البته این نگرانی تنها دامن دانشجویان متقاضی اعزام را نگرفته بلکه دانشجویانی که سال گذشته از این فرصت استفاده کرده‌اند و حالا فرصت مطالعاتی آنها به اتمام رسیده نیز با مشکلاتی در تسویه حساب و دریافت دانشنامه خود مواجه شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری دانا از ایسنا، بر اساس آئین نامه فرصت مطالعاتی خارج از کشور وزارت علوم، دانشجویان موظف هستند پس از بازگشت از فرصت تحقیقاتی ضمن اعلام مراجعت گزارش کاملی از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی خود را که به تأیید استاد راهنما رسیده باشد به دانشگاه ارائه کنند و ارائه گزارش فرصت تحقیقاتی تأیید شده به اداره کل بورس نیز برای تسویه حساب نهایی الزامی است. در صورتی که دانشجو به مدت کمتر از ۶ ماه در کشور محل تحقیق اقامت داشته باشد موظف است مازاد مبالغ دریافتی را با امور مالی سازمان دانشجویان تسویه نماید فرصت تحقیقاتی با نظر گروه تخصصی و دانشگاه (آموزشی یا پژوهشی) محل تحصیل مشروط به داشتن فعالیت‌های علمی برجسته و ارزنده در طول دوره تحقیقاتی (مانند انتشار مقاله در نشریات علمی و پژوهشی بین‌المللی) حداکثر تا ۹ ماه قابل تمدید است.
بر اساس این آئین نامه هزینه‌های تمدید فرصت مطالعاتی به صورت ریالی و با نرخ ارز رسمی در زمان بازگشت دانشجو محاسبه می‌شود و پرداخت آن منوط به موافقت اداره کل بورس با تمدید فرصت و نیز تخصیص بودجه لازم است. نظارت بر حسن اجرای این شیوه نامه توسط سازمان امور دانشجویان با اعزام نمایندگانی به دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها انجام خواهد شد. این در حالی است که بسیاری از دانشجویانی که چنین شرایطی داشتند مدعی هستند بعد از بازگشت با درب بسته سازمان مواجه شده‌اند و هزینه فرصت تمدید شده آنها پرداخت نمی‌شود.
در این رابطه یکی از دانشجویان دانشگاه تهران که مدت ۹ ماه در یکی از دانشگاه‌های آلمان فرصت مطالعاتی خود را سپری کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: با توجه به آئین نامه دوره فرصت مطالعاتی ۶ ماهه خارج از کشور برای دانشجویان دکتری، مبنی بر اینکه چنانچه دانشجو با همکاری اساتید داخلی و خارجی بتواند در مجلات بین المللی مقاله چاپ کند امکان تمدید دوره فرصت مطالعاتی از ۶ ماه به ۹ ماه وجود داشته و هنگام بازگشت دانشجو به کشور با تحویل مدارک و مستندات مربوطه بر اساس تعداد مقالات چاپ شده تا سه ماه نیز هزینه‌ای بابت تمدید دوره فرصت مطالعاتی به ایشان پرداخت می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: بر اساس این آئین نامه، تعداد زیادی از دانشجویان مقطع دکتری که طی سال‌های گذشته عازم دوره فرصت مطالعاتی ۶ ماهه خارج از کشور بوده‌اند برای تمدید دوره فرصت مطالعاتی و تکمیل کارهای پژوهشی رساله دکتری خود اقدام به چاپ مقاله در مجلات معتبر بین المللی نموده‌اند و زمان بازگشت به کشور نیز تمام مستندات خود را از طریق دانشگاه محل تحصیل خود در ایران به سازمان بورس دانشجویان برای تمدید دوره فرصت مطالعاتی به ۹ ماه و دریافت هزینه مربوط به آن ارسال کرده‌اند. با این حال سازمان بورس دانشجویان از مرداد ماه سال جاری تا کنون هیچ جلسه‌ای برای صدور احکام تمدید دوره فرصت مطالعاتی و پرداخت هزینه ماه‌های تمدید شده به دانشجویان برگزار نکرده است و طی مراجعات مکرر افراد ذی نفع به سازمان بورس دانشجویان تا کنون پیگیری‌های آنها نتیجه‌ای نداشته است.
این دانشجوی همچنین گفت: مسئولان سازمان بورس دانشجویان پرداخت هزینه تمدید فرصت مطالعاتی را منوط به تعیین تکلیف تخصیص ارز به متقاصیان جدید فرصت مطالعاتی کرده‌اند که جای تعجب دارد چرا که دانشجویانی که سال‌های قبل عازم فرصت مطالعاتی شده‌اند هیچ گونه مشکلی بابت تخصیص ارز به آنها وجود نداشته و از طرفی برای پرداخت هزینه‌های تمدید فرصت مطالعاتی مبلغ پرداختی به آنها نیز به ریال خواهد بود که چندان ارتباطی به روند پیش آمده موجود ندارد هر چند که بر اساس مصاحبه اخیر وزیر محترم علوم مسئله اختصاص ارز به متقاضیان جدید دوره فرصت مطالعاتی خارج نیز برطرف شده است.
محسن همچنین تاکید کرد: بسیاری از دانشجویان معترض در حال حاضر فارغ التحصیل شده‌اند و یا در آستانه فارغ التحصیلی هستند و کماکان هزینه تمدید دوره فرصت مطالعاتی خود را از سازمان بورس دانشجویان دریافت نکرده‌اند. با توجه به اینکه این افراد هزینه‌های زندگی خود را در خارج از کشور طی مدت تمدید شده به امید دریافت آن از سازمان بورس دانشجویان شخصاً پرداخت کرده‌اند و با چاپ مقاله در مجلات معتبر بین المللی در راستای پیشبرد برنامه‌های علمی وزارت علوم اقدام کرده‌اند از سازمان بورس دانشجویان انتظار می‌رود که به تعهدات قانونی خود نسبت به پرداخت هزینه تمدید دوره فرصت مطالعاتی خارج از کشور دانشجویان دکتری داخل پایبند مانده و نسبت به صدور احکام تمدید دوره فرصت مطالعاتی این افراد اقدامات مقتضی را انجام دهد.
وی خاطر نشان کرد: تعلل سازمان امور دانشجویان در پرداخت این هزینه‌ها موجب شده است که ما نتوانیم دانشنامه خود را از دانشگاه دریافت نمائیم چرا که برخی دانشگاه‌ها تا زمانی که حکمی از سوی این سازمان مبنی بر اتمام پایان دوره صادر نشود از صدور دانشنامه ما خودداری می‌کنند و به نظر می‌رسد سیاست سازمان امور دانشجویان با تعلل در این پرداخت‌ها دنبال این هستند که دانشجویان از دریافت این مبلغ منصرف شوند و حق خود را دریافت نکنند.
در ادامه مریم یکی دیگر از دانشجویان در این رابطه به ایسنا گفت: مشکل ما مربوط به دانشجویان مقطع دکتری که به فرصت تحقیقاتی خارج از کشور اعزام شدند و توانستند در طول مدت اقامت خود در خارج از کشور نتایج تحقیقات خود و به صورت مقاله علمی چاپ کنند که این امر هم برای دانشجوی دکتری و هم برای کشور از نظر علمی امتیاز بسیار بزرگی تلقی می‌شود. اما باید در نظر داشت که سازمان امور دانشجویان فقط هزینه شش ماه اقامت دانشجو در خارج از کشور را متقبل می‌شود و اگر دانشجو به سبب فرایند طولانی تحقیقات و تکمیل نتایج بخواهد بیش از شش ماه اقامت داشته باشد باید باقی‌مانده هزینه‌ها را خودش پرداخت کند.
به گفته وی، طبق روالی که از سالیان قبل وجود داشته برای دانشجویانی که بیش از شش ماه دوره فرصت تحقیقاتی آنها طول می‌کشید پس از مراجعت به کشور به شرط آنکه توانسته باشد مقاله‌ای به چاپ رسانده باشد، هزینه تمدید دوره به آنها تعلق می‌گرفت (طبق آئین نامه سازمان امور دانشجویان چنانچه دانشجو بتواند مقاله چاپ کند تا ۹ ماه با تمدید فرصت تحقیقاتی موافقت می‌کنند). من هم به عنوان یکی از دانشجویان دکتری که حدود ۱۳ ماه در کشور آلمان اقامت داشتم و هزینه‌های هفت ماه را شخصاً پرداخت کردم و توانستم مقاله‌ای به چاپ برسانم به امید آنکه بتوانم بخشی از هزینه تمدید فرصت را دریافت کنم، اما با وجود تکمیل و ارسال مدارک به سازمان امور دانشجویان از اواخر مهرماه، هنوز هیچ پاسخ قطعی مبنی بر دریافت هزینه‌ها به ما داده نشده است.
یکی دیگر از دانشجویانی که دوره فرصت مطالعاتی او در کشور ایتالیا به اتمام رسیده نیز به خبرنگار ایسنا گفت: سال گذشته برای گذراندن فرصت مطالعاتی به ایتالیا اعزام شدم که دوره فرصت مطالعاتی خود را تا ۹ ماه تمدید نمودم و بر اساس قولی که سازمان امور دانشجویان داده بود تا در صورت انتشار مقاله در نشریات معتبر، هزینه‌های سه ماه را پس از بازگشت از کشور مقصد به ما برگرداند. با این وجود اکنون و با وجود انتشار مقاله isi این هزینه‌ها پرداخت نمی‌شود.
وی در ادامه اظهار کرد: دو ماه پیش درخواستی برای دریافت هزینه‌های فرصت تمدید شده به سازمان امور دانشجویان ارسال کردم اما با وجود گذشت دو ما از تشکیل پرونده هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته است و این سازمان پرونده‌های دانشجویان را معلق نگه‌داشته و می‌گوید برای این کار بودجه‌ای ندارد تا این هزینه‌ای که از جیب و به یورو خرج کرده‌ایم را به ما برگرداند.
حال باید دید پاسخ مسئولان سازمان امور دانشجویان به دانشجویان دکتری که از فرصت‌های مطالعاتی استفاده کرده‌اند چیست؟ تا بدین ترتیب راه آینده دانشجویانی که در آینده قرار است از فرصت‌های مطالعاتی استفاده کنند هموار تر شود و این دانشجویان آینده روشنی در برابر خود ببینند.
