افزایش تعداد داوطلبان کنکور ۹۸ نسبت به سال گذشته
ثبت نام کنکور ۹۸ در دو بازه زمانی ۲۴ بهمن تا ۲ اسفند ۹۷ و همچنین ۱۹ تا ۲۲ اسفند ۹۷ انجام شد و در نهایت تعداد یک میلیون و ۱۱۹ هزار و ۱۵ داوطلب ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد ۶۴۸ هزار و ۸۴۵ نفر زن (معادل ۵۷.۹۸ درصد داوطلبان) و ۴۷۰ هزار و ۱۷۰ نفر مرد (معادل ۴۲.۰۲ درصد داوطلبان) هستند.
آمار ثبت نام کنندگان در کنکور سال ۹۸ نسبت به آمار ثبت نام کنندگان در سال ۹۷ تعداد ۶۴ هزار و ۷۹۷ نفر بیشتر است.
آزمون داوطلبان گروه‌های آزمایشی ریاضی و فنی و علوم انسانی در صبح پنجشنبه ۱۳ تیرماه، آزمون داوطلبان گروه هنر در بعدازظهر پنجشنبه ۱۳ تیر، آزمون داوطلبان گروه علوم تجربی در صبح جمعه ۱۴ تیر و آزمون داوطلبان گروه آزمایشی زبان‌های خارجی در بعدازظهر جمعه ۱۴ تیر ۹۸ در ۳۸۱ شهرستان و بخش مختلف کشور و ۵۱۸ حوزه امتحانی برگزار خواهد شد.
اما کنکور سراسری ۹۸ پیش از برگزاری امسال با چند حاشیه و نکته مهم از جمله موضوع سوابق تحصیلی و تأثیر آن در کنکور، طراحی دو نوع سوال، پذیرش بدون آزمون رشته‌های کنکوری و شرایط ویژه سیل زدگان در کنکور مواجه شده است.
سوابق تحصیلی داوطلبان
پیش از آغاز ثبت نام برای کنکور ۹۸ و در پاییز ۹۷ موضوع میزان و نحوه تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور سراسری ۹۸ به دغدغه دانش آموزان و داوطلبان بدل شد و داوطلبان با حضور گسترده در فضای مجازی و با گذاشتن نظر بر پست‌های وزیر علوم در صفحه وی در شبکه‌های اجتماعی مخالفت خود را با تأثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور ۹۸ اعلام کردند.
این موضوع به دلیل سابقه نامناسب آموزش و پرورش در برگزاری امتحانات نهایی و لو رفتن سوالات امتحانی و همچنین نامتوازن بودن سیستم آموزشی دوره متوسطه در کشور بود و واکنش دکتر منصور غلامی وزیر علوم را در پی داشت.
وزیر علوم به داوطلبان وعده داد که این موضوع را پیگیری کند و در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد: جمع زیادی از دانش آموزان داوطلب تحصیل در دانشگاه‌ها و خانواده آنها در مورد تأثیر معدل در پذیرش آزمون سراسری سال ۹۸ درخواست تأثیر مثبت معدل را دارند. به زودی موضوع را در جلسه شورای سنجش و پذیرش که تنها مرجع رسمی تصمیم گیری در این موضوع است، مطرح خواهم کرد تا تصمیم لازم برای رفع نگرانی‌ها اتخاذ شود.
جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو با دستور کار برای تصمیم گیری درباره کنکور سراسری، ۱۴ آبان برگزار شد و مصوب شد که سوابق تحصیلی متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از طریق آزمون سراسری در سال ۱۳۹۸ با «حداکثر ۳۰ درصد تأثیر مثبت» درنظر گرفته شود.
به این ترتیب در پذیرش دانشجو برای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور به روش پذیرش با آزمون در سال ۱۳۹۸، سوابق تحصیلی با حداکثر ۳۰ درصد تأثیر مثبت ملاک قرار گرفت.
به این ترتیب آن دسته از دیپلمه‌های ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی که دیپلم خود را سال ۱۳۹۸ و در نظام آموزشی جدید (۳-۳-۶) اخذ کرده و امتحانات دروس پایه دوازدهم آنها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است، مشمول اعمال سوابق تحصیلی هستند. سوابق تحصیلی موجود دیپلم (پایه دوازدهم- سال سوم آموزش متوسطه نظام جدید ۳-۳-۶) به میزان حداکثر ۳۰ درصد به نسبت سوابق تحصیلی موجود داوطلب و به صورت تأثیر مثبت در نمره‌کل نهایی آنان لحاظ می‌شود.
همچنین آن دسته از دیپلمه‌های ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی که دیپلم خود را از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ در نظام آموزشی قبلی اخذ کرده‌اند و امتحانات یک یا چند درس آنها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است هم مشمول اعمال سوابق تحصیلی هستند. سوابق تحصیلی موجود دیپلم (پایه یازدهم-سال سوم آموزش متوسطه نظام قدیم) به میزان حداکثر ۲۵ درصد به نسبت سوابق تحصیلی موجود داوطلب و با تأثیر مثبت لحاظ می‌شود.
بر اساس مصوبه این شورا، داوطلبان دارای مدرک پیش‌دانشگاهی ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی، علوم و معارف اسلامی و هنر که مدرک دوره پیش‌دانشگاهی خود را از سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰ اخذ کرده‌اند و امتحانات یک یا چند درس آنها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است، مشمول اعمال سوابق تحصیلی هستند.
برای این افراد، سوابق تحصیلی موجود دوره پیش‌دانشگاهی (پایه دوازدهم-سال آخر آموزش متوسطه نظام قدیم) به میزان حداکثر ۵ درصد به نسبت سوابق تحصیلی موجود داوطلب و با تأثیر مثبت اعمال می‌شود. در مجموع میزان تأثیر سوابق تحصیلی حداکثر ۳۰ درصد است و به صورت تأثیر مثبت در نمره‌کل نهایی آنان لحاظ می‌شود.
شورای سنجش و پذیرش دانشجو اعلام کرد سایر دیپلمه‌ها (غیر از بندهایی که گفته شد) مشمول اعمال سوابق تحصیلی نیستند.
اعلام رشته‌های بی نیاز از کنکور و ظرفیتی که مغفول ماند
اما این جلسه مصوبه دیگری هم داشت و مقرر شد در پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از سال ۹۸ به بعد حداقل ۸۵ درصد ظرفیت کل آموزش عالی صرفاً از طریق سوابق تحصیلی و خارج از فرایند کنکور سراسری انجام شود.
بر اساس این مصوبه حداقل ۸۵ درصد ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز و مؤسسات آموزش عالی کشور از سال ۱۳۹۸ به بعد «صرفاً با سوابق تحصیلی» و خارج از فرایند آزمون سراسری انجام می‌شود.
همچنین میزان و نحوه تأثیر سوابق تحصیلی برای پذیرش رشته‌های با آزمون در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ و بعد از آن، حداکثر ظرف یک ماه توسط کارگروه بررسی و جمع‌بندی و پس از تصویب در شورای سنجش و پذیرش دانشجو اطلاع‌رسانی خواهد شد.
دکتر ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در آذرماه ۹۷ در گفتگو با خبرنگار مهر یادآور شد: رشته‌های بی‌نیاز از کنکور تا پایان دی‌ماه مشخص می‌شوند و پس از نهایی شدن پیش از ثبت نام کنکور سراسری در بهمن‌ماه اطلاع‌رسانی می‌شوند.
این رشته‌ها در نهایت مشخص و فرصت ثبت نام در آنها تا شهریورماه ۹۸ فراهم شد. تعداد ۷۴ دانشگاه دولتی و ۲۸ دانشکده و مرکز آموزش عالی دولتی، واحدهای دانشگاه پیام نور در ۳۰ استان کشور و تعداد ۳۰۴ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی در استان‌های مختلف از طریق بدون کنکور دانشجو می‌پذیرند.
ظرفیت پذیرش دانشجو به این شیوه در دوره‌های روزانه به میزان ۲۰ هزار و ۱۳۶ نفر، در دوره شبانه یا نوبت دوم ۱۰ هزار و ۴۵۱ نفر، در پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌های دولتی ۶۲۵ نفر، در دوره‌های مجازی ۱ هزار و ۶۸۰ نفر، در رشته‌های مختلف دانشگاه پیام نور ۳۴۶ هزار و ۵۳۰ نفر و در رشته‌های مختلف دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی ۱۸۹ هزار و ۳۰۵ نفر و در مجموع ظرفیت پذیرش بدون کنکور در مهرماه سال ۱۳۹۸ تعداد ۵۶۸ هزار و ۷۲۷ نفر است.
در اردیبهشت ماه ۹۸ نیز اصلاحیه‌ای برای این رشته‌ها منتشر شد و در مجموع حدود ۳ هزار و ۷۰۰ نفر دیگر به ظرفیت پذیرش این رشته‌ها اضافه شد.
با توجه به گسترش آموزش عالی در کشور و امکان برخورداری متقاضیان از ظرفیت پذیرش رشته‌های صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (بدون آزمون) در ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی هدف این بود که با اجرای قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشورو افزایش تدریجی و سالانه تأثیر سابقه تحصیلی در پذیرش دانشجو تا رسیدن به سقف حداقل ۸۵ درصد کل ظرفیت پذیرش دانشجو افراد بدون شرکت در کنکور با استفاده از سوابق تحصیلی خود و معدل دیپلم در رشته‌های اعلام شده در دانشگاه پذیرفته شوند.
تاکنون تعداد ۱۶ هزار و ۷۹ نفر در رشته‌های بدون نیاز به شرکت در جلسه کنکور ثبت نام کرده‌اند که با توجه به میزان ظرفیت اعلام شده، ظرفیتی است که از سوی داوطلبان مغفول ماند و همچنان افراد برای ورود به دانشگاه به ثبت نام و شرکت در جلسه کنکور روی آوردند.
این در حالی است که ثبت‌نام و انتخاب رشته برای گزینش در رشته‌های تحصیلی که پذیرش در آنها صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (معدل کتبی دیپلم) صورت می‌پذیرد منحصراً به صورت اینترنتی است و با ثبت نام در این رشته‌ها داوطلبان نیازی به ثبت نام و حضور در جلسه کنکور نداشتند.
این میزان ثبت نام در رشته‌های بی نیاز از کنکور و افزایش تعداد داوطلبان در کنکور ۹۸ نسبت به سال ۹۷ (قبل از اجرای قانون پذیرش بدون آزمون) نشان می‌دهد که داوطلبان روی خوشی به رشته‌های بدون کنکور نشان ندادند و استقبال زیادی از آنها صورت نگرفت.
کنکور ۹۸ و مساله دو نظام آموزشی متوسطه
به دلیل تغییر نظام آموزش متوسطه در کشور و اجرای نظام ۶-۳-۳ در آموزش و پرورش در کنکور ۹۸ با دو سری دانش آموز مواجه هستیم که خروجی دو نوع نظام آموزشی هستند. به همین منظور امسال برای دومین بار دو نوع سوال برای دانش آموزان و داوطلبان کنکور سراسری طراحی می‌شود.
این تجربه یک بار دیگر در سال‌های دهه ۷۰ شمسی که تغییر نظام قدیم به نظام جدید آموزش متوسط و ایجاد دوره پیش دانشگاهی رخ داد نیز انجام شد و در آن زمان به دلیل تفاوت در نوع خروجی نظام آموزشی دانش آموزان دو نوع سوال طرح شد.
اما در همین زمان شایعاتی در مورد اضافه شدن بخش تشریحی به کنکور مطرح شد که رئیس سازمان سنجش با رد این موضوع تاکید کرد: موضوع برگزاری کنکور سال ۹۸ به صورت تستی و تشریحی صحت ندارد.
خدایی افزود: به دلیل تغییرات نظام آموزش متوسط و اینکه از سال آینده پیش دانشگاهی نداریم، برای داوطلبان از نظام آموزشی (۶-۳-۳) یک نوع سوال و برای داوطلبان نظام آموزشی پیش دانشگاهی و قبل از آن یک نوع سوال دیگر طراحی می‌شود. اما همه این سوالات به صورت تستی خواهد بود.
خدایی گفت: افرادی که خروجی نظام جدید متوسطه هستند، سؤال‌های دروسی که خوانده‌اند را پاسخ می‌دهند و افرادی که خروجی نظام قدیم متوسطه هستند نیز سوالات مربوط به خود را پاسخ می‌دهند، اما اینکه کنکور در دو زمان متفاوت برای این افراد برگزار شود، این‌گونه نیست و قطعاً در یک زمان برگزار خواهد شد.
به همین منظور امسال برای داوطلبان آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ با توجه به نوع نظام آموزشی دو نوع سوال متفاوت تهیه و در جلسه آزمون تحویل خواهد شد.
۱- برای داوطلبان نظام آموزشی جدید ۶-۳-۳ (دانش آموزان فعلی نظام جدید پایه دوازدهم) یک نوع سوال.
۲- نظام آموزشی سالی واحدی (دارنده پیش‌دانشگاهی) و ترمی واحدی (دارنده پیش‌دانشگاهی) و نظام قدیم یک نوع سوال.
بر این اساس داوطلبان آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ با توجه به دارا بودن آخرین مدرک تحصیلی باید دارای یکی از شرایط زیر باشند:
۱- دانش آموز نظام جدید آموزشی ۳-۳-۶ (پایه دوازدهم) که تا پایان شهریور ماه ۳۱ شهریورماه ۹۸ موفق به اخذ دیپلم می‌شوند.
۲- دارای گواهینامه پیش دانشگاهی (به تاریخ فارغ‌التحصیلی حداکثر تا ۳۱ شهریورماه ۹۸).
۳- دارای دیپلم چهارساله نظام قدیم آموزش متوسطه.
۴- دارای مدرک کاردانی و یا بالاتر (به تاریخ فارغ‌التحصیلی حداکثر تا ۳۱ شهریورماه ۹۸).
کلیه داوطلبانی که موفق به اخذ یکی مدارک فوق تا ۳۱ شهریورماه ۹۸ نشوند، در صورت شرکت و قبولی در آزمون نسبت به لغو قبولی آنان اقدام خواهد شد.
این موضوع به معنی ممنوعیت شرکت دارندگان دیپلم فنی و حرفه‌ای و کاردانش فاقد مدرک پیش دانشگاهی یا کاردانی در کنکور سراسری ۹۸ است و دارندگان دیپلم فنی و حرفه‌ای و کاردانش که فاقد مدرک پیش دانشگاهی یا کاردانی هستند حق ثبت‌نام در آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ را نداشته و در صورت ثبت نام و شرکت در آزمون به عنوان متخلف شناخته می‌شوند.
نم سیل به خانه‌های کنکوری‌ها، دوراهی تعویق یا سهمیه
در فروردین ماه سال ۹۸ بیش از ۲۰ استان کشور به طور جدی با سیل مواجه شدند و سیل خسارات بسیاری را به سه استان گلستان، لرستان و خوزستان وارد کرد. خسارات سیل در شهرهای آق قلا، معمولان، پلدختر و روستاهای بسیاری در خوزستان موجب شد بسیاری از مردم خواستار تعویق برنامه‌های کشوری شوند.
داوطلبان آزمون‌های کشوری ساکن مناطق سیل زده درخواست تعویق آزمون‌های مرتبط با خود را داشتند که در گروه علوم پزشکی سه آزمون کشوری کارشناسی ارشد گروه پزشکی، دکتری تخصصی گروه علوم پایه پزشکی و پذیرش دستیار دوره‌های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) به تعویق افتاد.
در همین زمان جلسه فوق العاده شورای سنجش و پذیرش دانشجو صرفاً با موضوع تعویق کنکور کارشناسی ارشد ۹۸ برگزار شد و با توجه به درخواست یک سری از داوطلبان با تعویق آزمون کارشناسی ارشد موافقت به عمل آمد و آزمون کارشناسی ارشد از ۵ و ۶ اردیبهشت ماه به ۲۳ و ۲۴ خرداد ۹۸ موکول شد.
پس از این اتفاق برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام کردند که داوطلبان حوزه‌های انتخابیه آنها نیز خواستار تعویق کنکور سراسری ۹۸ شده‌اند. موضوعی که تا صحن علنی مجلس نیز پیش رفت.
برخی از نمایندگان مجلس به ویژه نمایندگان استان خوزستان تاکید می‌کردند که سیل اخیر در برخی از استان‌ها سبب شده که دانش‌آموزان این مناطق با مشکلاتی مواجه شوند و نتوانند درس بخوانند و خود را برای کنکور آماده کنند و با توجه به اهمیت کنکور برای دانش‌آموزان، خواستار به تعویق افتادن برگزاری کنکور به مدت ۲ الی ۳ ماه شدند.
به همین منظور طرح ۲ فوریتی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای تعویق کنکور تقدیم هیئت رئیسه مجلس شد. در عین حال که برخی معتقد بودند که زمانی که دانش‌آموزان ۲۴ استان کشور تحت تأثیر وضعیت سیل قرار دارند نباید بر زمان کنکور پافشاری کرد در ۳۰ اردیبهشت ماه ۹۸ نمایندگان مجلس با دو فوریت طرح تعویق کنکور سراسری به مدت ۲ ماه مخالفت کردند و در نهایت تعویق زمان کنکور منتفی شد.
اما اعتراضات برخی افراد همچنان ادامه یافت تا آنجا که سازمان سنجش آموزش کشور در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد تعویق در آزمون سراسری موجب مشکلاتی در شروع سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور می‌شود و زمان بندی تمامی امور دانشگاه‌ها تغییر می‌کند.
سازمان سنجش آموزش کشور در این اطلاعیه اعلام کرد: «ضمن ابراز تأسف و اعلام همدردی با هموطنان عزیز که در اثر جاری شدن سیل اخیر در بخش‌هایی از شهرها و استان‌های کشور دچار آسیب شده‌اند به اطلاع عموم داوطلبان می‌رساند تعویق زمان برگزاری آزمون با توجه به بررسی‌های انجام گرفته در شورای سنجش و پذیرش دانشجو و دلایل مشروحه ذیل امکان پذیر نیست.
آزمون سراسری دارای یک فرآیند طولانی مدت بوده که بخش کوچکی از آن نرم افزاری و بخش اعظم آن عملیات فیزیکی و میدانی (مستلزم حضور داوطلبان واجد شرایط) است. لذا در صورت تعویق به هر میزان در زمان برگزاری، در مقایسه با برنامه زمانی فعلی، اعلام نتایج نیز با همان میزان با تأخیر مواجه و شروع تحصیل این دانشجویان را در ترم اول با مشکل روبرو و مسائل و مشکلات غیرقابل جبران در مدیریت آموزشی خدمات دانشجویی و… برای دانشگاه‌ها ایجاد خواهد کرد.»
پس از منتفی شدن تعویق زمان برگزاری کنکور سراسری موضوع اختصاص سهمیه به داوطلبان کنکور مطرح شد که رئیس سازمان سنجش در این باره به خبرنگار مهر گفت: اختصاص سهمیه کنکور ۹۸ به داوطلبان مناطق سیل زده که در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد و این سهمیه به صورت منطقه‌ای و نه ملی برای داوطلبان اعمال می‌شود.
وی گفت: اختصاص سهمیه کنکور به داوطلبان مناطق سیل زده در یک بازه زمانی سه ساله صورت می‌گیرد و دائمی نیست. این سهمیه به صورت ظرفیت مازاد دانشگاه‌ها است و تحت هیچ عنوان از ظرفیت عادی دانشگاه‌های کشور کم نمی‌شود.
پس از آن حسن روحانی رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ماده واحده اختصاص سهمیه داوطلبان کنکور مناطقی که دچار بلایای طبیعی شده‌اند را به سازمان سنجش آموزش کشور ابلاغ کرد.
در این ابلاغیه آمده است: ماده واحده «تکمیل و تعمیم شمول ماده واحده اختصاص سهمیه به داوطلبان آزمون سراسری در مناطق زلزله زده کشور (مصوب جلسه ۷۳۹ تاریخ ۲۸ آبان ۹۲) به کلیه مناطق درگیر بلایای طبیعی»، که در جلسه ۸۱۷ تاریخ ۷ خرداد ۹۸ و براساس پیشنهاد تاریخ ۶ فروردین ۹۸ سازمان سنجش آموزش کشور به تصویب رسیده است، برای اجرا ابلاغ می‌شود.
ماده واحده: به داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور در شهرها یا بخش‌هایی که دچار بلایای طبیعی اعم از زلزله، سیل یا آتشفشان همراه با خسارت مستقیم جانی و مالی شده‌اند، ظرفیتی به میزان حداکثر ۵ درصد مازاد بر ظرفیت دوره روزانه دانشگاه‌های واقع در آن مناطق و در صورت نبود رشته در آن مناطق در دانشگاه‌های استان‌های همجوار در رشته‌های مورد تقاضای استانداری‌ها به مدت حداکثر ۳ سال و با اخذ تعهد خدمت به میزان دو برابر تحصیل، اختصاص می‌یابد.
کنکور از فردا در ۵۰۰ حوزه برگزار می‌شود
آزمون سراسری سال ۹۸ با پشت سر گذاشتن تمامی این حواشی در روزهای ۱۳ و ۱۴ تیرماه ۹۸ در بیش از ۵۰۰ حوزه برگزار می‌شود و پس از برگزاری آزمون و تصحیح برگه‌ها، کارنامه اولیه در دهه دوم مردادماه ۹۸ منتشر می‌شود.
داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته می‌شوند با در نظر گرفتن ظرفیت دانشگاه‌ها در مهلت اعلام شده باید نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند و در نهایت نتایج نهایی آزمون سراسری سال ۹۸ در نیمه دوم شهریورماه ۹۸ منتشر می‌شود.
