به گزارش خبرگزاری دانا دکتر ضرغامی در این گفت‌وگو به شش بعد از قابلیت‌های آموزش آنلاین می‌پردازد: بعد زمانی و مکانی؛ بعد دانشی یادگیری؛ بعد محتوا و ابزارهای تعاملی؛ بعد اجتماعی (هوش اشتراکی)؛ بعد تکثر و تفاوت (یادگیری فردی‌شده)؛ بعد ارزشیابی.
۱-بعد زمانی و مکانی:فراگیر هرجا و هر زمان می‌تواند یاد بگیرد (یادگیری فراگیر). قابل توجه است که بر اثر کرونا بسیاری از فعالیت‌ها و مشاغل تعطیل شدند اما با وجود آموزش آنلاین یادگیری و آموزش متوقف نشد. دکتر ضرغامی اشاره می‌کند که قبلا می‌گفتیم در خانه می‌مانیم و آموزش می‌بینیم اما اکنون حتی می‌توان در ترافیک تهران بود و آموزش دید؛ در شرایط کنونی در منزل یا هر مکانی که دلخواه فرد است می‌توان یاد گرفت و این یکی از نکات مثبت آموزش آنلاین محسوب می‌شود.
۲-بعد دانشی یادگیری: در بحث از این قسمت، نظریه‌های مختلف یادگیری مطرح شد؛ دکتر ضرغامی اشاره کرد که در یک مقطعی از تاریخ این بحث بود که تقلید باعث یادگیری می‌شود. این بحث همان نظریه رفتارگرایی است و بعد از آن ویگوستکی و سایرین نظریه سازنده‌گرایی را مطرح کردند که طبق این نظریه یادگیری با چالش و فعالیت ذهن فرد ایجاد می‌شود. این نسل نو یادگیری الکترونیکی بر نظریه connectivism استوار است. این نظریه را می‌توان به ارتباط‌گرایی ترجمه کرد و طبق آن یادگیری هر شخص به ارتباط او با سایرین بستگی دارد. طبق بیان دکتر احمدی درگیری فعال یادگیرنده در آموزش در این قسمت حائز اهمیت است و این درگیری در آموزش آنلاین نوبتی نیست.
۳- بعد محتوا و ابزارهای تعاملی:چگونه در این فضا تعامل کنیم؟ یادگیری الکترونیکی که ما در این برهه زمانی تجربه می‌کنیم در واقع ابزارهای زیادی را برای ما به ارمغان آورده‌اند، این ابزارها سه ویژگی اصلی دارند: تعاملی، پویا و چندبعدی. برای مثال انیمیشن‌ها، واقعیت مجازی ، واقعیت افزوده و…ابزارهایی برای تعامل در آموزش هستند. تعامل برای سه مورد به کار می‌رود : بازنمایی، مشارکت و ارتباط. برای مثال در زمینه مشارکت می‌توانیم تالار گفت‌وگو و امکان چت را نام ببریم. در رابطه با این موضوع دکتر ضرغامی از بازخوردگرفتن دانشجویان در کلاس خودشان در رابطه با شیوه تدریس توضیحاتی ارائه نمودند که این امکان بازخورد دانشجو در کلاس حضوری به دلایل مختلف امکان‌پذیر نبوده است اما در فضای مجازی دانشجویان با آرامش خاطر توانایی انتقاد و بازخورددادن به کلاس را دارند.
۴-بعد اجتماعی (هوش اشتراکی):در این نگاه، یادگیری این نیست که فراگیر چیزی را یاد بگیرد بلکه یادگیری یعنی تمام اتفاقاتی که در کلاس به عنوان یک کل در اثر ارتباط با یکدیگر و با استفاده از هوش انسان‌ها صورت می‌گیرد. پس از این توضیحات، دکتر احمدی اشاره کردند که بسیاری از پروژه‌ها به صورت جمعی و گروهی با بهره‌گیری از وب صورت می‌گیرد و همسالان می‌توانند به یکدیگر بازخورد دهند.
۵- بعد تکثر و تفاوت(یادگیری فردی‌شده): بعد تکثر همیشه در آموزش چالش برانگیز بوده است. در این زمینه ما در سیستم سنتی این انتقاد را داشتیم که چرا به تفاوت‌های فردی اهمیت داده نمی‌شود؛ ۴۰ نفر را در یک زمان و مکان ثابت با یک برنامه از قبل تعیین شده می‌خواهیم آموزش دهیم و این واقعا دشوار است؛ با وجود این موضوع بسیاری از معلمان این مسئله را حل کرده بودند اما در آموزش آنلاین تکثر و تفاوت را بیشتر می‌بینیم. مثلا در قسمت تالار گفت‌وگو دانشجویان در هر زمان که می‌خواهند می‌توانند پیرامون موضوعات درسی بحث و گفت‌وگو کنند. یا رنگ زمینه چت و ابزارهای دیگر را خود یادگیرنده انتخاب می‌کند. در واقع این برنامه‌های مجازی منعطف‌تر از آموزش‌های سنتی هستند. با توجه به صحبت‌های دکتر احمدی مبنی بر این که کشور ما دارای قومیت‌های مختلف است، این بعد تکثر و تفاوت در کشور ما حائز اهمیت است. به هرحال هر فردی برمبنای علایق خودش می‌تواند آموزش ببنید و برنامه درسی خود را تنظیم کند.
۶-بعد ارزشیابی: این بعد یکی از دغدغه‌های کنونی آموزش و پرورش و آموزش عالی در این زمان است. ارزشیابی اثرگذار دارای ویژگی‌هایی از جمله آنی بودن (سریع)، تکرارپذیر بودن ،گام‌به‌گام بودن ، بازخورددادن همسالان به یکدیگر است. در این قسمت آقای دکتر ضرغامی با انتقادی از خود بحث را آغاز کردند و اشاره کردند در زمان تدریس‌ام وقتی از دانشجویان آزمون میان ترم می‌گرفتم هفته بعد فراگیران منتظر نتایج آزمون بودند اما بنده پاسخ می‌دادم که نتایج آزمون را همزمان با آزمون پایان ترم اعلام می‌کنم؛ در واقع هر دو را با هم تصحیح می‌کردم. این ارزشیابی فقط برای کار اداری همان نمره دادن مهم است در واقع یک کار نرمال که هراستادی در فرایند آموزش انجام می‌دهد. بعد از بیان این تجربه به بررسی ویژگی‌های ارزشیابی پرداخته شد.
در بحث تکرارپذیر بودن، اگر دانشجو چیزی یاد نگرفت به وسیله ارزشیابی متوجه می‌شویم که باید موضوع برای او تکرار شود تا در آن موضوع به مهارت و دانش کامل برشد. در زمینه گام‌به‌گام بودن طبیعی است که یک فوتبالیست حرفه‌ای در ابتدای کار و تمریناتش نمی‌توانسته فنونی که اکنون تبحر دارد را انجام دهد. او این مهارت‌ها را گام‌به‌گام و با تمرین فرا گرفته است. بحث گام‌به‌گام بودن در تمام فعالیت‌ها حتی در حرفه معلمی و…. مطرح است. در مورد بازخورد دادن به یکدیگر، نظر همسالان نکته بسیار مهم است که از لحاظ روانی هم حائز اهمیت است. شما همیشه منتظر می‌مانید استاد به شما بازخورد دهد اما در این مدل آموزش این قابلیت وجود دارد که همسالان به شما بازخورد دهند. در این زمینه دکتر ضرغامی به بیان تجربه زیسته خود از سپری کردن یک دوره انلاین در موک‌ها و نحوه بازخورد و هوش اشتراکی پرداختند.
در پایان این گفت‌وگو به برخی از پرسش‌های مخاطبان از جمله عدالت آموزشی در آموزش‌های مجازی پرداخته شد و مقرر گردید، بحث چالش‌های آموزش آنلاین در گفت‌وگوی دیگری دنبال شود.
