 | آلمان | 1893 |
5 | فرانسه | 1220 |
6 | کانادا | 1130 |
7 | استرالیا | 1123 |
8 | ایتالیا | 1089 |
9 | هلند | 927 |
10 | اسپانیا | 873 |
11 | سوئیس | 816 |
12 | ژاپن | 712 |
13 | سوئد | 556 |
14 | بلژیک | 511 |
15 | هند | 486 |
16 | کره جنوبی | 477 |
17 | دانمارک | 410 |
18 | اسکاتلند | 391 |
19 | برزیل | 382 |
20 | اتریش | 319 |
21 | ایران | 312 |
22 | عربستان سعودی | 309 |
23 | سنگاپور | 302 |
24 | لهستان | 205 |
مقایسه دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور با دنیا
شتاب علمی ایران
ایران در سال 2016 در شاخص شتاب علمی (تولید مقالات علمی) رتبه اول را کسب کرد، در حالی که این رتبه در سال 2013، 25 بوده است.
علاوه بر آن کشور با 3 برابر شدن درصد تولید مقالات علمی در سطح یک درصد برتر دنیا قرار گرفت، ضمن آنکه تعداد دانشمندان ایرانی برتر در سطح بینالمللی در سال 2013 رشد حدود 40 درصدی داشته است.
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی پایگاه ISI، ایران 1.74 درصد در تولید علم جهانی سهیم بوده است، در حالی که این میزان در سال 2013 به میزان 1.377 درصد گزارش شده است.
وضعیت ایران در 7 شاخص به شرح ذیل است:
شاخص | سال 2013 | سال 2016 |
کسب رتبه اول شتاب علمی دنیا (تولید مقالات) | 25 | 1 |
3 برابر شدن درصد تولید مقالات علمی در سطح یکدرصد برتر دنیا | 0.8 درصد | 2.2 درصد |
رشد حدود 40 درصدی تعداد دانشمندان ایرانی برتر سطح بینالمللی | 173 | 200 |
رشد 50 درصدی تعداد مقالات منتشرشده در کیفیترین مجلات دنیا (چارک اول) | 6500 | 7800 |
رشد 36 درصدی تعداد مقالات منتشر شده در مجلات ISI | 30945 | 41711 |
ارتقای چهار پلهای رتبه علمی ایران در جهان بر اساس پایگاه استنادی ISI | 21 | 17 |
وضعیت ایران در سطح جهان اسلام
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی پایگاه اسکوپوس رتبه ایران در منطقه و جهان اسلام در سال 2013 یک بوده و این رتبه تا سال 2016 حفظ شده است. علاوه بر آن تعداد دانشگاههای ایران در یک درصد دانشگاههای برتر و تاثیرگذار دنیا بر اساس آمارهای رتبهبندی لایدن در سال 2013 تعداد 5 دانشگاه بوده است که این تعداد در سال 2016 به 14 دانشگاه افزایش یافته است.
ایران با ایجاد شرکتهای دانشبنیان و پارکهای علم و فناوری توانسته است در سال 2013 به میزان 14.1 میلیون دلار صادرات محصولات دانشبنیان داشته باشد که این میزان صادرات در سال 2015 به میزان 215 میلیون دلار افزایش یافته است.
شاخصهای علمی | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 |
رتبه علمی ایران در منطقه و جهان اسلام در پایگاه اسکوپوس | 1 | 1 | 1 | 1 |
تعداد دانشگاههای ایران در یک درصد دانشگاههای برتر و تأثیرگذار دنیا (طبقهبندی جهانی لایدن) | 5 | 12 | 13 | 14 |
تعداد شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد | 11 | 643 | 845 | 964 |
تعداد مراکز کارآفرینی و نوآوری در تمام مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری دولتی | 55 | 110 | 112 | - |
تعداد اشتغال ایجادشده مستقیم در پارکهای علم و فناوری مراکز رشد | 22035 | 25000 | 29606 | 3000 (سهماه اول) |
تعداد فناوریهای مهم صادرشده توسط پارکها و مراکز رشد (در هر سال) | 80 | 141 | 170 | 57 (سهماه اول) |
میزان صادرات محصولات دانشبنیان توسط پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد (میلیون دلار) | 14.1 | 50.8 | 215 | 137 (6 ماه اول) |
میزان فروش دانش فنی در فنبازار و پارکهای علم و فناوری (میلیارد ریال) | 50 | 237 | 425 | 3811 |
تعداد پارکهای علم و فناوری | 33 | 36 | 38 | 39 |
تعداد فناوریهای مهم خلق شده در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد (در هر سال) | 727 | 1088 | 1679 | 1052 |