مطالعه گروهی از محققان دانشگاه اوپسالای سوئد نشان می دهد بیخوابی با تاثیر وابسته به بافت بر ساماندهی بیان ژنی خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
به گزارش خبرگزاری دانا از پایگاه اطلاع رسانی علمی ساینس دیلی، یافته های مطالعه این محققان نشان می دهد چطور افرادی که شب ها کار می کنند و به بیخوابی مزمن دچار می شوند با تغییرات متابولیک و تغییر ترکیب ژنی بدن به شکل منفی روبرو می شوند.
بر پایه این مطالعه که یافته های ان اخیرا در نشریه پیشرفت های علمی منتشر شده، مطالعات همه گیرشناسی نشان می دهد خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 و چاقی برای افرادی که با بیخوابی مزمن روبرو هستند یا در شیفت های شب کار می کنند، بیشتر است.
مطالعات دیگر نیز به ارتباط اختلال خواب و افزایش وزن اشاره دارند، بر این اساس توده چربی هم زمان با کاهش عضله افزایش می یابد؛ ترکیبی که به خودی خود عواقب ناخوشایند زیادی برای سلامتی پدید می آورد.
محققان دانشگاه اوپسالای سوئد و دیگر گروه های تحقیقاتی در مطالعات پیشین خود نشان داده اند کارکردهای متابولیکی بدن که با ماهیچه اسکلتی و بافت چربی ساماندهی می شوند از اختلالات خواب و تغییر در ساعات تاثیر منفی می گیرند. اما تاکنون هنوز مطالعه ای نشان نداده آیا کمبود خواب به خودی خود شرط کافی برای تغییرات مولکولی در سطح بافت است که به موجب افزایش خطر اضافه وزن شود.
در مطالعه ای جدید محققان وضعیت 15 فرد سالم و عادی را بررسی کردند که در روندی آزمایشگاهی شرکت داشتند و فعالیت ها و الگوی تغذیه کاملا استاندارد بود. در مطالعه دیگری مشارکت کنندگان در یک جلسه به مدت 8 سال معمولی خوابیدند و در جلسه دیگر 8 ساعت در زمان شب بیدار نگه داشته شدند.
صبح روز بعد از هر یک از این آزمون ها نمونه بافتی از ماهیچه اسکلتی و چربی زیرجلدی از هر یک آنان گرفته شد، این دو بافت نشانگر اختلال متابولیسم در شرایطی مانند چاقی مفرط و دیابت بودند.
همچنین از این افراد نمونه های خون نیز گرفته شد تا انجام مقایسه در چند بافت را ممکن کند، با انجام چند نوع تحلیل مولکولی مشخص شد اولا شرایط بیخوابی به تغییر وابسته به بافت در متیلاسیون دی ان ای منجر می شود و از این راه بر بیان ژنی تاثیر منفی می گذارد. میتلاسیون دی ان ای در روند ساماندهی ژن های هر سلول و فعال یا غیرفعال شدن هر ژن نقش اساسی دارد و وراثت و عوامل محیطی مانند تمرین بدنی هر دو بر آن اثر می گذارند.
جاناتان کادرنائیس محقق سرپرست این مطالعه می گوید: یافته های ما نشان داد کمبود خواب موجب تغییرات وابسته به بافت می شود و بر میتلاسیون دی ان و حتی توزیع ژن ها در سطح ژنوم انسانی تاثیر دارد. تحلیل همزمانی ما از بافت های عضله ای و چربی نیز ما را قادر ساخت نشان دهیم میتلاسیون دی ان ای در این بافت ها به دلیل بی خوابی همانند بافت های افراد عادی صورت نمی گیرد.
وی می افزاید: البته باید توجه کرد ما تنها نتیجه یک شب بیخوابی را بر افراد بررسی کرده ایم، اما نیاز به انجام مطالعه ای برای بررسی نتیجه شب نخوابی های بیشتر در سطح بافتی و در نتیجه بیخوابی ضروری است. رژیم غذایی و تمرین بدنی عواملی است که می تواند روند میتلاسیون دی ان ای را تغییر دهد و از این عوامل می توان برای تغییر تاثیرات نامناسب متابولیک بیخوابی استفاده کرد.
بر پایه این مطالعه که یافته های ان اخیرا در نشریه پیشرفت های علمی منتشر شده، مطالعات همه گیرشناسی نشان می دهد خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 و چاقی برای افرادی که با بیخوابی مزمن روبرو هستند یا در شیفت های شب کار می کنند، بیشتر است.
مطالعات دیگر نیز به ارتباط اختلال خواب و افزایش وزن اشاره دارند، بر این اساس توده چربی هم زمان با کاهش عضله افزایش می یابد؛ ترکیبی که به خودی خود عواقب ناخوشایند زیادی برای سلامتی پدید می آورد.
محققان دانشگاه اوپسالای سوئد و دیگر گروه های تحقیقاتی در مطالعات پیشین خود نشان داده اند کارکردهای متابولیکی بدن که با ماهیچه اسکلتی و بافت چربی ساماندهی می شوند از اختلالات خواب و تغییر در ساعات تاثیر منفی می گیرند. اما تاکنون هنوز مطالعه ای نشان نداده آیا کمبود خواب به خودی خود شرط کافی برای تغییرات مولکولی در سطح بافت است که به موجب افزایش خطر اضافه وزن شود.
در مطالعه ای جدید محققان وضعیت 15 فرد سالم و عادی را بررسی کردند که در روندی آزمایشگاهی شرکت داشتند و فعالیت ها و الگوی تغذیه کاملا استاندارد بود. در مطالعه دیگری مشارکت کنندگان در یک جلسه به مدت 8 سال معمولی خوابیدند و در جلسه دیگر 8 ساعت در زمان شب بیدار نگه داشته شدند.
صبح روز بعد از هر یک از این آزمون ها نمونه بافتی از ماهیچه اسکلتی و چربی زیرجلدی از هر یک آنان گرفته شد، این دو بافت نشانگر اختلال متابولیسم در شرایطی مانند چاقی مفرط و دیابت بودند.
همچنین از این افراد نمونه های خون نیز گرفته شد تا انجام مقایسه در چند بافت را ممکن کند، با انجام چند نوع تحلیل مولکولی مشخص شد اولا شرایط بیخوابی به تغییر وابسته به بافت در متیلاسیون دی ان ای منجر می شود و از این راه بر بیان ژنی تاثیر منفی می گذارد. میتلاسیون دی ان ای در روند ساماندهی ژن های هر سلول و فعال یا غیرفعال شدن هر ژن نقش اساسی دارد و وراثت و عوامل محیطی مانند تمرین بدنی هر دو بر آن اثر می گذارند.
جاناتان کادرنائیس محقق سرپرست این مطالعه می گوید: یافته های ما نشان داد کمبود خواب موجب تغییرات وابسته به بافت می شود و بر میتلاسیون دی ان و حتی توزیع ژن ها در سطح ژنوم انسانی تاثیر دارد. تحلیل همزمانی ما از بافت های عضله ای و چربی نیز ما را قادر ساخت نشان دهیم میتلاسیون دی ان ای در این بافت ها به دلیل بی خوابی همانند بافت های افراد عادی صورت نمی گیرد.
وی می افزاید: البته باید توجه کرد ما تنها نتیجه یک شب بیخوابی را بر افراد بررسی کرده ایم، اما نیاز به انجام مطالعه ای برای بررسی نتیجه شب نخوابی های بیشتر در سطح بافتی و در نتیجه بیخوابی ضروری است. رژیم غذایی و تمرین بدنی عواملی است که می تواند روند میتلاسیون دی ان ای را تغییر دهد و از این عوامل می توان برای تغییر تاثیرات نامناسب متابولیک بیخوابی استفاده کرد.
