در این میان نیاز به عزت نفس از جایگاه خاصی برخوردار است ، به طوری که ارضاء آن میتواند بر سایر نیاز ها تأثیری مثبت داشته باشد. محققان عزت نفس را به معنای اعتماد به توانایی خود در اندیشیدن و کنار آمدن با چالش ها ، برخورداری از احساس ارزشمندی و شایسته بودن ، داشتن حق ابراز نیاز ها و خواسته ها و بهره مندی از ثمره ی تلاش های خویشتن می دانند.
به عبارتی منظور از عزت نفس آن است که افراد نسبت به خود چگونه فکر می کنند؟ چقدر خودرا دوست دارند ؟ و از عملکرد خود به چه میزان رضایت دارند؟
عزت نفس یکی از قوی ترین نیرو هایی است که نوجوان می تواند در اختیار داشته باشد تا در زندگی به آن تکیه کند و از بسیاری از آسیب های روانی ، اجتماعی و فرهنگی ایمن شود.
بررسی ها نشان می دهد افرادی که عزت نفس پایینی دارند ، با اختلالات روانی ، اضطراب ، افسردگی ، بزهکاری و شکست های متعدد در زندگی مواجه می شوند.
کیفیت ارتباط با والدین چه تأثیری بر افزایش عزت نفس نوجوانان دارد ؟
هرچه قدر والدین درک بهتری نسبت به فرزندان خود داشته باشند ، فرزندان آن ها نیز از عزت نفس بالاتری برخوردار می شوند. هم چنین والدینی که ارتباطی قوی و صمیمی با فرزند شان دارند ، درنتیجه فرزندانی با عزت نفس بالا خواهند داشت. مادران همواره تمایل بیشتری به گرمی ، حمایت عاطفی و روابط نزدیک با فرزندان شان دارند .
کیفیت و چگونگی این روابط ، میزان صمیمیت و محیط گرم خانواده همگی از جمله عواملی هستند که عزت نفس نوجوان را افزایش می دهند.
فرزندان در چنین خانواده هایی ارتباط بیشتری با همسالان خود برقرار می کنند که هم رشد اجتماعی و هم به عزت نفس آنان کمک می کند.
آثار عزت نفس در موفقیت نوجوانان
افرادی که از عزت نفس بالایی دارند ، از عملکرد تحصیلی و اجتماعی قوی تری نسبت به سایر افراد برخوردار می شوند.
از یک طرف عزت نفس بالا زمینه ی پیشرفت تحصیلی نوجوانان را فراهم می کند ، زیرا ؛ باور داشتن خود و برداشت مثبت از خویشتن بر یادگیری اثر می گذارد و موفقیت نوجوان را در زندگی موجب می شود.
و از طرفی دیگر موفقیت های تحصیلی می تواند عزت نفس افراد را ارتقاء بخشد.
نوجوانانی که عزت نفس بالایی دارند ، از ویژگی های مثبتی چون استقلال ، خلاقیت ، انعطاف پذیری ، همکاری و همدلی با دیگران برخوردار بوده و رفتار هایشان تطابق بیشتری با واقعیت دارد.
درمقابل افراد با عزت نفس پایین غالبا منزوی هستند و از ارتباط با دیگران اجتناب می کنند.