اولین پیوند قرنیه در ایران 65 سال پیش توسط پروفسور شمس در بیمارستان فارابی انجام شد و پس از آن تاکنون متخصصان چشم پزشکی کشور از این روش با موفقیتی بالا در درمان بیمار استفاده می کنند؛ ازجمله این موفقیت ها تولید قرنیه مصنوعی و استفاده از روش های بدون بخیه است.
به گزارش خبرگزاری دانا، جراحی پیوند قرنیه پس از بکارگیری برای اولین بارحدود 25 سال دچار وقفه شد؛ ولی بار دیگر حدود 40 سال پیش از سرگرفته شد و تاکنون بیماران زیادی با این روش تحت درمان قرار گرفته و بینایی و دید طبیعی خود را که در اثر بیماری های مختلف دچار اختلال شده بود، بار دیگر به دست آوردند.
دکتر محمود جباروند فوق تخصص قرنیه و رئیس پیشین بیمارستان فارابی ازجمله چشم پزشکانی است که از سال ها پیش پیوند قرنیه را در کشور انجام می دهد. وی همچنین مخترع قرنیه مصنوعی است که اکنون در کشور تولید و برای درمان بیماران بکارگرفته می شود.
جباروند در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا از روش های نوینی در پیوند قرنیه سخن گفت که نسبت به روش های پیشین با درصد موفقیت بالاتر، احتمال پس زدن کمتر و سرعت در بهبودی بیشتری همراه است.
وی انجام پیوند قرنیه در ایران را همتراز با کشورهای مترقی جهان دانست و از رشد بسیار قابل توجه این جراحی در کشور خبر داد و گفت: رشد روش های پیوند قرنیه در کشور ما همگام با پیشرفت های جهانی است و بیمارانی که پیش از این به دلیل کدورت قرنیه دید خوبی نداشتند، امروزه به کمک روش های پیشرفته دید طبیعی خود را به دست می آورند و دیگر مشکلی از نظر دید با کیفیت بالا نخواهند داشت.
وی اظهار کرد: این روش های درمانی را می توان در درمان بیماران مبتلا به مشکلات حاد قرنیه مانند افرادی که در اثر سوختگی های شیمیایی، عفونت های چشمی، بیماری های میکروبی، قارچی و ویروسی و یا به علت برخی بیماری های ارثی دچار کدورت قرنیه می شوند، به کار برد.
** نحوه انجام و مزیت جراحی های پیشرفته قرنیه نسبت به روش های قبلی
جراح و فوق تخصص قرنیه درخصوص نحوه بکارگیری روش نوین بدون بخیه درمان کدورت قرنیه توضیح داد: در بیمارانی که دچار کدورت قرنیه می شوند، باید لایه ای از قرنیه که درگیری دارد، تعویض شود؛ در روش پیوند بدون بخیه که برای تغییر لایه های قدامی قرنیه به کار می رود، با استفاده از لنزهای فمتوسکند اینکار انجام می شود؛ در واقع لایه معیوب با لایه سالم تعویض شده و بیمار سریعتر دید طبیعی را به دست می آورد.
جباروند افزود: برخی بیماران نیز فقط در لایه های خلفی مشکل دارند بنابراین در این نوع جراحی که برای این بیماران به کار گرفته می شود، تنها لایه خلفی تعویض می شود و لایه قدامی و وسطی تعویض نمی شوند؛ این روش نیز از روش های بدون بخیه است که ریکاوری تایم یا همان بازگشت بینایی بیماران بسیار سریعتر صورت می گیرد و نسبت به روش های تمام ضخامت که در گذشته انجام می شد و سلامت بیمار را تهدید می کرد و امکان پس زدن هم داشت، در این روش شانس پس زدن بسیار کمتر است.
** روش نوین استفاده از قرنیه مصنوعی برای رفع کدورت قرنیه
رئیس پیشین بیمارستان فارابی از استفاده از قرنیه مصنوعی به عنوان روش نوین دیگری در درمان کدورت قرنیه یاد کرد و گفت: برای افرادی که در لایه های قدامی قرنیه مشکل دارند، بیشتر از قرنیه های مصنوعی استفاده می شود و همچنین برای افرادی که قوز قرنیه دارند و قرنیه آنها بسیار نازک شده است، برای اضافه کردن ضخامت قرنیه می توان این لایه های مصنوعی قرنیه را به کار برد.
جباروند افزود: برای تعویض لایه های قدامی قرنیه از قرنیه مصنوعی که یک نوع کلاژن تیپ یک است، استفاده می شود که در این روش امکان پس زدن و ایجاد کدورت های مجدد وجود ندارد.
وی گفت: پیش از این بیمارانی که دچار قوز قرنیه شدید بودند، تحت جراحی پیوند قرنیه لایه ای یا کامل قرار می گرفتند اما با استفاده از این قرنیه مصنوعی، انجام جراحی سرپایی و بدون پانسمان و بخیه بیمار یک روز پس از جراحی بهبودی نسبی یافته و حداکثر طی سه ماه دید کامل و طبیعی خود را به دست می آورد.
جباروند در خصوص تولید قرنیه مصنوعی گفت: این قرنیه های مصنوعی با همکاری ایران و کشور سوئد تولید و در ایران برای بیماران استفاده می شود. همچنین برای برخی بیمارانی که های ریسک نیستند از بافت های اهدایی موجود در بانک چشم استفاده شده و نسبت به تعویض لایه ای که مشکل دارد، اقدام می شود.
** وضعیت اهدای قرنیه در ایران/ انجام سالانه هشت هزار پیوند قرنیه
جباروند درخصوص وضعیت اهدای قرنیه در ایران اظهار کرد: بیشتر پیوندهای قرنیه در ایران اهدایی هستند؛ مردم ایران مردمی ایثارگرند و بیشتر افراد از هر قشری آمادگی برای اهدای عضو دارند بنابراین مشکلی از نظر اهدای عضو در ایران نداریم و کیفیت بافت های اهدایی بسیار بالا است و حتی می توانیم بگوییم کیفیت بافت های بانک چشم ایران از بافت هایی که در آمریکا تهیه می شود، بالاتر است.
وی اظهار کرد: به لطف شمار بالای اهدای قرنیه در کشور، هیچ بیماری در صف انتظار پیوند قرنیه نیست
و سالانه حدود هفت تا هشت هزار پیوند قرنیه در کشور انجام می شود.
جباروند ادامه داد: بیماران حداکثر یک هفته براساس برنامه کاری جراح تحت جراحی پیوند قرنیه قرار می گیرند و مشکلی برای بیماران از نظر انتظار پیوند به وجود نمی آید.
** درصد موفقیت پیوند قرنیه در ایران
رئیس انجمن چشم پزشکان ایران میزان موفقیت جراحی پیوند قرنیه در ایران را بسیار بالا دانست و گفت: تمام اعمال جراحی چشم ازجمله پیوند قرنیه در کشور ما با موفقیتی بالای 90 درصد که میزان بسیار قابل توجهی انجام می شود.
جباروند با بیان اینکه حدود پنج بار می توان عمل پیوند قرنیه را برای بیماران انجام داد، اظهار کرد: در افرادی که پس از جراحی، قرنیه پس می زند نیز مشکلی برای بیمار ایجاد نمی شود و مسئولیت و زحمت آن برای جراحان است؛ بیماران نباید نگران باشند زیرا قرنیه را حتی تا پنج بار بدون اینکه مشکلی برای بیمار ایجاد شود، می توان تعویض کرد.
وی درخصوص عوارض احتمالی این جراحی نیز گفت: پیوند قرنیه عوارض خاصی ندارد و با توجه به مهارت بالای جراحان ایرانی و استفاده از روش های پیشرفته عوارض جراحی قرنیه بسیار اندک و نادر است و طبق پیگیری هایی که انجام می شود، مشاهده شده که بیماران رضایت زیادی از پیوند قرنیه دارند.
جباروند خاطرنشان کرد: برای بیمارانی که جزو بیماران های ریسک یا پرخطر به شمار می آیند و رگ های زیادی در قرنیه دارند، بیشتر از قرنیه مصنوعی یا سلول های بنیادی استفاده می شود تا مشکل پس زدن قرنیه برای آنها ایجاد نشود.
** کاربرد سلول های بنیادی در چشم پزشکی
جراح و فوق تخصص قرنیه در مورد کاربرد سلول های بنیادی در چشم پزشکی توضیح داد: سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی در حوزه چشم پزشکی درحال حاضر تنها برای قرنیه مورد استفاده قرار می گیرد و تحقیقاتی نیز در زمینه بیماری های شبکیه در دست انجام است.
جباروند افزود: برای بیمارانی که باید پیوند قرنیه شوند و احتمال کدورت مجدد قرنیه در آنها وجود دارد، باید از سلول های بنیادی استفاده شود که برای این منظور سلول ها از چشم سالم بیمار یا بستگان درجه یک آنها گرفته و در محیط آزمایشگاهی رشد داده می شوند تا جایگزین سلول های آسیب دیده چشم شوند.
وی خاطرنشان کرد: افراد دچار سوختگی های شیمیایی و مجروحان شیمیایی ازجمله بیماران های ریسک هستند که برای درمان آنها باید حتما از سلول های بنیادی استفاده شود تا احتمال کدورت مجدد قرنیه آنها به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
دکتر محمود جباروند فوق تخصص قرنیه و رئیس پیشین بیمارستان فارابی ازجمله چشم پزشکانی است که از سال ها پیش پیوند قرنیه را در کشور انجام می دهد. وی همچنین مخترع قرنیه مصنوعی است که اکنون در کشور تولید و برای درمان بیماران بکارگرفته می شود.
جباروند در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا از روش های نوینی در پیوند قرنیه سخن گفت که نسبت به روش های پیشین با درصد موفقیت بالاتر، احتمال پس زدن کمتر و سرعت در بهبودی بیشتری همراه است.
وی انجام پیوند قرنیه در ایران را همتراز با کشورهای مترقی جهان دانست و از رشد بسیار قابل توجه این جراحی در کشور خبر داد و گفت: رشد روش های پیوند قرنیه در کشور ما همگام با پیشرفت های جهانی است و بیمارانی که پیش از این به دلیل کدورت قرنیه دید خوبی نداشتند، امروزه به کمک روش های پیشرفته دید طبیعی خود را به دست می آورند و دیگر مشکلی از نظر دید با کیفیت بالا نخواهند داشت.
وی اظهار کرد: این روش های درمانی را می توان در درمان بیماران مبتلا به مشکلات حاد قرنیه مانند افرادی که در اثر سوختگی های شیمیایی، عفونت های چشمی، بیماری های میکروبی، قارچی و ویروسی و یا به علت برخی بیماری های ارثی دچار کدورت قرنیه می شوند، به کار برد.
** نحوه انجام و مزیت جراحی های پیشرفته قرنیه نسبت به روش های قبلی
جراح و فوق تخصص قرنیه درخصوص نحوه بکارگیری روش نوین بدون بخیه درمان کدورت قرنیه توضیح داد: در بیمارانی که دچار کدورت قرنیه می شوند، باید لایه ای از قرنیه که درگیری دارد، تعویض شود؛ در روش پیوند بدون بخیه که برای تغییر لایه های قدامی قرنیه به کار می رود، با استفاده از لنزهای فمتوسکند اینکار انجام می شود؛ در واقع لایه معیوب با لایه سالم تعویض شده و بیمار سریعتر دید طبیعی را به دست می آورد.
جباروند افزود: برخی بیماران نیز فقط در لایه های خلفی مشکل دارند بنابراین در این نوع جراحی که برای این بیماران به کار گرفته می شود، تنها لایه خلفی تعویض می شود و لایه قدامی و وسطی تعویض نمی شوند؛ این روش نیز از روش های بدون بخیه است که ریکاوری تایم یا همان بازگشت بینایی بیماران بسیار سریعتر صورت می گیرد و نسبت به روش های تمام ضخامت که در گذشته انجام می شد و سلامت بیمار را تهدید می کرد و امکان پس زدن هم داشت، در این روش شانس پس زدن بسیار کمتر است.
** روش نوین استفاده از قرنیه مصنوعی برای رفع کدورت قرنیه
رئیس پیشین بیمارستان فارابی از استفاده از قرنیه مصنوعی به عنوان روش نوین دیگری در درمان کدورت قرنیه یاد کرد و گفت: برای افرادی که در لایه های قدامی قرنیه مشکل دارند، بیشتر از قرنیه های مصنوعی استفاده می شود و همچنین برای افرادی که قوز قرنیه دارند و قرنیه آنها بسیار نازک شده است، برای اضافه کردن ضخامت قرنیه می توان این لایه های مصنوعی قرنیه را به کار برد.
جباروند افزود: برای تعویض لایه های قدامی قرنیه از قرنیه مصنوعی که یک نوع کلاژن تیپ یک است، استفاده می شود که در این روش امکان پس زدن و ایجاد کدورت های مجدد وجود ندارد.
وی گفت: پیش از این بیمارانی که دچار قوز قرنیه شدید بودند، تحت جراحی پیوند قرنیه لایه ای یا کامل قرار می گرفتند اما با استفاده از این قرنیه مصنوعی، انجام جراحی سرپایی و بدون پانسمان و بخیه بیمار یک روز پس از جراحی بهبودی نسبی یافته و حداکثر طی سه ماه دید کامل و طبیعی خود را به دست می آورد.
جباروند در خصوص تولید قرنیه مصنوعی گفت: این قرنیه های مصنوعی با همکاری ایران و کشور سوئد تولید و در ایران برای بیماران استفاده می شود. همچنین برای برخی بیمارانی که های ریسک نیستند از بافت های اهدایی موجود در بانک چشم استفاده شده و نسبت به تعویض لایه ای که مشکل دارد، اقدام می شود.
** وضعیت اهدای قرنیه در ایران/ انجام سالانه هشت هزار پیوند قرنیه
جباروند درخصوص وضعیت اهدای قرنیه در ایران اظهار کرد: بیشتر پیوندهای قرنیه در ایران اهدایی هستند؛ مردم ایران مردمی ایثارگرند و بیشتر افراد از هر قشری آمادگی برای اهدای عضو دارند بنابراین مشکلی از نظر اهدای عضو در ایران نداریم و کیفیت بافت های اهدایی بسیار بالا است و حتی می توانیم بگوییم کیفیت بافت های بانک چشم ایران از بافت هایی که در آمریکا تهیه می شود، بالاتر است.
وی اظهار کرد: به لطف شمار بالای اهدای قرنیه در کشور، هیچ بیماری در صف انتظار پیوند قرنیه نیست
و سالانه حدود هفت تا هشت هزار پیوند قرنیه در کشور انجام می شود.
جباروند ادامه داد: بیماران حداکثر یک هفته براساس برنامه کاری جراح تحت جراحی پیوند قرنیه قرار می گیرند و مشکلی برای بیماران از نظر انتظار پیوند به وجود نمی آید.
** درصد موفقیت پیوند قرنیه در ایران
رئیس انجمن چشم پزشکان ایران میزان موفقیت جراحی پیوند قرنیه در ایران را بسیار بالا دانست و گفت: تمام اعمال جراحی چشم ازجمله پیوند قرنیه در کشور ما با موفقیتی بالای 90 درصد که میزان بسیار قابل توجهی انجام می شود.
جباروند با بیان اینکه حدود پنج بار می توان عمل پیوند قرنیه را برای بیماران انجام داد، اظهار کرد: در افرادی که پس از جراحی، قرنیه پس می زند نیز مشکلی برای بیمار ایجاد نمی شود و مسئولیت و زحمت آن برای جراحان است؛ بیماران نباید نگران باشند زیرا قرنیه را حتی تا پنج بار بدون اینکه مشکلی برای بیمار ایجاد شود، می توان تعویض کرد.
وی درخصوص عوارض احتمالی این جراحی نیز گفت: پیوند قرنیه عوارض خاصی ندارد و با توجه به مهارت بالای جراحان ایرانی و استفاده از روش های پیشرفته عوارض جراحی قرنیه بسیار اندک و نادر است و طبق پیگیری هایی که انجام می شود، مشاهده شده که بیماران رضایت زیادی از پیوند قرنیه دارند.
جباروند خاطرنشان کرد: برای بیمارانی که جزو بیماران های ریسک یا پرخطر به شمار می آیند و رگ های زیادی در قرنیه دارند، بیشتر از قرنیه مصنوعی یا سلول های بنیادی استفاده می شود تا مشکل پس زدن قرنیه برای آنها ایجاد نشود.
** کاربرد سلول های بنیادی در چشم پزشکی
جراح و فوق تخصص قرنیه در مورد کاربرد سلول های بنیادی در چشم پزشکی توضیح داد: سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی در حوزه چشم پزشکی درحال حاضر تنها برای قرنیه مورد استفاده قرار می گیرد و تحقیقاتی نیز در زمینه بیماری های شبکیه در دست انجام است.
جباروند افزود: برای بیمارانی که باید پیوند قرنیه شوند و احتمال کدورت مجدد قرنیه در آنها وجود دارد، باید از سلول های بنیادی استفاده شود که برای این منظور سلول ها از چشم سالم بیمار یا بستگان درجه یک آنها گرفته و در محیط آزمایشگاهی رشد داده می شوند تا جایگزین سلول های آسیب دیده چشم شوند.
وی خاطرنشان کرد: افراد دچار سوختگی های شیمیایی و مجروحان شیمیایی ازجمله بیماران های ریسک هستند که برای درمان آنها باید حتما از سلول های بنیادی استفاده شود تا احتمال کدورت مجدد قرنیه آنها به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
