توسعه کشور از مسیر پیش دبستانی می‌گذرد/تحقق عدالت آموزشی درپایه اول

به گزارش خبرگزاری دانا از مهر، نبود یکپارچگی آموزشی که از مهدهای کودک در کشور آغاز می شود یک چالش قابل بررسی است. مهدهای کودک مجوز خود را از سازمان بهزیستی می گیرند و از سال ۹۵ سیاستگذاری های آموزشی اش به عهده آموزش و پرورش و معاونت ابتدایی است. از سوی دیگر مهدهای کودک به صورت ساختاری مجوز خود را از مرکز غیردولتی آموزش و پرورش می گیرند اما زیر نظر معاونت ابتدایی فعالیت می کنند و هر دوی این مقاطع مهدکودک و پیش دبستانی در کشور ما اجباری نیست. باز به نوعی سرباز زدن بسیاری از این مراکز از مفاد آموزشی که برایشان تعریف شده باعث می شود دانش آموزان پایه اول در کشور ما از مدرسه به مدرسه، از منطقه به منطقه و از استان به استان در سطوح متفاوت آمادگی آموختن الفبا را آغاز می کنند. برخی دانش آموزان خواندن و نوشتن را پیش از مدرسه یاد می گیرند و برخی که در مناطق دو زبانه هستند پیش از رسیدن به کلاس اول و اجباری شدن تحصیل، شاید حرف زدن به زبان فارسی را نیز نیاموخته باشند.

در حال حاضر ۷۰ درصد نرخ پوشش پیش دبستانی در کشور داریم که پیش از دولت یازدهم این نرخ ۳۸ درصد بودرضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مقطع پیش دبستانی و اینکه این مقطع یک سال زیرمجموعه مراکز غیر دولتی قرار گرفت و خسارت هایی خورد و آمار پوشش پیش دبستانی در کشور پایین آمد، گفت: خوشبختانه در حال حاضر پیش دبستانی در ذیل معاونت ابتدایی قرار دارد اما نگرانی شما قابل درک است. من یک مثال در باب اهمیت پیش دبستانی و نقشی که در توسعه کشورها ایفا می کند می زنم. اگر به آمارهای جهانی که مراجعه کنیم می بینیم آمار پوشش پیش دبستانی چه میزان در توسعه یافتگی نقش ایفا می کند. در واقع وقتی به نرخ پوشش دبستان در کشورهای توسعه یافته و نیمه توسعه یافته و توسعه نیافته می رسیم، این آمار معنا دار نیست و عموما نرخ بالاست. اما در پیش دبستانی کشورهایی که در رتبه بندی بالای توسعه قرار دارند نرخ پوشش پیش دبستانی آنها بالای ۹۰ درصد و حتی ۱۰۰ در صد است. ما در حال حاضر ۷۰ درصد نرخ پوشش پیش دبستانی در کشور داریم که پیش از دولت یازدهم این نرخ ۳۸ درصد بود. الان در مناطق محروم و دو زبانه به خاطر حمایت دولت گاه این نرخ پوشش به بالای ۹۰ درصد می رسد.

وی با تاکید بر اینکه سرمایه گذاری دولتها در امر آموزش از آموزش ابتدایی تا آموزش عالی در کشورهای توسعه یافته جهت معکوس دارد به این معنا که سرمایه گذاری دولتی در پایه های پایین تر بیشتر از آموزش عالی است، بیان کرد: ممکن است بهترین دانشگاه های دنیا پولی باشند اما در کشوری مانند فرانسه که طرح اجباری شدن آموزش از سه سالگی آغاز شده و دو سال اول را رایگان کرده اند می بینیم به طور کلی حمایت و سرمایه گذاری در سنین پایین برای امر آموزش بیشتر است. اگر ما به دنبال توسعه می گردیم اینها نشانه های روشنی بر این امر است.

پوشش غیر دولتیها در طول تحصیل ۱۲ درصد جمعیت دانش آموزی است

حکیم زاده همچنین تصریح کرد: در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری آمده است که از مهد کودک تا دانشگاه اهمیت دارد و در در واقع ایشان به مهدهای کودک نیز اشاره و تاکید کرده اند. همچنین در سند تحول بنیادین اولین راهکار در پیشرفت آموزش را تحقق پیش دبستانی ذکر کرده اند و اینکه باید دولتی باشد. در واقع دو دسته پیش دبستانی دولتی و با مشارکت مردم و غیر دولتی ذکر شده است. نکته اینجاست که در حال حاضر ۱۲ درصد جمعیت دانش آموزی ما در مقاطع بعد از پیش دبستانی در غیردولتی تحصیل می کنند پس اگر قرار باشد پیش دبستانی تعمیم پیدا کند آیا می تواند صد در صد غیردولتی باشد؟ این یک تناقض آموزشی می شود. 

معاون آموزش ابتدایی اظهار کرد: الان بالای ۷۰ درصدی که به پوشش پیش دبستانی رسیده ایم با حمایت دولت بوده است اما نگرانی ما این است که با تمام این تلاش ها درگیر حواشی شویم. اگر حمایت دولتی را برداریم و به بخش خصوصی واگذار شود همانطور که در سال ۹۰ این اتفاق افتاد و شاهد یک سقوط در جذب نوآموزان بودیم، خصوصا برای مناطق محروم و دو زبانه حتما آمار خود را از دست می دهیم. در مناطق عشایری و محروم که بخش خصوصی پیش دبستانی نمی زند. بخش های حاشیه ای شهرها باید مرکز توجه ما باشد چرا که هم جمعیت دانش آموزی بالایی دارد و هم فقر فرهنگی و اقتصادی آنجا مشاهده می شود. 

وی ادامه داد: یکی از درخشان ترین بخش در کارنامه آموزشی دولت این است که در استان هایی مثل ایلام و خوزستان ما این نرخ پوشش را به بالای ۹۰ درصد رسانده ایم. تنها شاخصی در امر آموزش که در سیستان و بلوچستان از شاخص کشوری بالاتر است، نرخ پوشش پیش دبستانی است که ۸۰ درصد است. یا در خراسان شمالی این نرخ از ۸ درصد به ۸۰درصد رسیده است. 

به اجباری شدن این مقطع اعتقاد داریم

حکیم زاده در پاسخ به این سوال که چرا پیش دبستانی اجباری نمی شود، گفت: ما به اجباری شدن این مقطع اعتقاد داریم. اگر این دوره مهم تربیت و شکل گیری شخصیت را که با رشد شناختی بچه های این زمانه همراه هست از دست بدهیم و برایش برنامه نداشته باشیم، خسارت بزرگی برای جامعه است. اما ما محدودیت منابع را داریم. مطلوب ما اجباری شدن است اما در این صورت باید رایگان نیز بشود. اما به خاطر محدودیت ها دولت مایل است از مشارکت مردم استفاده کند تا منابع را در جاهایی هزینه کند که محروم یا دوزبانه هستند. بله ما دانش آموزانی داریم که وقتی کلاس اول می روند زبان فارسی به گوششان نخورده و در موقعیت نابرابر با بقیه تحصیل را آغاز می کنند.

وی در ادامه به تشریح برخی فواید پیش دبستانی پرداخت و بیان کرد: جالب است بدانید در استان های دو زبانه و مناطق محروم که پیش دبستانی آمارش بالا رفته، ۱۱ درصد کاهش تکرار پایه را داشته ایم و یا در پژوهش دیگری نشان داده شده میانگین نمرات پایان متوسطه کسانی که پیش دبستانی را گذرانده اند به شکل معناداری بالاتر از دیگران است.