کاهش سن رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان، زنگ خطری است که با تغییر برخورد، تعادل رفتاری خانواده و توجه به توانایی نوجوان به زنگ نشاط و صمیمیت تبدیل می شود.
به گزارش خبرگزاری دانا، دانش آموزان و به طور کلی قشر نوجوان، تحت تاثیر برخوردهای خانواده، محیط و جامعه، زودتر از سایر اقشار به رفتارهای پرخطری همچون مصرف دخانیات، خودکشی، خشونت های فیزیکی و کلامی روی می آورند که تاثیر بسیاری در زندگی آینده آنها دارد.موضوعی که «عباسعلی باقری» مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران بتازگی به آن اشاره کرد .
وی گفت : معمولا پژوهش هایی در این خصوص انجام می دهیم تا از طریق آن بتوانیم برای ادامه مسیر برنامه ریزی کنیم. در این پژوهش ها آمار «رفتارهای پرخطر» در جمعیت دانش آموزان پسر را بالا دیدیم و در دانش آموزان دختر «خشونت» آمار بالایی داشت. همه اینها زمینه های لازم را فراهم کرده است تا برای مقابله با آسیب های اجتماعی اقدامات ریشه ای و اساسی انجام دهیم.
«عباسعلی باقری » با بیان اینکه پرداختن به معلول خیلی کارساز نیست و باید به صورت اساسی روی آسیب های اجتماعی و اصلاح آنها کار کرد، گفت: تربیت افراد باید از خانواده شروع شود. بهترین راه این است که مشاوره دهیم. با خانواده ها صحبت کنیم و مربیان را توانمند کنیم تا بتوانیم برنامه های پیشگیرانه را به اجرا درآوریم در واقع کار اصلی ما توانمندسازی خانواده ها و اولیای مدارس است.
پیش از این، «فریده اولاد قباد» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در نشست خبری ستاد عالی فعالیت‌های ورزشی دانش‌آموزان نسبت به کاهش سن رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان هشدار داده بود.
به بیان وی، سن رفتارهای پرخطر و آسیب‌های اجتماعی اکنون کاهش یافته و از متوسطه دوم به متوسطه اول رسیده است که برگزاری المپیادهای ورزشی و طرح مدارس مروج سلامت در کاهش این معضل اثرگذار بوده و سهم مهارت‌های اساسی در زندگی برای دانش‌آموزان بیش از پیش افزایش یافته است.
به دنبال یافتن چرایی کاهش سن رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان و راهکار پیشگیری از آن، گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، با «مهدی دوایی» متخصص روانشناسی تربیتی و «طهورا نوروزی» مشاور خانواده گفت و گو کرد.
به اعتقاد این کارشناسان، منشاء رفتارهای پر خطری برخی دانش آموزان برخورد اطرافیان نزدیک با آنان است که با اندک توجه به آنان از بین می رود و توانمندی او را در برخورد با موانع زندگی بالا می برد.
**دوایی: دیده نشدن و برخوردهای افراطی، دامن گستر رفتارهای پرخطر
پرخاشگری، ناسازگاری و طغیان یا درماندگی، بی عرضگی و منفعل بودن از جمله رفتارهایی است که خانواده، شخص و گروه همسالان و مدرسه در برون داد آن سهیم هستند. از جمله دلایل ایجاد رفتارهای پرخطر یا درماندگی عبارتند است از:
رسیدگی افراطی از سوی والدین، اولیای مدرسه، نزدیکان: به این معنا که رسیدگی بیش از حد به افراد یا به طغیان و پرخاشگری می انجامد یا این که افرادی بی عرضه و درمانده پرورش می دهد.
سخت گیری یا کنترل بیش از حد: یعنی کنترل کامل و محض فرد در رفت و آمد، جستجو در کیف و وسایل و پرس و جو از دوستان وی که در پایین آمدن اعتماد به نفس یا افزایش رفتارهای پرخطر تاثیر بسزایی دارد.
دیده نشدن : به طور کلی در رسیدگی زیاد یا کنترل افراطی شخص دیده می شود اما وقتی دیر آمدن یا زود رفتن، تکلیف نوشتن یا ننوشتن و رفتارهای شخص تفاوتی برای دیگران نداشته باشد به این معنا است که دیده نمی شود و این بدترین تنبیه است. اگر کسی حس کند دیده نمی شود، به رفتارهایی برای دیده شدن روی می آورد که این رفتارها ممکن است پرخطر باشد.
تبعیض یا احساس جانبداری: نگاه های دوگانه و جانبدارانه، شخص را به رفتارهای پرخاشگر یا بی عرضگی وامیدارد.
حقارت اندامی: بحث های عدم جذابیت جسمانی باعث بروز رفتاری می شود یعنی وقتی که شخص در بین همسالان خود، احساس زشتی و حقارت در اندام های فیزیکی خود و عدم جذابیت ظاهری کند دچار طغیان یا افسردگی می شود.
در اینجا می توان گفت دیده شدن و یادآوری توانایی های جسمی و ذهنی نوجوان و همچنین پرهیز از رفتارهای افراطی اعم از رسیدگی یا کنترل دانش آموز از سوی والدین و اولیا، راهکار کاهش طغیان و رفتارهای پرخطر نوجوانان و دانش آموزان است.
آگاه کردن دانش آموزان و نوجوانان از آسیب رفتارهای پرخطر هم از جمله راهکارهای کاهش است اما زمانی کارایی دارد که نگرش خانواده نسبت به مسایل پرخطر جانبدارانه و از روی تعصب و حب و بغض نباشد تا حس کنجکاوی بیش از حد دانش آموز را برانگیخته نکند.
**نوروزی: خانواده، نخستین پایگاه سرکوب یا اوج گیری رفتارهای پرخطر
به طور کلی معضلات حوزه دانش آموزی، محور پررنگی است که به خانواده بازمی گردد. دانش آموزان زمانی را در مدرسه می گذرانند و بعد از ساعت ها آموزش نیاز به کانون گرم خانواده ای دارند تا بتوانند خلاهای خود را در آن پر کنند. اما در عصر حاضر، با توجه به فضای جدید توسعه یافتگی و اقتصاد پیچیده و جبر معیشتی، متاسفانه خانه ها، تبدیل به خوابگاه شده و کارکردهای خانواده رنگ باخته است. در نتیجه شاهد شکاف عمیق فکری، عاطفی و عقیدتی میان والدین و فرزندان هستیم که روزبه روز پررنگ می شود.
در این شرایط، نوجوان به دلیل اقتضای سنی، به سرعت ماهواره، فضای مجازی و دوستی با همسالان را جایگزین و الگو قرار می دهد که آثار سوء بر رفتار آنان می گذارد. به عبارتی دیگر هر اندازه نقش پدر و مادر کمرنگ تر شود، الگو گیری از دیگران بیشتر می شود، الگوهای کاذب، منفی و سوء.
بر همین منوال، باید گفت یکی از مهمترین عوامل ایجاد یا کاهش رفتارهای پرخطر نوجوانان و دانش آموزان، خانواده است که در این میان، نقش مادران بسیار کلیدی و کاربردی است. پیش از این مادران از نقش کاتالیزوری برخوردار بودند اما شاهد هستیم که در طول سال های اخیر، مادران دیگر در الگوی پوشش، حرف زدن و برخوردها الگو و موثر نیستند و طبیعی است که نقش او را چیزهای دیگر پر می کند.
در چنین فضایی، با توسعه و گسترش حوزه مشاوره های خانواده در مدارس و ریشه یابی و درمان معضلات و مشکلات فرزندان در خانواده، می توان ارتباط و پیوند از دست رفته میان والدین و فرزندان را بازگرداند تا فضای دانش آموزی بهینه شود. باید با آموزش، بسترها و شرایطی که منجر به رفتار پرخاشگر را از بین برد.
پیشگیری از گرایش کودکان و نوجوانان به آسیب های اجتماعی شامل مجموعه ای از خدمات و اقدامات مختلف در جهت مصونیت بخشی و توانمندسازی است که با ارتقای دانش و آگاهی نوجوانان و نیز اصلاح نگرش آنها در کنار ارایه خدمات راهنمایی و مشاوره از آنان در برابر رفتارهای پرخطر و آسیب های اجتماعی فراهم می آید.
وی گفت : معمولا پژوهش هایی در این خصوص انجام می دهیم تا از طریق آن بتوانیم برای ادامه مسیر برنامه ریزی کنیم. در این پژوهش ها آمار «رفتارهای پرخطر» در جمعیت دانش آموزان پسر را بالا دیدیم و در دانش آموزان دختر «خشونت» آمار بالایی داشت. همه اینها زمینه های لازم را فراهم کرده است تا برای مقابله با آسیب های اجتماعی اقدامات ریشه ای و اساسی انجام دهیم.
«عباسعلی باقری » با بیان اینکه پرداختن به معلول خیلی کارساز نیست و باید به صورت اساسی روی آسیب های اجتماعی و اصلاح آنها کار کرد، گفت: تربیت افراد باید از خانواده شروع شود. بهترین راه این است که مشاوره دهیم. با خانواده ها صحبت کنیم و مربیان را توانمند کنیم تا بتوانیم برنامه های پیشگیرانه را به اجرا درآوریم در واقع کار اصلی ما توانمندسازی خانواده ها و اولیای مدارس است.
پیش از این، «فریده اولاد قباد» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در نشست خبری ستاد عالی فعالیت‌های ورزشی دانش‌آموزان نسبت به کاهش سن رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان هشدار داده بود.
به بیان وی، سن رفتارهای پرخطر و آسیب‌های اجتماعی اکنون کاهش یافته و از متوسطه دوم به متوسطه اول رسیده است که برگزاری المپیادهای ورزشی و طرح مدارس مروج سلامت در کاهش این معضل اثرگذار بوده و سهم مهارت‌های اساسی در زندگی برای دانش‌آموزان بیش از پیش افزایش یافته است.
به دنبال یافتن چرایی کاهش سن رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان و راهکار پیشگیری از آن، گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، با «مهدی دوایی» متخصص روانشناسی تربیتی و «طهورا نوروزی» مشاور خانواده گفت و گو کرد.
به اعتقاد این کارشناسان، منشاء رفتارهای پر خطری برخی دانش آموزان برخورد اطرافیان نزدیک با آنان است که با اندک توجه به آنان از بین می رود و توانمندی او را در برخورد با موانع زندگی بالا می برد.
**دوایی: دیده نشدن و برخوردهای افراطی، دامن گستر رفتارهای پرخطر
پرخاشگری، ناسازگاری و طغیان یا درماندگی، بی عرضگی و منفعل بودن از جمله رفتارهایی است که خانواده، شخص و گروه همسالان و مدرسه در برون داد آن سهیم هستند. از جمله دلایل ایجاد رفتارهای پرخطر یا درماندگی عبارتند است از:
رسیدگی افراطی از سوی والدین، اولیای مدرسه، نزدیکان: به این معنا که رسیدگی بیش از حد به افراد یا به طغیان و پرخاشگری می انجامد یا این که افرادی بی عرضه و درمانده پرورش می دهد.
سخت گیری یا کنترل بیش از حد: یعنی کنترل کامل و محض فرد در رفت و آمد، جستجو در کیف و وسایل و پرس و جو از دوستان وی که در پایین آمدن اعتماد به نفس یا افزایش رفتارهای پرخطر تاثیر بسزایی دارد.
دیده نشدن : به طور کلی در رسیدگی زیاد یا کنترل افراطی شخص دیده می شود اما وقتی دیر آمدن یا زود رفتن، تکلیف نوشتن یا ننوشتن و رفتارهای شخص تفاوتی برای دیگران نداشته باشد به این معنا است که دیده نمی شود و این بدترین تنبیه است. اگر کسی حس کند دیده نمی شود، به رفتارهایی برای دیده شدن روی می آورد که این رفتارها ممکن است پرخطر باشد.
تبعیض یا احساس جانبداری: نگاه های دوگانه و جانبدارانه، شخص را به رفتارهای پرخاشگر یا بی عرضگی وامیدارد.
حقارت اندامی: بحث های عدم جذابیت جسمانی باعث بروز رفتاری می شود یعنی وقتی که شخص در بین همسالان خود، احساس زشتی و حقارت در اندام های فیزیکی خود و عدم جذابیت ظاهری کند دچار طغیان یا افسردگی می شود.
در اینجا می توان گفت دیده شدن و یادآوری توانایی های جسمی و ذهنی نوجوان و همچنین پرهیز از رفتارهای افراطی اعم از رسیدگی یا کنترل دانش آموز از سوی والدین و اولیا، راهکار کاهش طغیان و رفتارهای پرخطر نوجوانان و دانش آموزان است.
آگاه کردن دانش آموزان و نوجوانان از آسیب رفتارهای پرخطر هم از جمله راهکارهای کاهش است اما زمانی کارایی دارد که نگرش خانواده نسبت به مسایل پرخطر جانبدارانه و از روی تعصب و حب و بغض نباشد تا حس کنجکاوی بیش از حد دانش آموز را برانگیخته نکند.
**نوروزی: خانواده، نخستین پایگاه سرکوب یا اوج گیری رفتارهای پرخطر
به طور کلی معضلات حوزه دانش آموزی، محور پررنگی است که به خانواده بازمی گردد. دانش آموزان زمانی را در مدرسه می گذرانند و بعد از ساعت ها آموزش نیاز به کانون گرم خانواده ای دارند تا بتوانند خلاهای خود را در آن پر کنند. اما در عصر حاضر، با توجه به فضای جدید توسعه یافتگی و اقتصاد پیچیده و جبر معیشتی، متاسفانه خانه ها، تبدیل به خوابگاه شده و کارکردهای خانواده رنگ باخته است. در نتیجه شاهد شکاف عمیق فکری، عاطفی و عقیدتی میان والدین و فرزندان هستیم که روزبه روز پررنگ می شود.
در این شرایط، نوجوان به دلیل اقتضای سنی، به سرعت ماهواره، فضای مجازی و دوستی با همسالان را جایگزین و الگو قرار می دهد که آثار سوء بر رفتار آنان می گذارد. به عبارتی دیگر هر اندازه نقش پدر و مادر کمرنگ تر شود، الگو گیری از دیگران بیشتر می شود، الگوهای کاذب، منفی و سوء.
بر همین منوال، باید گفت یکی از مهمترین عوامل ایجاد یا کاهش رفتارهای پرخطر نوجوانان و دانش آموزان، خانواده است که در این میان، نقش مادران بسیار کلیدی و کاربردی است. پیش از این مادران از نقش کاتالیزوری برخوردار بودند اما شاهد هستیم که در طول سال های اخیر، مادران دیگر در الگوی پوشش، حرف زدن و برخوردها الگو و موثر نیستند و طبیعی است که نقش او را چیزهای دیگر پر می کند.
در چنین فضایی، با توسعه و گسترش حوزه مشاوره های خانواده در مدارس و ریشه یابی و درمان معضلات و مشکلات فرزندان در خانواده، می توان ارتباط و پیوند از دست رفته میان والدین و فرزندان را بازگرداند تا فضای دانش آموزی بهینه شود. باید با آموزش، بسترها و شرایطی که منجر به رفتار پرخاشگر را از بین برد.
پیشگیری از گرایش کودکان و نوجوانان به آسیب های اجتماعی شامل مجموعه ای از خدمات و اقدامات مختلف در جهت مصونیت بخشی و توانمندسازی است که با ارتقای دانش و آگاهی نوجوانان و نیز اصلاح نگرش آنها در کنار ارایه خدمات راهنمایی و مشاوره از آنان در برابر رفتارهای پرخطر و آسیب های اجتماعی فراهم می آید.
