کوتاهی در صیانت از حریم خانواده؛ تخریب بنیان های اجتماعی

به گزارش خبرگزاری دانا، جایگاه والای خانواده را نمی توان نادیده گرفت، چرا که هر قدر این جایگاه از استحکام و دوام بیشتری برخوردار باشد، سبب استحکام و رشد هر چه بیشتر جامعه می شود، به بیانی دیگر می توان گفت خانواده نقشی عظیم در حفظ جامعه و یا نابودی آن دارد. 

اسلام نیز بر جایگاه خانواده تاکید کرده و تحکیم بنیان های آن را باعث سلامت جامعه مسلمانان دانسته است. خانواده در نظام اسلامی به عنوان کانون اصلی رشد و ارتقای ارزش ها و موجب صیانت از آنها می شود. 

این نهاد مقدس در واقع زمینه ساز تکامل و رشد انسان هاست، تربیت نسل جدید در خانواده در صورتی که با ارزش های یک جامعه منافات داشته باشد، می تواند ضربات جبران ناپذیری بر پیکره آن جامعه وارد سازد. 

اهمیت خانواده به عنوان زمینه ساز جوامع به حدی است که در دین اسلام احادیث و تاکیدهای زیادی بر لزوم تشکیل و صیانت از آن عنوان شده، پیامبر اسلام(ص) در یکی از احادیث خود فرموده اند که در اسلام هیچ نهادی محبوب تر و عزیز تر از تشکیل خانواده در نزد خداوند بنا نشده است. 

خانواده از جایگاهی در اسلام برخوردار است که بر روی عبادت افراد نیز تاثیر می گذارد، امام محمد باقر(ع) می فرمایند: دو رکعت نماز مرد معیل، افضل و بهتر از نماز مرد مجردی است که شب را به عبادت بایستد و روز را با روزه سپری کند که این نشان دهنده مقام بالای خانواده در نزد دین مبین اسلام است. 

تداوم نسل، گسترش فرهنگ دینی، پیشگیری از انحرافات اخلاقی از جمله عواملی است که اهمیت تشکیل و صیانت از خانواده را بیش از پیش آشکار می سازد. 

با توجه به اهمیت این نهاد مقدس، به جرات می توان گفت در صورت بروز هر گونه انحراف در آن باید در انتظار تخریب و هتک بنیان های جامعه بود. 

با گسترش تکنولوژی و ماشینی شدن در عصر امروز، فضای خانواده ها تا حد زیادی از حالت سنتی خود خارج شده، دیر زمانی مردها به عنوان تنها نان آور خانواده بودند و زن ها نیز در خانه ها فعالیت می کردند، اما فضای امروزی سبب شده تا کارکردهای زن و مرد تا حدودی تغییر یافته و زنان نیز مانند مردان در بیرون از خانه مشغول به کار و فعالیت باشند. 

این تغییر کارکردها موجب شده تا خانواده همانند گذشته نتوانند آنچنان که باید برای یکدیگر وقت بگذارند، که این فاصله ها به تبع عواقب زیادی در بر داشته است، آمارها نشان از رشد بالای طلاق در کشور به عنوان عامل تهدیدکننده خانواده می دهند، این افزایش طلاق ها پیامدهای زیادی در بر داشته است، مهم ترین پیامد طلاق بر روی فرزندان است و عواقب شومی نیز بر جامعه از جمله گسترش فحشا، افسردگی، بزهکاری کودکان و نوجوانان و اعتیاد به همراه دارد. 

طلاق موجب می شود اعضای خانواده توجهی را که پیش از گسست به هم داشته اند از دست بدهند و به نوعی از زیر بار مسئولیت نسبت به فرزندان شانه خالی کنند. 

از سوی دیگر، امروز شاهد تلاش دشمنان برای تحت تاثیر قرار دادن حریم خانواده ها هستیم که بیشتر این اقدامات نسل جوان و آینده ساز کشور را نشانه رفته اند. گرایش برخی به ازدواج سفید نیز بخشی از برنامه های طراحی شده برای پایبند نبودن نسل جوان به تشکیل خانواده است. 

آسیب هایی نظیر اعتیاد و بیکاری از دیگر عواملی هستند که خانواده را تحت تاثیر قرار داده اند، در صورتی که برای حل این معضل ها و پدیده های اجتماعی راهکارهای اجرایی اندیشیده نشود، باید منتظر عواقب خطرناکی در جامعه باشیم. 

معاون دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی درخصوص آسیب هایی که نهاد خانواده را مورد تهدید قرار داده از جمله طلاق گفت: حل معضل طلاق نیازمند مسئولیت پذیری همه ارگان ها و دستگاه های کشور است. 

مجید ارجمندی در نشست تخصصی راه اندازی سامانه کاهش طلاق در سالن اجتماعات بهزیستی البرز افزود: از بیش از 20 سال گذشته حساسیت هایی نسبت به طلاق در کشور آغاز شد و اگر از همان وقت کار را جدی می گرفتیم و آسیب های اجتماعی تابو نبود می توانستیم اقدام های موثر انجام دهیم. 

وی اضافه کرد: در مورد آسیب های اجتماعی و موضوعاتی مانند طلاق بایدهمه مسئولان با همدلی ضمن پیشبرد سیاست های کلان کشور برای درازمدت برنامه ریزی کنند. 

ارجمندی گفت: پنج آسیب در کشور پس از تاکیدهای مقام معظم رهبری جدی گرفته شده که یکی از آنها طلاق است، طرح طلاق از آنجا شروع شد که در 3 سال گذشته اطلاعات محرمانه ای به مسئولان کشور داده شده و وزارت کشور به عنوان محور اصلی مقابله با طلاق قرار داده شد. 

وی ادامه داد: در بحث طلاق و آسیب های ناشی از پیامدهای آن ارگان های مختلف دخالت دارند که می توانند تاثیر داشته باشند که یکی از آنها سازمان بهزیستی است. 

معاون دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی افزود: 2 هزار مرکز مشاوره و 200 مرکز مداخله طلاق در کشور ایجاد شده ، سازمان بهزیستی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاونت پیشگیری از جرم قوه قضاییه، دانشگاه، آموزش و پرورش و کمیته امداد امام خمینی(ره) همه دست به دست هم داده تا بتوانند برای تحکیم خانواده یک بسته را ایجاد کنند. 

ارجمندی ادامه داد: در این بسته که با هدف حمایت از خانواده تدوین شده برای پیش از ازدواج، حین ازدواج، پیش و بعد از طلاق هم برنامه هایی دیده شده است، برای بعد از طلاق در این بسته اینگونه طراحی شده که تا افراد به راحتی اشتباهات قبلی را تکرار نکنند و بتوانند ازدواج بهتری داشته باشند. 

وی گفت: همچنین در خصوص فرزندان و اینکه فرزندان طلاق به چه طریق مراقبت شوند تا گرفتار ناهنجاری و افسردگی نشوند، دیدار والدین طلاق گرفته با فرزندان از دیگر مواردی است که در این بسته حمایتی پیش بینی شده است. 

مدیرکل بهزیستی استان البرز نیز دراین نشست گفت که اعتیاد، خیانت و دخالت اطرافیان، 3 عامل اصلی طلاق در بین زوج های البرزی است. 

داریوش بیات نژاد با بیان اینکه این استان رتبه 5 طلاق را در کشور دارد خاطرنشان کرد: استان های تهران، گیلان، قم، کرمانشاه به ترتیب جایگاه اول تا چهارم کشور را به خود اختصاص داده اند. 

وی با اشاره به دیگر آسیب های اجتماعی که نهاد خانواده را تحت تاثیر قرار داده اند گفت: اعتیاد، تضعیف باورهای مذهبی جامعه، مشکلات معیشتی و اقتصادی اعتیاد، حاشیه نشینی و کودکان کار باعث آسیب و گرفتاری هایی در خانواده و جامعه شده اند. 

بیات نژاد اضافه کرد: جامعه ما در مرحله گذار از سنتی به مدرن است و با تغییرات سریع تکنولوژی و گسترش فضای مجازی مواجه هستیم که باید برای آن برنامه ریزی دقیق داشت تا پیش از این خانواده های ما را تحت تاثیر قرار ندهند. 

وی ادامه داد: یکی از آسیب های اجتماعی پدیده طلاق است که باید در آگاه سازی و اقدامات پیشگیرانه به سرعت وارد عمل شد. 

بیات نژاد گفت: امروز باید با اجرای طرح پیشگیری مانع از شکل گیری ازدواج های ناموفق شد، مشاوره و آگاه سازی های قبل از ازدواج از جمله موضوعات مهمی است که دراین زمینه مدنظر قرارمی گیرد، با توجه به اینکه بسیاری از طلاق در سال اول و یا پنج سال اول زندگی به دلیل مباحث ساده و اختلافات بسیار جزیی رخ می دهد، نیاز است که در این خصوص چاره اندیشی های لازم اعمال شود. 

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری البرز نیز با حضور در مرکز ایرنا البرز گفت: بی شک مردم در مقابله با تمامی آسیب ها نقش بسزایی دارند و می توان از ظرفیت مردمی، سمن ها و محلات بهره برد ،در حوزه پیشگیری نیاز اول پول نیست بلکه مدیریت است ، به همین منظور سامانه سجام را راه اندازی که در آن 250 نفر از افراد تحصیلکرده جامعه که با هدف برقراری ارتباط با محلات عضو هستند تا بتوان از پتانسیل آنها برای پیشگیری و آگاهی دادن به اقشار مختلف جامعه بهره برد. 

مهدی جوهری افزود: در بحث پرونده طلاق نیز می توان از این ظرفیت مردمی بهره برد، برای حل اختلافات مربوط به طلاق از ریش سفیدان محله و دلسوزان تحت عنوان حکمه یا داور می توان استفاده کرد. 

وی با اشاره به اینکه برای دادن آموزش به تمامی اقشار جامعه باید رسانه ها ورود کنند گفت:باهدف کاهش طلاق دراستان با انجام مشاوره پیش از طلاق و آگاهی دادن موفق شدیم میزان طلاق را در البرز در سال 95 نسبت به سال 94 ،17 درصد کاهش دهیم. 

جوهری در ادامه با بیان اینکه بیان اینکه صیانت از نهاد خانواده و پیشگیری از طلاق از برنامه های اولویتی دستگاه های مختلف کشور است خاطر نشان کرد: با وجود تلاش های نهادهای ذیربط، شاهد وقوع و بروز مشکلات و آسیب هایی هستیم که بنیان خانواده را تهدید و منجر به قطع پیوند زناشویی و طلاق توافقی می شود. 

جوهری گفت: در آشفته بازار طلاق توافقی، برخی از افراد سودجو تحت عنوان وکیل و یا مؤسسه حقوقی، با انتشار تبلیغات غیر واقع و تحریک کننده با عناوینی چون طلاق در 24 ساعت، طلاق فوری، طلاق بدون نیاز به حضور زوج ها سعی در فریب مردم و بدست آوردن سودهای کلان با استفاده از این ترفندها دارند. 

جوهری گفت: این موضوع علاوه بر اینکه می تواند از مصادیق کلاهبرداری به حساب آید، موجب بی اثر شدن تلاش مشاوران و سایر زحمت کشان صیانت از نهاد خانواده می گردد، در برخی از این تبلیغات می¬بینیم که وعده جدایی زوج ها بدون مراجعه به دادگاه و حتی مراکز مشاوره و در زمان کوتاه داده می شود. 

جوهری گفت: زوج های متقاضی طلاق باید با دقت، صحت تبلیغات شرکت ها و مؤسسات مختلف را مورد ارزیابی قرار دهند و بدانند که در طلاق‌های توافقی در استان البرز، زوج باید چندین بار به مشاوره‌های تخصصی مراجعه کنند و سپس اگر مرکز مشاوره اعلام کرد که این افراد آمادگی زندگی را ندارند، پرونده به مراجع قضایی ارسال می‌شود؛ در نهایت زوجین یا قانع می‌شوند و از طلاق صرف‌نظر می‌کنند یا با نظر مشاور به این نتیجه می‌رسند که طلاق بگیرند. 

وی ادامه داد: وظیفه وکلا نیز بسیار حائز اهمیت است و باید نقش خود را بدون توجه به منفعت اقتصادی و با توجه به آثار زیان بار طلاق برای خانواده ها و فرزندان بی پناه آنان؛ همچون سایر نهادها در فراهم نمودن مقدمات ایجاد صلح و سازش و کاهش طلاق به کار گیرند و با بهره گیری از دانش حقوقی، برای صیانت از نهاد خانواده و مشارکت در این عزم ملی سهیم شوند. 

رئیس مجمع جوانان استان البرزنیز در گفت و گو با ایرنا گفت: پدیده ای به نام ازدواج سفید، پایگاه اجتماعی خانواده را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. 

محسن انصاری افزود: پدیده ای به نام ازدواج سفید که به عقیده بنده سیاه است، چرا که پشت پرده ای در این مساله وجود دارد تا آن را خوب جلوه دهند، این پدیده فضایی را فراهم کرده تا زن و مرد بدون تعهدی به نام عقد با یکدیگر زندگی کنند و در واقع در همه چیز با هم تعامل می کنند، چرا که در صورتی که با هم تعامل نداشته باشند به راحتی از هم جدا می شوند، پس به ناچار با هم تعامل می کنند. 

وی گفت: در ازدواج، زن اهرمی به نام مهریه دارد، در صورتی که مرد به تعهدات خود عمل نکند می تواند از این اهرم برای احقاق حق خود استفاده کند، این در حالی است که در ازدواج سفید از اهرم هایی این چنینی وجود ندارد و زن در صورت بروز مشکل با خیلی از موارد کنار می آید. 

انصاری ادامه داد: خیلی از جوانان ما به دلیل همین عدم تعهد به سمت ازدواج سفید گرایش پیدا کرده است، در صورت بروز مشکلی هم اگر نتوانند با هم ادامه بدهند، سراغ فرد دیگری می روند. 

رئیس مجمع جوانان استان البرز گفت: در پرسش های میدانی که از برخی از افرادی که ازدواج سفید در استان داشته اند، اینگونه مطرح کرده اند که به دلیل عدم تعهد و اینکه اگر یکی از طرفین فشار بیاورند می رویم سراغ کسی دیگر به اینگونه ازدواج ها روی آورده اند. 

انصاری با بیان اینکه شاهد افزایش ازدواج سفید در بین جوانان هستیم خاطر نشان کرد: متاسفانه اخیراً شاهد شیوع و گسترش ازدواج سفید در جامعه هستیم که در این ازدواج‌ها زن و مرد بدون جاری شدن خطبه عقد و صیغه تا زمانی که میل به ادامه رابطه باهم دارند در کنار هم خواهند بودند و در غیر این صورت به راحتی از هم جدا خواهند شد. 

وی با اشاره به کاهش میل جوانان به تشکیل خانواده و ازدواج و دلایل آن افزود: عدم اشتغال پایدار و ترس از عدم تأمین مخارج زندگی و در دسترس بودن مسائل جنسی در جامعه از دلایل عدم تشکیل خانواده در آقایان است. 

انصاری گفت: در گذشته افراد از طریق ازدواجی به سبک زندگی اسلامی و دینی به مسائل جنسی دسترسی پیدا می‌کردند، اکنون با برقراری دوستی‌ها، روابط نامشروع و در دسترس بودن مسائل جنسی، میل به ازدواج و تشکیل خانواده در جوانان به صورت چشمگیری در حال تنزل است. 

وی ادامه داد: البرز در مورد پدیده ازدواج سفید یکی از شاخص‌ترین استان های کشور است، که به منظور کنترل و پیشگیری از آن نیاز است که اقدامات جدی از سوی خانواده ها و مسئولان صورت گیرد. 

رئیس مجمع سازمان‌های جوانان استان البرز بیان داشت: میانگین سن ازدواج در خانم‌ها بین 18 تا 25 و در آقایان 25 تا حداکثر 32 سال است که بازهم به علت در دسترس بودن مسائل جنسی بدون دغدغه و استرس در جامعه شاهد عدم تشکیل خانواده و ازدواج و یا در صورت ازدواج، شاهد طلاق هستیم. 

انصاری گفت: ایجاد اشتغال و هوشیار بودن خانواده‌ها به مسائل جوانان، می تواند جامعه را به سمت پیشرفت و جلوگیری از افتادن در ورطه چنین آسیب هایی نجات دهد. 

وی دربخش دیگری از سخنان خود به طلاق توافقی در 24 ساعت از سوی وکلا در استان اشاره و گفت: در البرز، با اجرای طرح مشاوره از سوی دادگستری این استان ، زوج هایی که درخواست طلاق دارند باید به این مراکز مراجعه و پس از طی یک پروسه و در صورت تائید مراکز مشاوره که این افراد دیگر قادر به زندگی با یکدیگر نیستند، طلاق انجام می شود. 

انصاری با بیان اینکه این مراکز مشاوره تا حد زیادی در کاهش طلاق ها و ایجاد سازش بین زوج ها موثر بوده اظهار داشت: در استان مشاهده شده که برخی از وکلا به دلیل منفعت مالی با توجه به وجود مراکز مشاوره که روند طلاق را طولانی تر می کند، پرونده های طلاق توافقی را به تهران ارجاع و با دادن آدرس های جعلی متقاضیان که نشان دهند ساکن تهران هستند، پس از منفی اعلام شدن تست بارداری، حکم طلاق صادر می شود. 

وی ادامه داد: سپس حکم طلاق را به یکی از دفاتر ثبت ازدواج و طلاق در البرز برده و در این دفاتر صیغه طلاق جاری می شود. 

رئیس مجمع جوانان استان البرز با بیان اینکه انگیزه های مادی در این قضیه وجود دارد اظهار داشت: انتظار ما از برخی وکلا که اقدام به این کار می کنند این است که اجازه دهند، مراکز مشاوره این طلاق ها را کنترل کنند، شاید متقاضیان در ابتدا درخواستی احساسی داده باشند که در طول زمان پشیمان شوند، باید یک فرصتی به این افراد داده شود تا شاید بتوان جلوی این طلاق را گرفت. 

معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان البرز نیز در گفت وگو با ایرنا از برنامه ریزی آموزش های پیش از ازدواج ویژه ١٨هزار زوج البرزی با هدف صیانت از خانواده خبرداد و گفت: آموزش 18 هزار زوج جوان در استان برای یادگیری مهارت‌های قبل از ازدواج در حال انجام است که این موضوع با همکاری دادگستری البرز و سمن‌های مردم‌نهاد صورت می‌پذیرد. 

قدرت الله شمیرانی افزود: راه اندازی ٥ مرکز خصوصی مشاوره ازدواج، راه اندازی مجمع خیرین ازدواج در شهرستان ها و آموزش ١٥٠ مدرس دوره های قبل از ازدواج، از جمله اقدامات مهم و اثرگذار این اداره کل در حوزه ازدواج بوده است. 

وی ادامه داد: همچنین برپایی ٦ نمایشگاه ازدواج و معرفی توانمندی های سازمانهای مردم نهاد استان البرز نیز به توسعه و تقویت مسائل مربوط به عرصه ازدواج و تعالی خانواده در استان البرز کمک شایانی کرده است. 

معاون فرهنگی اداره‌کل ورزش و جوانان استان البرز با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی ازدواج اضافه کرد: آمار طلاق نشان‌دهنده فروپاشی خانواده‌ها در 5 سال اول زندگی ، جلوگیری از این معضل نیازمند این است که فرهنگ بومی ـ محلی را در استان البرز باید دوباره احیا کرد و نیاز است تا دستگاه‌های اجرایی برای این امر مهم تلاش کنند.