روز گذشته تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۴۰ هزار و ۵۸۲ نفر رسید و این حکایت از یک اپیدمی بزرگ در کشور دارد. حالا مردم، کارکنان بیمارستان‌ها و حتی خود ویروس کرونا در انتظار تعطیلی دو هفته‌ای همراه با محدودیت‌هایی مثل بستن جاده‌ها هستند تا بتوان سد محکمی پیش پای این بیماری گذاشت و تا حدی فشار بیمارستان‌ها را کم کرد.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت، ویروس کرونا از هفتم آبان ۹۹ در کشور وارد مرحله‌ای شده که روزانه جان بیش از ۴۰۰ نفر را در کشور می‌گیرد. اعمال محدودیت‌های ساعتی در کنار نظارت‌های نه چندان موثر، نتوانسته روند افزایشی ابتلا و بستری و فوت به علت کووید ۱۹ را در کشور کاهش بدهد و این در حالی است که نمی‌توان از خستگی بیش از حد نیروهای بهداشت و درمان غفلت کرد.
نظام سلامت در کشور ما نیز از ابتدای اسفند سال ۹۸ تاکنون با ویروس کرونا
درگیر است و حالا این خستگی به مرحله گسیختگی رسیده است. همان طور که مواد پس از مرحله
الاستیک و بعد پلاستیک، به شکست و گسیختگی می‌رسند. در این مرحله، انباشت نیرو در مواد
اتفاق می‌افتد و وقتی گسیختگی رخ می‌دهد، داستان را باید جور دیگری نوشت. همان اتفاقی
که با انباشت بیماران بستری کرونایی در بیمارستان‌ها در حال رخ دادن است و علاوه بر
هزینه‌های مادی، هزینه‌های غیرمادی و روانی بسیاری را به جامعه تحمیل می‌کند.
کادر درمان که این روزها فشار بی‌سابقه‌ای را در نقاط مختلف کشور و نیز
تهران تحمل می‌کنند، معتقدند یکی از موانع اثربخشی تصمیمات محدودکننده در تهران این
است که بخشی از ابلاغیه‌ها و پروتکل‌ها به‌شدت تفسیر‌پذیر است و مانع از عملکرد هماهنگ
بخش‌های مختلف در دورکاری، تعطیلی صنوف و اثربخشی سیاست‌های محدودکننده می‌شود.
عبدالرحمان رستمیان، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایران
در این‌باره می‌گوید مدیران جرأت
لازم برای اعمال طرح‌های دورکاری در ادارات را ندارند: «در دوره گذشته شیوع بیماری
کرونا، از سوی ستاد ملی ابلاغیه‌ای به دستگاه‌ها برای دور‌کار‌کردن ۵۰درصد نیروها و
سپس یک‌سوم کارکنان ارائه شد و مدیران نیز با استناد به این ابلاغیه، نیروهای خود را
دور‌کار کردند. با این حال در دوره کنونی چنین ابلاغیه و شفافیتی برای دور‌کار کردن
کارکنان به‌دست مدیران نرسیده است تا مستند به آن اقدامی انجام دهند.»
زمستان سیاه
در ابتدای مسیر همه فکر می‌کردند که ویروس کرونا در فصل تابستان رو به
افول خواهد رفت. بسیاری بر این گمان بودند که کووید ۱۹ هم مثل ویروس‌های هم خانواده‌اش
به سمت ضعیف‌تر شدن می‌رود، اما داستان به شکل دیگری پیش رفت و وضعیت تابستان به مراتب
بدتر از قبل شد.
عبور از تابستان و رسیدن پاییز، حتی قبل از سرد شدن هوا، آمار فوتی‌ها
را به شدت افزایش داد و به روزانه بیش از ۳۰۰ فوتی و حالا به بیش از ۴۰۰ فوتی در روز
رسیده‌ایم. روندی که اگر به همین شکل پیش برود، کرونای زمستانی همراه با برف سپید،
بسیاری را سیاه پوش می‌کند.
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: روزانه
سه هزار مورد بستری داریم و روز جمعه بیش از 11 هزار مورد شناسایی جدید ابتلا به کرونا
داشتیم. اگر همه با هم شیوه نامه‌های بهداشتی را رعایت نکنیم، زمستان هم مثل پاییز
که تعداد کشته‌های روزانه از رنگ فوق قرمز به سیاهی گرایید، سیاه خواهد شد.
جامعه خسته است
حال و روز خیلی‌ها پس از گذشت همه این ماه‌های سخت مبارزه با کرونا خوش
نیست. از وضعیت بیماری تا مرگ و میر اطرافیان و مشکلات اقتصادی به واسطه تعطیلی کسب
و کارها در این میان مطرح است. اما نکته مهم اینجاست که اعمال محدودیت‌های همراه با
تاخیر، محدودیت‌های غیر موثر و عدم وجود ضمانت اجرایی برای اعمال بسیاری از این محدودیت‌ها،
جامعه را خسته و دچار سردرگمی کرده است.
اباذر اشتری جامعه شناس در این رابطه به خبرنگار سلامت ایرنا گفت: تاب
آوری اجتماعی در مردم کاهش یافته و افسردگی و خستگی اجتماعی افزایش پیدا کرده است.
تا جایی مردم حمایت می‌کنند و پای کار هستند، اما از جایی که فشارها همچنان ادامه پیدا
کند، دچار خستگی اجتماعی شده و موضوع را رها می‌کنند.
این جامعه شناس ادامه داد: از طرفی برخی سیاست‌ها در زمینه ممنوعیت‌ها
ناکارآمد است. زیرا ممکن است بخشی از این سیاست‌ها کارشناسی شده نبوده یا نظارتی بر
اجرا وجود نداشته است. گزارش‌های زیادی منتشر می‌شود که به طور مثال ساعت هشت شب است،
اما مغازه‌ها هنوز باز هستند. به عبارت دیگر، بخشی از سیاست‌های محدود کننده کارآمدی
لازم را نداشته است.
مصوبات کرونایی نیازمند ضمانت اجرایی هستند
موضوع مهمی که در همه این ماه‌ها مطرح و از آن غفلت شده، بحث ضمانت اجرایی
برای مصوبات و محدودیت‌های کرونایی است. محدودیت‌هایی که مصوب و ابلاغ می‌شود، اما
تا به مرحله اجرا برسد، جان بسیاری دیگر را می‌گیرد.
حتی سازمان‌ها و اداره‌های دولتی نیز تا وقتی که مصوبه ستاد ملی مقابله
با کرونا از طریق دستگاه متبوع خود بازخوانی و ابلاغ نشود، آن مصوبات را اجرا نمی‌کنند
و اگر اجرا کنند هم با تفسیر خودشان انجام می‌دهند.
اشتری در این زمینه اظهار کرد: باید نظارت و ضمانت اجرایی مصوبات نیز
جدی گرفته شود. اگر توانمندسازی، حمایت و نظارت انجام شود، می‌توانیم با رعایت بیشتر
مردم، در برابر ویروس کرونا موفق‌تر عمل کنیم. واقعیت این است که کشورهای جنوب شرقی
آسیا مثل تایلند و تایوان و اندونزی و سنگاپور، پروتکل‌های محکمی را اجرایی کرده و
زندگی آنها تقریبا به روال عادی برگشته است و کمترین درگیری با ویروس کرونا را دارند.
شاید تعطیلی دو هفته‌ای کمک کند
به هر حال در شرایط کنونی راهی به جز اعمال تعطیلی دو هفته‌ای همراه با
بستن جاده‌ها و نظارت محکم در این زمینه وجود ندارد. اگر قرار باشد که تعطیلی دو هفته‌ای
اعلام شود و از آن طرف فرصت دو روزه‌ای برای آغاز آن داده شده و جاده‌ها باز باشند،
سیل اتومبیل‌ها به سمت خروجی‌های تهران سرازیر خواهد شد و ویروس کرونا در کوله بار
سفر به استان‌هایی مثل گیلان و مازندران سوغات برده می‌شود.
اجرای محکم و قاطع تعطیلی و نظارت جدی بر بستن جاده‌ها باید پس از ماه
اصرار جامعه بالاخره اجرایی شود. مطالبه‌ای مردمی که ماه‌هاست توجهی به آن نمی‌شود
و حتی صدای بسیاری از مسئولان و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را هم در آورده
است.
اتفاقی که قرار است در جلسه امروز صبح ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح
شود و می‌توان جای امیدواری داشت که تصمیم درست و محکمی در این زمینه گرفته شود.
