وزارت آموزش و پرورش با حدود 13میلیون و 500 هزار دانش آموز و یک میلیون فرهنگی بزرگترین دستگاه اجرایی کشور به شمار می رود که حساسیت ویژه فعالیتهای آن بارها از سوی مقام معظم رهبری و مسئولان مورد تاکید قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری دانا، وزارت آموزش و پرورش سال 96 را در حالی پشت سر گذاشت که با مشکلات بسیاری روبرو بود هرچند برنامه ها و ایده های جدید را هم ارائه کرد تا بتواند افق روشنی را برای آینده فرزندان این سرزمین ترسیم کند.
شاید بتوان بخشی از چالش های دستگاه تعلیم و تربیت را به فقدان برنامه ریزی صحیح و کمبود بودجه نسبت داد اما در سال گذشته، بروز برخی وقایع و بازتاب گسترده آن در فضای مجازی ثابت کرد که این فضا می تواند به مراتب تاثیرات مثبت و منفی بر روند امور این دستگاه داشته باشد.
برخی ایرادات به مطالب کتاب های درسی از جمله حذف و اضافه کردن موضوعات، مواردی بود که تا مدت ها فعالیت های این وزارتخانه را تحت الشعاع قرار داد؛ ایراداتی که بیشتر از آنکه کفه حساسیت های آموزشی و فرهنگی را سنگین کند، اغلب با اهداف سیاسی و نوعی کج سلیقی و با هدف ترسیم چهره ای متضاد با اهداف تربیتی از وزارت آموزش و پرورش صورت گرفت.
توقف سند 2030، انتخاب سید محمد بطحایی به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم، اجرای طرح هدایت تحصیلی با رضایت نسبی خانواده ها و دانش آموزان، حذف آزمون مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی و حذف پیک های نوروزی از جمله مهمترین اقدامات این وزارتخانه در سال 96 بود که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم.
** کنار گذاشتن سند 2030 و دنبال کردن سند تحول نظام آموزشی
وزارت آموزش و پرورش در ماه های اول سال 96 با چالشی جدی مواجه شد و آن انتقادهایی بود که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و بسیاری از دولتمردان به آغاز اجرای سند 2030 یونسکو وارد شد؛ سندی که سال 95 در کشور رونمایی شده بود.
دستور کار مبانی توسعه پایدار 2030 شامل 17 هدف اصلی و 169 هدف فرعی در سپتامبر 2015 (شهریور 94) به منظور اقدام عملی همه کشورها برای تحقق حکومت یکپارچه در سازمان ملل ارایه شد.
ایران نیز از کشورهای شرکت کننده در این اجلاس بود که متعهد به اجرای این سند شد و پس از آن سند ملی آموزش 2030 جمهوری اسلامی ایران با مدیریت و برنامه ریزی دفتر یونسکو در ایران با تشکیل 30 کارگروه تخصصی تدوین و آماده و در تاریخ بیستم آذر 95 رونمایی شد.
رهبران کشورهای عضو سازمان ملل، در سپتامبر 2015 در اجلاس عالی‌رتبه سازمان ملل تعهد کردند دستور کار جهانی توسعه پایدار 2030 را در سیاست گذاری‌های کلان خود در سطح ملی از اول ژانویه سال 2016 اجرایی کنند.
بر این اساس در بخش اهداف آموزشی، موضوع آموزش و یادگیری مادام‌العمر با کیفیت، برابر و فراگیر برای همه با محوریت یونسکو تعیین شده که ایران نیز متعهد به اجرای آن و مولفه‌های کلیدی در برنامه آموزش 2030 شامل برابری و فراگیر بودن، دسترسی برابر، عادلانه و با کیفیت، برابری جنسیتی، کیفیت آموزش و یادگیری مادام العمر است.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر اجرای آن در نظام تعلیم و تربیت تاکید دارند، آذرماه سال 1390 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
در مقدمه این سند آمده است: «در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش کوشش شده تا با الهام از اسناد بالادستی و بهره گیری از ارزش های بنیادین آنها و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق 1404 هجری شمسی تبیین شود.
تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم اندازی باشد که در افق روشن 1404، ترسیم‌گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین‌المللی است».
سند تحول بنیادین که قرار است زمینه ساز تحول در این دستگاه انسان ساز باشد، دارای 131 راهکار در ذیل چند زیرنظام است که گفته می‌شود تاکنون برنامه‌هایی ذیل بیش از 40 راهکار آن به اجرا درآمده و کلید واژه‌هایی چون حیات طیبه، توجه به ساحت‌های شش گانه تربیتی، تربیت دانش آموزانی با هویت مستقل اسلامی و ایرانی و برخورداری از مربیانی با فضایل اخلاقی و در تراز جمهوری اسلامی در آن مشاهده می شود.
به دنبال کش و قوس های فراوان درباره اجرا شدن یا اجرا نشدن سند 2030، سرانجام با تاکید رهبر معظم انقلاب و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، اجرای سند متوقف و برای همیشه پرونده آن بسته شد.
** هدایت تحصیلی؛ بزرگترین طرح نظام آموزشی
همزمان با فرا رسیدن ایام تابستان سال 96 مساله داغ هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم برای ورود به پایه دهم در صدر برنامه ها و اخبار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت؛ موضوعی که در سال تحصیلی 96- 95 با تنش های بسیاری همراه بود و باید در سال 97-96 با برنامه ریزی دقیق تری پیش می رفت تا خانواده ها و دانش آموزان از انتخاب رشته مورد علاقه خود راضی می شدند.
هدایت تحصیلی بعد از 22 سال، از پایه دهم به پایه نهم منتقل شد در حالیکه پیش از آن دانش آموزان، پایه اول را در دوره متوسطه به طور مشترک طی کرده و در پایه دوم متوسطه به یکی از شاخه‌های نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش رفته و در هر کدام از این شاخه‌ها، رشته‌های مورد نظر خود را انتخاب می‌کردند.
بر اساس سیاست جدید نظام آموزشی، این روند تغییر کرد و با تدوین و تصویب جدول دروس، گام بعدی در ادامه تحولات سیستم آموزشی 3 - 3- 6 که همانا هدایت تحصیلی بود، آغاز شد.
برقراری توازن در رشته های تحصیلی و معطوف کردن توجه دانش آموزان به سمت رشته‌های کاردانش و فنی و حرفه ای و تبیین این مساله که جامعه و بازار کار از رشته‌های نظری به ویژه علوم تجربی اشباع شده از جمله اهدافی بود که این طرح دنبال می کرد.
در این میان، جلسات آموزشی برای مدیران و مشاوران مدارس تشکیل شد تا آنها با چگونگی و ضرورت هدایت تحصیلی و مساله سیاست توسعه متوازن رشته‌ها آشنا شوند.
همچنین در کتاب کار و فناوری پایه نهم، فصلی به هدایت تحصیلی اختصاص پیدا کرد که بخشی از آن مربوط به هدایت تحصیلی و بخشی نیز یک فعالیت عملی با عنوان پروژه انتخاب رشته بود تا دانش آموزان با شاخه های تحصیلی و نحوه انتخاب رشته آشنا شوند تا مشکلات سال 96 - 95 تکرار نشود.
با واگذاری مدیریت هدایت تحصیلی به مناطق مختلف آموزش و پرورش، وضعیت ثبت نام و انتخاب رشته دانش آموزان برای سال تحصیلی 97 - 96 در شرایط بهتری قرار گرفت به این نحو که در رشته هایی مانند شاخه کار دانش، فنی و حرفه ای، علوم انسانی و ریاضی فیزیک محدودیتی برای پذیرش وجود نداشت.
این در حالیست که در رشته علوم تجربی با توجه به میزان بالای تقاضا، ابتدا دانش آموزان با اولویت های اول و دوم ثبت نام می کردند و در نهایت در این سال 996 هزار و 80 دانش آموز پایه نهم برای ورود به دوره متوسطه دوم، هدایت تحصیلی شدند.
** اخذ رای اعتماد بطحایی از مجلس برای احراز پست وزارت آموزش و پرورش
از دیگر وقایع مهم وزارت آموزش و پرورش در سال 96 ، انتخاب سید محمد بطحایی در 29مرداد ماه با 238 رای موافق، 35رای مخالف و 13 رای ممتنع از 288 نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم بود که به دنبال آن تغییر و تحولات مدیریتی و برنامه ای آغاز شد.
** شیوه نامه استخدامی آموزش و پرورش و بروز مسائل حاشیه ای
وزارت آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین دستگاه دولتی در سال 96 در بخشنامه استخدامی خود مواردی را ذکر کرد که به مذاق برخی ها خوش نیامد و موجب بروز مسائل حاشیه ای شد.
بر اساس شیوه نامه استخدامی، متقاضیان زن نباید بیماری‌هایی مانند «اختلالات زنانگی»، «موهای زاید صورت»، «بلوغ زودرس یا دیررس» و «سابقه جراحی بیماری‌های رحمی» داشته باشند.
همچنین نداشتن دید کمتر از ده دهم در یک چشم پس از اصلاح با عینک، «هر نوع نقص میدان بینایی در یک یا هر دو چشم» و «کمتر بودن تعداد دندان‌ها از 20 عدد»، کوتاهی یک پا بیش از 10 سانتیمتر از پای دیگر، انواع آکنه (جوش) «وقتی که شدید باشند یا منظره صورت را تغییر دهند» و آسیب اعصاب صورت که منجر به «اختلال عملکرد یا کراهت منظر» شود از دیگر ممنوعیت های مورد اشاره در این شیوه نامه بود.
ناباروری و موهای زاید صورت زنان، میگرن شدید، دیابت، گواتر، اعتیاد به سیگار، لهجه غلیظ و غیر قابل تغییری که مانع تلفظ برخی حروف فارسی مثل چ، گ، ژ، ق شود (برای معلمان دوره ابتدایی) از دیگر موارد منع در استخدام ذکر شده بود.
مفاد این بخشنامه وزارت آموزش و پرورش درباره ضوابط استخدام معلمان در این وزارتخانه مورد انتقاد برخی مسئولان و سبب واکنش های مختلفی شد و برخی آن را سختگیرانه و عده ای سلیقه ای خواندند.
این در حالیست که وزیر آموزش و پرورش در خصوص شیوه‌نامه داوطلبان ورود به دانشگاه های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی اعلام کرد: هیچ محدودیت جنسیتی برای استخدام بانوان در آموزش و پرورش وجود ندارد و در این رابطه مصوبه ای نداشته ایم.
بطحائی اظهار داشت: در ارائه این شیوه نامه یک بد سلیقی شده و پیوست محورهای مصاحبه و معاینات پزشکی که بخشی از آن مربوط به تشکیل پرونده پزشکی است، از سوی مرکز برنامه ریزی و منابع نیروی انسانی وزارتخانه منتشر شده بود.
وی ادامه داد: کسانی که در دستگاه های دولتی قصد دارند مشغول خدمت شوند، یک پرونده پزشکی خواهند داشت که مشخصاتی از وضعیت پزشکی افراد در آن ثبت می شود و آن پیوست نباید ارایه می شد.
به دنبال اعتراضات به شیوه نامه یاد شده، برخی مفاد آن اصلاح شد.
** تصویب کلیات طرح تعیین تکلیف استخدامی حق التدریسی ها و آموزشیاران
سرانجام پس از کش و قوس میان مجلس شورای اسلامی و وزارت آموزش و پرورش، یازدهم مهرماه سال 96، نمایندگان به کلیات طرح الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش رای مثبت دادند تا حدود 40 هزار معلم که شاید سابقه تدریس برخی از آنها به 15 سال می رسد، تبدیل وضعیت شوند.
بر اساس کلیات این طرح، دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون حداکثر ظرف یک سال، تمام نیروهای حق التدریسی مشمول قانون الحاق تبصره به ماده 17 قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سواد آموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب 28 مرداد 1394 و قانون اصلاح تبصره 10 ماده 17 قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سواد آموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب سوم شهریور 95 را همراه با طی دوره های آموزشی حداکثر شش ماه بنا به تشخیص وزارت آموزش و پرورش و بدون نیاز به شرکت در آزمون، به استخدام آموزش و پرورش درآورد.
بر اساس این طرح، بار مالی ناشی از اجرای این قانون از محل حق الزحمه نیروهای حق التدریسی که هم اکنون مشغول به کار هستند و نیز اضافه تدریس کارکنان رسمی و خروج بازنشستگان تامین می شود.
اما این مصوبه با واکنش مسئولان وزارت آموزش و پرورش مواجه شد، آنها اعلام کردند که در 15 سال اخیر از مجموع 330 هزار نفر جذب شده، 270 هزار نفر بدون هرگونه آزمون و گذراندن دوره تربیت معلم به ویژه در مقطع ابتدایی به استخدام آموزش و پرورش درآمده اند که افت کیفیت تعلیم و تربیت، تضییع حقوق جوانان تحصیلکرده و افزایش هزینه های ناشی از تناسب نداشتن نیروهای جذب شده با نیازهای کمی و کیفی را در پی داشته است.
رئیس مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش نیز در اظهار نظری اعلام کرد: در صورت تصویب نهایی این طرح در مجلس، آموزش و پرورش با وجود اینکه مطابق قانون، هیچ تعهدی به استخدام این افراد ندارد، ملزم به استخدام و به کارگیری 120 هزار نفر از آموزش دهندگان نهضت سوادآموزی و پیش دبستانی بدون آزمون خواهد بود.
اسفندیار چهاربند با اشاره به آثار زیانبار این نوع جذب نیرو بر اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش افزود: مراجع قانونی ذی صلاح که شامل شورای عالی آموزش و پرورش، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی، هیات امنای دانشگاه فرهنگیان، سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه می شود به دلیل فقدان پشتوانه کارشناسی، ایرادهای اساسی و تخصصی و مشکلات ناشی از تامین منابع مالی، مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده‌اند.
با بالا گرفتن انتقادها و درخواست وزارت آموزش و پرورش برای تجدید نظر نمایندگان درباره این مصوبه، بار دیگر مساله در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی مورد بررسی و بازنگری قرار گرفت که جزئیات و نتایج بررسی ها هنوز مشخص نیست.
سخنگوی کمیسیون آموزش تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره آخرین تصمیمات این کمیسیون اینگونه اظهار کرد که با ارجاع مصوبه مجلس به این کمیسیون، کلیات طرح الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش بار دیگر مورد بررسی قرار گرفت و چارچوب هایی برای آن مشخص شد.
سید حمایت میرزاده افزود: بر اساس چارچوب های تعیین شده، سازمان سنجش آموزش کشور باید آزمون استخدامی برای معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی برگزار و حد نصاب نمره علمی این آزمون را نیز وزارت آموزش و پرورش مشخص کند.
وی تصریح کرد: همچنین تعداد نیروهایی که در استان ها و شهرهای مختلف مورد نیاز است نیز توسط سازمان اداری استخدامی کشور اعلام خواهد شد و در نهایت آئین نامه اجرایی این آزمون باید در هیات دولت به تصویب برسد.
سخنگوی کمیسیون آموزش تحقیقات مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اکنون منتظر اعلام هیات رئیسه برای طرح آخرین تصمیمات در صحن علنی مجلس هستیم که در صورت تصویب و نظر نهایی شورای نگهبان، دولت سه ماه فرصت دارد تا آئین نامه اجرایی آزمون استخدامی معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سواد آموزی را تهیه کند و برگزاری آزمون به سال 97 موکول خواهد شد.
** امضای تفاهمنامه همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و آموزش و پرورش
اواخر سال 96 بود که همزمان با برگزاری همایش «ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش» با حضور سردار سرلشکر پاسدار «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و وزیر آموزش و پرورش تفاهمنامه همکاری های مشترک میان پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و وزارت آموزش پرورش با موضوع توسعه «علوم و معارف دفاع مقدس» به امضای طرفین رسید.
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و انتقال این فرهنگ به نسل جوان و تولید محتوا در حوزه دفاع مقدس از مفاد این تفاهمنامه است.
همچنین بر اساس تفاهمنامه مورد نظر قرار است، کمیته یا کارگروهی مشترک بین نیروهای مسلح، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و وزرات آموزش پرورش تشکیل شود تا مجموعه اقدامات و سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه ساماندهی شود.
** بررسی طرح تغییر تقویم آموزشی
طرح تغییر تقویم آموزشی از موضوعاتی بود که در سال 96 بارها از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مسئولان وزارت آموزش و پرورش مطرح شد و البته به نتیجه قطعی هم نرسید.
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، 13 دی ماه در حاشیه جلسه هیات دولت از بررسی پیشنهاد تعطیلی مدارس از نیمه آذر تا نیمه دی ماه خبر داده و گفته بود: در کمیسیون زیربنایی دولت پیشنهاد کرده‌ایم که مدارس در نیمه شمالی کشور و مناطق سردسیر از جمله تهران یک ماه زودتر آغاز شود و از 15 آذر تا 15 دی مدارس این مناطق تعطیل شوند تا دانش‌آموزان با هوای آلوده مواجه نشوند.
این اظهارات در شرایطی مطرح شد که بطحایی 26 دی ماه در حاشیه نود و ششمین جلسه شورای اجتماعی کشور در وزارت کشور درباره این طرح اعلام کرد: تعطیلی میان فصل مدارس فقط برای آموزش و پرورش نیست، در واقع یک موضوع بین دستگاهی است و علاوه بر سازمان محیط زیست سایر سازمانها با این موضوع درگیر هستند.
وی افزود: وزارت آموزش و پرورش بر روی این موضوع حرف و این بحث به دلیل پیچیدگی هایی نیاز به بررسی بیشتر دارد بنابراین فعلا این موضوع به آینده موکول شده است.
بطحایی تاکید کرد: با یک ماه اصلا موافق نیستم ولی تعطیلات دو هفته ای بین دو فصل اتفاق بیفتد زیرا از حیث آثار تربیتی و آموزش، تاثیر مثبتی را در آموزش و یادگیری دانش آموزان دارد.
در نهایت هیچ یک از پیشنهادها به منظور تغییر تقویم آموزشی به دلیل دیدگاه های موافق و مخالف فراوانی که در این سالها داشته، اجرایی نشده و باید منتظر تصمیم مسئولان در این باره در سال تحصیلی جدید ماند.
** عملکرد صندوق ذخیره زیر ذره بین فرهنگیان
وزارت آموزش و پرورش در بهمن ماه سال 96 شیوه نامه برگزاری انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئت امنای صندوق ذخیره را در سامانه entekhabat.medu.ir بارگذاری کرد تا فرهنگیان علاقه مند به نامزدی در این انتخابات ثبت نام کنند.
بر اساس این شیوه نامه، تمام فرهنگیان عضو صندوق ذخیره فرهنگیان (شاغل و بازنشسته) که تا دی ماه سال جاری حق عضویت خود را به صندوق پرداخته بودند، می توانستند با استفاده از کد کاربری خود در پرتال «همگام» از طریق ورود به سامانه انتخابات در ایام مقرر رای گیری، به یک یا چند نفر از نامزدهای استان خود رای دهند.
بنا بر اساسنامه صندوق ذخیره، هیئت امنا وظیفه تعیین هیات مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان را به عهده دارند و اکنون پنج نفر عضو هیئت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان هستند که با اختیارات وزیر آموزش و پرورش این تعداد به هفت نفر می رسد.
تاکنون فعالیت هیئت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان به صورت انتصابی بوده و اعضای کنونی منتخب وزیران پیشین آموزش و پرورش هستند، این اولین بار است که اعضای هیئت امنا از میان فرهنگیان و در قالب برگزاری انتخابات تعیین می شوند.
انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئت امنای صندوق ذخیره بنابر اعلام مسئولان وزارت آموزش و پرورش در راستای تحقق وعده این وزارتخانه مبنی بر افزایش شفافیت و توسعه نظارت فراگیر بر عملکرد یکی از پولدارترین صندوق های کشور صورت می گیرد که چندی پیش قربانی اختلاس شد.
با پایان رای گیری، نتایج مرحله اول این انتخابات 30 بهمن سال 96 اعلام شد و از میان سه هزار و 557 نفر از فرهنگیان سراسر کشور که نامزدی خود را اعلام و ثبت نام کرده بودند، 83 نفر انتخاب شدند تا این افراد در جلسه ای با حضور وزیر آموزش و پرورش به ارائه برنامه های خود بپردازند.
برگزاری این جلسه برای معرفی منتخبان و اعلام برنامه هایشان در سال 97 خواهد بود.
بر اساس اعلام رئیس ستاد راهبری انتخابات فرهنگیان، در مجموع 818 هزار نفر عضو صندوق ذخیره فرهنگیان هستند که از این تعداد 750 هزار نفر شرایط شرکت در این انتخابات را داشتند.
از ابتدای تاسیس صندوق ذخیره فرهنگیان از سال 74 تاکنون، یک میلیون و 530 هزار و 521 به عضویت این صندوق درآمده اند که تعدادی از این اعضا یا از عضویت خارج و یا بازنشسته شده اند.
** حذف آزمون ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی
در اواخر سال 96، آنچه باعث شد وزارت آموزش و پرورش در صدر اخبار رسانه ها قرار گیرد، تصمیم مسئولان این وزارتخانه مبنی بر حذف آزمون ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی بود؛ تصمیمی که واکنش های منفی و مثبت بسیاری به همراه داشت.
نظام تعلیم و تربیت به 18 نوع مدرسه شامل «مدارس دولتی»، «غیر دولتی»، «تیزهوشان»، «نمونه دولتی»، «هیأت امنایی»، «تربیت بدنی»، «علوم و معارف اسلامی»، «قرآنی»، «ایثارگران»، «دانش‌آموزان استثنایی»، «بزرگسالان»، «مدارس وابسته به نهادهای مختلف»، «مدارس سماء وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی»، «مدارس شبانه روزی»، «از راه دور»، «ماندگار»، «مدارس هوشمند» و «شبانه»
تقسیم می شود.
تا پیش از این به دلیل محدودیت ظرفیت پذیرش در این مدارس، رقابت سنگینی در میان دانش آموزان شکل گرفته و اضطراب بسیاری به دانش آموزان وارد می شد اما وزیر آموزش و پرورش نیمه های بهمن ماه سال گذشته اعلام کرد که امتحانات ورودی پایه هفتم برای مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی و مدارس خاص به منظور کاهش استرس و افزایش نشاط در مدارس با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش حذف شد.
بطحایی در روزهای پایانی سال 96 با حضور در نشست خبری بار دیگر از مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر حذف آزمون مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و غیردولتی حمایت کرد.
وی گفت: در معرض آزمون قرار دادن 250 تا 300 هزار دانش آموز برای انتخاب 10 تا 15 هزار نفر برای ورود به مدارس استعدادهای درخشان در پایه هفتم شرایط خوبی برای کودکان در سنین 8 تا 10 سالگی فراهم نمی کند اما این به معنای فراموش کردن دانش آموزان با استعداد نیست.
** حذف پیک نوروزی دانش آموزان دوره ابتدایی
در روزهای پایانی سال 96 که دانش آموزان خود را به رسم هر ساله برای انجام تکالیف نوروزی آماده می کردند، وزارت آموزش و پرورش از حذف پیک نوروزی و جایگزین کردن داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی خبر داد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش هدف از حذف پیک نوروزی را چنین عنوان کرد: این اقدام در راستای لذت بردن دانش آموزان از تعطیلات عید نوروز است تا آنها در مسافرت با طبیعت آشنا شوند و وقت بیشتری برای پرداختن به فعالیت های جنبی در کنار خانواده داشته باشند.
رضوان حکیم زاده با بیان اینکه دانش آموزان می توانند یکی از سه قالب (داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی) را برای تکالیف نوروزی خود انتخاب کنند، تاکید کرد: ادارات کل آموزش و پرورش و مدارس حق ندارند به صورت گروهی، کتاب خاصی را معرفی کرده و اولیا را وادار به تهیه کتاب کنند بلکه حق انتخاب با دانش آموزان است و در صورت نیاز خانواده ها و اولیای مدرسه می توانند با آنها همفکری داشته باشند.
وزارت آموزش و پرورش سال 96 را با وجود تمام مشکلات و تنگناها پشت سر گذاشت هر چند شرایط برای عملی شدن بسیاری از وعده ها و برنامه ها فراهم نشد اما مسئولان این وزارتخانه سعی کردند با ایده ها و اهداف جدید، سیستم آموزشی را همسو با نظام نوین تعلیم و تربیت به پیش برند.
اینک در سال جدید حدود 13 میلیون و 500 هزار دانش آموز و یک میلیون فرهنگی چشم به تصمیمات جدید مسئولان وزارت آموزش و پرورش دوخته اند تا وضعیت نظام آموزشی رو به بهبود رفته و به اهداف ترسیم شده بر اساس سند تحول بنیادین نزدیک شود.
شاید بتوان بخشی از چالش های دستگاه تعلیم و تربیت را به فقدان برنامه ریزی صحیح و کمبود بودجه نسبت داد اما در سال گذشته، بروز برخی وقایع و بازتاب گسترده آن در فضای مجازی ثابت کرد که این فضا می تواند به مراتب تاثیرات مثبت و منفی بر روند امور این دستگاه داشته باشد.
برخی ایرادات به مطالب کتاب های درسی از جمله حذف و اضافه کردن موضوعات، مواردی بود که تا مدت ها فعالیت های این وزارتخانه را تحت الشعاع قرار داد؛ ایراداتی که بیشتر از آنکه کفه حساسیت های آموزشی و فرهنگی را سنگین کند، اغلب با اهداف سیاسی و نوعی کج سلیقی و با هدف ترسیم چهره ای متضاد با اهداف تربیتی از وزارت آموزش و پرورش صورت گرفت.
توقف سند 2030، انتخاب سید محمد بطحایی به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم، اجرای طرح هدایت تحصیلی با رضایت نسبی خانواده ها و دانش آموزان، حذف آزمون مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی و حذف پیک های نوروزی از جمله مهمترین اقدامات این وزارتخانه در سال 96 بود که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم.
** کنار گذاشتن سند 2030 و دنبال کردن سند تحول نظام آموزشی
وزارت آموزش و پرورش در ماه های اول سال 96 با چالشی جدی مواجه شد و آن انتقادهایی بود که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و بسیاری از دولتمردان به آغاز اجرای سند 2030 یونسکو وارد شد؛ سندی که سال 95 در کشور رونمایی شده بود.
دستور کار مبانی توسعه پایدار 2030 شامل 17 هدف اصلی و 169 هدف فرعی در سپتامبر 2015 (شهریور 94) به منظور اقدام عملی همه کشورها برای تحقق حکومت یکپارچه در سازمان ملل ارایه شد.
ایران نیز از کشورهای شرکت کننده در این اجلاس بود که متعهد به اجرای این سند شد و پس از آن سند ملی آموزش 2030 جمهوری اسلامی ایران با مدیریت و برنامه ریزی دفتر یونسکو در ایران با تشکیل 30 کارگروه تخصصی تدوین و آماده و در تاریخ بیستم آذر 95 رونمایی شد.
رهبران کشورهای عضو سازمان ملل، در سپتامبر 2015 در اجلاس عالی‌رتبه سازمان ملل تعهد کردند دستور کار جهانی توسعه پایدار 2030 را در سیاست گذاری‌های کلان خود در سطح ملی از اول ژانویه سال 2016 اجرایی کنند.
بر این اساس در بخش اهداف آموزشی، موضوع آموزش و یادگیری مادام‌العمر با کیفیت، برابر و فراگیر برای همه با محوریت یونسکو تعیین شده که ایران نیز متعهد به اجرای آن و مولفه‌های کلیدی در برنامه آموزش 2030 شامل برابری و فراگیر بودن، دسترسی برابر، عادلانه و با کیفیت، برابری جنسیتی، کیفیت آموزش و یادگیری مادام العمر است.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر اجرای آن در نظام تعلیم و تربیت تاکید دارند، آذرماه سال 1390 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
در مقدمه این سند آمده است: «در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش کوشش شده تا با الهام از اسناد بالادستی و بهره گیری از ارزش های بنیادین آنها و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق 1404 هجری شمسی تبیین شود.
تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم اندازی باشد که در افق روشن 1404، ترسیم‌گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین‌المللی است».
سند تحول بنیادین که قرار است زمینه ساز تحول در این دستگاه انسان ساز باشد، دارای 131 راهکار در ذیل چند زیرنظام است که گفته می‌شود تاکنون برنامه‌هایی ذیل بیش از 40 راهکار آن به اجرا درآمده و کلید واژه‌هایی چون حیات طیبه، توجه به ساحت‌های شش گانه تربیتی، تربیت دانش آموزانی با هویت مستقل اسلامی و ایرانی و برخورداری از مربیانی با فضایل اخلاقی و در تراز جمهوری اسلامی در آن مشاهده می شود.
به دنبال کش و قوس های فراوان درباره اجرا شدن یا اجرا نشدن سند 2030، سرانجام با تاکید رهبر معظم انقلاب و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، اجرای سند متوقف و برای همیشه پرونده آن بسته شد.
** هدایت تحصیلی؛ بزرگترین طرح نظام آموزشی
همزمان با فرا رسیدن ایام تابستان سال 96 مساله داغ هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم برای ورود به پایه دهم در صدر برنامه ها و اخبار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت؛ موضوعی که در سال تحصیلی 96- 95 با تنش های بسیاری همراه بود و باید در سال 97-96 با برنامه ریزی دقیق تری پیش می رفت تا خانواده ها و دانش آموزان از انتخاب رشته مورد علاقه خود راضی می شدند.
هدایت تحصیلی بعد از 22 سال، از پایه دهم به پایه نهم منتقل شد در حالیکه پیش از آن دانش آموزان، پایه اول را در دوره متوسطه به طور مشترک طی کرده و در پایه دوم متوسطه به یکی از شاخه‌های نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش رفته و در هر کدام از این شاخه‌ها، رشته‌های مورد نظر خود را انتخاب می‌کردند.
بر اساس سیاست جدید نظام آموزشی، این روند تغییر کرد و با تدوین و تصویب جدول دروس، گام بعدی در ادامه تحولات سیستم آموزشی 3 - 3- 6 که همانا هدایت تحصیلی بود، آغاز شد.
برقراری توازن در رشته های تحصیلی و معطوف کردن توجه دانش آموزان به سمت رشته‌های کاردانش و فنی و حرفه ای و تبیین این مساله که جامعه و بازار کار از رشته‌های نظری به ویژه علوم تجربی اشباع شده از جمله اهدافی بود که این طرح دنبال می کرد.
در این میان، جلسات آموزشی برای مدیران و مشاوران مدارس تشکیل شد تا آنها با چگونگی و ضرورت هدایت تحصیلی و مساله سیاست توسعه متوازن رشته‌ها آشنا شوند.
همچنین در کتاب کار و فناوری پایه نهم، فصلی به هدایت تحصیلی اختصاص پیدا کرد که بخشی از آن مربوط به هدایت تحصیلی و بخشی نیز یک فعالیت عملی با عنوان پروژه انتخاب رشته بود تا دانش آموزان با شاخه های تحصیلی و نحوه انتخاب رشته آشنا شوند تا مشکلات سال 96 - 95 تکرار نشود.
با واگذاری مدیریت هدایت تحصیلی به مناطق مختلف آموزش و پرورش، وضعیت ثبت نام و انتخاب رشته دانش آموزان برای سال تحصیلی 97 - 96 در شرایط بهتری قرار گرفت به این نحو که در رشته هایی مانند شاخه کار دانش، فنی و حرفه ای، علوم انسانی و ریاضی فیزیک محدودیتی برای پذیرش وجود نداشت.
این در حالیست که در رشته علوم تجربی با توجه به میزان بالای تقاضا، ابتدا دانش آموزان با اولویت های اول و دوم ثبت نام می کردند و در نهایت در این سال 996 هزار و 80 دانش آموز پایه نهم برای ورود به دوره متوسطه دوم، هدایت تحصیلی شدند.
** اخذ رای اعتماد بطحایی از مجلس برای احراز پست وزارت آموزش و پرورش
از دیگر وقایع مهم وزارت آموزش و پرورش در سال 96 ، انتخاب سید محمد بطحایی در 29مرداد ماه با 238 رای موافق، 35رای مخالف و 13 رای ممتنع از 288 نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم بود که به دنبال آن تغییر و تحولات مدیریتی و برنامه ای آغاز شد.
** شیوه نامه استخدامی آموزش و پرورش و بروز مسائل حاشیه ای
وزارت آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین دستگاه دولتی در سال 96 در بخشنامه استخدامی خود مواردی را ذکر کرد که به مذاق برخی ها خوش نیامد و موجب بروز مسائل حاشیه ای شد.
بر اساس شیوه نامه استخدامی، متقاضیان زن نباید بیماری‌هایی مانند «اختلالات زنانگی»، «موهای زاید صورت»، «بلوغ زودرس یا دیررس» و «سابقه جراحی بیماری‌های رحمی» داشته باشند.
همچنین نداشتن دید کمتر از ده دهم در یک چشم پس از اصلاح با عینک، «هر نوع نقص میدان بینایی در یک یا هر دو چشم» و «کمتر بودن تعداد دندان‌ها از 20 عدد»، کوتاهی یک پا بیش از 10 سانتیمتر از پای دیگر، انواع آکنه (جوش) «وقتی که شدید باشند یا منظره صورت را تغییر دهند» و آسیب اعصاب صورت که منجر به «اختلال عملکرد یا کراهت منظر» شود از دیگر ممنوعیت های مورد اشاره در این شیوه نامه بود.
ناباروری و موهای زاید صورت زنان، میگرن شدید، دیابت، گواتر، اعتیاد به سیگار، لهجه غلیظ و غیر قابل تغییری که مانع تلفظ برخی حروف فارسی مثل چ، گ، ژ، ق شود (برای معلمان دوره ابتدایی) از دیگر موارد منع در استخدام ذکر شده بود.
مفاد این بخشنامه وزارت آموزش و پرورش درباره ضوابط استخدام معلمان در این وزارتخانه مورد انتقاد برخی مسئولان و سبب واکنش های مختلفی شد و برخی آن را سختگیرانه و عده ای سلیقه ای خواندند.
این در حالیست که وزیر آموزش و پرورش در خصوص شیوه‌نامه داوطلبان ورود به دانشگاه های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی اعلام کرد: هیچ محدودیت جنسیتی برای استخدام بانوان در آموزش و پرورش وجود ندارد و در این رابطه مصوبه ای نداشته ایم.
بطحائی اظهار داشت: در ارائه این شیوه نامه یک بد سلیقی شده و پیوست محورهای مصاحبه و معاینات پزشکی که بخشی از آن مربوط به تشکیل پرونده پزشکی است، از سوی مرکز برنامه ریزی و منابع نیروی انسانی وزارتخانه منتشر شده بود.
وی ادامه داد: کسانی که در دستگاه های دولتی قصد دارند مشغول خدمت شوند، یک پرونده پزشکی خواهند داشت که مشخصاتی از وضعیت پزشکی افراد در آن ثبت می شود و آن پیوست نباید ارایه می شد.
به دنبال اعتراضات به شیوه نامه یاد شده، برخی مفاد آن اصلاح شد.
** تصویب کلیات طرح تعیین تکلیف استخدامی حق التدریسی ها و آموزشیاران
سرانجام پس از کش و قوس میان مجلس شورای اسلامی و وزارت آموزش و پرورش، یازدهم مهرماه سال 96، نمایندگان به کلیات طرح الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش رای مثبت دادند تا حدود 40 هزار معلم که شاید سابقه تدریس برخی از آنها به 15 سال می رسد، تبدیل وضعیت شوند.
بر اساس کلیات این طرح، دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون حداکثر ظرف یک سال، تمام نیروهای حق التدریسی مشمول قانون الحاق تبصره به ماده 17 قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سواد آموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب 28 مرداد 1394 و قانون اصلاح تبصره 10 ماده 17 قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سواد آموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب سوم شهریور 95 را همراه با طی دوره های آموزشی حداکثر شش ماه بنا به تشخیص وزارت آموزش و پرورش و بدون نیاز به شرکت در آزمون، به استخدام آموزش و پرورش درآورد.
بر اساس این طرح، بار مالی ناشی از اجرای این قانون از محل حق الزحمه نیروهای حق التدریسی که هم اکنون مشغول به کار هستند و نیز اضافه تدریس کارکنان رسمی و خروج بازنشستگان تامین می شود.
اما این مصوبه با واکنش مسئولان وزارت آموزش و پرورش مواجه شد، آنها اعلام کردند که در 15 سال اخیر از مجموع 330 هزار نفر جذب شده، 270 هزار نفر بدون هرگونه آزمون و گذراندن دوره تربیت معلم به ویژه در مقطع ابتدایی به استخدام آموزش و پرورش درآمده اند که افت کیفیت تعلیم و تربیت، تضییع حقوق جوانان تحصیلکرده و افزایش هزینه های ناشی از تناسب نداشتن نیروهای جذب شده با نیازهای کمی و کیفی را در پی داشته است.
رئیس مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش نیز در اظهار نظری اعلام کرد: در صورت تصویب نهایی این طرح در مجلس، آموزش و پرورش با وجود اینکه مطابق قانون، هیچ تعهدی به استخدام این افراد ندارد، ملزم به استخدام و به کارگیری 120 هزار نفر از آموزش دهندگان نهضت سوادآموزی و پیش دبستانی بدون آزمون خواهد بود.
اسفندیار چهاربند با اشاره به آثار زیانبار این نوع جذب نیرو بر اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش افزود: مراجع قانونی ذی صلاح که شامل شورای عالی آموزش و پرورش، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی، هیات امنای دانشگاه فرهنگیان، سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه می شود به دلیل فقدان پشتوانه کارشناسی، ایرادهای اساسی و تخصصی و مشکلات ناشی از تامین منابع مالی، مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده‌اند.
با بالا گرفتن انتقادها و درخواست وزارت آموزش و پرورش برای تجدید نظر نمایندگان درباره این مصوبه، بار دیگر مساله در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی مورد بررسی و بازنگری قرار گرفت که جزئیات و نتایج بررسی ها هنوز مشخص نیست.
سخنگوی کمیسیون آموزش تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره آخرین تصمیمات این کمیسیون اینگونه اظهار کرد که با ارجاع مصوبه مجلس به این کمیسیون، کلیات طرح الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش بار دیگر مورد بررسی قرار گرفت و چارچوب هایی برای آن مشخص شد.
سید حمایت میرزاده افزود: بر اساس چارچوب های تعیین شده، سازمان سنجش آموزش کشور باید آزمون استخدامی برای معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی برگزار و حد نصاب نمره علمی این آزمون را نیز وزارت آموزش و پرورش مشخص کند.
وی تصریح کرد: همچنین تعداد نیروهایی که در استان ها و شهرهای مختلف مورد نیاز است نیز توسط سازمان اداری استخدامی کشور اعلام خواهد شد و در نهایت آئین نامه اجرایی این آزمون باید در هیات دولت به تصویب برسد.
سخنگوی کمیسیون آموزش تحقیقات مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اکنون منتظر اعلام هیات رئیسه برای طرح آخرین تصمیمات در صحن علنی مجلس هستیم که در صورت تصویب و نظر نهایی شورای نگهبان، دولت سه ماه فرصت دارد تا آئین نامه اجرایی آزمون استخدامی معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سواد آموزی را تهیه کند و برگزاری آزمون به سال 97 موکول خواهد شد.
** امضای تفاهمنامه همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و آموزش و پرورش
اواخر سال 96 بود که همزمان با برگزاری همایش «ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش» با حضور سردار سرلشکر پاسدار «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و وزیر آموزش و پرورش تفاهمنامه همکاری های مشترک میان پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و وزارت آموزش پرورش با موضوع توسعه «علوم و معارف دفاع مقدس» به امضای طرفین رسید.
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و انتقال این فرهنگ به نسل جوان و تولید محتوا در حوزه دفاع مقدس از مفاد این تفاهمنامه است.
همچنین بر اساس تفاهمنامه مورد نظر قرار است، کمیته یا کارگروهی مشترک بین نیروهای مسلح، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و وزرات آموزش پرورش تشکیل شود تا مجموعه اقدامات و سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه ساماندهی شود.
** بررسی طرح تغییر تقویم آموزشی
طرح تغییر تقویم آموزشی از موضوعاتی بود که در سال 96 بارها از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مسئولان وزارت آموزش و پرورش مطرح شد و البته به نتیجه قطعی هم نرسید.
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، 13 دی ماه در حاشیه جلسه هیات دولت از بررسی پیشنهاد تعطیلی مدارس از نیمه آذر تا نیمه دی ماه خبر داده و گفته بود: در کمیسیون زیربنایی دولت پیشنهاد کرده‌ایم که مدارس در نیمه شمالی کشور و مناطق سردسیر از جمله تهران یک ماه زودتر آغاز شود و از 15 آذر تا 15 دی مدارس این مناطق تعطیل شوند تا دانش‌آموزان با هوای آلوده مواجه نشوند.
این اظهارات در شرایطی مطرح شد که بطحایی 26 دی ماه در حاشیه نود و ششمین جلسه شورای اجتماعی کشور در وزارت کشور درباره این طرح اعلام کرد: تعطیلی میان فصل مدارس فقط برای آموزش و پرورش نیست، در واقع یک موضوع بین دستگاهی است و علاوه بر سازمان محیط زیست سایر سازمانها با این موضوع درگیر هستند.
وی افزود: وزارت آموزش و پرورش بر روی این موضوع حرف و این بحث به دلیل پیچیدگی هایی نیاز به بررسی بیشتر دارد بنابراین فعلا این موضوع به آینده موکول شده است.
بطحایی تاکید کرد: با یک ماه اصلا موافق نیستم ولی تعطیلات دو هفته ای بین دو فصل اتفاق بیفتد زیرا از حیث آثار تربیتی و آموزش، تاثیر مثبتی را در آموزش و یادگیری دانش آموزان دارد.
در نهایت هیچ یک از پیشنهادها به منظور تغییر تقویم آموزشی به دلیل دیدگاه های موافق و مخالف فراوانی که در این سالها داشته، اجرایی نشده و باید منتظر تصمیم مسئولان در این باره در سال تحصیلی جدید ماند.
** عملکرد صندوق ذخیره زیر ذره بین فرهنگیان
وزارت آموزش و پرورش در بهمن ماه سال 96 شیوه نامه برگزاری انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئت امنای صندوق ذخیره را در سامانه entekhabat.medu.ir بارگذاری کرد تا فرهنگیان علاقه مند به نامزدی در این انتخابات ثبت نام کنند.
بر اساس این شیوه نامه، تمام فرهنگیان عضو صندوق ذخیره فرهنگیان (شاغل و بازنشسته) که تا دی ماه سال جاری حق عضویت خود را به صندوق پرداخته بودند، می توانستند با استفاده از کد کاربری خود در پرتال «همگام» از طریق ورود به سامانه انتخابات در ایام مقرر رای گیری، به یک یا چند نفر از نامزدهای استان خود رای دهند.
بنا بر اساسنامه صندوق ذخیره، هیئت امنا وظیفه تعیین هیات مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان را به عهده دارند و اکنون پنج نفر عضو هیئت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان هستند که با اختیارات وزیر آموزش و پرورش این تعداد به هفت نفر می رسد.
تاکنون فعالیت هیئت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان به صورت انتصابی بوده و اعضای کنونی منتخب وزیران پیشین آموزش و پرورش هستند، این اولین بار است که اعضای هیئت امنا از میان فرهنگیان و در قالب برگزاری انتخابات تعیین می شوند.
انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئت امنای صندوق ذخیره بنابر اعلام مسئولان وزارت آموزش و پرورش در راستای تحقق وعده این وزارتخانه مبنی بر افزایش شفافیت و توسعه نظارت فراگیر بر عملکرد یکی از پولدارترین صندوق های کشور صورت می گیرد که چندی پیش قربانی اختلاس شد.
با پایان رای گیری، نتایج مرحله اول این انتخابات 30 بهمن سال 96 اعلام شد و از میان سه هزار و 557 نفر از فرهنگیان سراسر کشور که نامزدی خود را اعلام و ثبت نام کرده بودند، 83 نفر انتخاب شدند تا این افراد در جلسه ای با حضور وزیر آموزش و پرورش به ارائه برنامه های خود بپردازند.
برگزاری این جلسه برای معرفی منتخبان و اعلام برنامه هایشان در سال 97 خواهد بود.
بر اساس اعلام رئیس ستاد راهبری انتخابات فرهنگیان، در مجموع 818 هزار نفر عضو صندوق ذخیره فرهنگیان هستند که از این تعداد 750 هزار نفر شرایط شرکت در این انتخابات را داشتند.
از ابتدای تاسیس صندوق ذخیره فرهنگیان از سال 74 تاکنون، یک میلیون و 530 هزار و 521 به عضویت این صندوق درآمده اند که تعدادی از این اعضا یا از عضویت خارج و یا بازنشسته شده اند.
** حذف آزمون ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی
در اواخر سال 96، آنچه باعث شد وزارت آموزش و پرورش در صدر اخبار رسانه ها قرار گیرد، تصمیم مسئولان این وزارتخانه مبنی بر حذف آزمون ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی بود؛ تصمیمی که واکنش های منفی و مثبت بسیاری به همراه داشت.
نظام تعلیم و تربیت به 18 نوع مدرسه شامل «مدارس دولتی»، «غیر دولتی»، «تیزهوشان»، «نمونه دولتی»، «هیأت امنایی»، «تربیت بدنی»، «علوم و معارف اسلامی»، «قرآنی»، «ایثارگران»، «دانش‌آموزان استثنایی»، «بزرگسالان»، «مدارس وابسته به نهادهای مختلف»، «مدارس سماء وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی»، «مدارس شبانه روزی»، «از راه دور»، «ماندگار»، «مدارس هوشمند» و «شبانه»
تقسیم می شود.
تا پیش از این به دلیل محدودیت ظرفیت پذیرش در این مدارس، رقابت سنگینی در میان دانش آموزان شکل گرفته و اضطراب بسیاری به دانش آموزان وارد می شد اما وزیر آموزش و پرورش نیمه های بهمن ماه سال گذشته اعلام کرد که امتحانات ورودی پایه هفتم برای مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی و مدارس خاص به منظور کاهش استرس و افزایش نشاط در مدارس با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش حذف شد.
بطحایی در روزهای پایانی سال 96 با حضور در نشست خبری بار دیگر از مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر حذف آزمون مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و غیردولتی حمایت کرد.
وی گفت: در معرض آزمون قرار دادن 250 تا 300 هزار دانش آموز برای انتخاب 10 تا 15 هزار نفر برای ورود به مدارس استعدادهای درخشان در پایه هفتم شرایط خوبی برای کودکان در سنین 8 تا 10 سالگی فراهم نمی کند اما این به معنای فراموش کردن دانش آموزان با استعداد نیست.
** حذف پیک نوروزی دانش آموزان دوره ابتدایی
در روزهای پایانی سال 96 که دانش آموزان خود را به رسم هر ساله برای انجام تکالیف نوروزی آماده می کردند، وزارت آموزش و پرورش از حذف پیک نوروزی و جایگزین کردن داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی خبر داد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش هدف از حذف پیک نوروزی را چنین عنوان کرد: این اقدام در راستای لذت بردن دانش آموزان از تعطیلات عید نوروز است تا آنها در مسافرت با طبیعت آشنا شوند و وقت بیشتری برای پرداختن به فعالیت های جنبی در کنار خانواده داشته باشند.
رضوان حکیم زاده با بیان اینکه دانش آموزان می توانند یکی از سه قالب (داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی) را برای تکالیف نوروزی خود انتخاب کنند، تاکید کرد: ادارات کل آموزش و پرورش و مدارس حق ندارند به صورت گروهی، کتاب خاصی را معرفی کرده و اولیا را وادار به تهیه کتاب کنند بلکه حق انتخاب با دانش آموزان است و در صورت نیاز خانواده ها و اولیای مدرسه می توانند با آنها همفکری داشته باشند.
وزارت آموزش و پرورش سال 96 را با وجود تمام مشکلات و تنگناها پشت سر گذاشت هر چند شرایط برای عملی شدن بسیاری از وعده ها و برنامه ها فراهم نشد اما مسئولان این وزارتخانه سعی کردند با ایده ها و اهداف جدید، سیستم آموزشی را همسو با نظام نوین تعلیم و تربیت به پیش برند.
اینک در سال جدید حدود 13 میلیون و 500 هزار دانش آموز و یک میلیون فرهنگی چشم به تصمیمات جدید مسئولان وزارت آموزش و پرورش دوخته اند تا وضعیت نظام آموزشی رو به بهبود رفته و به اهداف ترسیم شده بر اساس سند تحول بنیادین نزدیک شود.
