شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده بود تا پایان سال ۹۸ با تعیین مدل جایگزین کنکور نسخه‌ای همیشگی برای این موضوع که یکی از با اهمیت‌ترین موضوعات آموزش عالی است، نوشته می شود، اما با اتمام سال ۹۸ و ورود به سال ۹۹ مسئولان نتوانستند در خصوص این موضوع تصمیم جدی و اساسی بگیرند.
نرکس دادور، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ طرح اصلاح قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، سال ۸۶ به مجلس رفت و تصویب شد؛ طی این قانون قرار بود نقش کنکور در پذیرش دانشجو به تدریج کم و نهایتاً تا سال ۹۰ کنکور حذف شود، اتفاقی که تا امروز محقق نشده و فقط بحث دامنه‌دار کارشناسان و مسئولان حوزه آموزش و پرورش و آموزش عالی باشد.
حال که بعد از گذشت ۴۹ دوره برگزاری آزمون سراسری، مسئولان و متولیان به این نتیجه رسیده‌اند که این شیوه جذب و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها علاوه بر آسیب‌های روانشناسی و جامعه شناسی که بر جامعه تحمیل می‌کند، روش مردودی در سیستم‌های آموزشی دنیا محسوب می‌شود. اگرچه این مساله توسط متولیان آموزشی پذیرفته شده و در این راستا پذیرش بیش از ۸۵ درصد رشته‌های دانشگاهی بدون آزمون صورت می‌گیرد، اما گویا تا رسیدن به روش جایگزین مطلوب برای شیوه فعلی پذیرش دانشجو راه زیادی در پیش است به طوری که بسیاری از دانشگاه‌های برتر حتی یک رشته نیز برای پذیرش بدون آزمون به سازمان سنجش اعلام نکرده‌اند و برای سال 99 اغلب دانشگاه‌های دولتی سطح دو و سه و حتی دانشگاه پیام نور و مراکز غیرانتفاعی در نیمی از رشته‌های موجود، بر اساس سوابق تحصیلی عمل می‌کنند و رشته‌های پرطرفدار و دانشگاه‌های پرطرفدار که اساس ایجاد اشکال و تصویب قوانینی چون «حذف کنکور» بودند، همچنان بر اساس کنکور پذیرش می‌گیرند.
دنبال پذیرش کیفی دانشجویان هستیم
در همین رابطه دکتر حسین حسینی معاون آموزشی دانشگاه تهران در خصوص اهمیت کنکور گفت: در حال حاضر کنکور در کشورمان در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری برگزار می‌شود اما از منظر ما دانشگاهیان و برخی دست اندرکاران موضوع حذف و عدم حذف آن ممکن است، متفاوت باشد.
وی ادامه داد: دانشگاه‌های ما با برگزاری کنکور دنبال پذیرش‌های کیفی هستند یعنی هر اقدامی که این پذیرش با کیفیت را برای ما تضمین کند ما به آن سمت تمایل داریم و از آن استقبال می‌کنیم. بنابراین ما در سه مقطع تحصیلی کنکور برگزار می‌کنیم و در جاهایی نیز با گذشت زمان ما به سمت تمرکز گرایی حرکت کردیم اما واقعیتی که باید به آن بپردازیم این است که جمعیت متقاضیان آموزش عالی در مقایسه با گذشته به ویژه در مقاطع آموزش عالی افزایش پیدا کرده است که خود این موضوع حرکت به سمت آزمون‌های متمرکز به ویژه در مقاطع مختلف بیش از گذشته مورد توجه قرار می‌گیرد.
حسینی در ادامه خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم بحث کنکور را به صورت تفکیکی بررسی کنیم این موضوع در مقطع تحصیلات تکمیلی جای بحث دارد. در واقع برگزاری این آزمون به شکل امروزی که در کشور ما برگزار می‌شود کاملاً منحصر به ایران است و در هیچ جای دنیا این گونه که مجلس کشوری در خصوص پذیرش دانشجوی دکتری قانون وضع می‌کند و وزن به خصوصی را هم به آزمون متمرکز بدهد و در نهایت با خط و خطوطی تعیین کند که پذیرش‌ها در این چارچوب و در قالب آن مقرراتی که شورای سنجش و پذیرش وضع می‌کنند، اتفاق بیفتند، وجود ندارد.
دانشگاه‌ها در گذشته برای پذیرش دانشجویان دکتری خودکفا بودند
معاون آموزشی دانشگاه تهران ادامه داد: در گذشته نه چندان دور دانشگاه‌های که متولی پذیرش دانشجوی دکتری بودند حداقل در این بخش کاملاً خودکفا عمل می‌کردند یعنی پذیرش دانشجوی دکتری در دانشگاه‌ها نیز توسط خود دانشگاه‌ها صورت می‌گرفت. وقتی وضعیت پذیرش‌های امروزی با دهه ۸۰ که معاون آموزشی دانشگاه تهران بودم مقایسه می‌کنم، کاملاً این تفاوت را احساس می‌کنم. در شکل فعلی پذیرش دانشجوی دکتری در دانشگاه‌ها ما رضایت‌مندی را بین دانشگاه‌ها احساس نمی‌کنیم چرا که این شکل از پذیرش الزاماتی را ایجاد می‌کند که دارای عوارض جانبی است و ممکن است آن گونه که باید دانشگاه‌ها نتوانند دانشجویان کیفی را جذب کنند.
کنکور بهترین شیوه پذیرش دانشجوی کارشناسی است
دکتر حسینی یادآور شد: برگزاری کنکور برای پذیرش در مقطع کارشناسی جزو بهترین شیوه‌ها به منظور پذیرش با کیفیت دانشجو به شمار می‌رود و کنکور راهکار مناسبی برای غربالگری دانشجوی کیفی جهت ورود به دانشگاه است اما این سوال که آیا در شرایطی که ما ۸۵ درصد از پذیرش‌های خود با سوابق تحصیلی انجام می‌دهیم برای پذیرش حدود ۱۵ درصد دیگر دانشجویان برگزاری این سطح از آزمون و حجم آن ضرورت دارد یا نه؟ موضوعی است که باید به آن پرداخته شود. اما به طور کلی پذیرش‌های ما در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد نیازمند به بازبینی جدی دارد و در مورد کارشناسی اینکه چه اقداماتی انجام بگیرد که سوابق تحصیلی دانش آموزان حتی برای پذیرش در دانشگاه‌ها پر متقاضی نیز بتواند اعمال نظر کند سازگارهای خاص خود را دارد.
ساماندهی کنکور نیازمند اقدامات فرهنگی است
حسینی با تاکید بر اینکه در بحث ساماندهی کنکور نیازمند اقدامات فرهنگی و اجتماعی هستیم، ادامه داد: در گام نخست نباید در زمینه آزمون سراسری به میزان فعلی تبلیغ شود. متأسفانه امروزه سلامت بخشی از جامعه با این موضوع گره خورده و از سوی دیگر سیاست‌های ما نیز همواره تشویق و ترویج کنکور بوده است که بخش مهمی از آن توسط صدا و سیما صورت می‌گیرد.
وی اضافه کرد: درست است که در هر موضوعی که به این اندازه رقابت صورت گیرد این مباحث نیز مطرح می‌شود اما باید پرسید چرا دانش آموزی که برای ورود به دانشگاه تلاش می‌کند، بعد از پذیرش بی انگیزه می‌شود؟. متأسفانه کشور به سمتی سوق داده شده که برای پدیده کنکور تبلیغ می‌کنیم و این اتفاق بسیار بدی در جامعه است چرا که سلامت یک فرد یا خانواده در جامعه به خطر می‌افتد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه داوطلبانی داریم که وقتی وارد دانشگاه‌های برتر نمی‌شوند با مشکلات روحی و روانی متعددی مواجه می‌شوند، یادآور شد: متأسفانه این مشکلات روحی و روانی به دلیل فشار کنکور بر آنها تحمیل شده است بنابراین باید این موضوع در کشور به عنوان یک اقدام در دستور کار دست اندرکاران فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد.
بساط کنکور جمع شود
در همین رابطه محمد مهدی زاهدی رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در حصوص اهمیت حذف کنکور به ایسنا گفت: بنده از سال ۸۶ تاکنون یعنی از دوران داشتن مسئولیت در وزارت علوم درگیر موضوع کنکور هستم. آن زمان به این نتیجه رسیدیم که باید کنکور حذف شود لذا با هماهنگی‌های صورت گرفته با مجلس هفتم برای ارائه طرحی درباره حذف کنکور، مصوب شد که اجرای آزمون‌های استاندارد برای سه سال آخر دبیرستان برگزار شود تا نمرات ملاک عمل برای جایگزینی کنکور باشد. امروز بعد از گذشت ۱۱ سال از این مصوبه، این آزمون تنها برای کلاس یازدهم برگزار می‌شود و برای کلاس‌های دهم و دوازدهم عملیاتی نشده است.
علت اصلی حذف نشدن کنکور
زاهدی با تاکید بر اینکه علت اصلی حذف نشدن کنکور عدم برگزاری آزمون استاندارد در سه مقطع پایانی دبیرستان است، گفت: البته یک از سوالات اساسی این است که آیا آزمون استاندارد می‌تواند برای انتخاب رشته‌های پرطرفدار تعیین تکلیف کند؟ نمونه آن رشته پزشکی دانشگاه تهران، رشته حقوق دانشگاه شهید بهشتی و یا رشته برق و فیزیک دانشگاه شریف است. ابهام این است که اگر ظرفیت یکی از این رشته‌ها در این دانشگاه‌ها ۱۰۰ نفر باشد آیا آزمون استاندارد ملاکی برای ورود صد متقاضی به این دانشگاه‌ها است؟
این نماینده مجلس با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری درباره تعیین تکلیف کنکور گفت: همین الان هم اقداماتی برای حذف کنکور صورت گرفته به طوری که امسال بیش از ۸۵ درصد کل ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های کشور بر اساس نمرات به دست آمده از آزمون استاندارد در کلاس یازدهم مدرسه است یعنی ۸۵ درصد رشته محل ها نیازی به شرکت در کنکور ندارد که این شامل اکثر رشته‌های دانشگاه های آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور و خیلی از رشته‌های دانشگاه های دولتی می شود. بحث ما این است که به طور کلی کنکور حذف شود یعنی همان طور که امسال ۸۵ درصد از داوطلبان می‌توانند از طریق غیر کنکور پذیرش شوند به تدریج به سمت حذف کنکور برای رشته‌های پرداوطلب رویم تا دیگر الزامی برای برگزاری کنکور نباشد و خود دانشگاه‌ها آزمون برگزار کنند.
دو مرحله‌ای شدن کنکور بحث پخته ای نیست
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در مورد صحبت‌های وزیر علوم درباره دو مرحله ای شدن برگزاری کنکور با بیان اینکه این بحث پخته نیست و در حد ایده است، توضیح داد: در همین رابطه در بسیاری از کشورهای دنیا در طول سالی دو یا سه بار آزمونی شبیه تافل و یا آیلتس برای ورود به دانشگاه برگزار می‌کنند که در مقابل کنکور سالی یک بار برگزار می شود. اینکه کنکور دو مرحله ای می شود هم هنوز به طور نهایی معلوم نیست و فعلا در حد ایده است همان طور که طرح مجلس برای حذف کنکور هنوز نهایی نشده و ما قطعا در زمان بررسی در کمیسیون از وزارت خانه‌های بهداشت، علوم و آموزش و پرورش و نخبگان حوزه سنجش و پژوهش برای استفاده از نظرات کارشناسی آن ها دعوت می کنیم.
جایگزین مناسبی برای حذف کنکور نداریم
همچنین دکتر شجاع احمدوند معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص
حذف و یا عدم حذف کنکور گفت: به نظر من آنچه که در بحث کنکور مطرح
است از عدم توازن میان ظرفیت و تقاضا نشأت می‌گیرد. تا زمانی که ما چنین
وضعیتی را داشته باشیم چاره‌ای نداریم کنکور را به با وجود همه نقدها و
انتقاداتی که به آن مطرح است برگزار کنیم چرا که هنوز جایگزین مناسبی برای
آن وجود ندارد.
دکتر احمدوند همچنین خاطرنشان کرد: برگزاری کنکور به عنوان یک فیلتری است که دست اندرکاران آموزش عالی معتقد هستند این فیلتر در حال حاضر در سه بخش کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدوین شده است اما باید توجه داشته باشیم آموزش درست شامل سه بخش "دانش یا توزیع دانش"، "توزیع مهارت" و در نهایت "توزیع یا تعریف نگرش و یا بینش" است. به نظر من مرحله اول آزمون دکتری تا حدودی بخش دانش را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد اما در مرحله مصاحبه ما سه بخش اساسی یعنی سنجش مهارت‌ها و بینش را معمولاً در مرحله دوم ارزیابی می‌کنیم. به این شکل که در یک بخش از کار مصاحبه ما سوابق آموزشی فرد را ارزیابی می‌کنیم.
چاره‌ای جز برگزاری کنکور کارشناسی نداریم
وی همچنین در خصوص شیوه پذیرش دانشجوی کارشناسی و برگزاری کنکور در خصوص این دانشجویان نیز گفت: به نظر من در حال حاضر ما چاره یا جایگزینی برای حذف کنکور و پذیرش دانشجوی کارشناسی در شرایط فعلی نداریم. ضمن اینکه باور دارم تفکیکی بین رشته‌های پر متقاضی نظیر پزشکی، دندانپزشکی، حقوق و … وجود دارد. چرا که ما همچنان ناگزیریم پذیرش دانشجویان در این رشته‌ها از طریق یک سیستم واحد مانند آزمون سراسری صورت بگیرد اما در سایر رشته‌ها باید سوابق تحصیلی در نظر گرفته شود اگرچه باید نوع سوالات کنکور سراسری نیز استانداردهای لازم را به ویژه در آن سه سطح یعنی دانش، مهارت و بینش داشته باشد این در حالی است که امروزه سوالات کنکور ما عمدتاً دانشی هستند و دو سطح دیگر مورد توجه قرار نمی‌گیرند. در واقع فردی که بخواهد پزشک این جامعه شود، فقط وجود سوال‌های دانشی برای بررسی آن فرد کافی نیست و نیازمند به سطح بالاتری از تجزیه و تحلیل دارد که در سوالات فعلی این حجم پیگیری نمی‌شود.
احمدوند، موضوع کنکور را از جمله این مسائل قدیمی حل نشده دانست و افزود: سال‌ها است که این موضوع را از طریق رسانه‌های مختلف مطرح می‌کنیم اما کسی در کشور حرف جدیدی را در این زمینه بیان نمی‌کند و برای این سوال که چرا با وجود نخبگان، هنوز مجلس شورای اسلامی باید در مورد شیوه‌های ورود به دانشجویان تصمیم گیری شود، پاسخی داده نشده است.
در همین راستا دکتر محمد دلنواز مدیرکل آموزش دانشگاه خوارزمی در تحلیل برگزاری آزمون متمرکز برای پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها گفت: برگزاری کنکور در دوره کارشناسی در شرایط فعلی به این گونه است که ۸۵ درصد پذیرش‌ها بر اساس سوابق تحصیلی صورت می‌گیرد و در سال جاری به جز دانشگاه‌های غیرانتفاعی و آزاد، دانشگاه‌های سراسری نیز وارد چرخه پذیرش بدون کنکور شده‌اند و این شیوه بیشتر در خصوص رشته‌های کمتر متقاضی صورت می‌گیرد؛ اگرچه هیچ رشته‌ای در دانشگاه خوارزمی شامل این شیوه پذیرش نبوده، اما ممکن است در سال‌های آینده ما نیز پذیرش بدون آزمون داشته باشیم چرا که این موضوع یکی از مباحث مهم آموزش عالی است.
موافق برگزاری کنکور کارشناسی هستم
وی ادامه داد: به طور کلی من موافق برگزاری کنکور در مقطع کارشناسی هستم و ما هنوز راهکاری برای پذیرش دانشجو در رشته‌های پرمتقاضی و دانشگاه‌های برتر نداریم اما باید اصلاحاتی در نوع و تعداد سوالات، میزان تأثیر سوابق تحصیلی نظیر نمرات دیپلم در گزینش دانشجو صورت بگیرد. اگرچه منتقدان کنکور معتقد هستند این آزمون استرس دانشجویان را افزایش می‌دهد اما این موضوع که چرا همه دانش‌آموزان ما مایل هستند وارد فضای دانشگاهی ما شوند و خانواده‌ها علاقه‌مند هستند فرزندان خود را به هر شیوه‌ای به دانشگاه‌ها بفرستند استرس آزمون را چندین برابر افزایش می‌دهد.
۴۷ درصد داوطلبان، متقاضی رشته‌های تجربی هستند
دکتر دلنواز خاطرنشان کرد: اوایل دهه ۸۰ چیدمان آزمون کنکور با وضعیت امروز متفاوت بود. مثلاً علوم انسانی بیشترین تقاضا را برای ورود به دانشگاه‌ها داشت. رشته‌های فنی- مهندسی و علوم تجربی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گرفتند و تقاضا برای رشته‌های فنی- مهندسی بسیار بیشتر از امروز بود اما با توجه به گسترش بیش از حد رشته‌های فنی- مهندسی در دانشگاه‌ها اعم از دانشگاه آزاد و سایر دانشگاه‌های سطح دو، روند گرایش به سمت این رشته‌ها کمتر شد و ما فارغ‌التحصیلان زیادی در این رشته‌ها داریم اما در شرایط فعلی این وضعیت کاملاً برعکس شده است یعنی تعداد این فارغ‌التحصیلان بالا رفته و بازار کار نامناسب است. امروزه ۴۷ درصد جامعه آماری کنکور مایل به شرکت در رشته‌های علوم تجربی هستند و ۵۳ درصد داوطلبان تمایل دارند در سایر رشته‌های دانشگاهی شرکت کنند و تقریباً اغلب آنها تمایل دارند در سه رشته پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی تحصیل کنند!
بیش از ۳۰۰ هزار داوطلب پشت کنکوری هستند
وی خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد داوطلبان کنکور اولی برای ورود به دانشگاه‌ها حدود ۲۶۰ هزار نفر هستند و بیش از ۳۰۰ هزار داوطلب دیگر پشت کنکوری ورود به رشته‌های علوم پزشکی هستند و حتی متقاضیان کنکور تجربی رده سنی بسیار بالایی دارند و حتی موردی بود که فرد مهندس کامپیوتر بود اما در سن حدود ۴۰ سالگی متقاضی ورود به رشته تجربی بوده است!
با مافیای اقتصادی کنکور مواجهیم
همچنین دکتر علی اشرفی زاده معاون آموزشی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی نیز در این زمینه گفت: بهتر بود دولت به دانشگاهیان علاقه‌مند مأموریت می‌داد تا مشکلات کنکور را آنالیز کرده و نتایج این ارزیابی‌ها را منتشر کنند ولی متأسفانه این امر اتفاق نیفتاد و اگر بخواهیم با عینک بدبینی به مسئله کنکور نگاه کنیم باید بگوییم که ما امروز با موضوع "اقتصاد کنکور" و "مافیای اقتصادی کنکور" مواجهیم.
وی ادامه داد: همچنان که در حوزه خودرو، مافیایی داریم و
نمی‌توانیم به صورت آکادمیک وارد این موضوع شده و آن را حذف کنیم، در حوزه
کنکور نیز این وضعیت حاکم است. موضوع کنکور مانند مسائل دیگر باید مورد
کنکاش قرار گیرد تا راهکارهای اساسی برای رفع این چالش پیدا کنیم و ما تا
زمانی که این موضوع را درک نکنیم همچنان با گرفتاری‌های زیادی مواجه خواهیم
بود و مجالس دوره‌های بعد نیز قوانین متعددی در این زمینه وضع خواهند کرد.
مجلسی که نه نمایندگان آن کارشناس این موضوع‌اند و نه فرصت کافی این موضوع
را دارند چرا که وقت پژوهش و مطالعه در این زمینه را ندارند.
وی مسئله اصلی آموزش عالی را کنکور ندانست و گفت: در دانشگاه‌ها دانشجوی دکتری با انگیزه نداریم؛ چراکه این دانشجویان بعد از اینکه وارد دانشگاه می‌شوند تحصیل تمام وقت در دانشگاه را رها کرده و به دنبال معیشت خود می‌روند، این در حالی است که در هیچ کشوری این گونه نیست که دانشجویان دکتری تحصیل تمام وقت را رها کنند.
تصمیم‌گیری در خصوص کنکور با نطق دستور و یا قانون شدنی نیست
معاون آموزشی دانشگاه خواجه‌نصیر با ابراز تأسف از اینکه در حال حاضر سیستمی در کشور ایجاد شده که به اندازه‌ای ناکارآمد است که نمی‌تواند اثر داشته باشد، افزود: ما باید بپذیریم تصمیم‌گیری در خصوص کنکور یک مسئله علمی و تخصصی است و باید ابعاد مختلف آن کارشناسی و بررسی تخصصی شود و با نطق دستور و یا قانون شدنی نیست.
وی با تاکید بر اینکه ما در پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها با دو موضوع "سنجش" و "بررسی تخصص" مواجه هستیم، گفت: ما در دانشگاه‌ها تنها پذیرش‌گر هستیم و البته الزامی هم نیست که یک سازمانی در کشور به عنوان سازمان سنجش داشته باشیم. بهتر است ما نیز مانند سایر هر دانشگاهی بتواند چندین مؤسسه خصوصی سنجش را برای پذیرش دانشجو اعلام کند و بگوید این مراکز مورد قبول آنها در حوزه جذب دانشجو است.
موانع و مشکلات حذف کنکور
همچنین در این زمینه دکتر سعید عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دیدار با جمعی از نخبگان و برگزیدگان کشوری با اشاره به موانع و مشکلات پیش روی اجرای حذف کنکور با ابراز تأسف از اینکه تاکنون امپراتوری کسب‌وکار کنکور مانع برداشته شدن کنکور شده است، افزود: در حال حاضر مشغول رایزنی و زمینه‌سازی برای برداشتن کنکور و رفتن به سمت روش‌های منطقی‌تر برای سطح‌بندی متناسب متقاضیان رشته‌های مختلف هستیم.
وی همچنین دومین نشست تخصصی کنکور، چالش‌ها و راهبردها نحوه ارزیابی راه های ورود به دانشگاه‌ها را یکی از مسائل اصلی جامعه عنوان کرد و گفت: تاکنون چندین بار مجلس شورای اسلامی، وزارت علوم و نهادهای تصمیم گیر تلاش نمودند تا موضوع کنکور را حل کنند و یا اینکه برای این موضوع جایگزینی را قرار بدهند حتی برای این موضوع مهلت زمانی تعیین شد اما این اتفاق تاکنون نیفتاده است. در واقع وقتی تلاشی صورت می‌گیرد اما اقدام واقعی صورت نمی‌گیرد این سوال ایجاد می‌شود که چه اتفاقی افتاده است و ممکن است گمانه زنی‌هایی را ایجاد کند که این گمانه زنی‌ها بنیان نداشته باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: صحبت‌هایی بین شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و حتی روسای کمیسیون‌های مربوطه، نهادهای ذیربط در خصوص بحث کنکور صورت گرفته است تا بتوانیم بر این اساس تقسیم کار انجام بدهیم اما باید عنوان کرد که شأن شورا قانونگذاری نیست بلکه این مرکز یک مرکز سیاستگذار محسوب می‌شود و می‌توانیم طی هماهنگی با مجلس شورای اسلامی در ذیل راهبردها، قوانین و مقررات برای تعیین تکلیف این موضوع تلاش‌هایی را انجام بدهیم.
مزایای کنکور
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: سیستم فعلی پذیرش در دانشگاه‌ها از طریق کنکور مطمئنا مزایایی دارد که یکی از این مزایا اعتمادی است که به سنجش وجود دارد. در واقع امنیت سنجش امر بسیار مهمی است. چرا که تلاش‌های زیادی در بحث طراحی سوال، حفاظت از سوال، ایجاد امنیت محیط آزمون، هوشمند سازی پاسخ‌های کنکور و غیره انجام شده است که این موضوعات سلامت و امنیت کنکور را به عنوان یک سرمایه بزرگ به وجود آورده است. بنابراین هر مدلی که به عنوان جایگزین کنکور پیشنهاد شود باید این امنیت را هم داشته باشد و ما نباید مزایای کنکور را از دست بدهیم.
معایب کنکور
دکتر عاملی در خصوص معایب کنکور نیز گفت: یکی از معایب برگزاری کنکور اضطرابی است که بین دانش آموزان ایجاد می‌کند و اگرچه بر اساس اعلام سنجش ۱۵ درصد ورودی به دانشگاه‌ها از طریق برگزاری کنکور صورت می‌گیرد اما حتی همین آمار ۱۵، ۲۰ یا حتی ۳۰ درصدی هم می‌تواند در فضای مجازی اضطراب ۱۰۰ درصدی را ایجاد کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین از نارضایتی دانشگاه‌ها از برگزاری کنکور خبر داد و گفت: دانشگاه‌ها نیز کمابیش از این وضعیت راضی نیستند. چرا که معتقدند دانشگاهی که در تراز دانشگاه درجه یک کار می‌کند باید بتواند این را تشخیص دهد که چه دانشجویی را می‌تواند جذب کند. در واقع باید عرصه‌ای برای استقلال دانشگاه‌ها ایجاد کنیم.
وی همچنین خاطرنشان کرد: بحث برگزاری یک مرحله‌ای کنکور نیز از دیگر موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. چرا که گاه این اعتقاد به وجود می‌آید که اگر کنکور در چند مرحله برگزار شود بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
در عین حال دکتر عاملی با تاکید بر اینکه تا پایان سال ۹۸ باید مدل جایگزین کنکور مشخص شود، گفت: مطمئنا در این زمینه به مطالعات قبلی در حوزه کنکور احترام گذاشته می‌شود. ضمن اینکه همکاران ستاد نقشه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تلاش می‌کنند نظرات تمامی حوزه‌ها و ذینفعان این حوزه را دریافت کنند و حتی در این زمینه با موسسات برگزاری کنکور نیز مشورت خواهیم کرد. چرا که معتقد هستیم این بخش خصوصی می‌تواند به تقویت دانش آموزان کمک کند.
طرح «حذف کنکور» که سال ۸۶ تصویب شد و بر اساس آن بنا بود تا سوابق تحصیلی و نمرات نهایی سال آخر متوسطه به مرور درصد قابل توجهی از نمره گزینش دانشجو را به خود اختصاص دهد اما دانش آموزان و خانواده‌های آنها که با پدیده جدید و مبهمی روبرو بودند با آن مخالفت کردند و آموزش عالی نیز بر استاندارد نبودن امتحانات نهایی و عدالت محور نبودن آن ایراداتی گرفت، نهایتاً با توجه به اشکالاتی که در این قانون بود، همگان را به این نتیجه رساند که این قانون با این شرایط قابلیت اجرا ندارد. نهایتاً در سال ۹۲ دوباره این قانون بررسی و اصلاح شد اما باز هم این قانون درگیر و دار «نمی توانیم‌ها» و «نمی شودها» گرفتار ماند. اما این موضوع طی دو سال اخیر به یکی از جدی‌ترین و مهم‌ترین مباحث آموزش عالی تبدیل شد تا جایی که حل ماجرا مجدد به شورای عالی انقلاب فرهنگی ختم شد و این شورا متولی تصمیم گیری نهایی در خصوص کنکور شد اما علی رغم اینکه قرار بود پرونده کنکور تا پایان سال ۹۸ برای همیشه برچیده شود، با ورود به سال ۹۹ همچنان هیچ تصمیم گیری جدیدی در این زمینه گرفته نشده است و به نظر می رسد تا رسیدن به روش جایگیرین پذیرش دانشجو و در نهایت حذف کنکور فاصله زیادی داریم.
