یک وقت‌هایی هم فقط و فقط برای هم باشیم. بدون هیچ رسانه‌ای و هیچ تلفن همراه روشنی! مثلاً ما خودمان دیشب در منزل دور هم نشستیم و حافظ خواندیم. برای هر یک از افراد خانه هم جداگانه تفألی زدیم و خواندیم. ما ایرانی‌ها هم که اهل حالیم با حافظ و دلدادگی‌هایش!
دبیر شورای علمی سومین همایش ملی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی ۱۵ نکته کاربردی ارتباطی رسانه‌ای برای ایام خانه نشینی کرونایی ارائه داد.
دبیر شورای علمی سومین همایش ملی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی با ارائه ۱۵ نکته کاربردی ارتباطی رسانه‌ای برای ایام خانه نشینی کرونایی، ضمن تاکید بر ضرورت ارتقای مهارت‌های سوادرسانه ای، بر برنامه ریزی رسانه‌ای و وضع رژیم مصرف رسانه‌ای برای این دوران تاکید کرد. عبدالکریم خیامی این ۱۵ پیشنهاد و نکته را به شرح زیر عنوان کرد:
۱: قبول دارم که الان توصیه‌های پزشکی مهمترین هستند. ولی همین پزشکان عزیز و زحمت‌کش گفته‌اند آرامش روحی و روانی به حفظ و ارتقای ایمنی بدن کمک شایانی می‌کند و برعکس، اضطراب و افسردگی و تنش، مقاومتش را شدیداً در مقابل ویروس و بیماری ضعیف می‌کند. پس همه ما به توصیه‌های دیگری غیر از پزشکی هم نیاز داریم. به‌ویژه الان که بیشتر در خانه‌ایم، بیشتر رسانه مصرف می‌کنیم، بیشتر در معرض بی‌حوصلگی هستیم، بیشتر در معرض اخبار بد هستیم و… .
۲: یادمان باشد که ما در منزل انواع رسانه‌ها را در اختیار داریم. وقتتان را بین همه آنها توزیع کنید و به یکی-دو تا بسنده نکنید. مثلاً همه‌اش سرتان در تلفن همراه نباشد. تلویزیون، رادیو، کتاب، لوح‌های فشرده فیلم سینمایی، تلویزیون‌های تعاملی، موسیقی، ویدئوهای درخواستی اینترنتی، بازی‌های ویدئویی، ….البته نمی‌گویم مساوی، ولی می‌گویم "متنوع” مصرف کنید. راستی! به کتاب‌های دست‌نخورده اما مورد علاقه‌تان هم سری بزنید در این روزها.
۳: دقت کنید هریک از اعضای خانواده، در طول شبانه‌روز به اوقاتی برای خلوت فردی نیاز دارند. در چنین اوقاتی اجازه دهید سر در کار خود داشته باشند و مزاحم نشوید! بسته به سن و سال و یا جنسیت و یا سطح تحصیلی، مدت نیاز به این خلوت‌ها متفاوت است. البته نسل دیجیتال، خلوت و تنهایی را مثل نسل قبل به‌درستی نیاموخته‌اند یا با آنها متفاوت‌اند. ولی به‌هرحال تا زمانی که این اوقات تنهایی به صورت غیرمتعارف زیاد نشده، امری طبیعی و حتی مثبت‌اند.
۴: یک وقت‌هایی هم فقط و فقط برای هم باشیم. بدون هیچ رسانه‌ای و هیچ تلفن همراه روشنی! مثلاً ما خودمان دیشب در منزل دور هم نشستیم و حافظ خواندیم. برای هر یک از افراد خانه هم جداگانه تفألی زدیم و خواندیم. ما ایرانی‌ها هم که اهل حالیم با حافظ و دلدادگی‌هایش!
۵: این روزها برخی مؤسسات توزیع اینترنتی فیلم و سریال و انیمیشن و… تخفیف‌های بسیار خوبی ارائه کرده‌اند تا خانواده‌های خانه‌نشین، با خیال آسوده از آنها استفاده کنند. خوب است. دستشان درد نکند. فقط مراقب باشید در مصرف آنها افراط نکنید تا ذائقه رسانه‌ای اعضای خانواده به‌خصوص فرزندان به آنها عادت نکند. بالاخره فضای محتواهای این قبیل رسانه‌ها متفاوت و بازتر است و قدرت انتخاب هم بالا. در ضمن قرار نیست همیشه رایگان باشند.
۶: ارتباط تلفنی با بستگان و دوستان و آشنایان و احوالپرسی از آنها فراموش نشود. روزی به یک یا دو تا از آنها تماس بگیرید. حتی با برخی که نزدیک‌تراند و بزرگ‌تر مکالمه تصویری هم داشته باشید. توجه: آنانکه آشناها و اقوام کمتری دارند را بیشتر دریابید.
۷: اکثر ما عضو چندین گروه یا کانال در پیام‌رسان‌های اجتماعی هستیم. ولی برخی از اینها به شکل رگباری خبر منفی می‌فرستند و اساساً علاقه‌ای به دیدن خبرهای خوب و مثبت ندارند. شاید هم فکر می‌کنند که مشغول آگاهی‌بخشی اند. اما واقعیت این است که این نوع کانال‌ها و گروه‌ها در شبکه‌های اجتماعی که فقط بر اخبار بد و منفی متمرکز می‌شوند – خصوصاً وقتی که راست و دروغ را قاطی هم می‌کنند- بمب اضطراب و آشفتگی روحی‌اند. پیشنهاد می‌دهم از عضویت در آنها خارج شوید. ما باید هم خبرهای منفی و هم خبرهای مثبت را با هم دریافت کنیم.
۸: حتماً برگه‌ای روی یخچال یا جایی در آشپزخانه بگذارید و به محض آنکه به کالایی نیاز پیدا شد یا رو به اتمام بود اسم آن را بنویسید. این کار ساده باعث می‌شود دفعات مراجعه شما به بیرونِ خانه برای خرید کمتر شود. ضمن آنکه از برخی بگو مگوها هم پیشگیری می‌کند. خصوصاً مردان خانه را کمتر ولی با بهره‌وری بیشتر برای خرید به بیرون بفرستید!
۹: هنگام استفاده از تلویزیون یا پخش موسیقی یا رادیو یا … مراقب همسایه‌ها باشید. یعنی صدا را کنترل کنید. حتماً دقت کرده‌اید که ساعات خواب و بیداری اکثر خانواده‌ها به هم ریخته. معلوم نیست اوقاتی که شما بیدارید دیگران هم بیدار باشند یا برعکس!
۱۰: می‌دانم برخی از ما و شما ممکن است گله‌هایی به صداوسیمای خودمان داشته باشید. مثلاً گاهی حس می‌کنید یک‌طرفه است یا حرفه‌ای عمل نمی‌کند یا هرچه؛ قبول! بالاخره رسانه رسمی خودمان است و حق داریم انتظارمان هم از آن بالا باشد. او هم باید خودش را مدام اصلاح کند و ارتقا دهد. اینها را می‌فهمم. ولی به یک نکته دیگر هم دقت کنیم. من بعید می‌دانم شما قبول داشته باشید که مثلاً رسانه‌های انگلیس و عربستان دلسوز ما هستند و خیلی خیرخواه ما باشند. نه الان، که هرچه تاریخ چند صدساله اخیر را می‌بینیم، می‌فهمیم چنین نبوده. دست کم «مدیریت شناخت و ادراک» خودتان را به اینها واگذار نکنید. تجربه بیست‌ساله رسانه‌ای من که این‌طور می‌گوید. شما را نمی‌دانم.
۱۱: به ایجاد تنوع‌ها و تغییرات کوچک در خانه فکر کنید. مثلاً اگر می‌توانید جای سفره را عوض کنید. جای تلویزیون را، جای مبل‌ها را، جای گلدان را … . یا غذاهای جدیدتری تست کنید. همین تغییرات و تنوعات و جابجایی‌های کوچک را اگر با مشارکت اعضای خانواده انجام دهید که خیلی هم بهتر است. به امتحانش می‌ارزد. تنوع بصری محیط نزدیکمان هم عالمی دارد برای خودش.
۱۲: ما به حکمت‌ها و سنت‌های الهی معتقدیم و به آن اطمینان داریم. ما به پیامبر (ص) و ائمه (ع) و واسطه فیض بودن آنان معتقدیم. به هر شیوه و با هر ذکر و دعا و نیایشی که بیشتر با آن حال می‌کنید، این اعتقاد را به محضرش اعلام کنید و در خودتان اعتماد و آرامش و اعتقاد را دوچندان کنید. اذکار و ادعیه خاص این‌جور ایام را هم البته اعلام کرده‌اند. شما پناهگاه بهتری می‌شناسید؟
۱۳: قدیمی‌ترها، آلبوم عکس داشتند. ما نسل جدیدتر، علاوه بر آن، خروار خروار عکس‌های دیجیتال از گذشته‌مان داریم که مدت‌ها و سال‌هاست سراغشان نرفته‌ایم. از دوران دانشجویی یا سربازی‌مان. از جشن‌های تولد یا فضای کاری یا سفرهایمان. پیشنهاد می‌کنم هر از چندگاهی، خصوصاً دسته‌جمعی آنها را ببینیم. قدرت حس نوستالژیک در تغییر حال و هوایتان را دست کم نگیرید!
۱۴: تعدادی از ما کم و بیش در این تعطیلی‌ها، آسیب‌های مالی و اقتصادی دیده‌ایم. خصوصاً کسب و کارهای خرد یا رستوران‌ها یا فروشگاه‌هایی که روی خرید عید مردم حساب باز کرده بودند و … . نمی‌گویم در خانه چیزی نگویید. شما هم حق دارید گه‌گاه درد دل کنید. حتی می‌توانید از خانواده بخواهید در این شرایط قناعت و همراهی بیشتری بکنند. ولی تکرار بیش از حد این مشکلات هم هیچ کمکی به حل آنها نمی‌کند. شاید مشکل جدیدی هم ایجاد کند. ببینید راه‌های جایگزینی مثلاً با استفاده از فضای مجازی- می‌توانید برای کسب و کار خود فراهم کنید.
اگر هم شما جز آن دسته نیستید و وضع بهتری دارید به کمک دیگران بیایید. مثلاً آیا می‌توان پولی را پیش پیش به برخی صاحبان آشنا و مطمئن کسب و کار محله‌تان بدهید تا بعد از این روزهای خاص آن کالا یا خدمت را دریافت کنید؟
۱۵: بازی‌های آپارتمانی برای خانواده‌هایی که در منزل کودک دارند فراموش نشود. خوشبختانه ویدئوهای زیادی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هست که انواع این بازی‌ها را معرفی کرده. هم جذاب و سرگرم‌کننده، هم بی هزینه یا ارزان و هم مناسب با زندگی‌ها و خانه‌های جدید خصوصاً آپارتمان‌نشینی. ما بزرگترها هم گاهی به بازی نیاز داریم. مراقب کودک درونتان باشید!
سومین همایش ملی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در راستای عمل به مسؤولیت علمی و اجتماعی خود اقدام به ایجاد بخشی در سایت این رویداد به آدرس milconf.ir با عنوان «کرونا و سواد رسانه ای» کرده است تا علاقه مندان به موضوع مطروحه از زوایای گوناگون نگریسته و نسبت به تنظیم رابطه خود با رسانه‌ها در مواقع بحران هوشمندانه‌تر اقدام کنند.
