تيروئيد غده ای است به شكل پروانه در جلوي گردن در پايين حنجره و بالای استخوانهاي ترقوه، قرار دارد .
در حقيقت تيروئيد مسئول تنظيم سوخت و ساز بدن مي باشد.
عملكرد تيروئيد توسط غده ديگري در بدن به نام هيپوفيز تنظيم مي شود.
هيپوفيز در مغز قرار دارد و با ترشح هورمون محرك تيروئيد، باعث افزايش ترشح هورمونهاي تيروئيد مي شود.
تيروئيد ممكن است دچار كم كاري يا پركاري شود.
كم كاري تيروئيد
وقتي تيروئيد به اندازه كافي هورمون ترشح نكند فرد دچار كم كاري تيروئيد مي شود.
كم كاري شايعترين فرم بيماري هايي تيروئيد است.
در خانم ها بيشتر از آقايان ديده مي شود و با افزايش سن افزايش مي يابد.
علائم كم كاري تيروئيد
نشانه هاي كم كاري تيروئيد بسيار متفاوتند. ممكن است يك فرد دچار كم كاري تيروئيد باشد و علامتي نداشته باشد و برعكس فرد ديگري علائم بسيار شديد داشته باشد.
كم كاري تيروئيد معمولاً تدريجاً ايجاد مي شود, به همین دلیل در ابتدا علائم خفيف است و با پيشرفت بيماري علائم شديدتر مي شود.
نشانه هاي كم كاري تيروئيد به طور كلي عبارتند از:
نشانه هاي پوستي : پوست خشك و ضخيم مي شود, تعريق كاهش پيدا مي كند.
موها نازك يا خشن و شكننده مي شوند. ابروها مي ريزند و ناخن ها زود مي شكنند.
نشانه هاي چشمي: كم كاري تيروئيد مي تواند منجر به پف آلود شدن و تورم اطراف چشم شود. ولي علائم خيرگي نگاه و بيرون زدگي چشم مربوط به پركاري تيروئيد است كه گاهي حتي با درمان بيماري تيروئيد هم چنان باقي مي ماند.
نشانه هاي قلب و عروق: كم كاري تيروئيد باعث كاهش ضربان قلب و كاهش انقباض عضله قلب مي شود كه در نهايت منجر به كاهش عملكرد قلب مي گردد.
در نتيجه فرد به دنبال فعاليت بدني دچار خستگي و تنگي نفس مي شود. (به اصطلاح نفس كم مي آورد).
اين علائم در كسي كه بيماري زمينه اي قلب دارد مي تواند شديد شود.
از طرفي كم كاري تيروئيد منجر به افزايش خفيف فشار خون و كلسترول خون مي شود.
نشانه هاي تنفسي: كم كاري تيروئيد باعث ضعف عضلات تنفسي مي شود. در نتيجه عملكرد ريوي كاهش مي يابد. بنابراين احساس خستگي و ضعف، تنگي نفس به هنگام فعاليت بروز مي كند.
كم كاري تيروئيد مي تواند باعث تورم زبان و تارهاي صوتي شود در نتيجه فرد صداي خشن پيدا مي كند و در خواب ممكن است دچار توقف هاي كوتاه تنفسي شود.
در نتيجه فرد خواب راحتي ندارد و صبح با احساس خستگي بيدار مي شود و طول روز خواب آلود است.
نشانه هاي دستگاه گوارش: كم كاري تيروئيد حركات دستگاه گوارش را آهسته مي كند در چنتيجه فرد دچار يبوست مي شود, كه در بعضي موارد مي تواند بسيار شديد باشد.
نشانه هاي هورمونی: كم كاري تيروئيد در خانم ها منجر به اختلال قاعدگي مي شود. كه از قاعدگي هاي كوتاه با فواصل طولاني تا قاعدگي هاي شديد و با فاصله كم متغير است, گاهي حتي منجر به قطع قاعدگي مي شود.
اين اختلالات مي تواند بارداري را با مشكل روبرو كند و گاهي افراد باردار كه دچار كم كاري تيروئيد هستند با افزايش ريسك سقط جنين روبرو هستند.
درمان کم کاری تیروئید در طب سنتی:
مبتلایان به کم کاری تیروئید باید از مواد غذایی با طبع گرم و خشک استفاده نمایند .
- ماساژ بدن و اطراف گلو با روغن هایب مانند بادام ,سیاه دانه کنجد
- بادکش گرم هم در بهبود این عارضه موثر است .
- مبتلایان به این عارضه باید ا مصرف مواد غذایی حاوی کافئین, کربوهیدرات ها, قند و آرد, غذاهای کنسرو شده و ساندویچی, شیرینی های قنادی, سوسیس کالباس و پیتزا پرهیز نمایند.
-درصورت مصرف سبزی هایی مانند کرم بروکلی و اسفناج باید آن ها را کمی بپزند.
- مبتلایان به کم کاری تیروئید بایستی مصرف پروتئین را در برنامه غذایی خود افزایش دهند .
- خوردن ماهی با ادویه های گرم مانند زنجبیل,هل,میخک و دارچین توصیه می شود .
- مواد غذایی مفید برای مبتلایان به کم‌کاری تیروئید می‌توان به چهارمغز (پسته، بادام، فندق و گردو)، گوشت گوسفند جوان، لوبیای سویا، تخم‌مرغ، حبوبات، روغن زیتون و میوه‌هایی مانند سیب، موز و آناناس، تخم گشنیز با عسل و دمنوش اسطوخودوس با بابونه و گیاه پنج انگشت اشاره کرد.
- افراد دچار کم‌کاری تیروئید برای رفع مشکل خود می‌توانند از مکمل‌هایی مانند ویتامین‌های D۳، A ، B و E، آهن، اسید چرب امگا۳، سلنیوم و روی (زینک) در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
- مبتلایان به کم‌کاری تیروئید برای رفع مشکل خود باید ۱۰ گرم از هر یک از گیاهان جنسینگ، زنجبیل، دارچین، میخک، بابونه، اسطوخودوس و آویشن را به همراه ۳۰ گرم مغز بادام درختی و ۳۰ گرم تخم گشنیز را باهم ترکیب و این ترکیب را پودر کنند، سپس مخلوط پودر شده را داخل کمی عسل بریزند و قبل از هر وعده غذایی یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را میل کنند.
- افراد دچار این عارضه باید از اضطراب و استرس دوری کنند. انجام یوگا و مدیتیشن (تن‌آرامی) هم به مبتلایان به کم کاری تیروئید توصیه می شود.
